Is space trying to kill us? - Ron Shaneyfelt

Czy kosmos próbuje nas zabić? - Ron Shaneyfelt

Translator: Andrea McDonough Reviewer: Jessica Ruby

Tłumaczenie: Daniel Wróblewski Korekta: Rysia Wand

There are still lots of things about space

Ciągle jest wiele pytań na temat kosmosu,

that we may never be able to answer,

na które może nigdy nie odpowiemy,

like is time travel possible?

na przykład, czy można podróżować w czasie?

Or are aliens living somewhere else in the Milky Way?

Albo czy obcy żyją gdzieś na Drodze Mlecznej?

But there is one thing I believe about space:

Wierzę mocno w jedno:

Space is trying to kill me.

kosmos próbuje mnie zabić.

Space isn't out to get me personally.

Nie chodzi o mnie osobiście.

It's also trying to kill you and everybody else.

Próbuje też zabić ciebie i wszystkich innych.

Think about it.

Pomyśl o tym.

Space doesn't naturally have what we need to survive

Kosmos nie ma tego, co potrzebne nam do życia,

when we travel there:

gdybyśmy wybrali się tam w podróż:

no air,

nie ma powietrza,

it's too hot

jest zbyt gorąco,

or too cold,

albo za zimno,

no ozone to protect us from those nasty UV rays, either.

brak warstwy ozonowej do ochrony przed promieniami UV.

This all sounds bad,

Nie brzmi zbyt dobrze,

but what can space really do to me

ale co może mi zrobić kosmos,

if I stay on Earth?

jeśli zostanę na Ziemi?

What we need to understand is that objects in space

Przez obiekty z kosmosu

can cause people to think their days are numbered,

można myśleć, że nasze dni są policzone,

even when there are events on Earth

chociaż istnieją rzeczy na Ziemi,

that can hurt or kill us

które mogą nas zabić,

before something from space does.

zanim zrobi to coś z kosmosu.

So, what are the odds that one of these objects

Jakie jest prawdopodobieństwo,

will really affect Earth

że jeden z tych obiektów zaszkodzi Ziemi

and you

oraz tobie

and me

i mnie

in our lifetime?

za naszego życia?

Well, we can take what we know about the universe

Można zebrać wiadomości na temat kosmosu

to try and figure that out.

i spróbować się dowiedzieć.

You might have heard stories

Zapewne słyszeliście opowieści

about asteroids hitting the Earth.

o asteroidach uderzających w Ziemię.

That would be pretty bad.

Nie byłoby za ciekawie.

Scientists think asteroids might have killed off

Naukowcy uważają, że asteroidy mogły uśmiercić

most of the dinosaurs.

większość dinozaurów.

Sounds like something we should worry about, right?

Brzmi jak dobry powód do zmartwień, co?

Well, astronomers can now watch asteroids in space

Astronomowie mogą obserwować nadchodzenie asteroid

and see them coming using complex computer models

dzięki zaawansowanym modelom komputerowym

to predict the deadly rock's path.

oraz poznać ich śmiercionośną ścieżkę.

For a while, the reported odds

Przez pewien czas naukowcy donosili,

that asteroid Apophis would strike Earth in 2036

że prawdopodobieństwo, że asteroid Apophis

were once 1 in 625.

uderzy w Ziemię w 2036 roku, wynosi 1 do 625.

But, after updating their data,

Jednak teraz, po aktualizacji danych,

astronomers now say the chances are extremely low.

mówią, że szanse na to są bardzo nikłe.

Okay, what about the sun?

A co ze Słońcem?

Hollywood movies like to pick on our sun

Filmy z Hollywood lubią temat Słońca,

by showing Earth destroyed by solar flares

pokazując jak rozbłyskami niszczy Ziemię

or the sun dying out,

albo jak umiera,

which would cause Earth to freeze.

powodując zamarznięcie Ziemi.

Astronomers predict our sun contains enough gas

Astronomowie przepowiadają, że Słońcu wystarczy gazów,

to make energy for another 3 to 5 billion years.

by wytwarzać energię przez kolejne 3 - 5 miliardów lat.

So, in 3 to 5 billion years,

Zatem za 3 czy 5 miliardów lat,

if people still exist on Earth,

o ile ludzie jeszcze będą istnieć,

they'll have to deal with that.

będą musieli stawić temu czoła.

But today, well, we're safe.

Dzisiaj jednak jesteśmy bezpieczni.

Sometimes the sun does shoot flares at Earth,

Czasem Słońce rozbłyska w stronę Ziemi,

but the magnetic fields surrounding our planet

ale pola magnetyczne dookoła niej

blocks most of that radiation.

blokują większość promieniowania.

The radiation that does get through

Promieniowanie, które się przedostaje

creates things like the Aurora Borealis.

tworzy zjawisko zorzy polarnej.

Gigantic solar flares can mess with our satellites

Wielkie wybuchy na Słońcu mogą zaszkodzić naszym satelitom,

and electrical equipment,

ale prawdopodobieństwo, że nas zabiją jest małe.

but the chances of it killing you are pretty slim.

A co z czarną dziurą

Okay, what about that supermassive black hole

ze środka naszej galaktyki?

in the middle of our galaxy?

Co stanie się z Ziemią

What happens to Earth,

i nami

and us,

jeżeli nas wciągnie?

when it pulls us in?

Jakby nie patrzeć, jest supermasywna.

After all, it is supermassive.

Nie, to się nie wydarzy.

Nope, not going to happen.

To wielki obiekt, który nie powinien nas martwić.

That's one big object that can't bother us.

Dlaczego jesteśmy tego pewni?

How can we be so sure?

Nasz Układ Słoneczny jest na skraju Drogi Mlecznej,

Our solar system is on the edge of the Milky Way

podczas gdy najbliższa czarna dziura

while the nearest supermassive black hole

znajduje się 26 000 lat świetlnych od Ziemi.

is about 26,000 light years from Earth.

Czyli nie jesteśmy w menu czarnej dziury.

That means we aren't on that black hole's menu.

Nadal myślisz, że obiekty z kosmosu chcą nas zabić,

So, you still think space objects are trying to kill you

pomimo tego, co już powiedziałem?

even after what I've told you so far?

Chyba nawet przekonałem sam siebie,

I think I've even convinced myself

że jest mało prawdopodobne,

that odds are really good

żeby kosmiczne obiekty

that space and the objects up there

żeby kosmiczne obiekty

won't kill me after all.

zrobiły nam krzywdę.

But I'll probably keep looking up

Dla pewności będę patrzył uważnie w górę,

just to make sure nothing is headed my way.

czy nic nie zmierza w moją stronę.