The myth of Gawain and the Green Knight - Dan Kwartler

Tłumaczenie: Paulina Kaniewska Korekta: Ola Królikowska

It was Christmas time in Camelot and King Arthur was throwing a party.

W dzień Bożego Narodzenia król Artur wyprawił w zamku Camelot ucztę.

The entire court was invited— save the wicked sorceress Morgan le Fay—

Zaproszono na nią cały dwór prócz złej czarodziejki Morgan le Fay.

and food and drink flowed freely.

Stoły uginały się od jadła i napitku.

But in the midst of the revelry, the castle doors split open.

Huczna zabawa trwała w najlepsze, kiedy otwarły się wrota zamku.

A towering knight riding an emerald steed burst into the room,

Do sali wtargnął rosły rycerz na szmaragdowym rumaku,

stunning the court into silence.

wprawiając wszystkich w osłupienie.

Then, in a deep bellowing voice, he proposed a game.

Głębokim, grzmiącym głosem przybysz zaproponował zebranym grę.

The Green Knight declared he would allow

Miał pozwolić najdzielniejszemu z rycerzy

the bravest warrior present to attack him with his own axe.

zamachnąć się na siebie jego własnym toporem.

If they could strike him down, they would win his powerful weapon.

Śmiałek, który powali Zielonego Rycerza, miał otrzymać w nagrodę tę potężną broń.

However, the knight would be allowed to return that blow

Zielony Rycerz zastrzegł sobie jednak prawo do odwzajemnienia ciosu

in one year and one day.

za rok i jeden dzień.

Arthur and his knights were baffled.

Król Artur i jego rycerze byli zdumieni.

No man could survive such a strike.

Nikt nie zdoła przyjąć uderzenia toporem i pozostać przy życiu.

The Green Knight began to mock their leader’s hesitance,

Zielony Rycerz zaczął wyśmiewać niezdecydowanie władcy,

and Arthur stood to defend his honor.

więc Artur podjął wyzwanie, żeby ratować honor.

But as soon as he gripped the axe, another leapt to take his place.

Ledwie król chwycił topór, gdy inny rycerz rzucił się, żeby zająć miejsce swego pana.

Arthur’s nephew, Sir Gawain, took the weapon instead.

Był nim sir Gawain, bratanek Artura,

który szybkim ruchem odrąbał głowę szczerzącemu zęby Zielonemu Rycerzowi.

And with one swift strike, he beheaded the grinning knight.

But the moment his skull met the ground, it began to laugh.

Kiedy głowa upadła na ziemię, rozległ się śmiech.

The Green Knight collected his head and mounted his horse.

Zielony Rycerz podniósł ją i dosiadł konia.

As he rode off, his severed head reminded Gawain of their contract

Kiedy odjeżdżał, ścięta głowa przypomniała Gawainowi o umowie

and told him to seek the Green Chapel one year hence.

i poleciła mu szukać za rok Zielonej Kaplicy.

In the months that followed, Gawain tried to forget this bizarre vision.

W ciągu kolejnych miesięcy Gawain próbował zapomnieć o osobliwym zajściu.

But despite the strangeness of the knight’s game,

Jednak mimo całej dziwności wyzwania

he was determined to act honorably.

był zdecydowany postąpić honorowo.

When the following winter approached, he set out—

Gdy nadeszła zima, Gawain ruszył w drogę.

enduring foul weather and beastly encounters

Stawiając czoła niepogodzie i niebezpieczeństwom,

in his quest to find the mysterious Green Chapel.

szukał tajemniczej Zielonej Kaplicy.

Finally, on Christmas Eve, he saw a shimmering castle on the horizon.

W końcu w Wigilię przed oczami Gawaina na horyzoncie zamigotał zamek.

The castle’s lord and lady were thrilled to help such an honorable guest,

Jego pan i pani ucieszyli się, że mogą udzielić pomocy czcigodnemu gościowi,

and informed him that the Green Chapel was only a short ride away.

i poinformowali Gawaina, że Zielona Kaplica jest niedaleko.

They implored Gawain to rest at their home until his meeting with the Green Knight.

Przekonali go, żeby zatrzymał się u nich do czasu spotkania z Zielonym Rycerzem.

Thrilled at this news, Gawain happily accepted their offer.

Uradowany Gawain chętnie przystał na propozycję gospodarzy.

However, in exchange for their hospitality,

Jednak w zamian za gościnę

the lord made a strange request.

lord złożył rycerzowi dziwną propozycję.

Over the next three days, he would go hunting and share his spoils every night.

Przez kolejne trzy dni miał jeździć na polowania

i co wieczór dzielić się z gościem zdobyczą.

In return, Gawain must give him whatever he’d gained during his day at the castle.

Gawain zaś obiecał zwrócić panu cokolwiek otrzyma podczas dnia spędzonego w zamku.

At first, Gawain was perplexed by these strange terms.

Początkowo dziwne warunki umowy zdumiały rycerza.

But the lord’s meaning became quite clear the next day,

Zamysł gospodarza stał się jednak jasny następnego dnia,

when his wife tried to seduce Gawain.

kiedy pani zamku próbowała uwieść Gawaina.

To rebuff the lady’s advances without offending her honor,

Żeby odrzucić zaloty damy bez narażania na szwank jej honoru,

Gawain allowed one kiss—

Gawain zgodził się na jeden pocałunek,

which he then passed on to her husband in exchange for a slain dear.

który przekazał potem jej mężowi w zamian za ubitego jelenia.

The next day, Gawain allowed two kisses, which he gave to the lord for a dead boar.

Drugiego dnia Gawain dostał dwa pocałunki, które oddał panu za upolowanego dzika.

But on the third day, the lady offered more than just three kisses.

Trzeciego dnia pani obdarzyła rycerza czymś więcej niż tylko trzema pocałunkami.

She presented a magical sash that would protect Gawain

Podarowała Gawainowi magiczną wstążkę,

która miała uchronić go przed toporem Zielonego Rycerza.

from the Green Knight’s blade.

Gawain accepted immediately, but that evening, when the lord returned,

Gawain przyjął dar bez wahania, ale wieczorem, gdy pan powrócił na zamek,

the knight offered only three kisses with no mention of his enchanted gift.

rycerz przekazał mu tylko trzy pocałunki, a o zaczarowanym podarku nie wspomniał.

The next morning, Gawain rode out to the Green Chapel—

Następnego ranka Gawain wyruszył do Zielonej Kaplicy,

a simple mound of earth

która okazała się zwykłym kopcem,

where the Green Knight ominously sharpened an axe.

gdzie Zielony Rycerz złowieszczo ostrzył topór.

With the sash’s protection, Gawain approached stoically—

Chroniony przez wstążkę Gawain podszedł spokojnie,

determined to honor his agreement.

zdecydowany dotrzymać danego słowa.

He bowed his head for the deadly blow, and with a massive swing,

Pochylił głowę, żeby przyjąć śmiercionośny cios,

a Zielony Rycerz zamachnął się i uderzył Gawaina w szyję,

the Green Knight cut Gawain’s neck—

inflicting nothing more than a flesh wound.

jednak tylko przeciął mu skórę toporem.

Once more, Gawain was bewildered.

Gawain znów nie mógł się nadziwić.

Why hadn’t the sash protected him?

Dlaczego wstążka nie ochroniła go przed ciosem?

And why hadn’t the knight killed him?

I dlaczego Zielony Rycerz go oszczędził?

Bursting into laughter, the Green Knight revealed himself to be the castle’s lord,

Rozbawiony Zielony Rycerz wyjawił Gawainowi, że jest panem zamku

and he’d been working with Morgan Le Fay

i działał w porozumieniu z Morgan Le Fay,

to test the honor and bravery of Arthur’s knights.

żeby przekonać się, czy rycerze króla Artura są dzielni i honorowi.

He was impressed with Gawain’s behavior,

Będąc pod wrażeniem postawy Gawaina,

and he’d planned to spare his neck entirely—

nie zamierzał nawet drasnąć jego karku,

until Gawain concealed the sash.

ale okazało się, że rycerz zachował wstążkę w tajemnicy.

Filled with shame, Gawain returned to Camelot.

Zawstydzony Gawain wrócił do Camelotu.

But to his surprise, his companions absolved him of blame

Tam jednak zdziwiony odkrył, że towarzysze wybaczyli mu występek

and celebrated his valor.

i wychwalali jego męstwo.

Struggling to understand this strange journey,

Próbując zrozumieć sens tej dziwnej przygody,

it seemed to Gawain that perhaps the whole world was playing a game—

Gawain pomyślał, że cały świat jest częścią gry,

with rules more wild and bewildering than any man could understand.

której zasady są zbyt szalone, żeby ktokolwiek mógł je pojąć.