How in vitro fertilization (IVF) works - Nassim Assefi and Brian A. Levine

3,146,183 views ・ 2015-05-07

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: monika augustyniak Korekta: Marta Konieczna
00:06
In 1978, Louise Brown became
0
6645
2402
W 1978 Louise Brown została pierwszym dzieckiem
00:09
the world's first baby to be born by in vitro fertilization, or IVF.
1
9047
5403
urodzonym za pomocą metody in vitro, w skrócie IVF.
00:14
Her birth revolutionized the field of reproductive medicine.
2
14450
3330
Jej narodziny zrewolucjonizowały medycynę rozrodczą.
00:17
Given that approximately one in eight heterosexual couples
3
17780
3151
Zakładając, że jedna na osiem par heteroseksualnych
00:20
has difficulty conceiving,
4
20931
2066
ma problemy z zajściem w ciążę,
00:22
and that homosexual couples and single parents
5
22997
2175
oraz, że pary homoseksualne i samotni rodzice
00:25
often need clinical help to make a baby,
6
25172
2632
często potrzebują pomocy, żeby począć dziecko,
00:27
the demand for IVF has been growing.
7
27804
2757
zapotrzebowanie na in vitro rośnie.
00:30
IVF is so common, that more than 5 million babies have been born through this technology.
8
30561
6328
Dzięki tej popularnej metodzie urodziło się ponad 5 milionów dzieci.
00:36
IVF works by mimicking the brilliant design of sexual reproduction.
9
36889
5756
IVF działa przez imitację doskonałego, naturalnego sposobu reprodukcji.
00:42
In order to understand IVF,
10
42645
2144
Żeby zrozumieć in vitro,
00:44
we first need to take a look at the natural process of baby making.
11
44789
4727
musimy najpierw prześledzić ten proces.
00:49
Believe it or not, it all starts in the brain.
12
49516
4272
Wierzcie lub nie, wszystko zaczyna się w mózgu.
00:53
Roughly fifteen days before fertilization can happen,
13
53788
3339
Około 15 dni przed możliwym zapłodnieniem,
00:57
the anterior pituitary gland secretes follicle stimulating hormone, FSH,
14
57127
5485
przedni płat przysadki mózgowej wydziela hormon folikulotropowy FSH,
01:02
which ripens a handful of follicles of the ovary
15
62612
2864
który pobudza dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych,
01:05
that then release estrogen.
16
65476
2341
a następnie wydzielanie estrogenów.
01:07
Each follicle contains one egg,
17
67817
1971
Każdy pęcherzyk zawiera komórkę jajową
01:09
and on average, only one follicle becomes fully mature.
18
69788
4552
i średnio tylko jeden z nich w pełni dojrzewa.
01:14
As it grows and continues to release estrogen,
19
74340
2955
W miarę jego wzrostu wydzielany jest estrogen,
01:17
this hormone not only helps coordinate growth and preparation of the uterus,
20
77295
4369
który nie tylko koordynuje wzrost i przygotowanie macicy,
01:21
it also communicates to the brain how well the follicle is developing.
21
81664
5424
ale przekazuje też informacje do mózgu, w jakim stadium rozwoju jest pęcherzyk.
01:27
When the estrogen level is high enough,
22
87088
2378
Gdy poziom estrogenu jest odpowiednio wysoki,
01:29
the anterior pituitary releases a surge of luteinizing hormone, LH,
23
89466
5912
przednia cześć przysadki wydziela hormon luteinizujący LH,
01:35
which triggers ovulation
24
95378
1835
który doprowadza do owulacji,
01:37
and causes the follicle to rupture and release the egg.
25
97213
5204
powodując pęknięcie pęcherzyka i uwolnienie komórki jajowej.
01:42
Once the egg leaves the ovary,
26
102417
2051
Gdy komórka opuści jajnik,
01:44
it is directed into the Fallopian tube by the finger-like fimbriae.
27
104468
4711
kieruje się w stronę jajowodu poprzez palczaste strzępki.
01:49
If the egg is not fertilized by sperm within 24 hours,
28
109179
3502
Jeśli komórka jajowa nie jest zapłodniona przez spermę w czasie 24 godzin,
01:52
the unfertilized egg will die,
29
112681
2126
niezapłodniona obumiera
01:54
and the entire system will reset itself,
30
114807
2459
i cały cykl zaczyna się od początku,
01:57
preparing to create a new egg and uterine lining the following month.
31
117266
4821
przygotowując uwolnienie nowej komórki oraz wyściółkę macicy na kolejny miesiąc.
02:02
The egg is the largest cell in the body
32
122087
2924
Komórka jajowa jest największą komórką w organizmie.
02:05
and is protected by a thick, extracellular shell of sugar
33
125011
3462
Chroni ją gruba zewnętrzna warstwa cukru i białka,
02:08
and protein called the zona pellucida.
34
128473
3852
zwana osłoną przejrzystą.
02:12
The zona thwarts the entry and fusion of more than one sperm,
35
132325
4251
Stanowi ona barierę przed przeniknięciem więcej niż jednego plemnika,
02:16
the smallest cell in the body.
36
136576
3402
który jest najmniejszą komórka ciała.
02:19
It takes a man two to three months to make sperm,
37
139978
3082
Wyprodukowanie spermy zajmuje mężczyźnie od 2 do 3 miesięcy
02:23
and the process constantly renews.
38
143060
3160
i jest to proces ciągły.
02:26
Each ejaculation during sexual intercourse releases more than 100 million sperm.
39
146220
5636
Każdy wytrysk podczas stosunku uwalnia ponad 100 milionów plemników.
02:31
But only 100 or so will ultimately make it to the proximity of the egg,
40
151856
5179
Ale jedynie około stu uda się przedostać w pobliże komórki jajowej
02:37
and only one will successfully penetrate through the armor of the zona pellucida.
41
157035
6197
i tylko jeden z powodzeniem przejdzie przez zaporę osłony przejrzystej.
02:43
Upon successful fertilization,
42
163232
2282
Po zapłodnieniu
02:45
the zygote immediately begins developing into an embryo,
43
165514
3242
zygota od razu dzieli się, rozwijając się w zarodek,
02:48
and takes about three days to reach the uterus.
44
168756
3250
jednocześnie wędruje do macicy, co zajmuje około 3 dni.
02:52
There, it requires another three or so days
45
172006
2276
Tam około kolejne 3 dni
02:54
to implant firmly into the endometrium, the inner lining of the uterus.
46
174282
5460
trwa zagnieżdżenie się w endometrium, błonie śluzowej macicy.
02:59
Once implanted, the cells that are to become the placenta
47
179742
3153
Kiedy to nastąpi, komórki przekształcające się w łożysko,
03:02
secrete a hormone that signals to the ovulated follicle
48
182895
3142
wydzielają hormony do owulującego pęcherzyka,
03:06
that there is a pregnancy in the uterus.
49
186037
2861
że w macicy jest ciąża.
03:08
This helps rescue that follicle, now called the corpus luteum,
50
188898
3505
Ta informacja pozwala uratować pęcherzyk, zwany teraz ciałem żółtym,
03:12
from degenerating as it normally would do in that stage of the menstrual cycle.
51
192403
5294
przed zmianami, które nastąpiłyby, w następstwie cyklu menstruacyjnego.
03:17
The corpus luteum is responsible for producing the progesterone
52
197697
3142
Ciałko żółte odpowiada za produkcję progesteronu
03:20
required to maintain the pregnancy until six to seven weeks of gestation,
53
200839
4755
potrzebnego do utrzymania ciąży przez sześć do siedmiu tygodni,
03:25
when the placenta develops and takes over,
54
205594
2679
do czasu rozwoju łożyska, które przejmie to zadanie
03:28
until the baby is born approximately 40 weeks later.
55
208273
3940
aż do urodzin dziecka, około 40 tygodni później.
03:32
Now, how do you make a baby in a lab?
56
212213
3374
A jak powstaje dziecko w laboratorium?
03:35
In patients undergoing IVF,
57
215587
2339
U pacjentek poddającym się in vitro
03:37
FSH is administered at levels that are higher than naturally occuring
58
217926
4407
poziom FSH zostaje zwiększony do poziomu wyższego niż naturalny,
03:42
to cause a controlled overstimulation of the ovaries
59
222333
3526
by wywołać kontrolowaną, większą aktywność jajników,
03:45
so that they ultimately produce multiple eggs.
60
225859
3740
aby wyprodukowały większą ilość komórek jajowych.
03:49
The eggs are then retrieved just before ovulation would occur,
61
229599
3863
Następnie są one pobierane tuż przed owulacją,
03:53
while the woman is under anesthesia,
62
233462
2276
kiedy kobieta jest pod narkozą,
03:55
through an aspirating needle that is guided by ultrasound.
63
235738
4373
przy pomocy specjalnej igły pod kontrolą USG.
04:00
Most sperm samples are produced by masturbation.
64
240111
4918
Próbki spermy uzyskuje się przeważnie przez masturbację.
W laboratorium komórki jajowe oddziela się od innych komórek
04:05
In the laboratory, the identified eggs are stripped of surrounding cells
65
245029
4570
04:09
and prepared for fertilization in a petri dish.
66
249599
3995
i przygotowuje do zapłodnienia w naczyniu zwanym szalką Petriego.
04:13
Fertilization can occur by one of two techniques.
67
253594
3257
Do zapłodnienia używa się dwóch technik.
04:16
In the first, the eggs are incubated with thousands of sperm
68
256851
3456
W pierwszej komórki jajowe umieszcza się razem z tysiącami plemników
04:20
and fertilization occurs naturally over a few hours.
69
260307
4418
i zapłodnienie następuje naturalnie w ciągu kilku godzin.
04:24
The second technique maximizes certainty of fertilization
70
264725
3110
Druga technika zwiększa prawdopodobieństwo zapłodnienia
04:27
by using a needle to place a single sperm inside the egg.
71
267835
4630
przez wprowadzenie do komórki jajowej pojedynczego plemnika przy pomocy igły.
04:32
This is particularly useful when there is a problem with the quality of the sperm.
72
272465
4716
Ten sposób jest używany zwłaszcza, gdy plemniki są słabej jakości.
04:37
After fertilization, embryos can be further screened for genetic suitability,
73
277181
4638
Po zapłodnieniu zarodki mogą być zbadane na wypadek chorób genetycznych,
04:41
frozen for later attempted pregnancies,
74
281819
2661
zamrażane w razie kolejnych prób,
04:44
or delivered into the woman's uterus via catheter.
75
284480
4207
lub przeniesione do macicy za pomocą specjalnej rurki.
04:48
Common convention is to transfer the embryo three days after fertilization,
76
288687
5226
Z reguły transfer zarodka następuje trzy dni po zapłodnieniu,
04:53
when the embryo has eight cells,
77
293913
2629
gdy embrion składa się z ośmiu komórek,
04:56
or on day five, when the embryo is called a blastocyst,
78
296542
4595
lub dnia piątego, gdy zarodek zwany jest blastocystą
05:01
and has hundreds of cells.
79
301137
2632
i posiada setki komórek.
05:03
If the woman's eggs are of poor quality due to age or toxic exposures,
80
303769
4948
Gdy komórki są złej jakości przez wiek matki czy kontakt z toksynami
05:08
or have been removed due to cancer,
81
308717
2761
lub zostały usunięte ze względu na nowotwór,
05:11
donor eggs may be used.
82
311478
2759
mogą być użyte komórki jajowe dawczyni.
05:14
In the case that the intended mother has a problematic uterus, or lacks one,
83
314237
4434
W przypadku gdy przyszła matka ma problemy z macicą lub jej nie ma,
05:18
another woman, called the gestational carrier or surrogate,
84
318671
3951
inna kobieta, zwana matką zastępczą lub surogatką
05:22
can use her uterus to carry the pregnancy.
85
322622
3826
może użyć swojej macicy, by nosić ciążę.
05:26
To increase the odds of success,
86
326448
1930
Aby zwiększyć szansę na powodzenie,
05:28
which are as high as 40% for a woman younger than 35,
87
328378
3952
która dla kobiet poniżej 35 lat wynosi 40%,
05:32
doctors sometimes transfer multiple embryos at once,
88
332330
4206
czasem lekarze przenoszą kilka zarodków w jednym zabiegu,
05:36
which is why IVF results in twins and triplets
89
336536
2976
dlatego bliźnięta i trojaczki rodzą się częściej
05:39
more often than natural pregnancies.
90
339512
3538
w przypadku in vitro niż w naturalnej ciąży.
05:43
However, most clinics seek to minimize the chances of multiple pregnancies,
91
343050
4953
Jednakże większość klinik stara się zmniejszać możliwość mnogich ciąży,
05:48
as they are riskier for mothers and babies.
92
348003
3723
ponieważ są one bardziej ryzykowne zarówno dla matek jak i dzieci.
05:51
Millions of babies, like Louise Brown, have been born from IVF
93
351726
4610
Miliony dzieci, jak Louise Brown, przyszło na świat za pomocą in vitro,
05:56
and have had normal, healthy lives.
94
356336
3165
są zdrowe i prowadzą normalny tryb życia.
05:59
The long-term health consequences of ovarian stimulation
95
359501
3227
Zdrowotne i długofalowe skutki stymulacji jajników
06:02
with IVF medicines are less clear,
96
362728
3151
za pomocą leków używanych przy in vitro, są mniej zbadane,
06:05
though so far, IVF seems safe for women.
97
365879
4041
jednakże jak dotąd INV wydaje się bezpieczne dla kobiet.
06:09
Because of better genetic testing,
98
369920
1956
Ze względu na lepsze badania genetyczne,
06:11
delayed childbearing,
99
371876
1838
przesuniecie wieku zachodzenia w ciążę,
06:13
increased accessibility and diminishing cost,
100
373714
3051
rosnącą dostępność i malejące koszty,
06:16
it's not inconceivable that artificial baby making via IVF and related techniques
101
376765
5817
nie jest wykluczone, że in vitro i podobne techniki
06:22
could outpace natural reproduction in years to come.
102
382582
4135
mogą w przyszłości zastąpić naturalny sposób prokreacji.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7