Are spotty fruits and vegetables safe to eat? - Elizabeth Brauer

Czy powinniśmy jeść owoce i warzywa z kropkami? - Elizabeth Brauer

Tłumaczenie: Martyna Jenkner Korekta: Ola Królikowska

In 2010, $30 billion worth of fruits and vegetables

W 2010 roku amerykańscy sprzedawcy i kupujący

were wasted by American retailers and shoppers

wyrzucili warzywa i owoce warte 30 miliardów dolarów,

in part because of cosmetic problems and perceived spoilage.

częściowo z powodów estetycznych i przez proces psucia.

That's a poor use of about 30% of the produce on the market,

Zmarnowano około 30% produktów na rynku,

not to mention the water and energy required to grow and transport it,

nie wspominając o wodzie i energii potrzebnych do uprawy i transportu

and the landfill space getting used up by rotting fruit.

czy miejsca na wysypiskach zajmowanego przez gnijące owoce.

So what are those cosmetic problems?

Jaki jest ten estetyczny problem?

You've probably passed over a spotty apple in the grocery store,

Pewnie zauważyliście kiedyś w sklepie jabłko w kropki

or accidentally sunk your thumb into a mushy patch on a tomato.

albo zdarzyło wam się wsadzić palec w miękką plamę na pomidorze.

These blemishes can doom produce to the trash can.

To przez te skazy produkty często lądują w koszu na śmieci.

But what are they anyway,

Czym one tak naprawdę są?

and are they actually bad for you?

Czy rzeczywiście są dla nas szkodliwe?

Those spots are evidence of an epic battle between plants and microbes.

Te kropki to dowód bohaterskiej walki między roślinami i drobnoustrojami.

Like humans, plants coexist with billions of fungi and bacteria.

Tak jak ludzie, rośliny koegzystują z miliardami grzybów i bakterii.

Some of these microbes are beneficial to the plant,

Niektóre mikroby są dla rośliny korzystne.

suppressing disease and helping it extract nutrients.

Hamują rozwój chorób i pomagają wydobywać składniki odżywcze.

Others are pathogens, attacking the produce,

Inne są czynnikami chorobotwórczymi, które atakują produkt,

still alive as it sits in a store display or your refrigerator

kiedy leży jeszcze na półce sklepowej albo w waszej lodówce

and siphoning off molecules they can use themselves.

i wypompowują cząsteczki, których same mogą użyć.

The good news is they're almost never bad for you.

Dobra wiadomość jest taka, że prawie nigdy nie są szkodliwe.

These fungi and bacteria have spent millions of years

Te grzyby i bakterie spędziły miliony lat,

developing strategies to overcome a plant's immune system.

rozwijając strategie walki z systemem odpornościowym rośliny.

But healthy human immune systems are different enough

Układ odpornościowy zdrowego człowieka różni się na tyle,

that those strategies just don't work on us.

że te strategie na nas nie działają.

So in a plant, what does this process look like?

Jak działa ten proces u roślin?

Microbes can reach plants in a number of ways,

Mikroby mogą dostać się na roślinę, między innymi,

like getting splashed onto it during watering or fertilization.

kiedy spryskuje się ją podczas podlewania czy nawożenia.

Under the right conditions,

W odpowiednich warunkach

the microbes grow into large enough colonies

rozmnażają się, tworząc kolonie tak liczne,

to attack the waxy outer layer of fruit or leaves.

że mogą atakować woskowatą powierzchnię owoców czy liści.

Their target: the delicious sugars and nutrients inside.

Ich celem są pyszne cukry i substancje odżywcze.

This type of pathogen often makes spots like this.

Ten rodzaj patogenu to częsty powód kropek.

A clump of bacteria drains the nutrients and color from the fruit's cells

Bakterie odsączają z komórek owoców substancje odżywcze i kolor,

making that yellow halo.

tworząc żółtą obwódkę.

It then moves outward,

Przesuwając się na zewnątrz,

leaving a black spot of dead cells in its wake.

zostawiają po sobie czarną kropkę obumarłych komórek.

Each spot, which could contain hundreds of thousands of microbes

Każda kropka zawierająca setki tysięcy drobnoustrojów

is actually caused by a combination of microbial attack

tworzy się przez połączenie ataku mikrobowego

and the host defending itself.

i mechanizmu obronnego ofiary.

For example, this is the bacterial pathogen Pseudomonas syringae.

To patogen bakteryjny Pseudomonas syringae.

Once on a tomato, it enters the fruit and leaves,

Dostaje się na owoce i liście pomidora,

multiplies in the space between the cells,

mnoży w przestrzeniach międzykomórkowych

and produces toxins and proteins

i wytwarza toksyny i białka,

that allow it to disrupt the plant's immune response.

które zaburzają reakcję odpornościową rośliny.

One toxin coronatine makes plants' stomata open up,

Jedna z toksyn, koronatyna, otwiera aparaty szparkowe roślin,

allowing bacteria to enter more freely.

ułatwiając dostęp bakteriom.

Coronatine also activates pathways leading to chlorophyll degradation,

Koronatyna aktywuje również ścieżki prowadzące do degradacji chlorofilu,

which you can see as yellow spots.

które widzimy jako żółte kropki.

As the bacteria continue to feed and multiply,

Odżywiając się i mnożąc,

they start to kill off the plant cells.

bakterie zaczynają zabijać komórki rośliny.

That explains spots, but what about mushy blemishes?

To wyjaśnia obecność kropek, ale co z miękkimi plamami?

Those are usually caused when the fruit is attacked by microbes

Powstają, kiedy drobnoustroje atakują owoc

after it's detached from the plant.

już po oderwaniu od rośliny.

If the plant is wounded during transport,

Jeśli owoc uszkodzi się w transporcie,

necrotic fungi can infiltrate through the wound,

grzyby powodujące obumarcie mogą wniknąć w uszkodzone miejsce,

kill the cells,

zabijając komórki,

absorb their nutrients,

wchłaniając substancje odżywcze

and leave your food looking mushy or brown.

i zostawiając na jedzeniu miękkie albo brązowe ślady.

Those spots in particular can taste pretty bad.

Miejsca z takimi plamami mogą być niesmaczne.

You're eating dead and decomposing tissue, after all.

W końcu jemy martwą, rozkładającą się tkankę.

But you can usually salvage the rest of the fruit.

Zwykle można uratować resztę owocu.

The non-mushy spots, like the ones you typically see on apples or tomatoes,

Kropki, które nie są miękkie, zwykle obecne na jabłkach czy pomidorach,

are just on the surface and don't usually affect flavor.

występują tylko na powierzchni i nie wpływają na smak.

Of course, microbes that do make us sick, like E. coli and salmonella,

Drobnoustroje chorobotwórcze, jak E. coli czy salmonella,

can hitch a ride on vegetables, too.

też mogą występować na warzywach.

But because they're not plant pathogens, they don't typically cause spots.

Ale jako patogeny roślinne nie są zwykle powodem kropek.

They just hang out invisibly on the surface.

Pozostają niewidoczne na powierzchni.

So it's washing fruit and veggies, not avoiding the spotty ones,

To mycie owoców i warzyw, a nie unikanie tych z kropkami

that will help you avoid getting sick.

może uchronić nas przed chorobami.

So the next time you're at the grocery store,

Więc następnym razem podczas zakupów

don't be afraid to pick up funky-looking fruit.

możecie śmiało wziąć te dziwnie wyglądające owoce.

Some stores will even give you a discount.

W niektórych sklepach dostaniecie nawet rabat.

Umyjcie je dokładnie i odpowiednio przechowujcie.

Wash them well and store them properly,

as some produce like apples and cabbages will keep in the fridge for weeks.

Niektóre produkty, jak jabłka i kapusta, mogą być w lodówce tygodniami.

The spotty ones may not be eye candy, but they're safe and just as delicious.

Te w kropki może nie są ładne jak reszta, ale są równie bezpieczne i pyszne.