Which sunscreen should you choose? - Mary Poffenroth

534,919 views ・ 2016-08-01

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Ola Kamińska Korekta: Rysia Wand
00:07
Sunscreen comes in many forms,
0
7364
2236
Krem przeciwsłoneczny ma wiele postaci.
00:09
each with its own impacts on your body and the environment.
1
9600
3710
Każda ma inny wpływ na ciało oraz na środowisko naturalne.
00:13
With so many options,
2
13310
1420
Opcji jest wiele,
00:14
how do you choose which sunscreen is best for you?
3
14730
3399
ale jak wybrać najodpowiedniejszy krem?
00:18
To answer that question,
4
18129
1322
Aby to stwierdzić,
00:19
we first have to understand how sunscreens work.
5
19451
2878
trzeba zrozumieć działanie kremów przeciwsłonecznych.
00:22
Sunlight is composed of electromagnetic waves
6
22329
3258
Światło słoneczne składa się z fal elektromagnetycznych
00:25
and is our primary source of ultraviolet radiation,
7
25587
3082
- to główne źródło promieniowania ultrafioletowego
00:28
which has a shorter wavelength than visible light and carries more energy.
8
28669
4950
o fali krótszej od światła widzialnego, przenoszącej więcej energii.
00:33
UVA,
9
33619
1001
UVA,
00:34
UVB,
10
34620
970
UVB
00:35
and UVC are classified according to their wavelengths.
11
35590
4240
i UVC różnią się między sobą właśnie długością fali.
00:39
Short wavelength UVC never reaches the Earth's surface,
12
39830
4768
Fale UVC o małej długości nigdy nie docierają powierzchni Ziemi,
00:44
but UVB and UVA do.
13
44598
3492
ale fale UVA i UVB już tak.
00:48
Medium wavelength UVB rays can enter the skin's superficial layers
14
48090
3954
UVB, fale o średniej długości, mogą dotrzeć do zewnętrznych warstw skóry,
00:52
and long length UVA rays can penetrate into the deeper layers.
15
52044
4977
a dłuższe UVA mogą dotrzeć głębiej.
00:57
UVB in small amounts actually helps us make vitamin D,
16
57021
3940
Mała ilość UVA pomaga organizmowi w produkcji witaminy D,
01:00
which enables our bodies to build and maintain strong bones.
17
60961
3550
która pozwala na budowę i utrzymanie mocnych kości,
01:04
However, prolonged exposure to UVA and UVB can damage DNA,
18
64511
4551
ale za długie wystawienie na UVA lub UVB może nam uszkodzić DNA,
01:09
age your skin,
19
69062
1490
postarzyć skórę
01:10
and promote the development of potentially deadly skin cancer.
20
70552
3750
i przyczynić się do rozwoju raka skóry, nawet ze skutkiem śmiertelnym.
01:14
Sunscreen protects your skin either physically by deflecting UV rays
21
74302
4449
Krem chroni skórę fizycznie, odbijając promienie ultrafioletowe
01:18
with an inorganic blocker like zinc oxide or titanium dioxide,
22
78751
3940
dzięki nieorganicznym blokerom - tlenkowi cynku czy dwutlenkowi tytanu -
01:22
or chemically by using carbon-based compounds to absorb UV photons
23
82691
4921
lub chemicznie, absorbując fotony UV za pomocą związków na podstawie węgla.
01:27
that are then harmlessly dissipated as heat.
24
87612
3111
Następnie fotony rozpraszają się jako nieszkodliwe ciepło.
01:30
So, what differentiates one sunscreen from another?
25
90723
3839
Co różni jednak poszczególne kremy?
01:34
When we choose a sunscreen,
26
94562
1410
Wybierając krem,
01:35
we can compare application method,
27
95972
2550
można rozróżnić metodę aplikacji,
01:38
the SPF,
28
98522
1281
SPF
01:39
and the active ingredients.
29
99803
1459
oraz składniki aktywne.
01:41
Sprays can be convenient to put on, especially when you're wet,
30
101262
2960
Aplikacja filtra w spraju jest wygodna, zwłaszcza na mokrej skórze,
01:44
but a recent study found that most people don't apply a thick enough layer
31
104222
3472
ale badania pokazują, że większość ludzi aplikuje go za mało,
01:47
to get full protection.
32
107694
1747
żeby zapewnić pełną ochronę.
01:49
And the possible health risks of inhaling sunscreen compounds from a spray cloud
33
109441
3810
Ryzyko wdychania rozpylanych składników filtra
01:53
might make you consider reaching for that bottle of lotion instead.
34
113251
3801
skłania do sięgnięcia po filtr w tubce.
01:57
Opt for a sunscreen with an SPF of at least 15, although 30 is better.
35
117052
5239
Krem powinien mieć co najmniej 15 SPF, chociaż 30 jest lepszą opcją.
02:02
SPF is a nonlinear scale of how much UVB radiation is needed
36
122291
4411
SPF to nielinearna skala, określająca powyżej jakiej dawki promieniowania UVB
02:06
to give protected skin a sunburn.
37
126702
2472
nastąpiłoby oparzenie skóry.
02:09
SPF 15 does a pretty good job by blocking 93% of UVB rays.
38
129174
5168
SPF 15 blokuje 93% promieni UVB.
02:14
You get a slight increase as SPF goes up,
39
134342
2521
Im więcej SPF, tym trochę lepsza ochrona.
02:16
with SPF 30 blocking 97%,
40
136863
2390
SPF 30 blokuje 97% promieni UVB,
02:19
and 50 blocking 98%.
41
139253
2951
a SPF 50 - 98%.
02:22
SPF is based on the quantity of solar exposure.
42
142204
2950
SPF zależy od intensywności ekspozycji słonecznej.
02:25
So how much time you have before you start to burn
43
145154
2336
To, po jakim czasie zaczną się oparzenia,
02:27
really depends on a long list of factors,
44
147490
2325
zależy od długiej listy czynników,
02:29
including your genetics,
45
149815
1379
jak genetyczna predyspozycja,
02:31
and when, where, and how you spend your time in the sun.
46
151194
3689
a także kiedy, gdzie i jak spędzasz czas na słońcu.
02:34
Even though US marketed sunscreens have been deemed safe by the FDA,
47
154883
3789
Chociaż Agencja Żywności i Leków uznała filtry dostępne w USA za bezpieczne,
02:38
scientists are still researching the effects of many active ingredients
48
158672
3581
to naukowcy wciąż badają wpływ wielu aktywnych składników
02:42
on the human body.
49
162253
1873
na organizm.
02:44
So if you're worried about potential irritants,
50
164126
2282
Jeśli obawiasz się ewentualnych podrażnień,
02:46
look for mineral-based formulas with zinc oxide or titanium dioxide.
51
166408
4841
spróbuj naturalnych formuł zawierających tlenek cynku lub dwutlenek tytanu.
02:51
Even though they may go on a bit thick at first,
52
171249
2395
W pierwszej chwili mogą wydawać się nieco tłuste,
02:53
they're less irritating than carbon-based chemical sunscreens.
53
173644
3931
jednak podrażniają mniej od chemicznych filtrów opartych na węglu.
02:57
These mineral-based sunscreens are preferential for the environment, too.
54
177575
4198
Naturalne mineralne kremy z filtrem są również lepsze dla środowiska.
03:01
If you plan on catching rays while splashing in a river or the ocean,
55
181773
3341
Jeśli jednocześnie chcesz się opalać i pluskać w rzecze lub oceanie,
03:05
keep in mind that carbon-based chemical sunscreens
56
185114
2371
pamiętaj, że kremy zawierające węgiel
03:07
can harm marine life.
57
187485
2649
mogą szkodzić morskiemu środowisku,
03:10
Take coral reefs, for example.
58
190134
1973
jak na przykład rafom koralowym.
03:12
Although they cover less than 1% of the Earth's underwater surface,
59
192107
4191
Mimo że pokrywają mniej niż 1% powierzchni dna morskiego,
03:16
they're home to nearly 25% of all fish species,
60
196298
3888
to stanowią dom dla niemalże 25% wszystkich gatunków.
03:20
making them the most diverse and productive marine ecosystems.
61
200186
3860
Są to najbardziej zróżnicowane i urodzajne ekosystemy morskie.
03:24
Research shows that carbon-based chemical sunscreen ingredients,
62
204046
3118
Badania dowodzą, że składniki kremu z filtrem zawierającym węgiel
03:27
like oxybenzone, butylparaben, octinoxate, and 4MBC
63
207164
5730
np. oksybenzol, butylparaben, oktinoksat czy 4MBC
03:32
contribute to a stress condition called coral bleaching in corals,
64
212894
3762
przyczyniają się do blednięcia koralowców,
03:36
which are living creatures.
65
216656
2667
które są żywymi istotami.
03:39
Exposure to these organic compounds
66
219323
1874
Styczność z tymi związkami organicznymi
03:41
results in the death of the coral's symbiotic algae.
67
221197
4059
powoduje śmierć alg żyjących w symbiozie z koralowcami.
03:45
In addition to providing a reliable food source,
68
225256
2520
Algi nie tylko zapewniają stałe źródło pożywienia,
03:47
these algae give coral their brilliant rainbow of colors.
69
227776
3240
ale to właśnie im koralowce zawdzięczają swój bogaty koloryt.
03:51
Without them, corals turn a bleached white
70
231016
2690
Bez nich stają się białe
03:53
and are susceptible to disease and possibly death.
71
233706
3187
i podatne na choroby, a nawet śmierć.
03:56
And once the coral dies,
72
236893
1444
Wraz ze śmiercią koralowców
03:58
the entire reef ecosystem is not far behind.
73
238337
3409
umiera cały ekosystem rafy.
04:01
So you're now ready to make an informed choice when picking out your next sunscreen.
74
241746
4280
Teraz, kiedy już wszystko wiesz, możesz świadomie wybierać krem z filtrem.
04:06
SPF is clearly labeled on the front.
75
246026
2722
SPF jest wyraźnie zaznaczony na pudełku.
04:08
On the back under "active ingredients,"
76
248748
2584
Na odwrocie opakowania, w sekcji "aktywne składniki"
04:11
you can find whether zinc oxide,
77
251332
1853
sprawdzisz czy krem zawiera tlenek cynku,
04:13
titanium dioxide,
78
253185
1521
dwutlenek tytanu
04:14
and those coral-harming components are present.
79
254706
3630
lub te składniki, które szkodą koralowcom.
04:18
Taking a bit more time to check can be well worth it
80
258336
2551
Poświęcenie chwili na sprawdzenie może pomóc
04:20
for both you and the environment.
81
260887
2290
zarówno tobie jak i środowisku.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7