Comma story - Terisa Folaron

Tłumaczenie: Ola Królikowska Korekta: Rysia Wand

Commas are tricky things,

Przecinki są trudne,

especially when subordinates

szczególnie w połączeniu

and conjunctions are involved.

ze spójnikami podrzędnymi i współrzędnymi.

If you can remember a few basic rules,

Jeśli zapamiętacie kilka podstawowych zasad,

a simple law of physics,

prawa fizyki

and some common scenarios,

i kilka częstych sytuacji,

you will be able to use commas correctly.

poprawne postawienie przecinka nie sprawi kłopotu.

I like to think of the different parts

Lubię myśleć o różnych częściach zdania

of our sentence as characters.

jak o postaciach.

Let's meet a few of them:

Oto kilka z nich.

the tiny conjunctions,

Maleńkie spójniki współrzędne,

the mighty subordinates,

potężne spójniki podrzędne

and the clever comma.

i sprytny przecinek.

Conjunctions are small and nimble.

Połączenia są małe i zwinne.

They are words that connect clauses,

To wyrazy, które łączą zdania,

words,

and phrases.

słowa

i frazy.

You can easily remember the conjunctions

Angielskie spójniki można łatwo zapamiętać

by remembering the acronym FANBOYS.

dzięki akronimowi FANBOYS.

The conjunctions are

Spójnikami są

for,

"for" - dla,

and,

"and" - i,

nor,

"nor" - ani,

but,

"but" - ale,

or,

"or" - lub,

yet,

"yet" - jeszcze,

so.

"so" - więc.

Because they're so small,

Ponieważ są tak małe,

more often than not,

bardzo często

they require the help of a comma

potrzebują pomocy przecinka.

but not always.

Ale nie zawsze.

Subordinates, on the other hand,

Z kolei spójniki podrzędne

are the WWE heavyweight champions of sentences.

to mistrzowie zapasów zdań wagi ciężkiej.

They are words that connect two unequal things,

Łączą dwie nierówne rzeczy,

dependent and independent clauses.

zdania podrzędne i niezależne.

Subordinates make it very clear

Spójniki podrzędne jasno pokazują,

what is being prioritized in a sentence.

co jest w zdaniu najważniejsze.

Commonly used subordinates are

Najczęstsze spójniki współrzędne to

although,

"although" - mimo że,

because,

"because" - ponieważ,

before,

"before" - zanim,

however,

"however" - jednak,

unless,

"unless" - chyba że,

and even though.

"even though" - nawet jeśli, mimo że.

Because subordinates are all about power,

Dzięki swojej mocy

they can do a lot of heavy lifting by themselves.

same potrafią wiele udźwignąć.

But, of course, sometimes even the strongest among us

Ale czasem nawet najsilniejszym

needs some help from our clever friends.

potrzebna jest pomoc sprytnych kolegów.

Because our clever comma is so nice,

Nasz bystry przecinek jest tak miły,

she often roams her neighborhood

że często spaceruje po okolicy,

looking for some community service to do.

szukając społecznych prac do wykonania.

Today, as soon as she leaves her house,

Dziś, zaraz po wyjściu z domu,

she sees a subordinate lifting the weight

dostrzega spójnik podrzędny

dźwigający ciężar dwóch zdań,

of two complete sentences,

one on each arm.

po jednym na każdym ramieniu.

Bartheleme loves engaging in political debate

Bartłomiej uwielbia polityczne debaty,

even though

nawet jeśli

he usually loses.

zwykle przegrywa.

The comma asks the subordinate if he needs help.

Przecinek pyta,

czy spójnik podrzędny potrzebuje pomocy.

Well, we know that subordinates

Jak wiadomo, związki podrzędne

are the WWE heavyweight champions of sentences.

to prawdziwi mistrzowie w zapasach zdań wagi ciężkiej.

They can easily hold the weight

Z łatwością utrzymują ciężar

of these two complete sentences

obu pełnych zdań,

because they are distributed evenly on both arms.

bo jest rozłożony na dwie ręce.

So, when the comma asks if it can help,

Kiedy więc przecinek oferuje pomoc,

the subordinate is appalled

spójnik podrzędny jest urażony

at the idea of needing assistance.

samą myślą o potrzebie pomocy.

No thanks, maybe next time!

Nie, dzięki, może innym razem!

So, the comma continues on.

Przecinek idzie dalej.

Soon, she seems a couple of subordinates

Wkrótce napotyka spójnik podrzędny

attempting to lift the weight

próbujący unieść ciężar

of sentences directly in front of themselves.

dwóch zdań, jednego przed drugim.

Even though Bartheleme loves to sing,

Mimo że Bartłomiej uwielbia śpiewać,

he never sings in front of others.

nigdy nie śpiewa w obecności innych.

The comma asks the subordinates if they need help.

Przecinek pyta, czy spójnik potrzebuje pomocy.

They might not want to admit it,

Przykro mu się przyznać,

but this time the subordinates do need help.

ale tym razem spójnik potrzebuje pomocy.

Complete sentences weigh quite a bit.

Całe zdania sporo ważą.

Simple physics tells us

Zgodnie z prawem fizyki

that it's easier to balance heavy objects

ciężkie przedmioty łatwiej zrównoważyć,

if the weight is evenly distributed.

jeśli waga jest równomiernie rozłożona.

So, while the subordinates are quite capable

Choć spójniki potrafią

of balancing two complete sentences

zrównoważyć dwa niezależne zdania

when carrying the weight on both sides,

na dwóch rękach,

they're having trouble picking just one up.

z utrzymaniem w jednej ręce mają problem.

The comma rushes over

Przecinek rusza,

to help the struggling subordinates,

żeby pomóc spójnikowi podrzędnemu.

but how will she help?

Ale jak może pomóc?

When subordinates begin sentences,

Kiedy spójnik podrzędny rozpoczyna zdanie,

the comma will place herself

przecinek umieści się

directly after the first thought or complete sentence.

od razu po kompletnej myśli albo całym zdaniu.

After helping the subordinates,

Udzieliwszy pomocy spójnikowi,

our comma heroine continues on

bohaterski przecinek idzie dalej

and spots a conjunction

i zauważa spójnik współrzędny

holding the weight of two complete sentences.

dźwigający ciężar dwóch pełnych zdań.

Bartheleme was accepted into the University of Chicago,

Bartłomiej został przyjęty na Uniwersytet w Chicago,

and

he is on the waitlist for Stanford University.

a na Uniwersytecie Stanforda jest na liście rezerwowej.

The comma asks the conjunction if he needs help.

Przecinek oferuje pomoc spójnikowi.

Of course he does! Hurry!

Oczywiście! Szybko!

The comma rushes and places itself before the conjunction.

Przecinek pędzi i umieszcza się przed spójnikiem współrzędnym.

Fanboys aren't as militant as subordinates.

Spójniki współrzędne nie są tak wojownicze jak podrzędne.

For this reason,

Z tego powodu

the commas don't have to fall in line behind the fanboys.

przecinki nie muszą zawsze stać za spójnikami współrzędnymi.

Fanboys are courteous creatures.

Spójniki współrzędne są uprzejme.

They allow the comma to go ahead of them.

Pozwalają przecinkowi stać przed nimi.

Helping others is hard work!

Pomaganie innym to ciężka praca!

On her way home,

Po drodze do domu

our comma sees a conjunction holding up the weight

przecinek widzi spójnik współrzędny

of a complete sentence

dźwigający pełne zdanie

and a fragment sentence.

i fragment zdania.

Bartheleme is going to major in molecular biology

Bartłomiej zamierza studiować biologię molekularną

or

interpretive dance.

albo taniec nowoczesny.

The now-exhausted comma asks the conjunction

Zmęczony przecinek pyta,

if he needs help lifting the items.

czy potrzeba pomóc.

This is one of the rare occassions

To jedna z rzadkich okazji,

where a conjunction doesn't need the help of a comma.

kiedy spójnik współrzędny nie potrzebuje pomocy przecinka.

The conjunction assures the comma

Spójnik zapewnia,

that help isn't needed,

że pomoc nie jest potrzebna.

which is good for the comma

Przecinek cieszy się, bo teraz chce tylko

because by now,

all it wants to do is go home and rest up

iść do domu i odpocząć

for another day of vigilant sentence constructing.

przed kolejnym dniem pilnowania konstrukcji zdań.