How to see more and care less: The art of Georgia O'Keeffe - Iseult Gillespie

457,129 views ・ 2020-06-08

TED-Ed


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung
00:06
A canvas drenched in sunset hues, colors radiating like flame.
0
6920
5049
ညနေခင်း အရောင်တွေ၊ မီးလျှံလို ဖြာနေတဲ့ အရောင်တွေမှာ ရွှဲစိုနေတဲ့ ပတ္တူစတစ်ချပ်။
00:11
At first glance, this painting may appear to be an impossible, abstract image.
1
11969
4690
ရုတ်တရက်ဆို ဒီပန်းချီကားဟာ မဖြစ်နိုင်တဲ့ စိတ္တဇ ပုံရိပ်တစ်ခုလို့ ထင်ရလောက်တယ်။
00:16
But a closer look reveals the tender stems,
2
16659
2960
ဒါပေမဲ့ ပိုအနီးကပ်အကြည့်က ရိုးတံနုတွေ၊ စိုပြည်တဲ့ ပွင့်ဖတ်တွေ၊
00:19
lush petals and velvety texture of a Canna Lily.
3
19619
3460
ကတ္တီပါလို အသားရှိတဲ့ နှင်းပန်းတစ်မျိုးကို ဖော်ပြနေတယ်။
00:23
This metamorphosis of natural subjects into abstract geometry
4
23079
3590
စိတ္တဇ ဂျီဩမေတြီထဲက သဘာဝ အကြောင်းအရာ တွေရဲ့ ပင်ကို ပြောင်းလဲမှုဟာ
00:26
is commonplace in the work of Georgia O’Keeffe—
5
26669
2840
တော်လှန်တဲ့ အမေရိကန် ပန်းချီဆရာမနဲ့ ပန်းပုပညာရှင်
00:29
the revolutionary American painter and sculptor.
6
29509
3490
Georgia O’Keeffe ရဲ့ လက်ရာမှာ အဆန်းတကြယ်မဟုတ်ပါ။
00:32
But the magic behind this transformation remains
7
32999
2660
ဒီပြောင်းလဲခြင်းတွေရဲ့ နောက်ကွယ်က မှော်ဆန်မှုတွေက
00:35
just as elusive as the artist herself.
8
35659
3430
ပန်းချီဆရာမ ကိုယ်တိုင်လိုပဲ တွေးရခက်ခက် ဖြစ်ကျန်နေတယ်။
00:39
Born in Wisconsin in 1887, O’Keeffe spent her childhood plucking wildflowers
9
39089
5330
၁၈၅၇ မှာ Wisconsin မှာ မွေးခဲ့တဲ့ O’Keeffe ဟာ သူ့ရဲ့ ကလေးဘဝကို တောပန်းတွေ ခူးရင်း၊
00:44
and arranging fruits to paint.
10
44419
2490
ပန်းချီဆွဲဖို့ သစ်သီးတွေကို ပြင်ဆင်ရင်း ကုန်ဆုံးတယ်။
00:46
At seventeen, she moved to Chicago to study at the prestigious Art Institute.
11
46909
5095
၁၇ နှစ်မှာ နာမည်ကြီးတဲ့ ပန်းချီကျောင်း မှာ လေ့လာဖို့ Chicago ကို ပြောင်းခဲ့တယ်။
00:52
Her teachers trained her to faithfully reproduce reality
12
52004
3170
ဆရာတွေက ဥရောပ ပန်းချီကျော်တွေရဲ့ ထုံးနည်းတွေအတိုင်း သဘာဝကျမှုကို
00:55
in the conventions of European masters.
13
55174
2560
တိတိကျကျ မူပွားဖို့ သူ့ကိုလေ့ကျင့်ပေးတယ်။
00:57
Although she enjoyed the solitude and precision of this work,
14
57734
3350
တစ်ကိုယ်တည်းဖြစ်မှုနဲ့ ဒီလက်ရာရဲ့ တိကျမှုကို နှစ်သက်ပေမဲ့
01:01
O’Keeffe felt little personal connection to it.
15
61084
3550
O’Keeffe ဟာ ဒါနဲ့ တစ်ကိုယ်ရေ ဆက်နွယ်မှု မရှိသလောက်ဖြစ်ခဲ့တယ်။
01:04
After moving to New York, she was increasingly drawn to the clean lines,
16
64634
4100
New York ကို ပြောင်းလာပြီးနောက် ဂျပန် ပန်းချီရဲ့ ရှင်းလင်းတဲ့ မျဉ်းတွေ၊
01:08
striking composition and vivid colors of Japanese art.
17
68734
4399
ပေါ်လွင်တဲ့အထားအသိုနဲ့ အရောင်တောက်တောက် တွေက သူ့ကို တိုးပြီး ဆွဲဆောင်နေခဲ့တယ်။
01:13
O’Keeffe soon found a teacher whose lessons inspired her
18
73133
2680
မကြာခင် O’Keeffe ဟာ စိတ်ဝင်စားမှုတွေကို လက်တွေ့ ကျင့်ဖို့
01:15
to put those interests into practice.
19
75813
2360
စေ့ဆော်ပေးတဲ့ သင်ခန်းစာတွေနဲ့ ဆရာကို တွေ့တယ်။
01:18
Unlike her previous teachers,
20
78173
1840
သူ့ရဲ့ အရင်ဆရာတွေလို မဟုတ်ဘဲ
01:20
Arthur Wesley Dow urged his students to focus on more abstract representations
21
80013
4674
Arthur Wesley Dow က ကျောင်းသားတွေကို အလင်း၊ သဏ္ဍာန်၊ အရောင်ရဲ့ စိတ္တဇ
01:24
of light, shape, and color.
22
84687
2640
သရုပ်ဖော်ချက်တွေကို အာရုံစိုက်ဖို့ တိုက်တွန်းတယ်။
01:27
These lessons manifested in O’Keeffe’s first series of abstract drawings.
23
87327
4610
ဒီသင်ခန်းစာတွေက O’Keeffe ရဲ့ ပထမဆုံး စိတ္တဇ ပန်းချီ အတွဲမှာ ပေါ်လွင်ခဲ့တယ်။
01:31
Rendered in charcoal, they present a series of undulating lines,
24
91937
3790
မီးသွေးခဲနဲ့ သရုပ်ဖော်ထားတာတွေက လှိုင်းထ နေတဲ့ မျဉ်းတွေရဲ့ အစဉ်အတန်းကိုတင်ပြတယ်။
01:35
bold shading and billowing clouds.
25
95727
2740
ခပ်နက်နက် ခဲထိုးထားတဲ့ တိမ် အလိပ်လိပ်ပါ။
01:38
These drawings defy easy classification—
26
98467
2839
ဒီပန်းချီကားတွေက အလွယ်တကူ အမျိုးအစားခွဲခြင်းကို ဖီဆန်တယ်။
01:41
suggesting, but never quite matching, any specific natural reference.
27
101306
4350
သဘာဝ နှီးနွယ်မှု တစ်ခုခုနဲ့ လုံးဝ လိုက်ဖက်မှုမရှိတာကို ညွှန်းတာပါ။
01:45
Earlier European painters in the Cubist tradition
28
105656
3058
ဥရောပ ဂျီဩမေတြီ အစဉ်အလာထဲက ပန်ချီဆရာတွေက
01:48
had employed rigid geometry to abstract external subjects.
29
108714
4130
ပြင်ပ အကြောင်းအရာတွေကို ကောက်နှုတ်ဖို့ တင်းကျပ်တဲ့ ဂျီဩမေတြီကို အသုံးပြုတယ်။
01:52
But here, O’Keeffe employed the shapes and rhythms of nature
30
112844
3850
ဒါပေမဲ့ ဒီမှာတော့ O’Keeffe ဟာ သူ့ရင်တွင်း ခံစားချက်တွေကို ဖမ်းယူဖို့သဘာဝရဲ့
01:56
to capture her internal feelings.
31
116694
2560
သဏ္ဍာန်တွေနဲ့ စည်းချက်တွေကို အသုံးပြုတယ်။
01:59
Experiments like these would soon become a cornerstone
32
119254
2620
ဒီလိုစမ်းသပ်မှုတွေဟာ မကြာခင်မှာ American Modernism
02:01
of an artistic movement called American Modernism.
33
121874
3260
လို့ခေါ်တဲ့ အနုပညာ လှုပ်ရှားမှုရဲ့ အုတ်မြစ် ဖြစ်လာခဲ့တယ်။
02:05
Although no single style defines Modernist painting,
34
125134
3060
ခေတ်သစ်ပန်းချီကို အနက်ဖွင့်တဲ့ ဟန်က တစ်သဘောတည်း မဟုတ်ပေမဲ့
02:08
its proponents shared a desire to challenge the realist traditions
35
128194
3680
၎င်းကို ထောက်ခံအားပေးသူတွေကတော့ ပန်းချီ ပညာရေးကို ကြီးစိုးထားတဲ့
02:11
that dominated art education.
36
131874
2640
ယထာဘူတ အစဉ်အလာတွေကို စိန်ခေါ်ခဲ့တယ်။
02:14
Beginning in the late 1910’s, Modernist painting
37
134514
2920
၁၉၁၀ နှောင်းပိုင်းနှစ်တွေ အစမှာ ခေတ်သစ် ပန်းချီဟာ
02:17
often used geometric shapes and bold colors
38
137434
2770
မကြာခဏ အမေရိကန် စိတ်သဘောကို စူးစမ်းဖို့
02:20
to probe the American psyche.
39
140204
2850
ဂျီဩမေတြီ သဏ္ဌာန်တွေနဲ့ အရောင်အရင့်တွေ သုံးကြတယ်။
02:23
O’Keeffe threw herself into these experiments —
40
143054
2480
O’Keeffe ဟာ ဒီစမ်းသပ်မှုတွေထဲကို ပစ်ဝင်ခဲ့ပေမဲ့
02:25
but she was reluctant to share her new work.
41
145534
2830
သူ့လက်ရာကို မျှဝေဖို့ကိုတော့ ဝန်လေးနေခဲ့တယ်။
02:28
However, when a friend sent her charcoals to the art dealer Alfred Stieglitz,
42
148364
4167
ဒါပေမဲ့ မိတ်ဆွေတစ်ယောက်က သူ့မီးသွေးလက်ရာ တွေကို ပန်းချီ ကုန်သည် Alfred Stieglitz ဆီ
02:32
he became entranced.
43
152531
1530
ပို့တဲ့အခါ ကုန်သည် မှင်တက်မိတယ်။
02:34
In 1916, he arranged for a grand exhibition in New York.
44
154061
4517
၁၉၁၆ မှာ New York မှာ ပန်းချီ ပြပွဲကြီး တစ်ခုကို သူ စီစဉ်ပေးခဲ့တယ်။
02:38
This marked the beginning of O’Keeffe’s career as a popular artist—
45
158578
3560
ဒါက လူကြိုက်များတဲ့ O’Keeffe ရဲ့ အသက်မွေးမှု အလုပ် အစနဲ့
02:42
and a relationship that would lead to marriage in 1924.
46
162138
3880
၁၉၂၄ မှာ လက်ထပ်ဖို့ ဖြစ်စေခဲ့တဲ့ ဆက်ဆံရေးတစ်ခုကို သတ်မှတ်ပေးခဲ့တယ်။
02:46
Marriage didn’t diminish O’Keeffe’s taste for solitude.
47
166018
2970
အိမ်ထောင်က O’Keeffe ရဲ့တစ်ကိုယ်တော် အကြိုက်ကို ယုတ်လျော့စေတယ်။
02:48
She travelled widely to teach,
48
168988
1830
သူဟာ သင်ကြားဖို့ ခရီးများစွာ ထွက်ပြီး
02:50
and often retreated to paint for months at a time.
49
170818
3100
မကြာခဏ တစ်ကြိမ်လျှင် လနဲ့ချီကာ ပန်းချီဆွဲဖို့ သီးခြားနေခဲ့တယ်။
02:53
Whether she was exploring the craggy canyons of Texas,
50
173918
3190
Texas ရဲ့ ကျောက်ဆောင်ထူတဲ့ ချောက်တွေ South Carolina ရဲ့ တိတ်ဆိတ်တဲ့
02:57
the quiet forests of South Carolina, or the sun-bleached desert of New Mexico,
51
177108
4915
သစ်တောတွေ (သို) New Mexica နေက အရောင် ချွတ်ထားတဲ့ ကန္တာရကို စူးစမ်းတာဖြစ်ဖြစ်
03:02
her creative process was based on ritual and close observation.
52
182023
4109
သူ့ဖန်တီးမှု လုပ်ငန်းစဉ်က ထုံးတမ်းဓလေ့နဲ့ အနီးကပ် လေ့လာမှုကို ကို အခြေခံတယ်။
03:06
She paid meticulous attention to small details,
53
186132
2950
သူဟာ အသေးစိတ်ကလေးတွေကို စေ့စပ်တဲ့ အာရုံစိုက်မှု ထားပြီး
03:09
and spent hours mixing paints to create exactly the right colors.
54
189082
4167
မှန်ကန်တဲ့ အရောင်တွေ အတိအကျ ဖန်တီးဖို့ ဆေးစပ်ရာမှာ နာရီနဲ့ချီကာကုန်ဆုံးခဲ့တယ်။
03:13
When she found the perfect hue, she’d record it
55
193249
2427
အကောင်းဆုံး အရောင်အသွေးကို တွေ့တဲ့အခါ
03:15
in her ever-growing collection of handmade color cards.
56
195676
3820
သူ့ရဲ့ အမြဲတိုးလာနေတဲ့ လက်လုပ် အရောင် ကတ်ပြား အစုထဲမှာ မှတ်တမ်းတင်လေ့ရှိတယ်။
03:19
O’Keeffe also experimented with perspective to celebrate objects
57
199496
3830
O’Keeffe ဟာ မကြာခဏ သတိမမူမိတဲ့ အရာဝတ္ထုတွေကို အမွှမ်းတင်ဖို့
03:23
that were often overlooked.
58
203326
1720
ပကတိအမြင် ရေးဆွဲနည်းနဲ့ စမ်းသပ်တယ်။
03:25
In "Rams Head with Hollyhock,"
59
205046
1999
"Rams Head with Hollyhock" မှာ
03:27
she places a weathered skull and a delicate flower
60
207045
2800
တိုက်စားခံရတဲ့ ဦးခေါင်းခွံတစ်ခုနဲ့ အနုစိတ် ပန်းတစ်ပွင့်ကို
03:29
high above the hills below.
61
209845
2410
အောက်ခြေကတောင်ကုန်းတွေရဲ့ အထက်အမြင့်မှာ ထားပေးတယ်။
03:32
This massive skull overshadows the landscape,
62
212255
2820
ဒီဦးခေါင်းခွံကြီးက ရှုခင်းကို လွှမ်းမိုးနေတယ်။
03:35
casting both the skeleton and the mountains in a new, eerie light.
63
215075
4922
အရိုးစုကိုရော တောင်တွေကိုပါ သစ်လွင် ခြောက်ခြားတဲ့ အလင်းထဲမှာအရိပ်ထိုးနေတယ်။
03:39
The public was captivated by her unique perspective and secretive behavior.
64
219997
4666
လူတွေဟာ သူ့ရဲ့ ထူးခြားတဲ့အမြင်နဲ့ သိုဝှက်တဲ့ အပြုအမူရဲ့ ဖမ်းစားတာခံရတယ်။
03:44
She was particularly praised for her massive flower paintings,
65
224663
3412
အထူးသဖြင့် သူ့ရဲ့ ဧရာမ ပန်း ပန်းချီကားတွေအတွက် ချီးကျူးခံရတာပါ။
03:48
ranging from fiery poppies to ghostly calla lillies.
66
228075
3700
ရဲရဲတောက် ဘိန်းပန်းတွေကနေ တစ္ဆေလိုလို နှင်းပန်းတွေ အထိပါ။
03:51
Stieglitz and other critics of the time were infatuated by Freudian psychology,
67
231775
4152
Stieglitz နဲ့ အချိန်က အခြား ဝေဖန်သူတွေဟာ ဖရွှိုက် စိတ်ပညာကို အရူးအမူးဖြစ်ခဲ့ပြီး
03:55
and were quick to link these paintings to female genitalia.
68
235927
3300
ဒီပန်းချီကားတွေကို အမ အင်္ဂါဇာတ်နဲ ချက်ချင်း ဆက်စပ်လိုက်ကြတယ်။
03:59
But O’Keeffe dismissed such interpretations.
69
239227
2450
ဒါပေမဲ့ O’Keeffe က ဒီလို အနက်ကောက်မှုတွေကိုပယ်ချတယ်။
04:01
She resented the male gaze that dominated the art world,
70
241677
2910
အနုပညာ လောကကို စိုးမိုးထားတဲ့ ပုရိသ အမြင်ကို မကျေမချမ်းဖြစ်ကာ
04:04
and demanded her work be respected
71
244587
2070
သူ့လက်ရာရဲ​့ သဘာဝလောကရဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ
04:06
for its emotional evocation of the natural world.
72
246657
3320
လှုံ့ဆော်မှုကို လေးစားကြဖို့ သူ တောင်းဆိုခဲ့တယ်။
04:09
Eventually, O’Keeffe settled down in New Mexico,
73
249977
2940
နောက်ဆုံးတော့ O’Keeffe ဟာ သူအကြိုက်ဆုံး အနုပညာရှင် ခိုလှုံရာ
04:12
near one of her favorite artist retreats.
74
252917
2640
တစ်ခုဖြစ်တဲ့ New Mexico မှာ အခြေချခဲ့တယ်။
04:15
In her 70’s, her eyesight began to fail,
75
255557
2890
အသက် ၇၀ လွန်တွေမှာ အမြင်အာရုံ စတင် ချွတ်ယွင်းခဲ့ပေမဲ့
04:18
but she continued to mine the landscape’s mysteries in new, tactile mediums.
76
258447
5030
ရှုခင်းရဲ့ဆန်းကြယ်မှုတွေကို ဆန်းသစ် တွေ့ထိ နိုင်တဲ့ ကြားခံတွေမှာ ဆက်တူးဖော်တယ်။
04:23
O’Keeffe kept creating until her death at 98,
77
263477
3230
O’Keeffe ဟာ အသက် ၉၈ မှာ သေသည့်တိုင် ဆက်လက် ဖန်တီးနေပြီး
04:26
and is remembered as the “Mother of American Modernism.”
78
266707
3670
သူ့ကို Mother of American Modernism အဖြစ် အမှတ်ရကြတယ်။
04:30
Decades on, her work retains its wild energy—
79
270377
3560
ဆယ်စုနှစ်တွေဆက်ကာ သူ့လက်ရာက ပြင်းထန်တဲ့ စွမ်းအားနဲ့ O’Keeffe ရဲ့
04:33
and O’Keeffe her personal mystique.
80
273937
2480
ကိုယ်ပိုင် ထူးခြားတဲ့ သွင်ပြင်ကို ထိန်းထားတယ်။
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7