Mysteries of vernacular: Tuxedo - Jessica Oreck

Transcriber: Andrea McDonough Reviewer: Bedirhan Cinar

Translator: Daban Q Jaff Reviewer: Aga Ismael

Mysteries of Vernacular

سەیر و سەمەرەی زمان

Tuxedo:

Tuxedo:

men's evening wear for semi-formal occasions.

واتا بەرگی فەرمی بۆ بۆنەی نیمچە فەرمی.

Tuxedo, surprisingly, has its roots

Tuxedo ڕەگی مێژووی دەگەڕێتەوە

in Native American history.

بۆ مێژووی ئەمریکییە ڕەسەنەکان.

The Delaware Indians of what is now

دیلاوێر ئیندیانا، یان

the Northeast United States,

هەرێمەکانی باکوری ڕۆژهەڵاتی ئەمریکا،

were divided into three subgroups,

کە بۆ دوو بەش دابەش دەبن،

distinguished by their animal totems:

بە سیمبولی ئاژەڵەی تۆتەمەکانیان دەناسرێنەوە:

the turkey,

قەل،

the turtle,

کیسەڵ

and the wolf.

و گورگ.

Members of the tribe belonging to the wolf totem

ئەندامانی گروپی تەوتەمی گورگ

were often referred to

بە وشەیەکی زمانە ڕەسەنەکان ئاماژەیان

by the indigenous word for the four-footed canine,

بۆ دەکرێت وەک ددانی چوار قاچ

p'tuksit.

یان وشەی تۆکسیت.

In the 18th century,

لە سەدەی هەژدەهەمدا،

Europeans who settled in the former region of the P'tuksit

ئەوروپییەکان لە ناوچەکانەی تۆکسیت نیشتەجێ دەبن

Anglicized the name as "tuxedo"

ناوی شوێنەکە بە ئینگلیزی دەکەن و دەیکەن بە tuxedo

and slapped it on a town in southeast New York.

و ئەم ناوە بۆ شارۆچکەیەک لە باشوری ڕۆژەهەڵاتی نیۆرک دەنێن.

Decades later, in the late 1800s,

چەند سەدەیەک دواتر، لە کۆتایی ١٨٠٠ کان،

a lavish resort was constructed

هاوینەهەوارێک درووست دەکرێت

and christened "The Tuxedo Club".

ناوی لێنرا The Tuxedo Club.

It was at The Tuxedo Club,

لەم هاوینەهەوارەدا،

around the turn of the century,

لە سەرەتایی سەدەی نوێ،

when a dress jacket was required

پێویست بوو بەرگی فەرمی بپۆشیت

for almost every occasion,

بۆ هەموو بۆنەکان،

that a brash young man,

گەنجێکی بێباک،

heir to an enormous tobacco fortune,

کە خاوەن میراتێکی گەورەی لە توتن بە دەست هاتوو بوو،

caused a stir by flaunting tradition

گۆبەندێک دەنێتەوە

and donning a formal dinner jacket

کاتێک بەرگی فەرمی خواردنی ئێوارە

without tails.

بەبێ پانتۆڵ دەپۆشێت.

His bold fashion statement was quickly popularized

ئەم ستایلە ئازایانەی زۆر بە خێرایی بڵاو دەبێتەوە

and nicknamed tuxedo,

و ناو دەنرێت تەکسیدۆ،

which in modern America,

لە ئەمریکادا،

is the headache of high school prom attendees

کێشەی پۆشینی بەرگە بۆ ئاهەنگی دەرچوون

across the nation.

لە سەرانسەری وڵات.