How the water you flush becomes the water you drink - Francis de los Reyes

Аудармашы: Assem Amantayeva Редактор: Asqat Yerkimbay

In 2003, Singapore’s national water agency launched an unprecedented program.

2003 жылы Сингапур ұлттық су агенттігі ерекше бағдарламаны іске қосты.

Using two new facilities,

Олар екі жаңа қондырғыны пайдаланып,

they planned to provide more than 50% of their nation’s water supply

халықтың 50%-дан астамын сумен қамтамасыз етпекші болды.

by recycling wastewater.

Ол үшін ескі суды қайта пайдаланды.

And yes, we do mean that wastewater.

Иә, тұрмыста қолданылған суды қайта пайдаланбақ болады.

While this might seem like a desperate decision,

Бұл шарасыздықтан қабылданған шешім сияқты көрінгенімен,

this program had been planned for decades

бағдарлама жылдар бойы жоспарланып,

to ensure the island nation never ran out of clean water.

арал халқы ешқашан ауыз судан тарықпауы үшін жасалды.

And today, as climate change increases the frequency and duration

Бүгінде жаһандық жылыну қарқынды жүріп,

of droughts worldwide,

әлемді құрғақшылық жайлап жатқанда,

more and more regions are facing this problem.

көп ел осы мәселеден зардап шегуде.

But is it really safe to reuse anything we flush down the toilet?

Алайда дәретханаға ағызып жіберетін судың бәрін қайта қолдану қауіпсіз бе?

To answer this,

Бұған жауап беру үшін

we have to understand exactly what’s inside this cloudy cocktail.

бұл бұлт коктейльдің ішінде не барын дұрыс түсінуіміз қажет.

Wastewater is classified into several types,

Қолданылған судың бірнеше түрі бар.

but the primary three are:

Басты үш түріне:

gray water used in sinks, bathing, and laundry;

қол жууға, шомылуға және кір жууға қолданылған сұр су,

yellow water containing just urine;

зәрді ғана қамтитын сары су

and black water which has come into contact with feces.

және нәжіс араласқан қара су жатады

Globally, we generate enough wastewater

Біз күн сайын 400,000 Олимпиада бассейнін

to fill about 400,000 Olympic-sized swimming pools every day.

толтыруға жеткілікті суды ағызып жібереміз.

In cities and towns with sewage systems,

Кәріз жүйесі бар қалалар мен елді-мекендерде,

this wastewater combines in underground pipes,

қолданылған су нәжіс араласпаған

which actually aren’t filled with feces.

жер асты құбыр суымен бірігеді.

The average 4,000 liters of sewage

Кәріз жүйесінің 4000 литр суының құрамында,

contains only a single liter of solid fecal material.

қатты фекал материалдың тек бір ғана данасы болады.

But sewage is still rife with dangerous contaminants,

Бірақ кәріз суы бәрібір де қауіпті, лас заттарға толы.

including billions of pathogens and microorganisms,

Оның құрамында миллиардтаған бактериялар мен микроағзалар,

trace chemicals, and excess inorganic nutrients

химикаттар мен бейорганикалық қорек заттар болады.

that can pollute rivers and lakes.

Олар өзендер мен көлдерді ластайды.

So even if we aren’t planning to drink this concoction,

Сондықтан біз бұл сұйықтықты ішпесек те,

we still need to clean it;

бәрібір оны тазартуымыз керек.

which is why sewer systems typically run to wastewater treatment plants.

Сол үшін де, кәріз жүйесін, әдетте, тазарту құрылғыларынан өткізеді.

Most plants remove major contaminants

Олардың көбі суды басты ластағыштардан тазартады.

such as feces, pathogens, and excess nitrogen

Барлық тазартатын судың ішінен, нәжіс, бактерия

from all the water they process.

және артық азотты да алып тастайды.

And this involves a ton of biological, chemical, and physical interventions.

Бұл процесс биологиялық, химиялық және физикалық күшті көп қажет етеді.

Some of the most important include settling tanks to remove large particles,

Үлкен бөлшектерді алып тастау үшін алып бөгендер де қолданады.

biological reaction tanks where microbes eat unwanted materials,

Биологиялық реакция бөгендерінде, микробтар пайдасыз материалдарды жейді.

and chemical disinfection processes that kill pathogens.

Ал химиялық дезинфекциялау процесінде, бактерияларды өлтіреді.

After these procedures, typical treated wastewater in the US

Осылардан кейін АҚШ-тағы тазартылған ағынды су

is already cleaner than most natural bodies of water,

көптеген табиғи су орындарына қарағанда, әлдеқайда таза болады.

making it safe to discharge into rivers and lakes.

Ондай суды өзен-көлдерге жіберу қауіпсіз.

If we plan on reusing the water for non-potable purposes,

Егер біз суды ішу үшін емес,

such as irrigation or washing cars,

суару не көлік жуу мақсатында пайдаланғымыз келсе,

it gets even further disinfected to prevent bacteria from growing

су сақтау кезінде бактерияларды көбейтпес үшін

during storage.

көп дезинфекциялайды.

But if we want it clean enough to drink,

Бірақ егер біз таза су ішкіміз келсе,

there's much more treatment to be done.

онда суды одан да жітірек тазарту керек.

One common process includes microfiltration,

Микросүзгілеу деп аталатын процесте,

where membranes with pores one millionth of a meter across

метрдің миллионнан бір кеуектері бар мембраналар

filter out small particles and larger microorganisms.

судағы кішкентай бөлшектер мен үлкен микроағзаларды сүзгілейді.

Next, the water passes through an even finer reverse osmosis membrane,

Сосын су одан да күшті осмос мембранасынан өтеді.

which can remove particles as small as a tenth of a billionth of a meter.

ол метрдің миллиардтан, оннан бір бөлігіндей ұсақ бөлшектерді жоя алады.

This membrane is semi-permeable, allowing water to pass through,

Бұл мембрана жартылай су өткізгіш, сондықтан одан су өтіп,

but stopping things like salt, viruses, or unwanted chemicals.

тұз, вирус немесе пайдасыз химикаттар өтпейді.

After this stage, UV lamps are plunged into the water,

Бұдан кейін суға ультракүлгін сәулелер түсіріледі.

emitting radiation that permanently damages

Радиация кез келген тірі нәрсенің генетикалық материалын

the genetic material of any lingering life forms.

біржолата жойып жібереді.

Sometimes UV disinfection is then combined with further disinfection processes

Кейде ультракүлгін дезинфекциясы сутегі асқын тотығы секілді химикаттарды

that use chemicals like hydrogen peroxide

қолданатын басқа дезинфекциялау процестерімен бірігіп,

to handle a wide range of microorganisms and micropollutants.

түрлі микроағзалар мен микроластаушылардың көзін құртады.

At this point, the treated wastewater is tested rigorously.

Содан соң тазартылған ескі су қатаң тексерістен өтеді.

And if it passes, it can safely enter the typical pipeline for drinking water,

Егер тексерістен сәтті өтсе, онда ол ішуге арналған құбырға жіберіледі.

going through the standard treatment procedures

Онда да су адамдарға жеткенше,

before joining the municipal supply.

қалыпты тазарту процедураларынан өтеді.

This approach is called direct potable reuse,

Бұл әдіс – ауыз суын тікелей қайта қолдану деп аталады.

but even though it’s perfectly healthy,

Дегенмен, әдіс толықтай пайдалы болса да,

there’s still some concern with such a direct system.

бұндай жүйенің алаңдатарлық жақтары бар.

Instead, most places opt for indirect potable reuse,

Оның орнына, көп жерде тазартылған ескі су,

where the treated wastewater is discharged to an environmental buffer,

су қоймасы, көл, жер асты сулары секілді қоршаған орта буферлеріне жіберіліп,

such as a reservoir, lake, wetland, or groundwater aquifer.

жанама ауыз суды қайта пайдалану әдісі таңдалынады.

After some time in this environment,

Біраз уақыттан соң қоршаған ортада

any lingering chemicals from the treatment process

өңдеу процесінен қалған химикаттар

will diffuse and degrade.

дифузияға ұшырап, деградацияланады.

Then, the water can be extracted and enter the drinking water pipeline.

Сосын ол жердегі су ауыз су құбырына жіберіледі.

Indirect potable reuse is the process used in Singapore,

Жанама ауыз суды қайта пайдалану – Сингапурда қолданылады.

and it's become an increasingly common lifeline for arid regions in the US.

Әрі ол АҚШ-тың шөлді аймақтарында кеңінен қолданылады.

But this system is only feasible in places with centralized sewer systems

Бірақ бұл әдіс тек орталықтандырылған кәріз жүйесі бар және тұрғындардың

and infrastructure for pumping water into people's homes.

үйлеріне су жіберу инфрақұрылымы болған жағдайда ғана мүмкін.

This means it can’t help communities

Бұл дегеніміз, аталған әдіс

dealing with the most serious sanitation issues,

қиын санитарлық мәселелері бар, таза су тапшы

where access to clean water is a daily struggle.

елдерде жарамайды.

Researchers are investigating smaller scale technologies to recycle sewage

Зерттеушілер кәріз суын қайта өңдеп, таза ауыз суға айналдырудың

into potable water on site.

кішігірім технологияларын зерттеп жатыр.

But helping these communities in the long term

Бірақ ол қауымдастықтарға ұзақ мерзімде көмектесу үшін

will require us to take a closer look at all the water we’ve been wasting.

осыған дейін қолданған барлық суды тереңінен зерттеу қажет.