Does math have a major flaw? - Jacqueline Doan and Alex Kazachek

329,548 views ・ 2024-04-23

TED-Ed


Fai dobre clic nos subtítulos en inglés a continuación para reproducir o vídeo.

Translator: Diego Rodríguez Vila Reviewer: Mario Cal
00:06
Consider this mathematician,
0
6961
1710
Pensemos nunha matemática
00:08
with her standard-issue infinitely sharp knife and a perfect ball.
1
8671
4463
cun coiteliño infinitamente afiado e cunha esfera perfecta
00:13
She frantically slices and distributes the ball into an infinite number of boxes.
2
13259
5422
que corta e rebanda e que logo distribúe nun número infinito de caixas.
00:18
She then recombines the parts into five precise sections.
3
18765
4004
Despois, volve combinar estas partes en cinco seccións concretas.
00:22
Gently moving and rotating these sections around,
4
22852
2961
Con coidado, vainas movendo e rotando.
00:25
seemingly impossibly, she recombines them to form two identical, flawless,
5
25855
5964
Como por arte de maxia, recombínaas para formar dúas copias idénticas,
00:31
and complete copies of the original ball.
6
31819
3087
perfectas e completas da esfera orixinal.
00:35
This is a result known in mathematics as the Banach-Tarski paradox.
7
35031
4755
Este resultado é coñecido en matemáticas como o paradoxo de Banach-Tarski.
00:39
The paradox here is not in the logic or the proof—
8
39911
3086
Tal paradoxo non está na lóxica ou na demostración,
00:42
which are, like the balls, flawless—
9
42997
1877
que son, como as bólas, perfectas,
00:44
but instead in the tension between mathematics
10
44874
2961
senón na tensión entre as matemáticas
00:47
and our own experience of reality.
11
47835
2711
e a maneira en que nós percibimos a realidade.
00:50
And in this tension lives some beautiful and fundamental truths
12
50713
3712
E nesa tensión habitan verdades fermosas e fundamentais
00:54
about what mathematics actually is.
13
54425
2670
sobre o que son as matemáticas en realidade.
00:57
We’ll come back to that in a moment, but first,
14
57095
2335
Volveremos a isto nun anaquiño, pero antes,
00:59
we need to examine the foundation of every mathematical system: axioms.
15
59430
4838
precisamos afondar na base de todo sistema matemático: os axiomas.
01:05
Every mathematical system is built and advanced
16
65019
2711
Calquera sistema matemático constrúese e eríxese
01:07
by using logic to reach new conclusions.
17
67730
3128
empregando a lóxica para chegar a novas conclusións.
01:10
But logic can’t be applied to nothing;
18
70983
2962
Mais a lóxica non se aplica no baleiro:
01:14
we have to start with some basic statements, called axioms,
19
74028
3670
temos que comezar con afirmacións básicas, denominadas axiomas,
01:17
that we declare to be true, and make deductions from there.
20
77698
3754
que tomamos como verdades e das que deducimos outras.
01:21
Often these match our intuition for how the world works—
21
81661
3670
A miúdo, coinciden coa nosa intuición sobre como funciona o mundo.
01:25
for instance, that adding zero to a number has no effect is an axiom.
22
85331
4963
Por exemplo, “sumar cero a un número non ten efecto” é un axioma.
01:30
If the goal of mathematics is to build a house, axioms form its foundation—
23
90586
5047
Se o fin das matemáticas é construír unha casa, os axiomas son os cimentos:
01:35
the first thing that’s laid down, that supports everything else.
24
95758
3587
o primeiro que se asenta, que serve de alicerce do resto.
01:39
Where things get interesting is that by laying a slightly different foundation,
25
99470
4171
O interesante é que, ao fundar unha base algo diferente,
01:43
you can get a vastly different but equally sound structure.
26
103641
3837
eríxense estruturas enormemente distintas mais igual de sólidas.
01:47
For example, when Euclid laid his foundations for geometry,
27
107645
4046
Por exemplo, cando Euclides sentou as bases da xeometría,
01:51
one of his axioms implied that given a line and a point off the line,
28
111691
4921
un dos seus axiomas declaraba que, dada unha recta e un punto fóra dela,
01:56
only one parallel line exists going through that point.
29
116612
4338
só existía unha recta paralela á primeira que pase por ese punto.
02:01
But later mathematicians,
30
121159
1710
Mais os matemáticos posteriores,
02:02
wanting to see if geometry was still possible without this axiom,
31
122869
4421
que querían ver se a xeometría era posíbel sen este axioma,
02:07
produced spherical and hyperbolic geometry.
32
127290
3169
desenvolveron as xeometrías elíptica e hiperbólica.
02:10
Each valid, logically sound, and useful in different contexts.
33
130459
4422
Ambas válidas, ben fundamentadas e útiles en distintos contextos.
02:15
One axiom common in modern mathematics is the Axiom of Choice.
34
135131
4421
Un axioma común na matemática moderna é o axioma da escolla.
02:19
It typically comes into play in proofs that require choosing elements from sets—
35
139635
5047
Adoita aparecer nas demostracións onde hai que escoller elementos de conxuntos,
02:24
which we’ll grossly simplify to marbles in boxes.
36
144807
3754
que simplificaremos un pouquiño con caixas e boliñas.
02:28
For our choices to be valid, they need to be consistent,
37
148811
3253
Para que as nosas escollas sexan válidas, deben ser consistentes,
02:32
meaning if we approach a box, choose a marble,
38
152064
2920
isto é, se fósemos onda unha caixa, collésemos unha bóla
02:34
and then go back in time and choose again, we'd know how to find the same marble.
39
154984
5005
e viaxásemos ao pasado para volver elixir, saberiamos atopar a mesma bóla.
02:40
If we have a finite number of boxes, that’s easy.
40
160072
2878
Cun número finito de caixas, non ten ciencia ningunha.
02:43
It’s even straightforward when there are infinite boxes
41
163034
3128
Tamén é bastante doado cun número infinito de caixas
02:46
if each contains a marble that’s readily distinguishable from the others.
42
166162
4379
se cada unha contén unha bóla ben distinguíbel do resto.
02:50
It’s when there are infinite boxes with indistinguishable marbles
43
170708
4171
Porén, cando hai infinitas caixas con boliñas indistiguíbeis,
02:54
that we have trouble.
44
174879
1043
chegan os problemas.
02:55
But in these scenarios,
45
175922
1334
Nestas situacións,
02:57
the Axiom of Choice lets us summon a mysterious omniscient chooser
46
177256
4630
o axioma da escolla permítenos invocar un seleccionador misterioso e omnisciente
03:01
that will always select the same marbles—
47
181886
2461
que sempre elixe as mesmas bólas
03:04
without us having to know anything about how those choices are made.
48
184347
3503
sen que nós saibamos nadiña sobre como fai esas eleccións.
03:07
Our stab-happy mathematician, following Banach and Tarski’s proof,
49
187934
4212
A nosa afiada matemática, seguindo a proba de Banach e Tarski,
03:12
reaches a step in constructing the five sections
50
192146
2920
chega a un paso na construción das cinco seccións
03:15
where she has infinitely many boxes filled with indistinguishable parts.
51
195066
5005
no que ten infinitas caixas cheas de partes indistinguíbeis.
03:20
So she needs the Axiom of Choice to make their construction possible.
52
200196
4963
Daquela, precisa do axioma da escolla para que a súa construción sexa posíbel.
03:25
If the Axiom of Choice can lead to such a counterintuitive result,
53
205409
4505
Se o axioma da escolla conduce a un resultado tan contrario á lóxica,
03:29
should we just reject it?
54
209914
1626
non deberiamos rexeitalo de cheo?
03:31
Mathematicians today say no,
55
211666
2043
Os matemáticos hoxe din que non,
03:33
because it’s load-bearing for a lot of important results in mathematics.
56
213709
4463
xa que nel se apoian moitos resultados importantes das matemáticas.
03:38
Fields like measure theory and functional analysis,
57
218422
3420
Algúns campos como a teoría da medida e a análise funcional,
03:41
which are crucial for statistics and physics,
58
221842
2878
que son cruciais para a estatística e a física,
03:44
are built upon the Axiom of Choice.
59
224720
2253
érguense sobre o axioma da escolla.
03:46
While it leads to some impractical results,
60
226973
3003
Malia que conduce a resultados pouco prácticos,
03:49
it also leads to extremely practical ones.
61
229976
3128
tamén leva a outros extremadamente prácticos.
03:53
Fortunately, just as Euclidean geometry exists alongside hyperbolic geometry,
62
233646
5380
Daquela, igual que a xeometría euclidiana existe canda a xeometría hiperbólica,
03:59
mathematics with the Axiom of Choice coexists with mathematics without it.
63
239026
5047
as matemáticas co axioma da escolla coexisten coas matemáticas sen el.
04:04
The question for many mathematicians isn’t whether the Axiom of Choice,
64
244490
4004
A cuestión para moitos matemáticos non é se o axioma da escolla,
04:08
or for that matter any given axiom, is right or not,
65
248494
3629
ou, de feito, calquera outro, é verdadeiro ou non,
04:12
but whether it’s right for what you’re trying to do.
66
252164
3337
senón se é válido para o que tratas de facer.
04:15
The fate of the Banach-Tarski paradox lies in this choice.
67
255668
4129
O destino do paradoxo de Banach-Tarski xace nesa escolla.
04:20
This is the freedom mathematics gives us.
68
260172
2503
Esta é a liberdade que nos dan as matemáticas.
04:22
Not only is it a way to model our physical universe
69
262675
3378
Non só é unha maneira de modelar o noso universo físico
04:26
using the axioms we intuit from our daily experiences,
70
266053
3587
empregando os axiomas que intuímos na nosa experiencia cotiá,
04:29
but a way to venture into abstract mathematical universes
71
269640
4004
tamén é un xeito de mergullarse en universos matemáticos abstractos
04:33
and explore arcane geometries and laws unlike anything we can ever experience.
72
273644
6340
e explorar xeometrías arcanas e leis distintas de calquera experiencia posíbel.
04:40
If we ever meet aliens, axioms which seem absurd and incomprehensible to us
73
280484
5339
Se topásemos con extraterrestres, os axiomas máis absurdos e tolos para nós
04:45
might be everyday common sense to them.
74
285823
2711
pode que sexan de sentido común para eles.
04:49
To investigate, we might start by handing them an infinitely sharp knife
75
289160
4337
Para investigalo, poderiamos comezar dándolles un coitelo infinitamente afiado
04:53
and a perfect ball,
76
293497
1544
e unha esfera perfecta
04:55
and see what they do.
77
295041
1293
e ver como fan.
About this website

Este sitio presentarache vídeos de YouTube que son útiles para aprender inglés. Verás clases de inglés impartidas por profesores de primeiro nivel de todo o mundo. Fai dobre clic nos subtítulos en inglés que aparecen en cada páxina de vídeo para reproducir o vídeo desde alí. Os subtítulos desprázanse sincronizados coa reprodución do vídeo. Se tes algún comentario ou solicitude, póñase en contacto connosco a través deste formulario de contacto.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7