What’s the difference between a scientific law and theory? - Matt Anticole

1,803,253 views ・ 2015-11-19

TED-Ed


لطفا برای پخش فیلم روی زیرنویس انگلیسی زیر دوبار کلیک کنید.

Translator: Ali Hosseini Reviewer: soheila Jafari
00:08
Chat with a friend about an established scientific theory
0
8121
3331
چنانچه با دوستی درباره نظریه علمی بنا شده صحبت کنید
00:11
and she might reply, "Well, that's just a theory."
1
11452
4238
ممکن است او پاسخ دهد، «خوب، این فقط یک نظریه است.»
00:15
But a conversation about an established scientific law
2
15690
3307
اما گفتگو درباره یک قانون علمی
00:18
rarely ends with, "Well, that's just a law."
3
18997
3997
به ندرت به «این فقط قانون است» منجر می شود.
00:22
Why is that?
4
22994
1352
چرا؟
00:24
What is the difference between a theory and a law,
5
24346
3153
تفاوت نظریه و قانون چیست؟
00:27
and is one better?
6
27499
2222
و کدام بهتر است؟
00:29
Scientific laws and theories have different jobs to do.
7
29721
3198
قوانین علمی و نظریه ها وظایف متفاوتی دارند.
00:32
A scientific law predicts the results of certain initial conditions.
8
32919
4272
قانون علمی نتایج شرایط اولیه مشخصی را پیش بینی می کند.
00:37
It might predict your unborn child's possible hair colors,
9
37191
3726
ممکن است پیش بینی کند که رنگ موی بچه به دنیا نیامده چیست٬
00:40
or how far a baseball travels when launched at a certain angle.
10
40917
4971
یا برد توپ بیس بال که با زاویه مشخص پرتاب شده، چقدر است
00:45
In contrast, a theory tries to provide the most logical explanation
11
45888
4533
در مقابل نظریه یا نظریه تلاش می کند منطقی ترین توضیح را درباره
00:50
about why things happen as they do.
12
50421
3274
چرایی رخداد یک واقعه فراهم کند.
00:53
A theory might invoke dominant and recessive genes
13
53695
3051
یک نظریه ممکن است به ژن های نهفته و غالب اشاره کند
00:56
to explain how brown-haired parents ended up with a red-headed child,
14
56746
4976
تا چگونگی رنگ قرمز موی فرزندی با والدینی با موی قهوه ای را توضیح دهد،
01:01
or use gravity to shed light on the parabolic trajectory of a baseball.
15
61722
5353
یا از جاذبه برای شناسایی مسیر سهمی گون توپ بیس بال استفاده نماید.
01:07
In simplest terms,
16
67075
1198
به زبانی ساده
01:08
a law predicts what happens while a theory proposes why.
17
68273
5105
قانون پیش بینی می کند که چه رخ می دهد در حالی که نظریه دلیل را بیان می کند.
01:13
A theory will never grow up into a law,
18
73378
2950
نظریه هیچ وقت به قانون تبدیل نمی شود،
01:16
though the development of one often triggers progress on the other.
19
76328
4085
با این وجود توسعه یکی اغلب سبب پیشرفت دیگری می شود.
01:20
In the 17th century, Johannes Kepler theorized cosmic musical harmonies
20
80413
5323
در قرن هفدهم، یوهانس کپلر نظریه حرکت هارمونیک کیهانی را ارائه داد
01:25
to explain the nature of planetary orbits.
21
85736
3723
تا طبیعت مدارهای سیاره ای را توصیف نماید.
01:29
He developed three brilliant laws of planetary motion
22
89459
3724
او سه قانون هوشمندانه از حرکت سیاره ای را
01:33
while he was studying decades of precise astronomical data
23
93183
3691
در حالی که سال ها مشغول مطالعه داده های دقیق ستاره شناسی بود
01:36
in an effort to find support for his theory.
24
96874
3882
در تلاشی برای تأیید نظریه خود پیشنهاد نمود.
01:40
While his three laws are still in use today,
25
100756
2732
با وجود این که قوانین او هنوز استفاده می شوند،
01:43
gravity replaced his theory of harmonics to explain the planets' motions.
26
103488
5427
اما جاذبه سیارات جای نظریه او را در توضیح حرکت سیارات گرفته است.
01:48
How did Kepler get part of it wrong?
27
108915
2252
اما چگونه کپلر بخشی از مسیر را اشتباه رفته بود؟
01:51
Well, we weren't handed a universal instruction manual.
28
111167
3402
خوب ما کتابچه راهنمایی از عملکرد جهان هستی نداریم.
01:54
Instead, we continually propose, challenge, revise, or even replace
29
114569
5054
و به جای آن، پیوسته در تلاش برای پیشنهاد، چالش، مرور یا حتی جایگزینی
01:59
our scientific ideas as a work in progress.
30
119623
3940
ایده های علمی خود همزمان با پیشرفت کار هستیم
02:03
Laws usually resist change
31
123563
1930
قوانین معمولاً تغییر ناپذیرند.
02:05
since they wouldn't have been adopted if they didn't fit the data,
32
125493
3659
از آنجاکه اگر متناسب با داده نباشند قابل استفاده نیستند،
02:09
though we occasionally revise laws in the face of new unexpected information.
33
129152
5615
بنابراین ما هر از گاهی قوانین را در مواجهه با اطلاعات جدید و غیرمنتظره مرور می کنیم.
02:14
A theory's acceptance, however, is often gladiatorial.
34
134767
4075
اما پذیرش نظریه به این آسانی نیست.
02:18
Multiple theories may compete to supply the best explanation
35
138842
3757
میان چندین نظریه مقایسه می شود تا بهترین توصیف
02:22
of a new scientific discovery.
36
142599
2379
از کشف علمی جدید فراهم شود.
02:24
Upon further research,
37
144978
1412
برمبنای تحقیقات بیشتر،
02:26
scientists tend to favor the theory that can explain most of the data,
38
146390
4960
دانشمندان تمایل به نظریه ای توجه می کنند که بیشترین داده ها را توصیف نماید،
02:31
though there may still be gaps in our understanding.
39
151350
3172
با این وجود هنوزممکن است یکسری از نکات مبهم باشند.
02:34
Scientists also like when a new theory successfully predicts
40
154522
3441
همچنین دانشمندان، نظریه ای را که با موفقیت
02:37
previously unobserved phenomena,
41
157963
2871
پدیده های مشاهده نشده را پیش بینی می کند، دوست دارند.
02:40
like when Dmitri Mendeleev's theory about the periodic table
42
160834
3709
مثل نظریه دیمیتری مندلیف درباره جدول تناوبی
02:44
predicted several undiscovered elements.
43
164543
3497
که المان های کشف نشده را نیز توصیف می کرد.
02:48
The term scientific theory covers a broad swath.
44
168040
3180
واژه نظریه علمی اثرات گسترده ای را پوشش می دهد.
02:51
Some theories are new ideas with little experimental evidence
45
171220
4143
برخی از نظریه ها ایده های جدید هستند که شواهد تجربی کمی از آنها هست
02:55
that scientists eye with suspicion,
46
175363
2637
و دانشمندان با تردید یا حتی تمسخر
02:58
or even ridicule.
47
178000
1666
به آنها نگاه می کنند.
02:59
Other theories,
48
179666
1310
نظریه های دیگر،
03:00
like those involving the Big Bang, evolution, and climate change,
49
180976
3884
مواردی مرتبط با مِه‌بانگ (بیگ بنگ)، تکامل و تغییرات اقلیمی،
03:04
have endured years of experimental confirmation
50
184860
3296
سال ها از نظر تجربی بررسی شده اند
03:08
before earning acceptance by the majority of the scientific community.
51
188156
4980
قبل از اینکه توسط بیشتر مجامع علمی پذیرفته شوند.
03:13
You would need to learn more about a specific explanation
52
193136
3238
شما نیاز دارید تا درباره یک توصیف خاص بیشتر بدانید
03:16
before you'd know how well scientists perceive it.
53
196374
3560
قبل از آنکه بفهمید چقدر دانشمندان آن را درک کرده اند
03:19
The word theory alone doesn't tell you.
54
199934
3752
کلمه نظریه به تنهایی چیزی به شما نمی گوید.
03:23
In full disclosure,
55
203686
1156
اگر بخواهیم شفاف بگوییم،
03:24
the scientific community has bet on the wrong horse before:
56
204842
3497
جامعه علمی در گذشته اشتباهاتی کرده است:
03:28
alchemy,
57
208339
905
کیمیاگری،
03:29
the geocentric model,
58
209244
1542
مدل «زمین مرکزی»
03:30
spontaneous generation,
59
210786
1692
تولید خلق الساعه،
03:32
and the interstellar aether
60
212478
1665
و ماده بین ستاره ای
03:34
are just a few of many theories discarded in favor of better ones.
61
214143
5271
تنها برخی از نظریه هایی است که رد شده و با موارد بهتری جایگزین شدند.
03:39
But even incorrect theories have their value.
62
219414
2704
اما حتی نظریه های غلط ارزش خاص خود را دارند.
03:42
Discredited alchemy was the birthplace of modern chemistry,
63
222118
4293
نظریه بی اعتبار کیمیاگری عملاً محرک شیمی نوین بود،
03:46
and medicine made great strides
64
226411
1667
و طبابت گام های بلندی را برداشت،
03:48
long before we understood the roles of bacteria and viruses.
65
228078
5106
قبل از اینکه ما نقش ویروس و باکتری را بدانیم.
03:53
That said, better theories often lead to exciting new discoveries
66
233184
4195
به هر حال، نظریه های بهتر اغلب منجر به کشفیات جالبتر می شوند
03:57
that were unimaginable under the old way of thinking.
67
237379
3964
که با تفکر قدیمی هرگز قابل تصور نبودند.
04:01
Nor should we assume all of our current scientific theories
68
241343
2919
همچنین نباید تصور کنیم که نظریه های علمی کنونی
04:04
will stand the test of time.
69
244262
2334
با گذشت زمان محکم می مانند.
04:06
A single unexpected result is enough to challenge the status quo.
70
246596
4456
یک نتیجه غیرمنتظره کافی است تا شرایط موجود را به چالش بیاندازد.
04:11
However, vulnerability to some potentially better explanation
71
251052
3910
هرچند، آسیب پذیری دربرابر امکان توصیف بهتر
04:14
doesn't weaken a current scientific theory.
72
254962
3274
نظریه علمی کنونی را تضعیف نمی کند.
04:18
Instead, it shields science from becoming unchallenged dogma.
73
258236
4883
در عوض این سبب محافظت دانش در برابر تعصب می شود.
04:23
A good scientific law is a finely-tuned machine,
74
263119
3625
قانون خوب علمی بمانند ماشینی بدقت تنظیم شده است،
04:26
accomplishing its task brilliantly
75
266744
2019
وظیفه خود را به خوبی انجام می دهد
04:28
but ignorant of why it works as well as it does.
76
268763
2986
اما به چرایی و چگونگی آن بی توجه است.
04:31
A good scientific theory is a bruised, but unbowed, fighter
77
271749
4816
نظریه خوب علمی بمانند یک مبارز زخمی، ولی مصمم است،
04:36
who risks defeat if unable to overpower or adapt to the next challenger.
78
276565
5243
که اگر نتواند پیروز شود یا خود را با چالش بعدی تطبیق دهد ریسک شکست را می پذیرد.
04:41
Though different,
79
281808
1253
با وجود تفاوت،
04:43
science needs both laws and theories to understand the whole picture.
80
283061
4793
علم به هردوی قوانین و نظریه ها برای درک کل موضوع نیازمند است.
04:47
So next time someone comments that it's just a theory,
81
287854
3232
بنابراین اگر بار دیگر کسی ابراز نمود که این فقط یک نظریه است،
04:51
challenge them to go nine rounds with the champ
82
291086
2862
او را زیر سوال ببرید و در برابر صحبت های او مقاومت کنید
04:53
and see if they can do any better.
83
293948
1943
و ببینید که پاسخی دارند یا نه؟
درباره این وب سایت

این سایت ویدیوهای یوتیوب را به شما معرفی می کند که برای یادگیری زبان انگلیسی مفید هستند. دروس انگلیسی را خواهید دید که توسط معلمان درجه یک از سراسر جهان تدریس می شود. روی زیرنویس انگلیسی نمایش داده شده در هر صفحه ویدیو دوبار کلیک کنید تا ویدیو از آنجا پخش شود. زیرنویس‌ها با پخش ویدیو همگام می‌شوند. اگر نظر یا درخواستی دارید، لطفا با استفاده از این فرم تماس با ما تماس بگیرید.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7