A day in the life of an Aztec midwife - Kay Read

Μετάφραση: Anastasia Christof Επιμέλεια: Argyro Fouska

Lord Sun dawns on the day called 7-Monkey,

Ο Θεός Ήλιος ανατέλλει στη μέρα που ονομάζεται 7-Μαϊμού,

his fingers slowly spreading a rosy sheen

τα δάχτυλά του αφήνουν αργά αργά μια τριανταφυλλένια ανταύγεια

that mixes softly with smoke rising from Tenochtitlan’s many hearth fires.

που μπλέκεται στον καπνο που βγαίνει από τις φωτιές του Τενοτστιτλάν.

The midwife, Xoquauhtli, has a difficult choice to make.

Η μαία, Ξοκουάουτλι, πρέπει να πάρει μια δύσκολη απόφαση.

A momentous shift from rainy season to dry season is underway.

Η μεγάλη αλλαγή από την εποχή των βροχών στην εποχή της ξηρασίας έρχεται.

All summer, the gods have kept the people fed with corn,

Όλο το καλοκαίρι, οι θεοί τάιζαν τους ανθρώπους με καλαμπόκι,

but the fertile summer months are disappearing.

αλλά οι γόνιμοι θερινοί μήνες φεύγουν.

This day occurs during the festival that marks the shift

Αυτή η μέρα πέφτει πάνω στη γιορτή που σηματοδοτεί την αλλαγή

between the summer season, when the gods feed the people,

από την εποχή του καλοκαιριού, όταν οι θεοί ταΐζουν τους ανθρώπους,

and the winter season, when the people feed the gods in return.

στην εποχή του χειμώνα, όταν οι άνθρωποι ταΐζουν τους θεούς.

Xoquauhtli owes a debt to her patron, Teteoinnan,

Η Ξοκουάουτλι έχει ένα χρέος στην προστάτιδά της, την Τετεοϊνάν,

θεά του πολέμου και κεντρική φιγούρα της γιορτής.

the female warrior goddess at the center of this festival.

Teteoinnan wages war both on women’s battlefields of birth

Η Τετεοϊνάν πολεμά στο πεδίο μάχης της γέννας των γυναικών,

and in men’s battles with Tenochtilan’s enemies.

αλλά και στις μάχες των ανδρών με τους εχθρούς του Τενοτστιτλάν.

Πρέπει να την κρατούν χαρούμενη, αλλιώς θα φέρει κακοτυχία.

She must be kept happy or she will bring bad luck.

The midwife should participate in the festival today,

Η μαία πρέπει να συμμετέχει στη σημερινή γιορτή,

but one of her patients could go into labor any minute.

αλλά μία ασθενής της μπορεί να γεννήσει από λεπτό σε λεπτό.

Xoquauhtli decides to check on her patient first.

Η Ξοκουάουτλι αποφασίζει να δει πρώτα την ασθενή της.

The expecting mother hasn’t worked too hard, chewed gum,

Η εγκυμονούσα δεν έχει δουλέψει πολύ, ούτε έχει μασήσει τσίχλες

or lifted heavy things.

ή έχει σηκώσει βαριά αντικείμενα.

Her family is taking good care of her.

Η οικογένειά της την φροντίζει πολύ καλά.

Surely Xoquauhtli can take a little time to honor her goddess.

Σίγουρα η Ξοκουάουτλι έχει λίγο χρόνο να τιμήσει τη θεά.

She leaves her apprentice in charge and heads to the center of the city.

Αφήνει την μαθητευόμενή της να αναλάβει και κατευθύνεται προς το κέντρο της πόλης.

Along the way, she sees women sweeping the roads and hanging gourds

Βλέπει γυναίκες να σκουπίζουν τους δρόμους και να κρεμάνε φλασκιά

in preparation for the festival.

για να ετοιμαστούν για τη γιορτή.

Finally, she reaches the Great Pyramid.

Επιτέλους, φτάνει και στη Μεγάλη Πυραμίδα.

On top are two temples: the north,

Στην κορυφή υπάρχουν δύο ναοί: ο βόρειος,

where rituals honor the rain god in the summer,

όπου γίνονται τελετές για τον θεό της βροχής το καλοκαίρι,

and the south one is where rituals honor the war god in the winter.

και ο νότιος, όπου γίνονται τελετές για τον θεό του πολέμου τον χειμώνα.

On the equinox, the sun rises between the two sides.

Κατα την ισημερία, ο ήλιος ανατέλλει ανάμεσα στις δύο πλευρές.

The ceremony begins with a mock battle between the midwives

Η τελετή αρχίζει με μια ψεύτικη μάχη μεταξύ των μαιών

and the other physicians.

και των άλλων θεραπευτών.

Xoquauhtli’s team battles heartily, throwing nochtles, marigolds,

Η ομάδα της Ξοκουάουτλι μάχεται σκληρά πετώντας φραγκόσυκα, κατιφέδες,

and balls made of reed and moss.

και μπάλες από καλάμια και βρύα.

They joke, call their rivals names, and laugh.

Κάνουν αστεία, φωνάζουν και γελούν.

But then, a girl comes running with a message for Xoquauhtli.

Αλλά τότε, ένα κορίτσι έρχεται τρέχοντας με ένα μήνυμα για τη Ξοκουάουτλι.

Her patient is in labor!

Η ασθενής της γεννάει.

She hurries back to the house.

Επιστρέφει γρήγορα στο σπίτι.

All the old women from the extended family

Όλες οι ηλικιωμένες γυναίκες της οικογένειας

have already gathered for the birth—

έχουν μαζευτεί για τη γέννα.

their experience is very valuable if anything goes wrong.

Η εμπειρία τους είναι πολύτιμη αν κάτι πάει στραβά.

She readies herself with a prayer praising her most important tools, her fingers.

Ετοιμάζεται με μια προσευχή και επαινεί τα πιο πολύτιμα εργαλεία της, τα δάχτυλά.

Then she doses the patient with cihuapatli to help expel the baby,

Μετά δίνει μια δόση ζοαπάτλι στην ασθενή για να βοηθήσει στη γέννα,

massages her in the sweathouse, and rubs her stomach with tobacco.

της κάνει μασάζ και της τρίβει την κοιλιά με καπνό.

Offering Teteoinnan a short prayer,

Αφού προσευχηθεί στην Τετεοϊνάν,

she urges her patient to act like a warrior.

παροτρύνει την ασθενή της να συμπεριφερθεί σαν πολεμίστρια.

A strong baby girl slips into her waiting hands

Ένα δυνατό κοριτσάκι γλιστράει στα χέρια της

and the old women shout triumphant cries.

και οι ηλικιωμένες γυναίκες βγάζουν κραυγές θριάμβου.

Xoquauhtli takes a few drops of water from a jade bowl, breaths on them,

H Ξοκουάουτλι παίρνει νερό από ένα δοχείο νεφρίτη, φυσάει πάνω του

and places them on the baby’s tiny tongue.

και το βάζει πάνω στη γλώσσα του μωρού.

She calls her a precious greenstone, a little warrior,

Την αποκαλεί πολύτιμο νεφρίτη, μικρή πολεμίστρια,

and tells her how the Lord and Lady of the Ninth Sky

και της λέει πως ο θεός και η θεά του Ένατου Ουρανού

breathed life into her, sending her to this place of burden and torment.

της έδωσαν ζωή με μια ανάσα, στέλνοντάς τη σε αυτόν τον τόπο μαρτυρίου.

She then turns to the new mother, praising her,

Μετά μιλάει στην μητέρα, επαινώντας της,

telling her she acted like an eagle warrior, a jaguar warrior.

λέγοντάς την αετίνα πολεμίστρια και τίγρη πολεμίστρια των Αζτέκων.

By the time they finish, it’s late, and the flames of the fire have died down.

Τελειώνουν αργά, όταν η φλόγα της φωτιάς πάει να σβήσει.

Xoquauhtli piles the remaining hot coals in the center of the hearth,

Η Ξοκουάουτλι μαζεύει το κάρβουνο στο κέντρο της εστίας,

stoking them to keep them going.

προσθέτοντας ξύλα για να την κρατήσει αναμμένη.

She lays the baby in a woven basket, head facing the warming fire.

Βάζει το μωρό σε ένα πλεκτό καλάθι, με το κεφάλι του κοντά στη ζεστή φωτιά.

This will warm her tonalli, an important “soul” center in the body

Έτσι θα ζεσταθεί το τονάλι της, ένα σημαντικό κέντρο ‘ψυχής’ στο σώμα,

central to health and well-being.

βασικό για την υγεία και την ευεξία.

It’s almost midnight— if Xoquauhtli hurries,

Είναι σχεδόν μεσάνυχτα. Αν η Ξοκουάουτλι βιαστεί,

she can get back to the temple for the culmination of the festival.

μπορεί να επιστρέψει στο ναό για το αποκορύφωμα της γιορτής.

She makes her way to the city center, where a priest carries a woman on his back

Επιστρέφει στο κέντρο της πόλης, όπου ένας ιερέας κουβαλάει μια γυναίκα

to the top of the pyramid.

στην κορυφή της πυραμίδας.

To begin the new season and feed the gods, she will be beheaded,

Για το ξεκίνημα της νέας εποχής και προς θρέψη των θεών, θα αποκεφαλιστεί,

symbolizing how corn is cut in the fields.

συμβολικά για το κόψιμο του καλαμποκιού στα χωράφια.

Afterward, she will be reborn as Lady Teteoinnan,

Έπειτα, θα αναγεννηθει ως η θεά Τετεοϊνάν,

and preside over the induction of new warriors.

και θα είναι υπεύθυνη για την μύηση των νέων πολεμιστών.