The dark history of the overthrow of Hawaii - Sydney Iaukea

Μετάφραση: Δέσποινα Τσιάρα Επιμέλεια: Thanasis Zantrimas

It was January 16th, 1895.

Ήταν 16 Ιανουαρίου του 1895.

Two men arrived at Lili’uokalani’s door, arrested her,

Δύο άνδρες έφτασαν στην πόρτα της Λιλιουοκαλάνι,

τη συνέλαβαν και την οδήγησαν στο δωμάτιο όπου θα φυλακιζόταν.

and led her to the room where she would be imprisoned.

A group had recently seized power and now confiscated her diaries,

Μια ομάδα κατέλαβε πρόσφατα την εξουσία και τώρα κατάσχεσε τα ημερολόγιά της,

ransacked her house, claimed her lands, and hid her away.

λεηλάτησε το σπίτι της, διεκδίκησε τη γη της και την έκρυψε.

Lili’uokalani was Hawaii’s queen.

Η Λιλιουοκαλάνι ήταν η βασίλισσα της Χαβάης.

And she ruled through one of the most turbulent periods of its history.

Κυβέρνησε σε μια πολύ ταραχώδη περίοδο της ιστορίας της.

75 years earlier, American missionaries first arrived in Hawaii.

Πριν από 75 χρόνια, Αμερικανοί ιεραπόστολοι πρωτοέφτασαν στη Χαβάη.

They quickly amassed power, building businesses

Γρήγορα απέκτησαν δύναμη χτίζοντας επιχειρήσεις

and claiming arable land that they transformed into plantations.

και διεκδικώντας καλλιεργήσιμη γη την οποία μετέτρεψαν σε φυτείες.

They worked closely with the ali’i,

Συνεργάζονταν στενά με τους Αλί’ι,

or sacred Hawaiian nobility closely linked to the Gods.

την ιερή χαβανέζικη αριστοκρατία, στενά συνδεδεμένη με τους θεούς.

The ali’i appointed missionaries to government roles

Οι Αλί'ι διόρισαν ιεραπόστολους σε κυβερνητικούς ρόλους

where they helped establish Hawaii as a sovereign kingdom

όπου βοήθησαν στην ίδρυση της Χαβάης ως κυρίαρχο βασίλειο

with a constitutional monarchy.

με συνταγματική μοναρχία.

But once certain business opportunities emerged—

Αλλά όταν προέκυψαν επιχειρηματικές ευκαιρίες,

namely, the prospect of exporting sugar to the US tariff-free—

όπως η προοπτική εξαγωγής ζάχαρης στις ΗΠΑ χωρίς δασμούς,

some of their descendants shifted positions.

κάποιοι απόγονοι τους άλλαξαν στάση.

They formed a political group known as “the Missionary Party”

Σχημάτισαν μια πολιτική ομάδα γνωστή ως «το Κόμμα των Ιεραποστόλων»

and began plotting to annex Hawaii, bringing it under US control.

και σχεδίαζαν την προσάρτηση της Χαβάης, θέτοντάς την υπό τον έλεγχο των ΗΠΑ.

Lili’uokalani and her siblings were born into an ali’i family.

Η Λιλιουοκαλάνι και τα αδέλφια της γεννήθηκαν σε μια οικογένεια Αλί’ι.

In 1874, her brother, Kalākaua, ascended the throne,

Το 1874 ο αδελφός της, ο Καλαακάουα, ανέβηκε στο θρόνο,

but thirteen years into his reign, the emerging threat crystallized.

αλλά 13 χρόνια μετά τη βασιλεία του, η αναδυόμενη απειλή αποκρυσταλλώθηκε.

The Missionary Party called a meeting where an all-white militia surrounded

Το Kόμμα των Iεραποστόλων έκανε σύσκεψη και μία πολιτοφυλακή λευκών περικύκλωσε

and forced the king to sign new legislation.

και ανάγκασε τον βασιλιά να υπογράψει νέα νομοθεσία.

Later called the Bayonet Constitution,

Αργότερα ονομάστηκε το Σύνταγμα της Ξιφολόγχης.

it stripped Native Hawaiians of their rights,

Αφαίρεσε τα δικαιώματα των ιθαγενών της Χαβάης,

diminished the monarchy’s power,

μείωσε τη δύναμη της μοναρχίας,

and ceded control to this group of white businessmen.

και παραχώρησε τον έλεγχο στους λευκούς επιχειρηματίες.

Four years later, King Kalākaua died,

Τέσσερα χρόνια αργότερα, ο βασιλιάς Καλαακάουα πέθανε,

heartbroken, Lili’uokalani said,

συντετριμμένος, είπε η Λιλιουοκαλάνι,

“by the base ingratitude of the very persons whose fortunes he had made.”

«από την ευτελή αχαριστία των ίδιων ατόμων των οποίων τις περιουσίες είχε κάνει».

Prepared to fight, she assumed the throne.

Προετοιμασμένη να πολεμήσει, ανέλαβε τον θρόνο.

Despite death threats and rumors of insurgency,

Παρά τις απειλές θανάτου και τις φήμες για εξέγερση,

Queen Lili’uokalani was determined to restore power to her people—

η Λιλιουοκαλάνι ήταν αποφασισμένη να αποκαταστήσει την εξουσία του λαού της.

an estimated two thirds of whom had lost their voting rights.

Περίπου τα δύο τρίτα του λαού είχαν χάσει το δικαίωμα ψήφου τους.

Flooded with requests for change, she authored a new constitution.

Δέχοντας πληθώρα αιτημάτων για αλλαγές, συνέταξε ένα νέο σύνταγμα.

But before she introduced it, the so-called “Committee of Safety,”

Αλλά πριν το παρουσιάσει, η λεγόμενη «Επιτροπή Ασφαλείας»,

a new organization that consisted of many Missionary Party members,

μια νέα οργάνωση που αποτελούνταν από μέλη του Κόμματος των Ιεραποστόλων,

hatched another plot.

εκκόλαψε μια άλλη συνωμοσία.

Under the false pretense that this new constitution

Με την ψευδή πρόφαση ότι αυτό το νέο σύνταγμα

endangered American property and lives,

έθετε σε κίνδυνο τις αμερικανικές περιουσίες και ζωές,

they staged a coup on January 17th, 1893.

έκαναν πραξικόπημα στις 17 Ιανουαρίου 1893.

More than 160 US Marines marched to the palace,

Πάνω από 160 Αμερικανοί πεζοναύτες μπήκαν στο παλάτι,

where the “Committee of Safety” removed Queen Lili’uokalani from office.

όπου η «Επιτροπή Ασφαλείας» απομάκρυνε τη βασίλισσα Λιλιουοκαλάνι από το αξίωμα.

Thousands of Hawaiian people protested,

Χιλιάδες Χαβανέζοι διαμαρτυρήθηκαν,

some wearing hat bands reading, “Aloha ’Āina,” or “love of the nation.”

κάποιοι φορούσαν καπέλα που έγραφαν, «Aloha ’Āina», ή «αγάπη για το έθνος».

The alleged “Provisional Government” declared Hawaii a Republic

Η υποτιθέμενη «Μεταβατική Κυβέρνηση» ανακήρυξε τη Χαβάη σε Δημοκρατία

the following year.

το επόμενο έτος.

They proclaimed that Hawaiians couldn’t vote

Διακήρυξαν ότι οι Χαβανέζοι δεν μπορούσαν να ψηφίσουν

or be government employees without signing a new “oath of allegiance.”

ή να είναι δημόσιοι υπάλληλοι χωρίς να υπογράψουν έναν νέο «όρκο πίστης».

Many refused.

Πολλοί αρνήθηκαν.

The following year, some of Lili’uokalani’s supporters

Την επόμενη χρονιά, υποστηρικτές της Λιλιουοκαλάνι

attempted a counterrevolution.

επιχείρησαν μια αντεπανάσταση.

The Republic responded brutally,

Η Δημοκρατία απάντησε βίαια,

jailing hundreds and sentencing six people to death.

φυλακίζοντας εκατοντάδες και καταδίκασε σε θάνατο έξι ανθρώπους.

Ως αντάλλαγμα για την απελευθέρωσή τους,

In exchange for their release,

the Republic made Lili’uokalani sign a document

η Δημοκρατία ανάγκασε τη Λιλιουοκαλάνι να υπογράψει ένα έγγραφο

that claimed to relinquish her throne, and they imprisoned her in the palace.

που ισχυρίζονταν ότι εκθρονίζεται και τη φυλάκισαν στο παλάτι.

Under constant guard, she composed songs expressing her love for her people

Υπό συνεχή φύλαξη, συνέθετε τραγούδια εκφράζοντας την αγάπη της για τον λαό της.

and began making a patchwork quilt that told the story of her life.

Άρχισε να φτιάχνει ένα πάπλωμα που αφηγούταν την ιστορία της ζωής της.

While she was only allowed news that had been reviewed by her jailers,

Ενώ της επιτρεπόταν ειδήσεις που είχαν ελεγχθεί από τους φύλακές της,

her supporters often brought her bouquets from the garden she’d dedicated to them,

οι υποστηρικτές της τής έφερναν ανθοδέσμες από τον κήπο που τους είχε αφιερώσει,

wrapped in newspaper.

τυλιγμένες σε εφημερίδες.

After 8 months, Lili’uokalani was placed under house arrest.

Οκτώ μήνες μετά, η Λιλιουοκαλάνι τέθηκε σε κατ′ οίκον περιορισμό.

As soon as it was lifted, she traveled to Washington, D.C.

Μόλις άρθηκε ο περιορισμός, ταξίδεψε στην Ουάσινγκτον

with Hawaiian nationalists and over 20,000 signatures.

με τους εθνικιστές της Χαβάης και πάνω από 20.000 υπογραφές.

There they successfully convinced Congress to halt the Republic’s annexation treaty.

Εκεί έπεισαν με επιτυχία το Κογκρέσο

να σταματήσει τη συνθήκη προσάρτησης της Δημοκρατίας.

But the following year, the Spanish-American War began.

Αλλά το επόμενο έτος ξεκίνησε ο Ισπανοαμερικανικός Πόλεμος.

Seeing Hawaii as a strategic military base,

Βλέποντας τη Χαβάη ως μια στρατηγική στρατιωτική βάση,

President William McKinley declared it a US territory on July 7th, 1898—

ο Γουίλιαμ ΜακΚίνλεϊ τη διακήρυξε ως έδαφος των ΗΠΑ στις 7 Ιουλίου 1898,

breaking international law and devastating Queen Lili’uokalani and her people.

παραβιάζοντας το διεθνές δίκαιο

και συντρίβοντας τη βασίλισσα Λιλιουοκαλάνι και τον λαό της.

She spent the rest of her life petitioning for the restoration of her lands,

Πέρασε το υπόλοιπο της ζωής της υποβάλλοντας αιτήματα

για την αποκατάσταση των εδαφών της,

Native Hawaiian rights, and national liberation.

τα δικαιώματα των ιθαγενών της Χαβάης, και την εθνική απελευθέρωση.

When she died in 1917, these dreams were unrealized.

Όταν πέθανε το 1917, αυτά τα όνειρα έμειναν απραγματοποίητα.

A member of the group that forced Queen Lili’uokalani out of office

Ένα μέλος της ομάδας που στέρησε το αξίωμά της βασίλισσας Λιλιουοκαλάνι

once declared, “If we are ever to have peace and annexation

δήλωσε κάποτε, «Αν πρόκειται ποτέ να έχουμε ειρήνη και προσάρτηση

the first thing to do is obliterate the past.”

το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε είναι να εξαλείψουμε το παρελθόν».

They failed at this goal.

Απέτυχαν σ′ αυτόν τον στόχο.

Queen Lili’uokalani left a resilient legacy:

Η βασίλισσα Λιλιουοκαλάνι άφησε μια ανθεκτική κληρονομιά:

Her commitment to her land and people never wavered

Η αφοσίωσή της στη γη και τον λαό της δεν κλονίστηκε ποτέ

and many Hawaiians continue to fight in her memory.

και πολλοί Χαβανέζοι συνεχίζουν να αγωνίζονται στη μνήμη της.

Speaking of Hawaii’s children, Queen Lili’uokalani said,

Μιλώντας για τα παιδιά της Χαβάης, Η βασίλισσα Λιλιουοκαλάνι είπε,

“It is for them that I would give the last drop of my blood.”

«Για εκείνα είναι που θα έδινα την τελευταία σταγόνα του αίματός μου».