Should we create a solar shade to cool the earth? | Danny Hillis

Translator: Dan Dan Reviewer: Giang Nguyen

[Câu trêu chọc từ Danny Hillis:]

[Đã đến lúc để nói về việc kỹ thuật hóa bầu khí quyển của ta.]

Nếu như có một cách để xây một cái máy điều nhiệt

cho phép ta giảm nhiệt độ của Trái đất bất kể lúc nào?

[A provocation from Danny Hillis:]

[It's time to start talking about engineering our climate]

What if there was a way to build a thermostat

Giờ thì, các bạn sẽ nghĩ rằng nếu ai đó đề xuất ý tưởng thực hiện có tính khả thi,

that allowed you to turn down the temperature of the earth

thì chắc hẳn mọi người sẽ cực kỳ thích thú về nó,

anytime you wanted?

và sẽ có rất nhiều nghiên cứu để tìm ra cách thực hiện.

Now, you would think if somebody had a plausible idea about how to do that,

Nhưng thật ra là, có vô số người biết cách để thực hiện việc đó.

everybody would be very excited about it,

and there would be lots of research on how to do it.

Nhưng lại không có nhiều nguồn hỗ trợ cho việc nghiên cứu lĩnh vực này.

But in fact, a lot of people do understand how to do that.

Và tôi nghĩ rằng một phần

là do có vài sự hiểu lầm về nó.

But there's not much support for research in this area.

Nên tôi sẽ không cố để thuyết phục các bạn ngày hôm nay rằng nó là ý tưởng hay.

And I think part of it

is because there are some real misunderstandings about it.

Nhưng tôi sẽ cố gắng gợi lên lại sự tò mò trong bạn về nó

So I'm not going to try to convince you today that this is a good idea.

cũng như loại bỏ đi những hiểu lầm.

But I am going to try to get your curiosity going about it

Ý tưởng cơ bản của quản trị bức xạ Mặt Trời

là chúng ta có thể làm mát

and clear up some of the misunderstandings.

chỉ bằng việc phản chiếu thêm một chút ánh Mặt trời

So, the basic idea of solar geoengineering

vào lại không gian.

Và các ý tưởng về cách thực hiện đã có từ nhiều thập kỷ trước.

is that we can cool things down

just by reflecting a little bit more sunlight

back into space.

Mây là một cách tuyệt vời để thực hiện, những đám mây tầm thấp này.

And ideas about how to do this have been around literally for decades.

Ai cũng biết rằng không khí dưới mây thường mát hơn.

Tôi thích đám mây này vì nó chứa cùng lượng nước

Clouds are a great way to do that, these low-lying clouds.

với không khí sạch bao quanh nó.

Everybody knows it's cooler under a cloud.

Và nó cho ta thấy rằng chỉ với sự thay đổi nhỏ trong lưu lượng không khí

I like this cloud because it has exactly the same water content

có thể tạo nên một đám mây.

as the transparent air around it.

Chúng ta tạo ra các đám mây nhân tạo mọi lúc.

And it just shows that even a little bit of a change in the flow of the air

Đây là những vệt mây do con người tạo ra

can cause a cloud to form.

khi động cơ máy bay phản lực xuyên qua các đám mây.

We make artificial clouds all the time.

Và như vậy, chúng ta đã đang vô tình thay đổi mây trên Trái đất.

These are contrails, which are artificial water clouds

that are made by the passing of a jet engine.

Hoặc là, nếu các bạn muốn tin rằng, do âm mưu tuyệt mật của chính phủ.

And so, we're already changing the clouds on earth.

(Tiếng cười)

By accident.

Nhưng ta đã làm việc này khá thường xuyên.

Or, if you like to believe it, by supersecret government conspiracy.

Đây là một bức ảnh từ NASA về đường đi của các con tàu.

(Laughter)

Đường đi của những con tàu định hình nên các đám mây,

But we are already doing this quite a lot.

và nó mang ảnh hưởng đủ lớn

This is a NASA picture of shipping lanes.

để giúp giảm bớt sự nóng lên toàn cầu khoảng một độ.

Passing ships actually cause clouds to form,

and this is a big enough effect

Vậy là chúng đã đang thực hiện các kỹ thuật Mặt Trời.

that it actually helps reduce global warming already by about a degree.

Có rất nhiều ý tưởng thực hiện việc này.

Người ta đã thử nghiệm mọi thứ,

từ việc xây những chiếc dù khổng lồ phóng vào không gian

So we already are doing solar engineering.

tới bốc hơi bọt nước từ đại dương.

There's lots of ideas about how to do this.

People have looked at everything,

Và một vài trong số chúng thật sự có tính khả thi.

from building giant parasols out into space

to fizzing bubble waters in the ocean.

Một ý tưởng đã được công bố mới đây bởi David Keith từ Đại học Harvard

And some of these are actually very plausible ideas.

nói về việc đưa phấn và bụi vào tầng bình lưu,

One that was published recently by David Keith at Harvard

nơi phản chiếu ánh Mặt Trời.

Và đó là một ý tưởng rất hay,

bởi vì phấn là một trong những tài nguyên sẵn có trên Trái Đất,

is to take chalk and put dust up into the stratosphere,

và nó rất an toàn - tới mức ta có thể bỏ nó vào đồ cho em bé.

where it reflects off sunlight.

And that's a really neat idea,

because chalk is one of the most common minerals on earth,

Và đơn giản là, nếu bạn ném phấn vào tầng bình lưu,

and it's very safe -- it's so safe, we put it into baby food.

và năm nữa, nó sẽ tự rơi xuống, rồi hoà tan trong nước mưa.

And basically, if you throw chalk up into the stratosphere,

Trước khi bạn bắt đầu lo lắng về việc có phấn trong nước mưa,

it comes down in a couple of years all by itself, dissolved in rainwater.

hãy để tôi giải thích rằng nó chiếm một phần không đáng kể thế nào.

Now, before you start worrying about all this chalk in your rainwater,

Và hoá ra nó rất dễ tính ra.

let me explain to you how little of it it actually takes.

Đây là một phép tính tay tôi đã thực hiện sau phong bì.

(Tiếng cười)

(Vỗ tay)

And that turns out to be very easy to calculate.

Tôi đảm bảo với các bạn, người khác đã làm phép tính cẩn thận hơn,

This is a back-of-the-envelope calculation I made.

(Laughter)

và nó vẫn cho cùng đáp án,

(Applause)

tức là bạn cần đưa phấn lên với mức độ khoảng 10 teragrams mỗi năm

I assure you, people have done much more careful calculations,

and it comes out with the same answer,

để loại bỏ các hiệu ứng của CO2 mà chúng ta đã gây nên --

which is that you have to put chalk up at the rate of about 10 teragrams a year

ở đây chỉ bàn về nhiệt độ, không phải tất cả hiệu ứng, chỉ nhiệt độ.

Vậy 10 tegrams trông như thế nào?

to undo the effects of the CO2 that we've already done --

Tôi không thể ước chừng 10 teregram mỗi năm.

just in terms of temperature, not all the effects, but the temperature.

Cho nên tôi đã hỏi sở cứu hỏa Cambridge và Taylor Milsal

So what does that look like?

I can't visualize 10 teragrams per year.

để giúp tôi điều này.

So I asked the Cambridge Fire Department and Taylor Milsal

Đây là một vòi bơm nước ở mức 10 teragrams mỗi năm.

to lend me a hand.

Và đây là số lượng

This is a hose pumping water at 10 teragrams a year.

bạn cần để bơm vào tầng bình lưu

để làm mát trái đất xuống mức tiền-công nghiệp.

And that is how much

you would have to pump into the stratosphere

Và nó ít một cách đáng kinh ngạc; Một vòi cho cả Trái Đất.

to cool the earth back down to pre-industrial levels.

Tất nhiên là bạn không thật sự dùng một cái vòi,

And it's amazingly little; it's like one hose for the entire earth.

bạn muốn sử dụng máy bay hoặc thiết bị tương tự.

Nhưng nó quá ít, cỡ như bỏ một nắm tay đầy phấn

Now of course, you wouldn't really use a hose,

you'd fly it up in airplanes or something like that.

vào trong mỗi hồ bơi Olympic đầy nước.

But it's so little, it would be like putting a handful of chalk

Nó sẽ gần như không có gì.

Vậy sao người ta không thích ý tưởng này? Sao họ không nhìn nhận nghiêm túc về nó?

into every Olympic swimming pool full of rain.

It's almost nothing.

Và thật ra có lý do phù hợp cho nó.

So why don't people like this idea?

Rất nhiều người nghĩ rằng chúng ta không nên bàn về việc này.

Why isn't it taken more seriously?

And there are some very good reasons for that.

Thực tế là, tôi có vài người bạn tốt đang dự thính

A lot of people really don't think we should be talking about this at all.

mà tôi rất là tôn trọng,

những người cho rằng tôi không nên nói về điều này.

And, in fact, I have some very good friends in the audience

Và lí do mà họ cảm thấy e ngại

who I respect a lot,

là nếu mọi người hình dung được có một vài lối thoát dễ dàng,

who really don't think I should be talking about this.

thì ta sẽ không từ bỏ được “cơn nghiện” nhiên liệu hóa thạch.

And the reason is that they're concerned

that if people imagine there's some easy way out,

Và tôi cũng lo lắng về điều ấy.

Tôi nghĩ rằng đó là một vấn đề nghiêm trọng.

that we won't give up our addiction to fossil fuels.

Nhưng tôi tin rằng, vấn đề sâu hơn,

And I do worry about that.

I think it's actually a serious problem.

chính là: chẳng ai thích ý tưởng xáo trộn cả Trái đất lên --

But there's also, I think, a deeper problem,

Tôi chắc chắn cũng không.

Tôi thật sự, thật lòng yêu hành tinh này.

which is: nobody likes the idea of messing with the entire earth --

Và tôi không muốn làm xáo trộn nó.

Nhưng chúng ta đã thay đổi bầu khí quyển của mình,

I certainly don't.

I love this planet, I really do.

chúng ta đã xáo trộn nó rồi.

And I don't want to mess with it.

Vì vậy, tôi nghĩ, việc này là hợp lý khi chúng ta tìm ra các cách

But we're already changing our atmosphere,

we're already messing with it.

để giảm nhẹ sự ảnh hưởng đó.

Và chúng ta cần nghiên cứu cách thực hiện,

And so I think it makes sense for us to look for ways

Chúng ta cần hiểu phần khoa học đằng sau nó.

Tôi đã để ý rằng có một chủ đề đã phần nào phát triển tại TED,

to mitigate that impact.

And we need to do research to do that.

We need to understand the science behind that.

Đó là kiểu, “nỗi sợ đối đầu hi vọng,”

I've noticed that there's a theme that's kind of developed at TED,

hay “sáng tạo đối đầu cẩn trọng.”

which is kind of, "fear versus hope,"

Và hiển nhiên ta cần cả hai yếu tố.

Chẳng tồn tại “viên đạn bạc” nào cả.

or "creativity versus caution."

Đây chắc chắn không phải là “viên đạn bạc”.

And of course, we need both of those.

Nhưng chúng ta cần khoa học để chỉ ra những lựa chọn mà ta có;

So there aren't any silver bullets.

để cung cấp thông tin cho sáng tạo và cẩn trọng của mình.

This is certainly not a silver bullet.

But we need science to tell us what our options are;

Tôi là một người lạc quan vào tương lai của ta,

that informs both our creativity and our caution.

nhưng tôi không tích cực vì cho rằng những vấn đề của ta bé nhỏ.

So I am an optimist about our future selves,

Tôi là người tích cực vì tôi nghĩ rằng khả năng đối đầu các vấn đề của bản thân

but I'm not an optimist because I think our problems are small.

lớn hơn chúng ta tưởng.

I'm an optimist because I think our capacity to deal with our problems

Cảm ơn các bạn rất nhiều.

(Vỗ tay)

Bài nói này đã gây nhiều tranh cãi ở TED2017,

bạn nên xem qua bàn luận trực tuyến để có các góc nhìn khác.

is much greater than we imagine.

Thank you very much.

(Applause)

This talk sparked a lot of controversy at TED2017,

and we encourage you to look at discussions online

to see other points of view.