3 creative ways to fix fashion's waste problem | Amit Kalra

Translator: phan lan Reviewer: Lan Anh Nguyễn

A few years ago, I found myself

Vài năm trước, tôi tìm kiếm

looking for the most cost-effective way to be stylish.

cách trở nên hợp thời trang mà vẫn kinh tế.

So naturally, I wound up at my local thrift store,

Vì thế, tôi đến cửa hàng giá rẻ trong khu vực,

a wonderland of other people's trash

thiên đường của những thứ là rác rưởi với nhiều người

that was ripe to be plucked to become my treasure.

mà với tôi là kho báu đang chờ được khám phá.

Now, I wasn't just looking for your average

Giờ đây, tôi không chỉ tìm kiếm những chiếc sơ mi thường, cũ.

off-the-secondhand-rack vintage T-shirt to wear.

For me, real style lives at the intersection of design

Với tôi, phong cách đích thực là giao thoa giữa thiết kế và tính cá nhân.

and individuality.

So to make sure that I was getting the most out of the things I was finding,

Thế nên, để đảm bảo có được thứ mình cần, tôi đã mua một chiếc máy may

I bought a sewing machine

so I could tailor the 90's-style garments that I was finding,

để biến những trang phục thập niên 90 tìm được

trở nên phù hợp hơn với thẩm mĩ đương thời.

to fit a more contemporary aesthetic.

I've been tailoring and making my own clothes from scratch ever since,

Tôi đã may và tự tạo quần áo cho mình kể từ đó,

so everything in my closet is uniquely my own.

vậy nên mọi thứ trong tủ quần áo của tôi là độc nhất vô nhị.

But as I was sorting through the endless racks of clothes at these thrift stores,

Nhưng trong suốt quá trình tìm kiếm quần áo ở cửa hàng giá rẻ,

I started to ask myself,

tôi bắt đầu tự hỏi điều gì sẽ xảy đến với những bộ quần áo mình không mua?

what happens to all the clothes that I don't buy?

The stuff that isn't really cool or trendy

Những thứ không thật sự đẹp hay hợp thời,

but kind of just sits there and rots away at these secondhand stores.

chỉ nằm đó, chết mòn trong những cửa hàng đồ cũ.

I work in the fashion industry on the wholesale side,

Làm việc trong ngành thời trang, phía buôn bán sỉ,

and I started to see some of the products that we sell

tôi bắt đầu thấy nhiều sản phẩm của mình

end up on the racks of these thrift stores.

xuất hiện trên quầy kệ của các cửa hàng giá rẻ.

So the question started to work its way into my work life, as well.

Và, câu hỏi này dần ảnh hưởng đến công việc của tôi.

I did some research

Tôi đã làm vài nghiên cứu và sớm tìm ra một chuỗi cung ứng rất đáng sợ,

and I pretty quickly found a very scary supply chain

khiến tôi băn khoăn về thực tế.

that led me to some pretty troubling realities.

It turned out that the clothes I was sorting though

Hóa ra những trang phục mà tôi chọn ở cửa hàng giá rẻ

at these thrift stores

represented only a small fraction of the total amount of garments

chỉ là phần rất nhỏ của một lượng lớn trang phục mà chúng ta bỏ đi mỗi năm.

that we dispose of each year.

In the US, only 15 percent of the total textile and garment waste

Ở Mỹ, chỉ 15% trên tổng số lượng vải và trang phục bị thải ra mỗi năm

that's generated each year

được đem cho hoặc tái chế theo cách nào đó,

ends up being donated or recycled in some way,

which means that the other 85 percent of textile and garment waste

nghĩa là 85% còn lại bị đưa vào bãi rác, mỗi năm.

end up in landfills every year.

Now, I want to put this into perspective,

Tôi muốn đặt vấn đề này vào đúng vị trí của nó

because I don't quite think

bởi tôi thật sự không nghĩ rằng 85% chỉ là vấn đề về công bằng.

that the 85 percent does the problem justice.

This means that almost 13 million tons of clothing and textile waste

Nghĩa là hầu hết 13 triệu tấn trang phục và vải bị thải ra mỗi năm

end up in landfills every year in just the United States alone.

đều vào bãi rác, chỉ tính riêng ở Mỹ.

This averages out to be roughly 200 T-shirts per person

Trung bình một người bỏ sọt rác khoảng 200 chiếc áo thun.

ending up in the garbage.

Ở Canada, lượng quần áo bỏ đi đủ lấp kín

In Canada, we throw away enough clothing

to fill the largest stadium in my home town of Toronto,

sân vận động lớn nhất Toronto quê nhà tôi,

one that seats 60,000 people,

nơi có sức chứa 60,000 người,

with a mountain of clothes three times the size of that stadium.

với một núi quần áo có kích thước gấp 3 lần sân vận động đó.

Now, even with this,

Kể cả vậy, tôi vẫn nghĩ dân Canada lịch sự hơn dân Bắc Mỹ,

I still think that Canadians are the more polite North Americans,

so don't hold it against us.

vậy nên đừng nghĩ xấu về chúng tôi.

(Laughter)

(Cười)

What was even more surprising was seeing that the fashion industry

Đáng ngạc nhiên hơn là ngành công nghiệp thời trang

is the second-largest polluter in the world

là ngành gây ô nhiễm thứ 2 trên thế giới, sau dầu khí.

behind the oil and gas industry.

This is an important comparison to make.

Một so sánh quan trọng.

I don't want to defend the oil and gas industry

Tôi không muốn biện hộ cho dầu khí

but I'd be lying if I said I was surprised to hear they were the number one polluter.

nhưng không có gì ngạc nhiên khi biết đây là nguồn ô nhiễm số một.

I just assumed, fairly or not, that that's an industry

Tôi chỉ giả sử rằng, dù hợp lý hay không, đó là

that doesn't really mind sticking to the status quo.

một ngành công nghiệp gắn liền với thực tại,

One where the technology doesn't really change

nơi mà công nghệ không thực sự thay đổi

and the focus is more so on driving profitability

và ưu tiên dồn cho lợi nhuận đánh đổi bằng sự bền vững.

at the expense of a sustainable future.

But I was really surprised to see that the fashion industry was number two.

Nhưng tôi thực sự ngạc nhiên khi biết rằng thời trang đứng thứ hai.

Because maintaining that status quo

Bởi duy trì hiện trạng đi ngược với tiêu chí của ngành.

is the opposite of what the fashion industry stands for.

The unfortunate reality is,

Thực tế đáng buồn là ta không chỉ lãng phí rất nhiều khi tiêu thụ,

not only do we waste a lot of the things we do consume,

but we also use a lot to produce the clothes that we buy each year.

mà còn cả trong quá trình sản xuất quần áo mỗi năm.

On average, a household's purchase of clothing per year

Trung bình, để sản xuất số quần áo mỗi năm của một hộ gia đình

requires 1,000 bathtubs of water to produce.

cần đến 1.000 bồn nước.

A thousand bathtubs of water per household, per year.

1.000 bồn nước mỗi hộ gia đình, mỗi năm. Đó là rất nhiều nước.

That's a lot of water.

It seems that the industry that always has been

Có vẻ như ngành công nghiệp này đã luôn và chắc hẳn

and probably always will be on the forefront of design,

sẽ luôn luôn đi đầu trong thiết kế,

creates products that are designed to be comfortable, designed to be trendy

tạo ra những sản phẩm được thiết kế để thoải mái, hợp thời và ấn tượng

and designed to be expressive

nhưng không được thiết kế để lâu bền hay có khả năng tái chế.

but aren't really designed to be sustainable

or recyclable for that matter.

But I think that can change.

Tôi nghĩ điều đó có thể thay đổi,

I think the fashion industry's aptitude for change

rằng chính thái độ của ngành thời trang đối với thay đổi

is the exact thing that should make it

là điều khiến nó không đủ kiên nhẫn để hoạt động kinh doanh bền vững.

patient zero for sustainable business practices.

And I think to get started, all we have to do

Và để bắt đầu , việc ta cần làm là

is start to design clothes to be recyclable at the end of their life.

bắt tay thiết kế trang phục có khả năng tái chế.

Now, designing recyclable clothing

Việc thiết kế trang phục có thể tái chế chắc chắn là việc của chuyên gia.

is definitely something to leave to the professionals.

But as a 24-year-old thrift store aficionado

Nhưng là một kẻ cuồng đồ cũ , 24 tuổi, có hẳn cả máy may,

armed with a sewing machine,

nếu phải nhìn nhận một cách khiêm tốn,

if I were to very humbly posit one perspective,

it would be to approach clothing design kind of like building with Lego.

tôi cho rằng nó giống như trò Lego.

When we put together a brick of Lego,

Khi đặt các khối Lego lại với nhau, nó vững chắc nhưng cũng rất dễ thao tác.

it's very strong but very easily manipulated.

It's modular in its nature.

Nó có tính chất kết cấu khối.

Clothing design as it stands today is very rarely modular.

Việc thiết kế trang phục như hiện nay rất hiếm kết cấu khối.

Take this motorcycle jacket as an example.

Hãy lấy cái áo khoác này làm ví dụ.

It's a pretty standard jacket with its buttons, zippers and trim.

Đó là kiểu áo khá cơ bản với nút, dây kéo và đồ trang trí.

Nhưng để tái chế cái áo khoác này một cách hiệu quả,

But in order for us to efficiently recycle a jacket like this,

những món đồ này phải được gỡ bỏ dễ dàng, để còn lại vải không một cách nhanh chóng.

we need to be able to easily remove these items

and quickly get down to just the fabric.

Once we have just the fabric,

we're able to break it down by shredding it

Sau đó, ta có thể cắt nhỏ nó ra, biến lại thành sợi,

and getting back to thread level,

make new thread that then gets made into new fabric

từ sợi mới dệt thành vải mới và cuối cùng là đồ mới,

and ultimately new clothing,

whether it be a new jacket or new T-shirts, for example.

có thể là áo khoác hay áo thun.

But the complexity lies with all of these extra items,

Nhưng sự phức tạp nằm ở phụ kiện, nút, dây kéo và đồ trang trí.

the buttons, the zippers and the trim.

Because in reality, these items are actually quite difficult to remove.

Vì thực tế, khá khó để gỡ bỏ những món đồ này.

Vậy nên, trong nhiều trường hợp, cần nhiều thời gian và tiền bạc

So in many cases it requires more time or more money

to disassemble a jacket like this.

để tháo rời cái áo khoác này.

In some cases, it's just more cost-effective to throw it away

Vài trường hợp khác, sẽ kinh tế hơn nếu bỏ nó đi thay vì tái chế.

rather than recycle it.

But I think this can change if we design clothes in a modular way

Nhưng điều này có thể thay đổi nếu ta thiết kế theo kết cấu khối

to be easily disassembled at the end of their lives.

để dễ dàng tháo gỡ khi không còn sử dụng.

We could redesign this jacket to have a hidden wireframe,

Ta có thể thiết kế lại chiếc áo khoác này để có một khung dây ẩn,

kind of like the skeleton of a fish, that holds all important items together.

như khung xương cá, để giữ toàn bộ phụ kiện quan trọng lại với nhau.

This invisible fish-bone structure can have all of these extra items,

Cấu trúc xương cá vô hình này có thể chứa tất cả các phụ kiện,

the zippers and the buttons and the trim,

dây kéo, nút và đồ trang trí, sau đó được gắn vào vải.

sewn into it and then attached to the fabric.

Nhờ vậy, khi chiếc áo này bị thải bỏ,

So at the end of the jacket's life,

tất cả những gì bạn phải cần làm là tách khung xương ra khỏi vải

all you have to do is remove its fish bone

and the fabric comes with it

a lot quicker and a lot easier than before.

nhanh và dễ hơn nhiều.

Now, recycling clothing is definitely one piece of the puzzle.

Việc tái chế quần áo chỉ là một mảnh ghép của vấn đề.

But if we want to take

Nếu muốn nghiêm túc bù đắp những tác động

fixing the environmental impact that the fashion industry has

mà ngành thời trang đã gây ra cho môi trường,

more seriously,

then we need to take this to the next step and start to design clothes

ta cần tiến thêm một bước nữa và bắt đầu thiết kế quần áo

to also be compostable at the end of their lives.

có thể biến thành rác hữu cơ khi bị thải bỏ,

For most of the types of clothes we have in our closet

Phần lớn trang phục trong tủ đồ của chúng ta

the average lifespan is about three years.

có tuổi thọ trung bình khoảng ba năm.

Now, I'm sure there's many of us that have gems in our drawers

Tôi chắc rằng nhiều người trong chúng ta sở hữu những món đồ

that are much older than that, which is great.

lâu đời hơn thế nhiều, điều đó thật tuyệt.

Because being able to extend the life of a garment by even only nine months

Bởi chỉ cần tăng tuổi thọ của một trang phục thêm chín tháng

reduces the waste and water impact that that garment has

là có thể giảm từ 20% -30% lượng rác thải và nước

by 20 to 30 percent.

But fashion is fashion.

Nhưng thời trang là thời trang. Phong cách sẽ luôn thay đổi,

Which means that styles are always going to change

and you're probably going to be wearing something different than you were today

và sau tám mùa nữa, bạn hẳn sẽ mặc thứ khác với thứ bạn mặc hôm nay,

eight seasons from now,

no matter how environmentally friendly you want to be.

dù có muốn thân thiện với môi trường đến cỡ nào.

But lucky for us, there are some items that never go out of style.

Nhưng may thay, có những món đồ không bao giờ bị lỗi thời.

I'm talking about your basics -- your socks, underwear, even your pajamas.

Đó là những món cơ bản - vớ, đồ lót, kể cả đồ ngủ.

We're all guilty of wearing these items right down to the bone,

Chúng ta đều cảm thấy tội lỗi khi mặc những trang phục này

and in many cases throwing them in the garbage

và trong nhiều trường hợp vứt chúng vào sọt rác

because it's really difficult

vì rất khó để quyên góp những đôi vớ sờn rách

to donate your old ratty socks that have holes in them

cho các cửa hàng giá rẻ trong khu vực.

to your local thrift store.

But what if we were able to compost these items

Sẽ ra sao nếu biến chúng thành phân hữu cơ thay vì vứt vào thùng rác?

rather than throw them in the trash bin?

Khả năng tiết kiệm vì môi trường có thể là rất lớn,

The environmental savings could be huge,

and all we would have to do is start to shift more of our resources

và chúng ta sẽ phải chuyển đổi nhiều nguồn tài nguyên hơn nữa

to start to produce more of these items using more natural fibers,

để sản xuất nhiều món đồ từ sợi tự nhiên hơn,

like 100 percent organic cotton.

như sợi cotton 100% hữu cơ.

Now, recycling and composting are two critical priorities.

Tái chế và tạo phân hữu cơ là hai vấn đề ưu tiên then chốt.

But one other thing that we have to rethink

Nhưng có một thứ khác ta cần phải cân nhắc,

is the way that we dye our clothes.

đó là phương pháp nhuộm đồ.

Currently, 10 to 20 percent of the harsh chemical dye that we use

Hiện nay, 10 - 20 % hóa chất nhuộm màu mà ta sử dụng,

end up in water bodies that neighbor production hubs in developing nations.

đi vào nguồn nước gần các xí nghiệp sản xuất ở các nước đang phát triển.

The tricky thing is that these harsh chemicals

Rắc rối là những hóa chất thô này

are really effective at keeping a garment a specific color

thật sự hiệu quả trong việc giữ màu trang phục trong thời gian dài.

for a long period of time.

It's these harsh chemicals that keep that bright red dress

Chúng là thứ giữ cho chiếc váy màu đỏ tươi đỏ tươi trong nhiều năm.

bright red for so many years.

But what if we were able to use something different?

Liệu chúng ta có thể sử dụng thứ gì đó khác?

What if we were able to use something

Liệu ta có thể sử dụng thứ gì đó

that we all have in our kitchen cabinets at home

sẵn có trong bếp để nhuộm quần áo?

to dye our clothes?

What if we were able to use spices and herbs to dye our clothes?

Liệu có thể dùng gia vị và thảo mộc để nhuộm quần áo?

There's countless food options that would allow for us to stain material,

Có vô số thực phẩm mà ta có thể lựa chọn làm nguyên liệu nhuộm.

but these stains change color over time.

Những màu nhuộm này sẽ phai theo thời gian.

This would be pretty different than the clothes that were dyed harshly

Khác biệt khá rõ so với trang phục được nhuộm bằng hóa học như ta đang dùng.

with chemicals that we're used to.

Nhưng việc nhuộm quần áo bằng chất tự nhiên cho phép ta

But dyeing clothes naturally this way would allow for us

to make sure they're more unique and environmentally friendlier.

đảm bảo tính độc đáo và thân thiện với môi trường.

Let's think about it.

Hãy nghĩ về điều này.

Fashion today is all about individuality.

Thời trang ngày nay mang nhiều tính cá nhân.

It's about managing your own personal appearance

Đó là cách bạn tự xử lý vẻ ngoài đủ đặc biệt để trông tuyệt vời

to be just unique enough to be cool.

These days, everybody has the ability to showcase their brand

Ngày nay, ai cũng có khả năng để thể hiện cá tính,

their personal style,

phong cách cá nhân, với cả thế giới, qua mạng xã hội.

across the world, through social media.

The pocket-sized billboards

Những mẩu quảng cáo mà ta lướt qua trên Instagram

that we flick through on our Instagram feeds

are chock-full of models and taste-makers

đầp ắp ảnh người mẫu và người tạo xu hướng

that are showcasing their individuality

tự giới thiệu bản thân qua thương hiệu cá nhân của họ.

through their personal microbrands.

Nhưng có gì độc đáo hơn và cá nhân hóa hơn

But what could be more personalized, more unique,

than clothes that change color over time?

trang phục có thể đổi màu theo thời gian?

Clothes that with each wash and with each wear

Trang phục mà sau mỗi lần giặt, mỗi lần mặc, càng trở nên độc nhất vô nhị.

become more and more one of a kind.

People have been buying and wearing ripped jeans for years.

Mọi người vẫn mua và mặc jeans rách trong nhiều năm.

So this would just be another example of clothes that exist in our wardrobe

Vậy nên, đây chỉ là một ví dụ về việc trang phục

có thể phát triển cùng ta theo thời gian.

that evolve with us over our lives.

This shirt, for example, is one that,

Ví dụ, chiếc áo sơ mi này,

much to the dismay of my mother and the state of her kitchen,

trước sự ngỡ ngàng của mẹ tôi, trong căn bếp của bà,

I dyed at home, using turmeric, before coming here today.

tôi đã tự nhuộm nó bằng củ nghệ, trước khi đến đây hôm nay.

This shirt is something

Chiếc áo này là thứ mà chẳng đứa bạn nào của tôi có được trên Instagram.

that none of my friends are going to have on their Instagram feed.

So it's unique,

Thế nên, nó là độc nhất, quan trọng hơn, là được nhuộm tự nhiên.

but more importantly, it's naturally dyed.

Now, I'm not suggesting

Tôi không gợi ý rằng mọi người hãy nhuộm quần áo

that everybody dye their clothes in their kitchen sink at home.

trong bồn rửa chén tại nhà.

But if we were able to apply this

Nhưng nếu có thể áp dụng điều này

or a similar process on a commercial scale,

hay tiến trình tương tự trên quy mô thương mại,

then our need to rely on these harsh chemical dyes for our clothes

ta có thể hạn chế việc phụ thuộc chất nhuộm màu hóa học để nhuộm quần áo.

could be easily reduced.

The 2.4-trillion-dollar fashion industry is fiercely competitive.

Ngành thời trang 2.400 tỷ đô là nơi cạnh tranh khốc liệt.

So the business that can provide a product at scale

Doanh nghiệp nào có khả năng cung ứng sản phẩm quy mô lớn

while also promising its customers

đồng thời tạo ra loại trang phục độc đáo theo thời gian

that each and every garment will become more unique over time

thật sự có lợi thế cạnh tranh rất lớn.

will have a serious competitive advantage.

Các thương hiệu vẫn đang cân nhắc việc cá nhân hóa trong nhiều năm.

Brands have been playing with customization for years.

The rise of e-commerce services,

Sự phát triển của thương mại điện tử,

like Indochino, a bespoke suiting platform,

như Indochino, web đặt hàng âu phục,

and Tinker Tailor, a bespoke dress-making platform,

và Tinker Tailor, web đặt may váy đầm,

have made customization possible from your couch.

giúp bạn tùy chỉnh ngay tại nhà.

Nike and Adidas have been mastering their online shoe customization platforms

Nike và Adidas, từ lâu đã nắm các nền tảng trực tuyến cho phép tùy chỉnh giày.

for years.

Providing individuality at scale

Cho phép cá nhân hóa quy mô lớn là một thử thách

is a challenge that most consumer-facing businesses encounter.

mà phần lớn các doanh nghiệp bán lẻ đang phải đối mặt.

So being able to tackle this

Giải quyết được nó đồng thời tạo ra sản phẩm thân thiện với môi trường

while also providing an environmentally friendly product

could lead to a pretty seismic industry shift.

có thể là một thay đổi chấn động.

And at that point,

it's not just about doing what's best for our environment

Nó không chỉ giúp ta làm điều tốt nhất cho môi trường mà còn cho tất cả.

but also what's best for the bottom line.

There's no fix-all, and there's no one-step solution.

Ta không thể sửa tất cả mọi thứ, hay sửa hết trong một lần.

But we can get started

Nhưng ta có thể bắt đầu

by designing clothes with their death in mind.

thiết kế quần áo với suy nghĩ về hệ quả của chúng.

The fashion industry is the perfect industry

Ngành thời trang là nơi hoàn hảo để thử nghiệm và nắm bắt thay đổi

to experiment with and embrace change

mà một ngày nào đó sẽ đưa ta đến tương lai bền vững mà ta tìm kiếm.

that can one day get us to the sustainable future

we so desperately need.

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)