A memory scientist's advice on reporting harassment and discrimination | Julia Shaw

Translator: Ha Phan Reviewer: Thái Hưng Trần

Phong trào Me Too và Time’s Up nhấn mạnh

quấy rối và phân biệt đối xử là một phần hết sức phổ biến

trong cuộc sống hiện thực của nhiều người,

Me Too and Time's Up have highlighted

và hiện thực này gồm cả nơi họ làm việc.

that harassment and discrimination are a shockingly common part

Dù trong ngành công nghệ hay tài chính, thể thao hay dịch vụ,

of many people's lived reality,

mỗi ngày chúng ta dường như nghe thêm câu chuyện khác về lạm dụng quyền lực

and that this reality extends into the workplace.

Whether in tech or finance, sports or the service industry,

hoặc về hành vi hoàn toàn không phù hợp tại nơi làm việc.

Mọi người rất phẫn nộ.

every day we seem to hear another story about an abuse of power

Họ lên tiếng trên Twitter và mạng xã hội rằng điều này phải thay đổi.

or another grossly inappropriate workplace behavior.

Nhưng đây là lúc hành động thay vì chỉ hashtag.

People are furious.

Đây là lúc chúng ta tố cáo hành vi quấy rối và phân biệt đối xử

They're taking to Twitter and social media to voice that this must change.

đến những người có thể sửa mớ hỗn độn này.

But it's time to move beyond the hashtag.

Và là lúc chúng ta nói về sự quấy rối

It's time for us to report harassment and discrimination

theo cách toàn diện hơn:

không chỉ về quấy rối tình dục,

to those who can fix this mess.

mà còn động viên mọi người vạch trần

And it's time for us to talk about harassment

về sự quấy rối và phân biệt dựa trên những đặc điểm khác

in a more inclusive way:

như tuổi tác, khuyết tật và sắc tộc.

not just about sexual harassment,

but to encourage people to come forward

Vì chỉ khi cùng nhau chúng ta mới có thể sửa chữa

about harassment and discrimination based on other characteristics

nguyên nhân cơ bản và hậu quả của hành vi quấy rối.

such as age, disability or ethnicity.

Bạn thấy đó, hầu hết chúng ta,

ở khoảnh khắc nào đó trong đời,

Because only together can we fix

sẽ bị quấy rối hoặc phân biệt đối xử nơi làm việc.

the underlying causes and consequences of harassment.

Các nghiên cứ cho thấy đặc biệt là phụ nữ, người da màu

You see, most of us will,

và những người thuộc cộng đồng LGBTQI thường xuyên trở thành đối tượng,

at some point in our lives,

experience workplace harassment or discrimination.

Research shows that particularly women, people of color

đối với vài người, thực tế này phổ biến và dai dẳng trong cuộc sống của họ.

and people who openly identify as LGBTQI are likely to be targeted,

Và phần lớn họ---

98% dựa theo vài báo cáo--

and for some people, this is a pervasive and persistent part of their reality.

phần lớn họ sẽ không bao giờ nói ra hay báo cáo với cấp trên.

And for most of these people --

Như lẽ thường, bị lạm dụng và phân biệt là một trải nghiệm cô đơn và lạc lỏng

98 percent according to some studies --

most of these people will never speak up and tell their employer.

nhưng chúng ta cần phải giúp đỡ những người yếu ớt này.

Chúng ta cần trao quyền để họ lên tiếng

Too often, harassment and discrimination is a lonely and isolating experience,

Câu hỏi đầu tiên mà mọi người sẽ hỏi

but we need to help people out from under their desks.

khi bị lạm dụng là “Mình nên làm gì?”

We need to empower people to have a voice.

Đây chính là điểm tôi muốn giúp các bạn

The reasonable first question that everybody asks

Vượt qua những trở ngại trong việc lên tiếng có thể rất khó khăn

once they've been harassed is "What do I do now?"

And this is what I want to help you with.

Làm thế nào ta thể hiện tiếng nói trong một xã hội

nơi dễ dàng phủ nhận hoặc bác bỏ trải nghiệm của chúng ta?

Navigating the barriers to reporting can be absolutely dizzying.

Làm sao ta cất tiếng nói trong một xã hội

nơi có thể dễ dàng chỉa mũi nhọn về phía ta?

How can we speak up in a society

that too often discredits or diminishes our experiences?

Làm sao để chúng ta đối mặt với sự câm lặng xung quanh mình?

How can we speak up in a society

that is likely to be retributive towards us?

Tệ hơn nữa,

những kí ức của ta thường sẽ là bằng chứng duy nhất ta có được.

How can we deal with the silencing that goes on all around us?

Đây là lúc tôi bước vào.

Making matters worse,

Tôi là một nhà khoa học về trí nhớ,

often our memories are the only evidence we have of what happened.

chuyên sâu về cách chúng ta ghi nhớ những sự kiện cảm xúc quan trọng

Tôi đặc biệt nghiên cứu về cách phỏng vấn trí nhớ,

Now, here's where I can come in.

I'm a memory scientist,

and I specialize in how we remember important emotional events.

trực tiếp ảnh hưởng đến chất lượng bằng chứng của bảng báo cáo.

I've particularly focused on how the memory interview process

Một cuộc phỏng vấn tệ có thể khiến bạn quên mất những chi tiết hoặc nhớ sai chúng

can severely impact the evidentiary quality of reports that we produce.

trong khi một cuộc phỏng vấn tốt sẽ thay đổi cuộc sống bạn theo hướng tích cực hơn

A bad interview can lead you to forget details or misremember them

Sau khi quan sát các dữ liệu và công tác phòng thí nghiệm,

nghiên cứu vấn đề này trong phòng xử án và trong bối cảnh thí nghiệm,

while a good interview can forever change your life for the better.

After looking at lab reports and working,

tôi đã rút ra những yếu tố có ảnh hưởng đến trí nhớ của chúng ta

studying this issue both in the courtroom and in research settings,

và có thể đe dọa đến vụ án của bạn.

Và bây giờ tôi đang cố gắng giúp đỡ mọi người giải quyết

I've dissected all the different things that can go wrong with our memories

và báo cáo những hành vi quấy rối hoặc phân biệt đối xử ở nơi làm việc.

that can really threaten your case.

Có 3 điều tôi đã học được từ những nghiên cứu về vấn đề này

And now I'm turning my attention to helping people tackle

mà bạn có thể áp dụng ngay lập tức

recording and reporting of workplace harassment and discrimination.

nếu bạn đã hoặc đang bị quấy rối và phân biệt đối xử tại nơi làm việc.

Tôi muốn giúp các bạn biến những kí ức ấy thành bằng chứng

There's three things that I've learned from my research on this

bằng chứng mà ngay cả một người hoài nghi về kí ức như tôi

that you can immediately apply

if you've been harassed or discriminated against at work.

cũng không thể tìm ra lỗ hổng

I want to help you turn your memory into evidence --

Đầu tiên, James Comey đã đúng.

Cựu Giám đốc của FBI từng ngồi trong xe riêng,

evidence that even a memory skeptic like me

is unlikely to find fault with.

khóa chặt cửa sau những cuộc gặp gỡ với ngài Thủ tướng

First of all, James Comey had it right.

và viết ra tất cả những gì đã diễn ra mà ông ấy có thể nhớ được.

The former head of the FBI used to sit in his car,

Những ghi chép ấy đã được chứng minh là hữu dụng trong các trường hợp sau này.

lock himself in after meetings with the president

and write down absolutely everything he could remember about what happened.

Hãy như Comey.

Bây giờ, bạn không cần phải khóa mình trong xe để làm được điều ấy,

The now-famous recordings proved to be quite useful later on.

hãy làm ơn, ngay sau khi có chuyện gì xảy ra,

tôi muốn bạn hãy lập tức ghi chép lại những điều đã diễn ra

Be like Comey.

Now, you don't need to lock yourself into your car to do this,

và hãy làm vậy trước cả khi bạn kể với ai về việc ấy.

but please, immediately after something happens,

Bởi vì, sau khi bạn chia sẻ câu chuyện

với bạn bè, gia đình, đồng nghiệp hay bác sĩ tâm lí,

I want you to contemporaneously record what happened.

kí ức của bạn về sự kiện ấy sẽ có khả năng bị thay đổi hoặc bóp méo.

And do this before talking to anyone else about it.

Because as soon as your share your story

Những bằng chứng nguyên vẹn, không bị thay đổi có giả trị như vàng.

with friends or family or colleagues or therapists,

you have the potential to distort or change your memory of the event.

Thứ hai, loại bằng chứng rất quan trọng.

Bạn có thể viết tay một bản ghi chú về sự việc ấy,

Uncontaminated, contemporaneous evidence is worth gold.

nhưng làm sao bạn có thể chứng minh thời điểm bạn viết ra nó?

Second: the type of evidence matters.

Thay vào đó, hãy lấy điện thoại hoặc máy tính

và ghi một bản note có thời gian,

Sure, you can do a handwritten note of what happens,

thứ giúp bạn chứng minh nó được viết ra ngay tại thời điểm ấy.

but how do you prove when you wrote it?

Những bằng chứng ngay tại thời điểm và có dấu thời gian luôn luôn tốt hơn.

Instead, pull out your computer or smartphone

and make a note that's time-stamped,

where you can prove this was recorded at this time.

Cuối cùng, hãy đảm bảo những điều bạn viết ra là thực sự liên quan.

Contemporaneous, time-stamped evidence is better.

Chúng ta thường thấy mọi người dùng những tin nhắn Facebook

Finally, make sure what you're writing down is actually relevant.

họ đưa ra những bằng chứng có dấu thời gian

nhưng chúng có thể không hoàn toàn liên quan

Too often, we see that people bring out Facebook messages,

và không thực sự hữu dụng.

Rất dễ để ta viết ra một bản tóm tắt cảm xúc, không mạch lạc về những gì đã diễn ra

they bring out time-stamped pieces of evidence,

but sure, they're not particularly relevant,

Điều này là rất dễ hiểu vì đấy vốn là những trải nghiệm xúc động

they're not particularly useful.

Nhưng những chi tiết ấy có thể không thực sự quan trọng

It's easy to write an emotional, unstructured account of what happened --

đối với cuộc điều tra.

understandable because it's an emotional experience --

Hãy viết ra danh sách này.

Tôi muốn bạn tuân theo khuôn này và điền vào chỗ trống.

but those might not actually be the details that matter later on

for an investigation.

Thứ nhất, chuyện gì đã xảy ra?

Write down this list.

Hãy miêu tả chi tiết nhất có thể,

I want you to keep track of this and simply fill in the blanks.

mô tả tình huống

và thực hiện ngay trong ngày nó xảy ra nếu có thể.

Thứ hai, những người nào đã có mặt?

First of all, what happened?

Có bất kì nhân chứng nào hay không?

In as much detail as possible,

Điều này là vô cùng quan trọng về sau.

describe the situation,

and do it on the day it happened if at all possible.

Thời gian và ngày giờ cụ thể khi chuyện đó xảy ra?

Địa điểm nào? Nơi nào?

Second, who was there?

Were there any witnesses?

Bạn đã kể với ai sau chuyện đó?

This becomes crucial potentially later on.

Bạn cảm thấy thế nào khi và sau khi chuyện diễn ra?

What exact time and date did this happen?

Ngoài ra, bạn có bằng chứng khác như WhatsApp, hình ảnh hay email không?

What location? Where did this happen?

Who did you tell after the event?

How did it make you feel during and after it happened?

Chúng có thể giúp tăng độ tin cậy đối với vụ án.

And is there any other evidence such as WhatsApps, photos or emails

Đây là những chi tiết rất dễ để ghi nhận ngay lập tức

nhưng cũng rất dễ bị lãng quên sau đó.

that might lend more credibility to your case.

Con người, theo những nghiên cứu, rất dễ đáng giá quá cao năng lực của mình

These are all details that are incredibly easy to record contemporaneously

về việc ghi nhớ những chi tiết cảm xúc quan trọng.

but are also incredibly easy to forget later on.

Hãy cho rằng bạn sẽ quên.

Humans, according to research, often overestimate their ability

Hãy cho rằng bạn sẽ phải ghi chép lại.

to remember important emotional details later on.

Ba yếu tố này là một khởi đầu tốt.

Assume that you're going to forget.

nhưng tất nhiên, chúng vẫn là chưa đủ để vượt qua những rào cản trong việc tố cáo

Assume you have to write it down.

Now, these three pieces of advice are a good start,

Theo Ủy hội về Bình đẳng và Nhân quyền,

trong một bảng báo cáo vào năm 2008,

but of course they don't overcome a lot of the other barriers to reporting.

đã nêu ra một lời khuyên hữu ích về cách vượt qua những nỗi sợ

According to the Equality and Human Rights Commission,

về việc báo cáo lại với cấp trên về những sự việc ấy.

which published a report in 2018,

there's one key recommendation to overcome some of the other fears

Lời khuyên họ đưa ra là gì?

Hãy có một công cụ báo cáo online ẩn danh.

often associated with reporting these kinds of incidents to your employer.

Vì theo họ, chỉ có cách đó,

mới giúp vượt qua những nỗi sợ trong việc tố cáo.

One piece of advice that they made?

Have an online, anonymous reporting tool.

Tương ứng với điều này,

và những điều đang diễn ra xung quanh tôi,

Only that way, they say,

can you truly overcome many of the fears associated with reporting.

,tiếp thu và áp dụng khoa học kí ức

Now, in line with this,

,loại khoa học mà tôi đã nghiên cứu trong nhiều năm.

and informed by what was happening all around me

Tôi, cùng một số đồng nghiệp

đã cùng tạo ra TalkToSpot.com.

and taking and applying the memory science,

the science that I had been doing for many years,

Spot là một công cụ báo cáo online ẩn danh

I sat down with a number of people

giúp ghi nhận và báo cáo về hành vi quấy rối hoặc phân biệt đối xử ở nơi làm việc.

and we together created TalkToSpot.com.

Nó cho phép bạn báo cáo ẩn danh,

cho phép bạn làm vậy miễn phí,

Spot is an online, anonymous reporting tool

và hoàn toàn dựa theo bằng chứng xác thực

that helps you record and report workplace harassment and discrimination.

Bạn không cần phải nói chuyện với một ai

và không cần lo sợ sẽ bị đánh giá.

It allows you to do it anonymously,

Hơn nữa, bạn có thể làm vậy bất cứ khi nào, bất cứ nơi nào mà bạn cần.

it allows you to do it for free,

and it's completely evidence-based.

Bây giờ, bạn có khả năng tham gia cuộc phỏng vấn kí ức dựa trên bằng chứng.

You don't have to talk to a person,

there's no fear of judgment,

and you can do it whenever and wherever you need.

Bây giờ nó được gọi là phỏng vấn nhận thức

Nó tương tự với kĩ thuật được cảnh sát áp dụng.

Now you have the power to walk through an evidence-based memory interview.

Trong viễn cảnh hoàn hảo nhất,

Now, this is called a cognitive interview.

những người được phỏng vấn về các sự kiện cảm xúc quan trọng

This is the same technique that police use when they're doing their job properly.

sẽ được hỏi tương tự như bài phỏng vấn nhận thức

Phần này sẽ hướng dẫn cho bạn về các thông tin có liên quan

So in best-case scenarios,

people who are being asked about important emotional events

và cuối cùng, sau khi bạn đã nói chuyện với bot --

are being asked in line with the cognitive interview.

- một hệ thống nhắn tin tự động -

Now, this walks you through all the relevant information

sau khi bạn nói chuyện với bot,

nó sẽ tạo ra một bản ghi chú PDF với dấu thời gian và kí kết bảo đảm

so that at the end, after you've talked to the bot --

mà bạn có thể dùng làm bằng chứng trong trường hợp bạn muốn chia sẻ sau này,

which is an automatic messaging system --

after you've talked to the bot,

hoặc bạn có thể gửi cho cấp trên ngay lập tức.

it generates a PDF record that's time-stamped and securely signed

Và theo đề xuất,

that you can keep for yourself as evidence in case you want to share it later,

bạn cũng có thể gửi ẩn danh cho cấp trên.

or you can submit it to your employer right away.

Nhưng một công cụ báo cáo sẽ chỉ hữu ích như khán giả của nó.

And in line with recommendations,

you can submit it to your employer anonymously.

Vậy nên, nếu cấp trên của bạn thật sự muốn tạo ra thay đổi,

chúng tôi đồng thời đem đến cho họ một công cụ để phản hồi.

But a reporting tool is only as useful as the audience that's listening.

Nên nếu các tổ chức làm việc cùng chúng tôi

So if your employer is truly committed to change,

và thật sự cam kết để thay đổi

we've decided to also offer them the tool to respond.

về quấy rối và phân biệt đối xử nơi làm việc,

họ cũng có thể phản hồi bạn nếu bạn chọn ẩn danh.

So if organizations work with us

and are truly committed to doing something

Chúng tôi cho rằng điều quan trọng là bạn và cấp trên có thể cùng làm việc

about workplace harassment and discrimination,

they're also able to respond to you even if you've chosen to stay anonymous.

để giải quyết vấn đề này.

Chiến thắng là dành cho mọi người khi ta có thể đem những việc xấu ra ánh sáng.

We think it's important that you can work together with your employer

Cho dù chuyện đó đã xảy ra với bạn hay một người bạn quen biết,

to tackle this issue.

ghi nhận và báo cáo về việc đã xảy xa

We think that everybody wins when we bring light into this dark issue.

có thể giúp cải thiện cách chúng ta nói về những vấn đề này.

Whether it happens to you or to someone you know,

Và nếu bạn là một tổ chức

đây là lời kêu gọi hãy cho nhân viên của bạn quyền truy cập

recording and reporting what happened

can really improve how we talk about these issues.

vào những cơ chế báo cáo tốt hơn và hiệu quả hơn.

Chúng tôi biết rằng những biện pháp được áp dụng trong hầu hết các tổ chức hiện nay

And if you're an organization,

this is a call to give your employees access

là chưa thực sự hiệu quả.

to better and more effective reporting mechanisms.

Đây là lúc để thay đổi nếu bạn cam kết sự hòa nhập và đa dạng

We know that the current methods that are used in most organizations

don't work effectively.

Đây là lúc để chúng ta trân trọng sự đa dạng của chính mình.

It's time to change that if you're committed to inclusion and diversity.

Đây là lúc chúng ta cất tiếng nói

cho những người bấy lâu nay đã luôn bị từ chối

It's time for us to celebrate our diversity.

Đây là lúc để chúng ta cổ vũ những người đã dám bước lên phía trước,

It's time for us to give a voice

cho dù họ cảm thấy cần phải giấu đi danh tính,

to those who have for too long been denied one.

cần phải ẩn danh để làm vậy.

Đây là thời điểm cho một sự cải tiến trong việc tố cáo.

It's time for us to celebrate those who come forward,

even if they feel they need to stay anonymous --

Cảm ơn các bạn.

(Vỗ tay)

to stay masked to do so.

It's time for a reporting revolution.

Thank you.

(Applause)