Yoruba Richen: What the gay rights movement learned from the civil rights movement

89,850 views ・ 2014-06-06

TED


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Tuong Linh Nguyen Reviewer: Y Ngoc Nguyen Diem
00:12
Election night 2008
0
12671
2941
Đêm bầu cử 2008
00:15
was a night that tore me in half.
1
15612
3359
là một đêm đã xé tôi ra làm hai nửa.
00:18
It was the night that Barack Obama was elected.
2
18971
4389
Đó là đêm mà Barack Obama đắc cử.
00:23
[One hundred and forty-three] years after the end of slavery,
3
23360
4373
143 năm sau khi kết thúc chế độ nô lệ,
00:27
and [43] years after the passage
4
27733
2277
và 43 năm sau khi thông qua
00:30
of the Voting Rights Act,
5
30010
1740
đạo luật về quyền bầu cử,
00:31
an African-American was elected president.
6
31750
4040
1 người Mỹ gốc Phi được bầu làm tổng thống
00:35
Many of us never thought that this was possible
7
35790
3747
Nhiều người trong chúng ta không bao giờ nghĩ rằng điều này có thể
00:39
until the moment that it happened.
8
39537
2772
cho đến khoảnh khắc nó xảy ra.
00:42
And in many ways, it was the climax
9
42309
3215
Và bằng nhiều cách, nó là đỉnh điểm
00:45
of the black civil rights movement
10
45524
1806
của phong trào dân quyền da đen
00:47
in the United States.
11
47330
2058
ở Hợp chủng quốc Hoa Kỳ.
00:49
I was in California that night,
12
49388
1849
Tôi đã ở California vào cái đêm,
00:51
which was ground zero at the time
13
51237
1886
mà là xuất phát điểm
00:53
for another movement:
14
53123
1824
cho một phong trào khác:
00:54
the marriage equality movement.
15
54947
2993
phong trào bình đẳng hôn nhân.
00:57
Gay marriage was on the ballot
16
57940
1806
Hôn nhân đồng tính được đưa ra bỏ phiếu
00:59
in the form of Proposition 8,
17
59746
3084
trong Dự luật 8,
01:02
and as the election returns started to come in,
18
62830
3705
và khi có kết quả
01:06
it became clear that the right
19
66535
2116
nó trở nên rõ ràng rằng quyền
01:08
for same sex couples to marry,
20
68651
2373
cho các cặp đôi đồng giới được kết hôn,
01:11
which had recently been granted by the California courts,
21
71024
3052
mà gần đây đã được toà án California chấp thuận
01:14
was going to be taken away.
22
74076
2289
bị tước đi.
01:16
So on the same night
23
76365
2183
Vì vậy trong cùng một đêm
01:18
that Barack Obama won his historic presidency,
24
78548
4282
mà Barack Obama chiến thắng nhiệm kì tổng thống lịch sử của mình,
01:22
the lesbian and gay community suffered
25
82830
2492
thì cộng đồng đồng tính đã phải chịu đựng
01:25
one of our most painful defeats.
26
85322
3278
một trong những thất bại đau đớn nhất
01:28
And then it got even worse.
27
88600
3527
Và thậm chí nó còn tồi tệ hơn.
01:32
Pretty much immediately,
28
92127
1994
Gần như ngay lập tức,
01:34
African-Americans started to be blamed
29
94121
2446
người Mỹ gốc Phi bắt đầu bị đổ lỗi
01:36
for the passage of Proposition 8.
30
96567
2332
cho việc thông qua Dự luật số 8.
01:38
This was largely due to an incorrect poll that said
31
98899
3597
Điều này đa phần do cuộc thăm dò không chính xác nói rằng
01:42
that blacks had voted for the measure
32
102496
1759
Người da đen đã bỏ phiếu
01:44
by something like 70 percent.
33
104255
2485
được cho là khoảng 70%.
01:46
This turned out not to be true,
34
106740
1715
Điều này không phải là sự thật,
01:48
but this idea of pervasive black homophobia set in,
35
108455
5574
nhưng quan niệm người da đen bảo thủ kì thị đồng tính hình thành
01:54
and was grabbed on by the media.
36
114029
3257
và bị giới truyền thông vồ vập tới.
01:57
I couldn't tear myself away from the coverage.
37
117286
2686
Tôi không thể kìm nén trước thông tin được đưa ra.
01:59
I listened to some gay commentator say
38
119972
3027
Tôi đã lắng nghe vài người đồng tính nói rằng
02:02
that the African-American community
39
122999
2389
cộng đồng người Mỹ gốc Phi
02:05
was notoriously homophobic,
40
125388
2015
nổi tiếng kì thị đồng tính
02:07
and now that civil rights had been achieved for us,
41
127403
3274
và rằng bây giờ các quyền dân sự đã thiết lập cho chúng tôi
02:10
we wanted to take away other people's rights.
42
130677
2133
chúng tôi lại muốn tước quyền của người khác
02:12
There were even reports of racist epithets
43
132810
2807
Thậm chí có báo cáo về những từ ngữ phân biệt chủng tộc
02:15
being thrown at some of the participants
44
135617
1917
nhằm vào những người tham gia
02:17
of the gay rights rallies
45
137534
1666
cuộc biểu tình cho quyền đồng tính
02:19
that took place after the election.
46
139200
2619
diễn ra sau cuộc bầu cử.
02:21
And on the other side,
47
141819
1991
Và mặt khác,
02:23
some African-Americans dismissed or ignored
48
143810
3821
vài người Mỹ gốc Phi đã bác bỏ hoặc bỏ qua
02:27
homophobia that was indeed real in our community.
49
147631
3519
Kì thị đồng tính quả thực có trong cộng đồng của chúng tôi.
02:31
And others resented this comparison
50
151150
2650
Và những người khác bực bội sự so sánh
02:33
between gay rights and civil rights,
51
153800
2330
giữa quyền người đồng tính và quyền công dân,
02:36
and once again, the sinking feeling
52
156130
3545
và một lần nữa, cảm giác đuối sức,
02:39
that two minority groups
53
159675
2019
rằng hai nhóm thiểu số
02:41
of which I'm both a part of
54
161694
2450
mà tôi đều là một phần
02:44
were competing with each other
55
164144
2942
đang đấu tranh với nhau
02:47
instead of supporting each other
56
167086
2691
thay vì hỗ trợ lẫn nhau
02:49
overwhelmed and, frankly, pissed me off.
57
169777
4526
lấn át và làm tôi nổi điên.
02:54
Now, I'm a documentary filmmaker,
58
174303
3133
Hiện tại, tôi là nhà làm phim tài liệu,
02:57
so after going through my pissed off stage
59
177436
3043
vì vậy sau giai đoạn tức giận
03:00
and yelling at the television and radio,
60
180479
3080
la hét trên truyền hình và đài phát thanh,
03:03
my next instinct was
61
183559
2290
bản năng tiếp theo của tôi là
03:05
to make a movie.
62
185849
2079
làm một bộ phim.
03:07
And what guided me in making this film was,
63
187928
4352
Và điều dẫn dắt tôi làm bộ phim này chính là,
03:12
how was this happening?
64
192280
1798
điều này xảy ra như thế nào?
03:14
How was it that the gay rights movement
65
194078
3200
Làm thế nào mà phong trào đòi quyền cho người đồng tính
03:17
was being pitted against the civil rights movement?
66
197278
3311
đã đọ sức với phong trào dân quyền?
03:20
And this wasn't just an abstract question.
67
200589
3245
Đây không chỉ là một câu hỏi trừu tượng.
03:23
I'm a beneficiary of both movements,
68
203834
2355
Tôi là một người hưởng lợi từ cả hai phong trào,
03:26
so this was actually personal.
69
206189
3084
vì vậy điều này thực sự là cá nhân.
03:29
But then something else happened
70
209273
1595
Nhưng 1 vài điều khác xảy ra
03:30
after that election in 2008.
71
210868
2961
sau cuộc bầu cử năm 2008.
03:33
The march towards gay equality
72
213829
2388
Sự tiến triển về bình đẳng giới
03:36
accelerated at a pace
73
216217
2049
tăng tốc với một tốc độ
03:38
that surprised and shocked everyone,
74
218266
3022
làm tất cả mọi người ngạc nhiên và bị sốc,
03:41
and is still reshaping our laws and our policies,
75
221288
4622
và vẫn đang định hình lại luật pháp và chính sách của chúng ta,
03:45
our institutions and our entire country.
76
225910
3053
cùng với các cơ quan và toàn bộ đất nước.
03:48
And so it started to become increasingly clear to me
77
228963
3865
Và nó bắt đầu trở nên rõ ràng với tôi
03:52
that this pitting of the two movements
78
232828
2098
rằng sự đọ sức giữa 2 phong trào này
03:54
against each other actually didn't make sense,
79
234926
3582
chống lại nhau thực ra không có ý nghĩa gì,
03:58
and that they were in fact
80
238508
1232
và rằng chúng thực sự
03:59
much, much more interconnected,
81
239740
3321
có rất nhiều kết nối với nhau,
04:03
and that, in fact, some of the way
82
243061
2190
và rằng, trên thực tế, một vài cách
04:05
that the gay rights movement has been able
83
245251
2319
mà phong trào quyền đồng tính có khả năng
04:07
to make such incredible gains so quickly
84
247570
3575
giành những thắng lợi không tưởng nhanh chóng
04:11
is that it's used some of the same tactics
85
251145
2048
đó là dùng những chiến thuật và
04:13
and strategies that were first laid down
86
253193
3687
sách lược quen thuộc được sử dụng
04:16
by the civil rights movement.
87
256880
1860
trong phong trào quyền dân chủ
04:18
Let's just look at a few of these strategies.
88
258740
3753
Hãy cùng nhìn vào 1 số chiến thuật này
04:22
First off, it's really interesting to see,
89
262493
2279
Đầu tiên, rất là thú vị khi thấy
04:24
to actually visually see, how quick
90
264772
1968
bằng mắt, các cuộc vận động quyền lợi cho
04:26
the gay rights movement has made its gains,
91
266740
2070
gay tiến triển rất nhanh.
04:28
if you look at a few of the major events
92
268810
3186
Nếu bạn nhìn vào 1 vài sự kiện chính
04:31
on a timeline of both freedom movements.
93
271996
3724
trong dòng thời gian của cả hai cuộc vận động tự do.
04:35
Now, there are tons of milestones
94
275720
3582
Có rất nhiều cột mốc trong
04:39
in the civil rights movement,
95
279302
1221
vận động quyền dân chủ
04:40
but the first one we're going to start with
96
280523
1893
nhưng chúng ta bắt đầu với
04:42
is the 1955 Montgomery bus boycott.
97
282416
3896
cuộc tẩy chay xe buýt ở Montgomery năm 1955
04:46
This was a protest campaign
98
286312
2588
Đây là 1 chiến dịch phản đối
04:48
against Montgomery, Alabama's segregation
99
288900
2945
chống lại Montgomery, sự cô lập của Alabama
04:51
on their public transit system,
100
291845
2007
với hệ thống phương tiện giao thông công cộng
04:53
and it began when a woman named Rosa Parks
101
293852
2859
và nó bắt đầu khi 1 người phụ nữ tên là Rosa Parks
04:56
refused to give up her seat to a white person.
102
296711
3128
từ chối nhường ghế cho 1 người da trắng.
04:59
The campaign lasted a year,
103
299839
2278
Chiến dịch kéo dài 1 nằm,
05:02
and it galvanized the civil rights movement
104
302117
2099
và góp phần khích động vận động quyền dân chủ
05:04
like nothing had before it.
105
304216
2967
trước giờ chưa từng có.
05:07
And I call this strategy the
106
307183
2852
Và tôi gọi chiến thuật này là
05:10
"I'm tired of your foot on my neck" strategy.
107
310035
4927
"Tôi mệt mỏi khi chân bạn gác lên cổ tôi"
05:14
So gays and lesbians have been in society
108
314962
4341
Đồng tính tồn tại trong xã hội
05:19
since societies began,
109
319303
2467
kể từ khi xã hội bắt đầu
05:21
but up until the mid-20th century,
110
321770
2607
nhưng cho tới tận giữa thế kỉ 20
05:24
homosexual acts were still illegal in most states.
111
324377
4385
những hành động đồng tính vẫn là bất hợp pháp ở hầu hết các bang
05:28
So just 14 years after the Montgomery bus boycott,
112
328762
4110
Chỉ 14 năm sau cuộc tẩy chay xe buýt ở Montogomery
05:32
a group of LGBT folks took that same strategy.
113
332872
4404
1 nhóm LGBT đã dùng chiến thuật đó.
05:37
It's known as Stonewall, in 1969,
114
337276
3219
Stonewall, năm 1969
05:40
and it's where a group of LGBT patrons
115
340495
3215
1 nhóm khách quen LGBT
05:43
fought back against police beatings
116
343710
2682
đánh lại cảnh sát đang đánh đập họ
05:46
at a Greenwich Village bar that sparked
117
346392
1956
tại quán bar Greenwich Village đã
05:48
three days of rioting.
118
348348
2192
tạo ra 3 ngày bạo động.
05:50
Incidentally, black and latino LGBT folks
119
350540
2726
Thật tình cờ, LGBT người da đen và la tinh
05:53
were at the forefront of this rebellion,
120
353266
1931
là những người đầu tiên trong cuộc nổi loạn này,
05:55
and it's a really interesting example
121
355197
2269
đó là 1 ví dụ thú vị
05:57
of the intersection of our struggles against racism,
122
357466
3211
về sự giao nhau về sự đấu tranh của chúng tôi chống lại
06:00
homophobia, gender identity and police brutality.
123
360677
4693
phân biệt đối xử, giới tính, sự bạo lực của cảnh sát.
06:05
After Stonewall happened, gay liberation groups
124
365370
3562
Sau vụ Stonewall, các nhóm tự do gay
06:08
sprang up all over the country,
125
368932
2339
dấy lên trên khắp cả nước,
06:11
and the modern gay rights movement as we know it took off.
126
371271
4620
và cuộc vận động quyền cho gay bắt đầu nổ ra, như chúng ta đã biết.
06:15
So the next moment to look at on the timeline
127
375891
3194
Thời điểm tiếp theo của dòng thời gian
06:19
is the 1963 March on Washington.
128
379085
3145
là tháng 3 năm 1963 tại Washington
06:22
This was a seminal event in the civil rights movement
129
382230
3135
Đây là 1 sự kiện có ảnh hưởng to lớn tới vận động quyền dân chủ
06:25
and it's where African-Americans called for both
130
385365
2748
và đó là nơi những người Mỹ gốc Phi đứng lên cho cả
06:28
civil and economic justice.
131
388113
2983
sự công bằng về dân quyền cũng như kinh tế
06:31
And it's of course where Martin Luther King
132
391096
2179
Và đó cũng là nơi mà Martin Luther King
06:33
delivered his famous "I have a dream" speech,
133
393275
2263
truyền đạt bài diễn thuyết nổi tiếng "Tôi có 1 giấc mơ"
06:35
but what's actually less known
134
395538
1995
nhưng ít người biết
06:37
is that this march was organized
135
397533
2335
là cuộc diễu hành được tổ chức
06:39
by a man named Bayard Rustin.
136
399868
3310
bởi Bayard Rustin.
06:43
Bayard was an out gay man,
137
403178
2723
Bayard là 1 người đồng tính công khai;
06:45
and he's considered one of the most brilliant
138
405901
2632
Ông được xem là 1 nhà chiến thuật xuất sắc
06:48
strategists of the civil rights movement.
139
408533
2917
trong cuộc vận động quyền dân chủ.
06:51
He later in his life became a fierce advocate
140
411450
2746
Sau đó, ông trờ thành 1 người ủng hộ mạnh mẽ
06:54
of LGBT rights as well, and his life
141
414196
2877
cho quyền LGBT và cuộc đời ông
06:57
is testament to the intersection of the struggles.
142
417073
5077
là 1 minh chứng cho sự giao nhau giữa các cuộc đấu tranh.
07:02
The March on Washington
143
422150
1317
Cuộc diễu hành ở Washington
07:03
is one of the high points of the movement,
144
423467
2383
là 1 trong những đỉnh điểm của cuộc vận động
07:05
and it's where there was a fervent belief
145
425850
3170
và đó cũng là nơi mà 1 niềm tin mãnh liệt
07:09
that African-Americans too
146
429020
2195
rằng người Mỹ gốc Phi
07:11
could be a part of American democracy.
147
431215
2805
có thể là 1 phần của dân chủ Mỹ.
07:14
I call this strategy the
148
434020
1860
Tôi gọi chiến thuật này là
07:15
"We are visible and many in numbers" strategy.
149
435880
5010
"Chúng ta hiện diện và đông đảo"
07:20
Some early gay activists were actually
150
440890
2463
Vài nhà vận động gay thế hệ đầu
07:23
directly inspired by the march,
151
443353
2080
được truyền cảm hứng từ cuộc diễu hành này
07:25
and some had taken part.
152
445433
3206
và vài người đã tham gia
07:28
Gay pioneer Jack Nichols said,
153
448639
3021
Jack Nochols - một gay tiên phong nói
07:31
"We marched with Martin Luther King,
154
451660
2027
" Chúng tôi diễu hành với Martin Luther King,
07:33
seven of us from the Mattachine Society" --
155
453687
2602
7 người tới từ Mattachine Society"--
07:36
which was an early gay rights organization —
156
456289
2451
là 1 tổ chức quyền của gay thời gian đầu
07:38
"and from that moment on, we had our own dream
157
458740
3551
"và từ giây phút đó, chúng ta nuôi giấc mơ
07:42
about a gay rights march of similar proportions."
158
462291
3149
vè cuộc diễu hành quyền của gay với tỉ lệ tương ứng"
07:45
Several years later, a series of marches took place,
159
465440
3690
Vài năm sau, 1 loạt các cuộc diễu hành tiến ra,
07:49
each one gaining the momentum
160
469130
2345
mỗi cuộc diễu hành lại tạo đà cho
07:51
of the gay freedom struggle.
161
471475
1806
cuộc đấu tranh tự do cho gay.
07:53
The first one was in 1979,
162
473281
2437
Cuộc diễu hành đầu tiên năm 1979
07:55
and the second one took place in 1987.
163
475718
4549
lần thứ 2 năm 1987
08:00
The third one was held in 1993.
164
480267
3726
lần thứ 3 năm 1993
08:03
Almost a million people showed up,
165
483993
3265
Gần 1 triệu người tham gia,
08:07
and people were so energized and excited
166
487258
3541
và mọi người tràn đầy năng lượng và phấn khởi
08:10
by what had taken place,
167
490799
1100
bởi những gì diễn ra
08:11
they went back to their own communities
168
491899
2399
họ trở lại cộng đồng của họ
08:14
and started their own political
169
494298
1633
và bắt đầu tổ chức chính trị
08:15
and social organizations,
170
495931
1690
và xã hội của riêng họ,
08:17
further increasing the visibility of the movement.
171
497621
3891
góp phần tăng thêm sức mạnh cho cuộc vận động.
08:21
The day of that march, October 11,
172
501512
1917
11 tháng 10, ngày của cuộc diễu hành,
08:23
was then declared National Coming Out Day,
173
503429
2661
được chọn làm ngày công khai giới tính,
08:26
and is still celebrated all over the world.
174
506090
2894
và vẫn được tổ chức kỉ niệm khắp nơi trên thế giới.
08:28
These marches set the groundwork
175
508984
2521
Những cuộc diễu hành tạo nền tảng cho
08:31
for the historic changes that we see happening
176
511505
2720
sự thay đổi lịch sử và chúng ta đang chứng kiến
08:34
today in the United States.
177
514225
2848
ngày nay tại Mỹ.
08:37
And lastly, the "Loving" strategy.
178
517073
3541
Và cuối cùng là chiến thuật "Yêu thương".
08:40
The name speaks for itself.
179
520614
2176
Cái tên nói lên chiến thuật.
08:42
In 1967, the Supreme Court ruled
180
522790
2813
Năm 1967, tòa án tối cao quyết định
08:45
in Loving v. Virginia,
181
525603
1889
tại Loving v.Virgina,
08:47
and invalidated all laws
182
527492
2120
và vô hiệu lực tất cả các luật
08:49
that prohibited interracial marriage.
183
529612
3233
ngăn cản hôn nhân giữa các chủng tộc
08:52
This is considered one of the Supreme Court's
184
532845
1915
Đây được xem là 1 cột mốc trong quyền
08:54
landmark civil rights cases.
185
534760
3337
dân chủ của tòa án tối cao
08:58
In 1996, President Clinton signed
186
538097
2913
Năm 1996, tổng thống Clinton kí
09:01
the Defense of Marriage Act, known as DOMA,
187
541010
3571
đạo luật bảo vệ hôn nhân (DOMA)
09:04
and that made the federal government
188
544581
2339
và điều đó làm cho chính quyền liên bang
09:06
only have to recognize marriages
189
546920
2387
chỉ công nhận hôn nhân
09:09
between a man and a woman.
190
549307
3969
giữa 1 người đàn ông và 1 người phụ nữ
09:13
In United States v. Windsor,
191
553276
2414
Trong cuộc chiến giữa Mỹ và Windsor
09:15
a 79-year-old lesbian named Edith Windsor
192
555690
3147
Edith Windsor, 1 người đồng tính nữ 79 tuổi
09:18
sued the federal government
193
558837
1963
đã kiện chính quyền liên bang
09:20
when she was forced to pay estate taxes
194
560800
2746
khi bà bị ép phải trả thuế bất động sản
09:23
on her deceased wife's property,
195
563546
1502
cho tài sản của người vợ quá cố
09:25
something that heterosexual couples don't have to do.
196
565048
3317
điều mà các cặp đôi dị tính không phải làm.
09:28
And as the case wound its way
197
568365
2309
Và khi vụ kiện gây tổn thương
09:30
through the lower courts,
198
570674
1756
thông qua các tòa án thấp hơn,
09:32
the Loving case was repeatedly cited as precedent.
199
572430
3837
trường hợp "Tình yêu" được trích lại như tiền lệ.
09:36
When it got to the Supreme Court in 2013,
200
576267
2294
Khi nó tới tòa án tối cao 2013,
09:38
the Supreme Court agreed,
201
578561
1723
tòa án tối cao đồng ý,
09:40
and DOMA was thrown out.
202
580284
2453
và DOMA bị bãi bỏ.
09:42
It was incredible.
203
582737
2394
Điều đó thật không tưởng.
09:45
But the gay marriage movement
204
585131
1647
Nhưng cuộc vận động cho đám cưới gay
09:46
has been making gains for years now.
205
586778
3587
đã giành được những tiến triển .
09:50
To date, 17 states
206
590365
2565
Tới hôm nay, 17 bang
09:52
have passed laws allowing marriage equality.
207
592930
2579
đã thông qua bình đẳng hôn nhân.
09:55
It's become the de facto battle
208
595509
2678
Điều đó trở thành chiến trường thực sự
09:58
for gay equality,
209
598187
2523
cho bình đẳng gay.
10:00
and it seems like daily,
210
600710
1650
và có vẻ như mỗi ngày
10:02
laws prohibiting it are being challenged in the courts,
211
602360
2880
các luật chống lại điều đó bị phản đối tại tòa
10:05
even in places like Texas and Utah,
212
605240
2587
ngay cả những nơi như Texas và Utah,
10:07
which no one saw coming.
213
607827
3318
nơi mà không ai thấy sự hiện diện của nó.
10:11
So a lot has changed
214
611145
1995
Có nhiều thay đổi diễn ra
10:13
since that night in 2008
215
613140
2262
kể từ đêm hôm đó năm 2008
10:15
when I felt torn in half.
216
615402
2458
khi tôi cảm thấy như bị xé toạc làm 2
10:17
I did go on to make that film.
217
617860
2350
Tôi vẫn tiếp tục thực hiện bộ phim đó.
10:20
It's a documentary film,
218
620210
1677
Đó là 1 bộ phim tài liệu,
10:21
and it's called "The New Black,"
219
621887
2063
tên là "Màu đen mới"
10:23
and it looks at how the African-American community
220
623950
2955
nó cho thấy cộng đồng Mỹ gốc Phi đang
10:26
is grappling with the gay rights issue
221
626905
2013
vật lộn với vấn đề quyền của gay
10:28
in light of the gay marriage movement
222
628918
2446
trong ánh sáng của cuộc vận động đám cưới gay
10:31
and this fight over the meaning of civil rights.
223
631364
3561
và điều này đấu lại ý nghĩa của của quyền dân chủ
10:34
And I wanted to capture
224
634925
1792
Và tôi muốn nói rằng
10:36
some of this incredible change that was happening,
225
636717
3081
1 trong số những sự thay đổi đáng kinh ngạc
10:39
and as luck or politics would have it,
226
639798
3092
và như là may mắn hoặc chính trị sẽ có.
10:42
another marriage battle started gearing up,
227
642890
2996
1 đấu trường hôn nhân đã bắt đầu tăng tốc,
10:45
this time in Maryland,
228
645886
1624
lần này tại Maryland,
10:47
where African-Americans make up 30 percent
229
647510
2487
nơi người Mỹ gốc Phi chiếm 30%
10:49
of the electorate.
230
649997
1202
cử tri.
10:51
So this tension between gay rights
231
651199
3066
và sự căng thẳng giữa quyền gay
10:54
and civil rights started to bubble up once again,
232
654265
3964
và quyền dân chủ bắt đầu nổi lên 1 lần nữa
10:58
and I was lucky enough to capture
233
658229
2063
và tôi thật may mắn chứng kiến
11:00
how some people were making the connection
234
660292
3410
cách mà 1 số người kết nối
11:03
between the movements this time.
235
663702
3078
giữa các cuộc vận động lần này
11:06
This is a clip of Karess Taylor-Hughes
236
666780
2598
Đây là clip của Karess Taylor-Hughes
11:09
and Samantha Masters, two characters in the film,
237
669378
3254
và Samantha Masters, 2 nhân vật trong phim,
11:12
as they hit the streets of Baltimore
238
672632
2588
và họ ra đường phố Baltimore
11:15
and try to convince potential voters.
239
675220
2337
và cố gắng thuyết phục các cử tri tiềm năng.
11:17
(Video) Samantha Masters: That's what's up, man, this is a righteous man over here.
240
677557
4068
(Video) Samantha Masters: Đấy là những gì đang diễn ra, đây là 1 người đáng kính.
11:21
Okay, are you registered to vote?
241
681625
2285
Ok, anh đã đăng kí bầu cử chưa?
11:23
Man: No. Karess Taylor-Hughes: Okay. How old are you?
242
683910
1180
Man: Chưa. KTH: Anh bao nhiêu tuổi?
11:25
Man: 21. KTH: 21? You gotta get registered to vote.
243
685090
1811
Man: 21 KTH: Bạn nên đăng kí bầu cử
11:26
We got to get you registered to vote.
244
686901
1790
Chúng tôi sẽ giúp bạn đăng kí.
11:28
Man: I ain't voting on no gay shit.
245
688691
2316
Man: Tôi không bầu cho bọn gay.
11:31
SM: Okay, why? What's up? Man: I ain't with that.
246
691007
3034
SM: Tại sao vậy? Man: Tôi không thích.
11:34
SM: That's not cool.
247
694041
1309
Điều đó không hay ho gì.
11:35
Man: What made you be gay? SM: So what made you be straight?
248
695350
5012
Man: Điều gì làm cô bị gay? SM: Thế điều gì làm anh "thẳng"?
11:40
So what made you be straight?
249
700362
4813
Thế điều gì làm anh "thẳng"?
11:45
Man 2: You can't answer that question. (Laughter)
250
705175
4147
Man 2: Không thể trả lời câu hỏi đó (Cười)
11:49
KSM: I used to not have the same rights as you,
251
709322
1728
KSM: Tôi từng không có quyền lợi như anh,
11:51
but I know that because a black man like yourself
252
711050
2254
nhưng tôi biết 1 người da đen như anh
11:53
stood up for a woman like me,
253
713304
1419
đã đứng lên cho phụ nữ như tôi.
11:54
I know that I've got the same opportunities.
254
714723
1809
Tôi biết tôi có cơ hội tương tự.
11:56
So you, as a black man, have the opportunity
255
716532
1876
Thế nên , là 1 người da đen, anh có cơ hội
11:58
to stand up for somebody else.
256
718408
1312
đứng lên ủng hộ người khác.
11:59
Whether you're gay or not,
257
719720
1199
Cho dù gay hay không,
12:00
these are your brothers and sisters out here,
258
720919
1481
Đây là những anh chị em ngoài kia
12:02
and they need you to represent.
259
722400
1208
và họ cần anh đại diện
12:03
Man 2: Who is you to tell somebody
260
723608
1772
Man 2: Cô là ai mà nói người này
12:05
who they can't have sex with,
261
725380
1620
không thể quan hệ với người kia
12:07
who they can't be with?
262
727000
1325
không thể yêu người khác?
12:08
They ain't got that power.
263
728325
1899
Họ không có quyền.
12:10
Nobody has that power to say, you can't marry that young lady.
264
730224
2668
Không ai có quyền nói, cô không thể kết hôn cô gái trẻ kia.
12:12
Who has that power? Nobody.
265
732892
1804
Ai có quyền? không ai.
12:14
SM: But you know what?
266
734696
1047
SM: Nhưng anh có biết?
12:15
Our state has put the power in your hands,
267
735743
2110
Đất nước ta đặt quyền lực vào anh
12:17
and so what we need you to do
268
737853
1577
vì thế chúng tôi cần anh
12:19
is vote for, you gonna vote for 6.
269
739430
2480
đi bầu cử cho số 6.
12:21
Man 2: I got you.
270
741910
1585
Man 2: Tôi hiểu rồi.
12:23
SM: Vote for 6, okay? Man 2: I got you.
271
743495
1914
SM: bầu cho số 6, ok? Man 2: Tôi biết.
12:25
KSM: All right, do y'all need community service hours?
272
745409
2154
KSM: Được rồi, các anh đều cần giờ tình nguyện?
12:27
You do? All right, you can always volunteer with us
273
747563
1924
Anh cần? được, các anh luôn có thể đi tình nguyện với chúng tôi
12:29
to get community service hours.
274
749487
1431
để có giờ tình nguyện
12:30
Y'all want to do that?
275
750918
1326
các anh đều muốn?
12:32
We feed you. We bring you pizza.
276
752244
2738
Chúng tôi cho các anh. và pizza.
12:34
(Laughter) (Applause)
277
754982
2690
(cười) (vỗ tay)
12:37
Yoruba Richen: Thank you.
278
757672
3268
Yoruba Richen: Cám ơn.
12:40
What's amazing to me about that clip
279
760940
2058
Clip này thật tuyệt
12:42
that we just captured as we were filming
280
762998
3394
khi chúng tôi lưu lại những gì chúng tôi đang làm phim
12:46
is, it really shows how Karess
281
766392
2768
nó cho thấy Karess
12:49
understands the history of the civil rights movement,
282
769160
3168
hiểu về lịch sử vận động quyền dân chủ như thế nào
12:52
but she's not restricted by it.
283
772328
2166
nhưng cô ấy không bị giới hạn
12:54
She doesn't just limit it to black people.
284
774494
2303
cô không giới hạn với người da đen
12:56
She sees it as a blueprint
285
776797
2060
Cô xem nó như 1 kế hoạch chi tiết
12:58
for expanding rights to gays and lesbians.
286
778857
3604
để mở rộng quyền gay và les
13:02
Maybe because she's younger, she's like 25,
287
782461
2929
Có thể vì còn trẻ, khoảng 25
13:05
she's able to do this a little bit more easily,
288
785390
2258
Cô ấy làm điều đó dẽ dàng hơn
13:07
but the fact is that Maryland voters
289
787648
3139
nhưng sự thật cử tri Maryland
13:10
did pass that marriage equality amendment,
290
790787
3126
đã thông qua sửa đổi bình đẳng hôn nhân
13:13
and in fact it was the first time
291
793913
2420
và lần đầu tiên
13:16
that marriage equality was directly voted on
292
796333
2879
bình đẳng hôn nhân được trực tiếp bầu
13:19
and passed by the voters.
293
799212
2369
và thông qua bởi cử tri.
13:21
African-Americans supported it at a higher level
294
801581
2964
người Mỹ gốc phi ủng hộ nó ở
13:24
than had ever been recorded.
295
804545
1186
mức cao chưa từng thấy.
13:25
It was a complete turnaround from that night
296
805731
2989
Đêm đó là 1 bước ngoặt
13:28
in 2008 when Proposition 8 was passed.
297
808720
4354
năm 2008 khi Dự thảo 8 được thông qua.
13:33
It was, and feels, monumental.
298
813074
3800
Như thể là 1 đòn bẩy.
13:36
We in the LGBT community have gone
299
816874
3234
Chúng tôi trong cộng đồng LGBT đi từ
13:40
from being a pathologized and reviled
300
820108
3947
bị xem là bệnh tật , nguyền rủa,
13:44
and criminalized group
301
824055
1804
tôi phạm
13:45
to being seen as part of the great human quest
302
825859
4307
tới được xem như một phần của nhiệm vụ nhân loại
13:50
for dignity and equality.
303
830166
2724
cho phẩm giá và bình đẳng.
13:52
We've gone from having to hide our sexuality
304
832890
3877
Chúng tôi từ phải giấu đi giới tính
13:56
in order to maintain our jobs and our families
305
836767
2614
để duy trì công việc và gia đình
13:59
to literally getting a place at the table
306
839381
2855
tới 1 nơi ngồi cùng bàn với
14:02
with the president
307
842236
1284
tổng thống
14:03
and a shout out at his second inauguration.
308
843520
3126
và kêu gọi tại nhiệm kì 2
14:06
I just want to read what he said
309
846646
1561
Tôi chỉ muốn đọc lại những gì ông
14:08
at that inauguration:
310
848207
1962
ấy nói tại lễ nhận chức nhiệm kì 2
14:10
"We the people declare today
311
850169
2320
"Chúng tôi tuyên bố hôm nay
14:12
that the most evident of truths,
312
852489
3036
Bằng chứng thật nhất
14:15
that all of us are created equal.
313
855525
3054
đó là mọi chúng tôi đều sinh ra bình đẳng
14:18
It is the star that guides us still,
314
858579
2480
Đó là ngôi sao dẫn dắt chúng ta
14:21
just as it guided our forebears
315
861059
2226
như là đã dẫn dắt tổ tiên ta
14:23
through Seneca Falls
316
863285
1514
vượt qua Seneca Falls
14:24
and Selma and Stonewall."
317
864799
4421
và Selma và Stonewall
14:29
Now we know that everything is not perfect,
318
869220
3837
Bây giờ chúng tôi biết mọi thứ không hoàn hảo,
14:33
especially when you look at what's happening
319
873057
1913
nhất là khi bạn nhìn vào những gì đang diễn ra
14:34
with the LGBT rights issue internationally,
320
874970
2983
với vấn đề quyền LGBT toàn cầu
14:37
but it says something about how far we've come
321
877953
3551
nhưng nó nói lên chúng ta đã đi xa thế nào
14:41
when our president puts the gay freedom struggle
322
881504
3404
khi ngài tổng thống đặt cuộc đấu tranh tự do gay
14:44
in the context of the other great freedom struggles
323
884908
1985
trong hoàn cảnh của cuộc đấu tranh tự do lớn hơn
14:46
of our time: the women's rights movement
324
886893
2367
của thời đại chúng ta: vận động quyền phụ nữ
14:49
and the civil rights movement.
325
889260
2296
và vận động quyền dân chủ
14:51
His statement demonstrates not only
326
891556
2343
Phát biểu của ông không chỉ chứng minh
14:53
the interconnectedness of those movements,
327
893899
2672
sự liên đới giữa những cuộc vận động
14:56
but how each one borrowed
328
896571
2248
mà còn là sự vay mượn và
14:58
and was inspired by the other.
329
898819
3265
truyền cảm hứng lẫn nhau giữa chúng
15:02
So just as Martin Luther King
330
902084
2748
Nên như Martin Luther King
15:04
learned from and borrowed from Gandhi's tactics
331
904832
3060
học hỏi và vay mượn từ chiến thuật của Gandhi
15:07
of civil disobedience and nonviolence,
332
907892
2239
về sự bất phục tùng và không bạo lực 1 cách văn minh
15:10
which became a bedrock of the civil rights movement,
333
910131
3099
mà trở thành nền tảng của vận động quyền dân chủ
15:13
the gay rights movement saw what worked
334
913230
3008
vận động quyền gay chứng kiến những gì hiệu quả
15:16
in the civil rights movement,
335
916238
1492
trong vận động quyền dân chủ,
15:17
and they used some of those same strategies
336
917730
2229
và họ sử dụng vài chiến thuật tương tự
15:19
and tactics to make gains
337
919959
1916
để đạt được kết quả
15:21
at an even quicker pace.
338
921875
3035
nhanh hơn.
15:24
Maybe one more other reason
339
924910
2087
Có thể 1 lý do khác
15:26
for the relative quick progress
340
926997
1795
cho sự tiến triển nhanh chóng
15:28
of the gay rights movement.
341
928792
2175
của vận động quyền gay
15:30
Whereas a lot of us continue to still live
342
930967
2880
Khi rất nhiều trong số chúng ta tiếp tục sống
15:33
in racially segregated spaces,
343
933847
2669
trong môi trường chủng tốc tách biệt
15:36
LGBT folks, we are everywhere.
344
936516
2810
những người LGBT ở khắp nơi.
15:39
We are in urban communities
345
939326
2263
Chúng tôi ở cộng đồng đô thị
15:41
and rural communities,
346
941589
1483
và nông thôn
15:43
communities of color, immigrant communities,
347
943072
2461
cộng đồng của sắc màu, dân nhập cư
15:45
churches and mosques and synagogues.
348
945533
3564
nhà thờ, đền thờ và giáo đường do thái
15:49
We are your mothers and brothers
349
949097
3151
Chúng tôi là mẹ và anh
15:52
and sisters and sons.
350
952248
2808
và chị và con trai.
15:55
And when someone that you love
351
955056
2626
Và khi người mà bạn yêu quý
15:57
or a family member comes out,
352
957682
1880
hoặc 1 thành viên gia đình công khai
15:59
it may be easier to support their quest for equality.
353
959562
4504
thì bạn sẽ dễ dàng ủng hộ họ với sự tìm kiếm cho bình đẳng
16:04
And in fact, the gay rights movement
354
964066
2179
Và thực tế, vận động gay quyền
16:06
asks us to support justice and equality
355
966245
2675
đòi hỏi chúng tôi phải ủng hộ công bằng và bình đẳng
16:08
from a space of love.
356
968920
2503
với một không gian tình yêu
16:11
That may be the biggest, greatest gift
357
971423
2460
Đó là món quà lớn nhất, vĩ đại nhất
16:13
that the movement has given us.
358
973883
1855
mà cuộc vận động cho ta
16:15
It calls on us to access that which is most universal
359
975738
5083
Nó đòi hỏi chúng tôi phải sử dụng những gì
16:20
and most intimate:
360
980821
1912
phổ thông và thân mật nhất:
16:22
a love of our brother and our sister
361
982733
2737
tình cảm anh chị em
16:25
and our neighbor.
362
985470
1925
và hàng xóm
16:27
I just want to end with a quote
363
987395
2803
Tôi chỉ muốn kết với 1 trích đoạn
16:30
by one of our greatest freedom fighters
364
990198
2134
bới 1 trong những chiến binh cho sự tự do vĩ đại nhất
16:32
who's no longer with us, Nelson Mandela
365
992332
2768
người mà đã khuất, Nelson Mandela
16:35
of South Africa.
366
995100
1303
của Nam Phi
16:36
Nelson Mandela led South Africa
367
996403
2901
Nelson Mandela đã dẫn dắt Nam Phi
16:39
after the dark and brutal days of Apartheid,
368
999304
3360
sau bóng đen và tàn tàn bạo của chuỗi ngày Apartheid
16:42
and out of the ashes of that legalized racial discrimination,
369
1002664
4735
và ra khỏi tro tàn của sự hợp pháp phân biệt chủng tộc,
16:47
he led South Africa to become the first country
370
1007399
2964
Ông đã dẫn dắt Nam Phi trở thành quốc gia đầu tiên
16:50
in the world to ban discrimination
371
1010363
3109
trên thế giới cấm phân biệt
16:53
based on sexual orientation within its constitution.
372
1013472
4154
xu hướng tính dục trong hiến pháp
16:57
Mandela said,
373
1017626
2655
Madela nói
17:00
"For to be free is not merely to cast off one's chains,
374
1020281
4926
"Để tự do, không chỉ đơn giản là tháo bỏ xiềng xích,
17:05
but to live in a way that respects
375
1025207
2943
mà là sống 1 cách tôn trọng
17:08
and enhances the freedom of others."
376
1028150
3249
và đảm bảo sự tự do của người khác"
17:11
So as these movements continue on,
377
1031399
4678
Thế nên khi những cuộc vận động này tiếp tục
17:16
and as freedom struggles around the world continue on,
378
1036077
2961
và khi sự đấu tranh tự do trên thế giới tiếp diễn
17:19
let's remember that not only are they interconnected,
379
1039038
3660
hãy ghi nhớ chúng không chỉ kết nối
17:22
but they must support and enhance each other
380
1042698
3891
mà còn hỗ trợ và tăng cường lẫn nhau
17:26
for us to be truly victorious.
381
1046589
3284
cho chúng ta chiến thắng thật sự
17:29
Thank you.
382
1049873
1975
Cám ơn.
17:31
(Applause)
383
1051848
5560
(Vỗ tay)
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7