How to build your confidence -- and spark it in others | Brittany Packnett Cunningham | TED

Translator: Nga Ha Le Thu

So when I was a little girl,

Khi tôi còn là một đứa trẻ,

a book sat on the coffee table in our living room,

có một quyển sách trên bàn cà phê trong phòng khách,

just steps from our front door.

chỉ cách cửa nhà vài bước.

And the living room is a first impression.

Phòng khách chính là ấn tượng đầu tiên.

Phòng khách của chúng tôi có thảm màu trắng

Ours had white carpet

and a curio of my mother's most treasured collectibles.

và một món đồ cổ trong bộ sưu tập quý giá của mẹ tôi.

That room represented the sacrifices of generations gone by

Căn phòng đó tượng trưng cho sự hy sinh của nhiều thế hệ trước,

who, by poverty or by policy,

những người, vì nghèo túng hay chính sách,

couldn't afford a curio of collectibles

không có nổi một bộ sưu tập

let alone a middle class house to put them in.

chứ chưa nói đến một căn nhà trung lưu để chứa chúng.

That room had to stay perfect.

Căn phòng đó đúng ra phải được giữ hoàn hảo.

But I would risk messing up that perfect room every day

nhưng tôi cứ liều mình xáo trộn nó mỗi ngày

just to see that book.

chỉ để thấy quyển sách đó.

On the cover sat a woman named Septima Clark.

Trên bìa sách, một người phụ nữ tên Septima Clark,

ngồi trong một tư thế hoàn hảo với gương mặt ngẩng cao.

She sat in perfect profile with her face raised to the sky.

Bà có mái tóc thắt bím màu muối tiêu hoàn hảo

She had perfect salt-and-pepper cornrows

platted down the sides of her head,

tạo nếp xuống hai bên đầu,

and pride and wisdom just emanated from her dark skin.

sự kiêu hãnh và khôn ngoan tỏa ra từ làn da đen của bà.

Septima Clark was an activist and an educator,

Septima Clark là một nhà hoạt động và giáo dục,

a woman after whom I'd eventually model my own career.

người mà tôi đã lấy làm hình mẫu cho sự nghiệp của mình.

But more than all the words she ever spoke,

Nhưng trên tất cả mọi từ ngữ mà bà từng nói,

that single portrait of Septima Clark,

duy nhất bức hình đó của Septima Clark,

it defined confidence for me

đã định nghĩa cho sự tự tin trong tôi

before I ever even knew the word.

ngay trước cả khi tôi biết đến nó.

It may sound simple,

Nghe có vẻ đơn giản,

but confidence is something that we underestimate the importance of.

nhưng tự tin là thứ mà ta thường đánh giá thấp.

We treat it like a nice-to-have instead of a must-have.

Ta xem nó như thứ có-thì-tốt thay vì phải-có.

We place value on knowledge and resources

Ta đề cao giá trị của hiểu biết và nguồn lực

above what we deem to be the soft skill of confidence.

lên trên kĩ năng mềm về sự tự tin.

But by most measures, we have more knowledge

Nhưng hầu hết các mặt, chúng ta hiện có nhiều hiểu biết

and more resources now than at any other point in history,

và nguồn lực hơn bất kỳ thời điểm nào trong lịch sử,

and still injustice abounds and challenges persist.

và sự bất công lẫn thách thức vẫn còn hiện hữu.

If knowledge and resources were all that we needed,

Nếu hiểu biết và nguồn lực là tất cả những gì ta cần,

we wouldn't still be here.

chúng ta đã không chỉ tiến được tới đây.

And I believe that confidence is one of the main things

Tôi tin rằng sự tự tin là một trong những biến số chính

missing from the equation.

bị thiếu trong công thức.

I'm completely obsessed with confidence.

Tôi hoàn toàn bị ám ảnh về sự tự tin.

Đó là hành trình quan trọng nhất của cuộc đời tôi,

It's been the most important journey of my life,

a journey that, to be honest, I'm still on.

hành trình mà, thật lòng, tôi vẫn còn đang đi.

Confidence is the necessary spark before everything that follows.

Tự tin là mồi lửa cần được nhóm lên trước tất thảy mọi thứ.

Tự tin là sự khác biệt giữa được truyền cảm hứng

Confidence is the difference between being inspired

and actually getting started,

và thật sự bắt tay vào làm,

between trying and doing until it's done.

giữa thử làm và cố gắng hoàn thành.

Confidence helps us keep going even when we failed.

Sự tự tin giúp ta tiếp tục tiến bước ngay cả khi thất bại.

The name of the book on that coffee table was "I Dream A World,"

Tựa của cuốn sách trên chiếc bàn cà phê đó là "Tôi Mơ Về Một Thế Giới,"

and today I dream a world where revolutionary confidence

và hôm nay, tôi mơ về một thế giới nơi sự tự tin

helps bring about our most ambitious dreams into reality.

giúp ta biến những giấc mơ táo bạo nhất thành hiện thực.

That's exactly the kind of world that I wanted to create in my classroom

Đó chính xác là thế giới mà tôi muốn tạo ra trong lớp học của mình

when I was a teacher,

khi còn là một giáo viên,

like a Willy Wonka world of pure imagination,

như thế giới tưởng tượng kì ảo của Willy Wonka,

but make it scholarly.

nhưng mang tính học thuật hơn.

Tất cả học trò của tôi đều là da đen hoặc da màu.

All of my students were black or brown.

All of them were growing up in a low-income circumstance.

Tất cả các em đều lớn lên trong cảnh nghèo túng.

Some of them were immigrants, some of them were disabled,

Một số là người nhập cư, một số khuyết tật,

but all of them were the very last people

tất cả là những người

this world invites to be confident.

có ít lí do nhất để có thể trở nên tự tin.

That's why it was so important that my classroom be a place

Vì thế, việc xây dựng một lớp học giúp thúc đẩy tự tin

where my students could build the muscle of confidence,

là cực kỳ quan trọng, để các em có thể

where they could learn to face each day with the confidence you need

học cách đối đầu cùng với sự tự tin cần

để định hình lại thế giới theo cách mà chúng mong muốn.

to redesign the world in the image of your own dreams.

After all, what are academic skills without the confidence to use those skills

Sau tất cả, kĩ năng học thuật có ích gì nếu không có sự tự tin để ứng dụng,

để bước ra và thay đổi thế giới.

to go out and change the world.

Now is when I should tell you about two of my students, Jamal and Regina.

Giờ, tôi sẽ kể cho các bạn về hai em học sinh của tôi, Jamal và Regina.

Now, I've changed their names, but their stories remain the same.

Tôi đã đổi tên, nhưng câu chuyện về các em vẫn không đổi.

Jamal was brilliant, but unfocused.

Jamal đặc biệt tỏa sáng, nhưng thiếu sự tập trung.

He would squirm in his chair during independent work,

Thằng bé hay nhấp nhỏm trên ghế khi làm việc độc lập,

and he would never stay still for more than three or four minutes.

và không bao giờ ngồi yên quá ba hoặc bốn phút.

Học sinh như Jamal có thể khiến những giáo viên mới bối rối

Students like Jamal can perplex brand new teachers

because they're not quite sure how to support young people like him.

vì họ không biết cách hỗ trợ những trẻ như vậy.

Tôi đã dùng cách tiếp cận trực tiếp.

I took a direct approach.

I negotiated with Jamal.

Tôi thương lượng với Jamal.

If he could give me focused work,

Nếu có thể tập trung học,

then he could do it from anywhere in the classroom,

em ấy có thể làm thế ở bất kỳ đâu trong phòng học,

from our classroom rug, from behind my desk,

ở dưới sàn, ở đằng sau bàn của tôi,

from inside his classroom locker, which turned out to be his favorite place.

ở trong tủ của cậu bé, vốn là nơi ưa thích của cậu.

Môn học Jamal không ưa nhất là viết,

Jamal's least favorite subject was writing,

and he never wanted to read what he had written out loud in class,

thằng bé không bao giờ muốn đọc cái mình viết ra trước cả lớp,

but we were still making progress.

nhưng chúng tôi vẫn đang cố gắng.

Một hôm, tôi quyết định giả lập cuộc bầu cử tổng thống năm 2008

One day, I decided to host a mock 2008 presidential election

trong lớp của mình.

in my classroom.

My third graders had to research and write a stump speech

Những học sinh lớp ba của tôi phải nghiên cứu viết

một bài diễn thuyết ngắn cho ứng viên mà các em chọn:

for their chosen candidate:

Barack Obama, Hillary Clinton or John McCain.

Barack Obama, Hillary Clinton hay John McCain.

Người được chọn nhiều nhất đã quá rõ,

The heavy favorites were obvious,

nhưng có một em đã chọn John McCain.

but one student chose John McCain.

It was Jamal.

Đó là Jamal.

Jamal finally decided to read something that he had written out loud in class,

Jamal, cuối cùng, cũng chịu đọc cái mà em viết ra trước cả lớp,

và khiến chúng tôi sững sờ với khả năng của mình.

and sure enough, Jamal stunned all of us with his brilliance.

Just like Jamal's dad, John McCain was a veteran,

Cũng như bố của Jamal, John McCain là một cựu binh,

và cũng như bố đã bảo vệ cho em,

and just like Jamal's dad protected him,

Jamal believed that John McCain would protect the entire country.

Jamal tin rằng John McCain sẽ bảo vệ cả quốc gia.

And he wasn't my candidate of choice, but it didn't matter,

Ông ấy không phải ứng viên mà tôi sẽ chọn, nhưng điều đó không quan trọng,

because the entire class erupted into applause,

vì cả lớp đã bùng nổ những tràng pháo tay,

a standing ovation for our brave friend Jamal

đứng lên khen ngợi cho người bạn dũng cảm Jamal

who finally showed up as his most confident self

người, cuối cùng, cũng xuất hiện trong dáng vẻ tự tin nhất của mình,

for the first time that year.

lần đầu tiên trong năm đó.

And then there was Regina.

Tiếp theo, chúng ta có Regina.

Regina was equally as brilliant, but active.

Regina cũng xuất sắc như vậy nhưng năng động hơn.

She'd inevitably finish her work early,

Cô bé chắc chắn sẽ hoàn thành bài tập sớm,

and then she'd get on about the business of distracting other students.

và bắt đầu công cuộc làm xao nhãng các bạn khác.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Walking, talking,

Đi lại, nói chuyện,

chuyền những mẩu giấy mà giáo viên ghét nhưng bọn trẻ lại thích

passing those notes that teachers hate but kids love.

Các bạn cũng trông như đã chuyền rất nhiều mẩu giấy như thế.

You look like you passed a lot of them.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Despite my high ideals for our classroom,

Bất chấp lý tưởng cao vợi đặt ra cho lớp của mình,

I would too often default to my baser instincts,

tôi vẫn thường quay với bản năng,

đặt kỉ luật lên trên sự tự tin.

and I would choose compliance over confidence.

Regina was a glitch in my intended system.

Regina là một "lỗi" trong hệ thống mà tôi muốn vạch ra.

A good teacher can correct misbehavior

Một người thầy giỏi có thể sửa đổi hành vi sai lệch

but still remain a student's champion.

nhưng vẫn là thần tượng trong mắt học trò mình.

But on one day in particular,

Nhưng vào ngày đặc biệt đó,

I just plain old chose control.

tôi đã chọn cách kiểm soát già cỗi,

I snapped,

tôi quát lên,

and my approach didn't communicate to Regina

và hành động của tôi không nói với Regina

that she was being a distraction.

rằng hành động của con bé đang gây xao nhãng

My approach communicated to Regina that she herself was a distraction.

mà là chính bản thân Regina là sự xao nhãng.

I watched the light go out from her eyes,

Tôi nhìn thấy ánh sáng vụt tắt trong mắt con bé,

and that light sparked joy in our classroom.

đó là tia sáng khơi lên niềm vui trong lớp của tôi.

I had just extinguished it.

Tôi đã vừa dập tắt nó.

The entire class became irritable,

Cả lớp trở nên căng thẳng,

and we didn't recover for the rest of the day.

và chúng tôi không thể hồi phục suốt phần còn lại của ngày.

Rất nhiều lần tôi nghĩ về ngày hôm đó,

I think about the day often,

and I have literally prayed that I did not do irreparable harm,

nhiều lần tôi cầu nguyện mình đã không gây nên thương tổn kinh khủng như thế,

because as a woman who used to be a little girl just like Regina,

vì với tư cách là một phụ nữ cũng từng là một bé gái như Regina,

I know that I could have started the process of killing her confidence

tôi biết tôi có thể vô tình bước đầu giết đi sự tự tin của em

forever.

mãi mãi.

A lack of confidence pulls us down from the bottom

Sự thiếu tự tin kéo ta xuống đáy

and weighs us down from the top,

và đè nặng lên chúng ta,

crushing us between a flurry of can'ts, won'ts and impossibles.

đẩy ta vào đám mây mù của những từ không thể, không xảy ra và không khả thi.

Không có tự tin, chúng ta bị mắc kẹt,

Without confidence, we get stuck,

and when we get stuck, we can't even get started.

và khi mắc kẹt, ta, thậm chí, còn không thể bắt đầu.

Instead of getting mired in what can get in our way,

Thay vì bị sa lầy trong những gì có thể gây cản trở,

confidence invites us to perform with certainty.

sự tự tin mời gọi chúng ta thể hiện một cách quyết liệt.

Tất cả chúng ta đều cư xử khác đi khi chắc chắn mình có thể chiến thắng

We all operate a little differently when we're sure we can win

versus if we just hope we will.

so với khi chỉ hy vọng mình sẽ làm được.

Now, this can be a helpful check.

Đây có thể là một bài kiểm tra hữu ích.

If you don't have enough confidence,

Nếu không có đủ tự tin,

có thể bạn cần điều chỉnh lại mục tiêu của mình.

it could be because you need to readjust your goal.

If you have too much confidence,

Nếu quá tự tin,

it could be because you're not rooted in something real.

có thể là do bạn không có căn cứ thực tế.

Not everyone lacks confidence.

Không phải ai cũng thiếu tự tin.

We make it easier in this society for some people to gain confidence

Trong xã hội này, một số người dễ dàng tìm được sự tự tin hơn

because they fit our preferred archetype of leadership.

vì phù hợp hơn với hình mẫu lãnh đạo được ưa thích.

We reward confidence in some people

Chúng ta tưởng thưởng cho sự tự tin ở một số người

and we punish confidence in others,

và trừng phạt sự tự tin ở một số người khác,

and all the while far too many people

trong khi có quá nhiều người

are walking around every single day without it.

đang sống mỗi ngày mà không có được tự tin.

For some of us,

Với một số trong chúng ta,

confidence is a revolutionary choice,

tự tin là một lựa chọn mang tính cách mạng

and it would be our greatest shame

và sẽ thật đáng tiếc

to see our best ideas go unrealized

nếu để những ý tưởng hay nhất của ta bị chôn vùi

and our brightest dreams go unreached

và những giấc mơ tươi sáng nhất mãi chỉ là giấc mơ,

all because we lacked the engine of confidence.

tất cả chỉ vì thiếu đi sự tự tin.

That's not a risk I'm willing to take.

Đó không phải là rủi ro mà tôi sẵn sàng chấp nhận.

So how do we crack the code on confidence?

Vậy làm thế nào để mở khoá tự tin?

In my estimation, it takes at least three things:

Trong ước tính của tôi, cần ít nhất ba điều:

permission, community and curiosity.

sự cho phép, cộng đồng và óc tò mò.

Permission births confidence,

Sự cho phép sinh sự tự tin,

community nurtures it

cộng đồng nuôi dưỡng nó

and curiosity affirms it.

và óc tò mò khẳng định nó.

In education, we've got a saying,

Trong giáo dục, chúng tôi có một câu nói:

that you can't be what you can't see.

"Bạn không thể là những gì bạn không nhìn thấy".

When I was a little girl, I couldn't show confidence

Khi còn là một cô bé, tôi không thể thể hiện sự tự tin

until someone showed me.

nếu không có ai đó chỉ cho tôi.

My family used to do everything together,

Gia đình tôi thường làm mọi thứ cùng nhau,

including the mundane things, like buying a new car,

gồm cả những thứ tẻ nhạt như mua một chiếc xe mới,

and every time we did this,

và mỗi khi làm điều này,

I'd watch my parents put on the exact same performance.

tôi đều chứng kiến bố mẹ làm theo một cách duy nhất.

We'd enter the dealership,

Chúng tôi sẽ tới đại lý,

and my dad would sit

và bố tôi sẽ ngồi

while my mom shopped.

trong khi mẹ tôi chọn lựa.

When my mom found a car that she liked,

Khi mẹ tìm thấy chiếc xe mà bà thích,

they'd go in and meet with the dealer,

họ sẽ đến gặp người bán,

and inevitably, every time the dealer would turn his attention

và lần nào, người bán cũng dành sự chú ý

and his body to my dad,

và xoay cơ thể về phía cha tôi,

assuming that he controlled the purse strings

cho rằng ông là người kiểm soát túi tiền

and therefore this negotiation.

và do đó, nắm quyền giao dịch này.

"Rev. Packnett," they'd say, "how do we get you into this car today?"

Họ nói, "Ngài Packnett, chúng tôi phải làm gì để ông mua chiếc xe này hôm nay?"

My dad would inevitably respond the same way.

Bố tôi trả lời trăm lần như một.

He'd slowly and silently gesture toward my mother

Ông sẽ chậm rãi và im lặng chỉ vào mẹ tôi

and then put his hands right back in his lap.

và sau đó, khoanh tay lại.

It might have been the complete shock

Hoàn toàn có thể là một cú sốc

of negotiating finances with a black woman in the '80s,

khi phải đàm phán về tiền bạc với một phụ nữ da đen ở thập niên 80,

but whatever it was,

nhưng bất kể đó là gì,

I'd watch my mother work these car dealers over

tôi sẽ xem mẹ tôi thương lượng ra trò

until they were basically giving the car away for free.

cho đến khi các đại lý này đồng ý bán với giá như cho.

(Tiếng cười)

(Laughter)

She would never crack a smile.

Bà chẳng bao giờ nở nụ cười.

She would never be afraid to walk away.

Bà chẳng bao giờ sợ phải bỏ đi.

I know my mom just thought she was getting a good deal on a minivan,

Tôi biết mẹ chỉ nghĩ bà đã chốt được món hời với chiếc minivan,

but what she was actually doing

nhưng những gì bà thực sự đang làm

was giving me permission to defy expectations

là cho phép tôi thách thức kỳ vọng

and to show up confidently in my skill no matter who doubts me.

và tự tin thể hiện kỹ năng của tôi bất kể ai nghi ngờ.

Confidence needs permission to exist

Sự tự tin cần được cho phép để tồn tại

và cộng đồng là nơi an toàn nhất để thử tự tin.

and community is the safest place to try confidence on.

I traveled to Kenya this year to learn about women's empowerment

Tôi tới Kenya năm nay để tìm hiểu về việc trao quyền cho phụ nữ

among Maasai women.

trong cộng đồng phụ nữ Maasai.

There I met a group of young women

Tôi đã gặp một nhóm phụ nữ trẻ,

called Team Lioness,

gọi là Đội Sư Tử,

among Kenya's first all-female community ranger groups.

một trong những cộng đồng kiểm lâm toàn nữ đầu tiên của Kenya.

These eight brave young women were making history

Tám phụ nữ trẻ, dũng cảm này đang làm nên lịch sử

in just their teenage years,

khi đang độ tuổi thiếu niên,

and I asked Purity, the most verbose young ranger among them,

và tôi hỏi Purity, người nói nhiều nhất trong số họ:

"Do you ever get scared?"

"Em có bao giờ sợ không?"

I swear to you, I want to tattoo her response all over my entire body.

Tôi thề với bạn, tôi muốn xăm câu trả lời của em ấy lên khắp người tôi.

She said, "Of course I do,

Em nói: "Tất nhiên rồi,

but I call on my sisters.

nhưng các chị em là chỗ dựa cho em.

They remind me that we will be better than these men

Họ nhắc nhở em rằng chúng ta sẽ tốt hơn những người đàn ông này

and that we will not fail."

và chúng ta sẽ không thất bại."

Purity's confidence to chase down lions and catch poachers,

Sự tự tin của Purity để theo dấu sư tử và tóm những kẻ săn trộm,

it didn't come from her athletic ability or even just her faith.

không đến từ khả năng thể thao hay thậm chí, chỉ là niềm tin.

Her confidence was propped up by sisterhood,

Sự tự tin đó được nâng đỡ bởi tình chị em,

by community.

bởi cộng đồng.

What she was basically saying was that if I am ever in doubt,

Về cơ bản, những gì em ấy nói là nếu tôi có bao giờ hoài nghi,

tôi cần bạn ở đó

I need you to be there

to restore my hope

để lấy lại hy vọng

and to rebuild my certainty.

và dựng lại lòng tin của mình.

In community, I can find my confidence

Trong cộng đồng, tôi có thể tìm thấy sự tự tin của mình

and your curiosity can affirm it.

và sự tò mò của bạn có thể khẳng định nó.

Vào giai đoạn đầu sự nghiệp, tôi đã lãnh đạo một sự kiện lớn

Early in my career, I led a large-scale event

that did not go exactly as planned.

và nó đã không diễn ra đúng kế hoạch.

I'm lying to you. It was terrible.

Tôi nói dối đấy. Nó thật tệ.

And when I debriefed the event with my manager,

Và khi mổ xẻ nó với quản lý,

I just knew that she was going to run down the list

tôi đồ rằng cô ấy sẽ điểm qua danh sách

of every mistake I had ever made,

mọi sai lầm mà tôi từng mắc phải,

probably from birth.

kể từ khi sinh ra.

But instead, she opened with a question:

Nhưng không, thay vào đó, cô mở đầu bằng một câu hỏi:

What was your intention?

Ý định của bạn là gì?

I was surprised but relieved.

Tôi ngạc nhiên nhưng thở phào nhẹ nhõm.

She knew that I was already beating myself up,

Cô ấy biết rằng tôi đã tự dằn vặt mình

and that question invited me to learn from my own mistakes

và câu hỏi đó đã gợi ý cho tôi học hỏi từ sai lầm

instead of damage my already fragile confidence.

thay vì huỷ hoại thêm sự tự tin vốn đã mong manh trong tôi.

Curiosity invites people to be in charge of their own learning.

Sự tò mò mời gọi mọi người chủ động học hỏi từ sai lầm.

That exchange, it helped me approach my next project

Buổi nói chuyện đó giúp tôi tiếp cận dự án tiếp theo

with the expectation of success.

với kỳ vọng thành công.

Permission, community, curiosity:

Sự cho phép, cộng đồng, óc tò mò:

all of these are the things that we will need to breed the confidence

tất cả là những thứ ta cần để nuôi dưỡng sự tự tin

that we'll absolutely need to solve our greatest challenges

thứ cần kíp để giải quyết những thách thức lớn nhất

and to build the world we dream,

và xây dựng thế giới mà ta mơ ước,

a world where inequity is ended and where justice is real,

một thế giới nơi không còn bất bình đẳng và công lý hiện hữu,

a world where we can be free on the outside and free on the inside

một thế giới nơi ta có thể tự do ở bên ngoài lẫn bên trong

because we know that none of us are free until all of us are free.

vì ta biết không ai thật sự tự do cho đến khi tất cả đều được tự do.

A world that isn't intimidated by confidence

Một thế giới không bị sự tự tin làm nhụt chí

when it shows up as a woman

khi nó đến từ một phụ nữ

or in black skin

hay người da màu,

or in anything other than our preferred archetypes of leadership.

hay từ bất cứ thứ khác với hình mẫu lãnh đạo được ưa thích.

A world that knows that that kind of confidence

Một thế giới biết rằng sự tự tin đó chính là

is exactly the key we need to unlock the future that we want.

chiếc chìa khóa ta cần để mở khóa tương lai mà ta muốn.

I have enough confidence to believe that that world

Tôi có đủ tự tin để tin rằng

will indeed come to pass,

thế giới đó sẽ thực sự đến,

and that we are the ones to make it so.

và chúng ta là những người biến nó thành hiện thực.

Thank you so much.

Xin cám ơn rất nhiều.

(Applause)

(vỗ tay)