What ocean microbes reveal about the changing climate | Angelicque White

Translator: Joseph Geni Reviewer: Krystian Aparta

Translator: Anthony Dam Reviewer: Hung Tran Phi

I'm a biological oceanographer.

Tôi là một nhà sinh học hải dương.

I have the absolute privilege of studying microbial lives

Nên tôi có đặc quyền được nghiên cứu về đời sống của các loài vi sinh vật

in the Pacific Ocean.

ở Thái Bình Dương.

So we'll talk about microbes in a minute,

Chúng ta sẽ bàn về vi sinh vật ngay thôi,

but I first want to give you a sense of place,

nhưng trước hết tôi muốn cho bạn ít ấn tượng về Thái Bình Dương,

a sense of scale.

về độ lớn của nó.

The Pacific Ocean is our largest, deepest ocean basin.

Thái Bình Dương là đại dương có lưu vực lớn nhất và sâu nhất.

It covers 60 million square miles.

Nó trải rộng khoảng 155 triệu km vuông.

If you took all the continents and you put them together

Nếu ta gom tất cả châu lục lại và đặt chúng cùng nhau

in a little Pangaea 2.0,

vào một siêu lục địa 2.0,

they'd fit snug inside the Pacific, with room to spare.

chúng sẽ nằm trọn trong Thái Bình Dương mà vẫn thừa chỗ.

It's a massive ecosystem,

Nó chứa một hệ sinh thái khổng lồ,

from the blues of the open ocean to the green of the continental margins.

từ màu xanh của đại dương rộng lớn đến các thảm xanh lục ở rìa lục địa.

In this place,

Tại nơi này,

I get to study the base of the food web:

Tôi nghiên cứu về nền tảng của lưới thức ăn:

plankton.

Sinh vật phù du.

Now, in my research,

Trong nghiên cứu của tôi,

and really in the field of microbial oceanography as a whole,

và thực ra rộng hơn là trong lĩnh vực vi sinh hải dương học,

there's a theme that has emerged,

có một chủ đề đã và đang dấy lên,

and that theme is "change."

và đó là chủ đề về "sự biến đổi"

These microbial ecosystems are changing in real and measurable ways,

Những hệ sinh thái vi sinh vật này đang thay đổi theo cách rõ rệt,

and it is not that hard to see it.

và không khó để nhận ra điều đó.

Oceans cover 70 percent of our planet,

Đại dương chiếm tới 70% của hành tinh chúng ta,

so ocean change is planetary change,

vậy nên biến đổi của đại dương cũng là biến đổi của cả hành tinh,

and it all starts with microbes.

và nó bắt nguồn từ vi sinh vật.

Now, I have two vignettes to share with you,

Bây giờ, tôi có hai hình minh hoạ để chia sẻ cho mọi người,

and these are meant to be love stories to microbes.

và chúng vốn là chuyện tình yêu đối với các vi sinh vật,

But I'll be honest that there's an aspect of it

Nhưng thật sự tôi phải nói trước có một khía cạnh của nó

that's just a total bummer,

hoàn toàn có thể làm cho bạn thất vọng,

and, beware, focus on the love.

và, chú ý, tập trung vào tình yêu thôi.

Right? That's where I'm coming from.

Đúng không? Đó là động lực của tôi.

So the first thing to know

Điều đầu tiên ta cần biết

is that the forests of the sea are microbial.

chính là các đám rừng của biển mang tính vi sinh.

And what I mean by that is that, by and large,

Và ý tôi muốn nói là, nhìn chung,

plants in the open ocean are microscopic,

các thực vật ở biển đều cực kì nhỏ,

and they are much more abundant than we realize.

và chúng phong phú hơn những gì ta tưởng tượng.

So I'm going to show you some mug shots of these organisms

Tôi sẽ cho bạn xem một vài chân dụng của những cá thể này

that I've collected over the years.

mà tôi đã sưu tầm trong nhiều năm qua.

These are the lowest rungs of the ocean food web.

Chúng là bậc thấp nhất của lưới thức ăn ở đại dương.

These are tiny plants and animals

Đó chính là những thực động vật siêu nhỏ

that come in a variety of shapes and sizes and colors and metabolisms.

với nhiều hình dạng, kích thước, màu sắc và cách trao đổi chất khác nhau.

There are hundreds of thousands in a single milliliter of seawater.

Có hàng trăm ngàn cá thể trong mỗi một mi-li-lít nước biển.

You are definitely swimming with them when you're in the ocean.

Bạn chắc chắn là bơi cùng chúng khi bạn đang ở dưới biển rồi.

They produce oxygen, they consume CO2,

Chúng sản sinh ô-xy, tiêu thụ khí CO2,

and they form the base of the food web

và chúng tạo nên cơ sở lưới thức ăn

on which every other form of ocean life is reliant.

mà các cá thể khác ở biển đều dựa vào.

Now, I've spent about 500 days of my scientific life at sea,

Tới nay, tôi đã dành khoảng 500 ngày trong nghiên cứu khoa học của tôi ở biển,

and a lot more in front of a computer or in the lab,

và rất nhiều thời gian trên máy tính hoặc là trong phòng thí nghiệm,

so I feel compelled to tell you some of their stories.

nên tôi cảm thấy buộc phải nói với bạn một vài câu chuyện về chúng.

Let's start in the Pacific Northwest.

Hãy bắt đầu với vùng Tây Bắc Thái Bình Dương.

This place is green. It is beautiful.

Nơi này thì tươi xanh. Nó đẹp lắm.

These are blooms of phytoplankton that you can see from space

Đây là hoa nở của thực vật phù du mà bạn có thể thấy được từ không gian

along the West Coast of the United States.

dọc theo bờ Tây của nước Mỹ.

It's an incredibly productive ecosystem.

Đây là một hệ sinh thái có năng suất cao.

This is where you go to salmon fish, halibut fish, whale watch.

Đây là nơi bạn tới để xem cá hồi, cá bơn, cá voi.

It's a beautiful part of our country.

Đây là một phần xinh đẹp của nước ta.

And here, for 10 years, among other things,

Và tại đây, trong vòng mười năm, cùng với những thứ khác,

I studied the uplifting topic of harmful algal blooms.

tôi đã nghiên cứu về chủ đề đang nổi lên về các đợt nở hoa của tảo gây hại.

These are blooms of toxin-producing phytoplankton

Đây là hoa nở của các loài thực vật phù du sản sinh độc tố

that can contaminate food webs and accumulate in shellfish and fish

mà có thể làm ô nhiễm các lưới thức ăn và chui rút trong động vật có vỏ và cá

that are harvested for human consumption.

được đánh bắt cho con người tiêu thụ.

We were trying to understand why they bloom, where they bloom,

Chúng tôi đã cố tìm hiểu lí do tại sao, ở đâu và vào thời gian nào

when they bloom,

chúng nở hoa,

so we could manage these harvests

để chúng tôi quản lí được các vụ đánh bắt

and protect human health.

và bảo vệ sức khoẻ con người.

Now, the problem is the ocean's a moving target

Bây giờ, vấn đề này là một vấn đề nan giải của đại dương

and, much like some people in our lives, toxicity varies among the plankton.

và, cũng như loài người, độc tính đa dạng giữa các loài khác nhau.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Alright?

Đúng không?

So, to get around these challenges,

Vì thế, để vượt qua các khó khăn này,

we combined satellite remote sensing

chúng tôi đã kết hợp viễn thám vệ tinh

with drones and gliders,

cùng flycam và máy bay vô động cơ,

regular sampling of the surf zone

thường xuyên lấy mẫu ở vùng lướt sóng

and a lot of time at sea

và dành nhiều thời gian trên biển

in small boats off the Oregon coast.

trên các con tàu nhỏ ở bờ biển Oregon.

And I don't know if many of you have had the opportunity to do that,

Tôi không biết các bạn đã nhiều người có cơ hội làm việc này chưa

but it is not easy.

nhưng thật sự là không dễ dàng.

[Even oceanographers get seasick]

[Các nhà hải dương học cũng bị say sóng]

Here's some poor students.

Đây là một số sinh viên đáng thương.

(Laughter)

(Tiếng cười)

I've hidden their faces to protect their identities.

Tôi đã che mặt của họ để bảo vệ danh tính cho họ.

(Laughter)

(Tiếng cười)

This is a challenging place.

Đây là nơi rất thử thách.

So this is hard-won data I'm about to talk about, OK?

Nên tôi chuẩn bị cho bạn xem dữ liệu khó lắm mới lấy đươc, OK?

(Laughter)

(Tiếng cười)

So by combining all of our data with our collaborators,

Khi kết hợp tất cả dữ liệu cùng với cộng tác viên của chúng tôi,

we had 20-year time series of toxins and phytoplankton cell counts.

chúng tôi có các chuỗi thời gian 20 năm về chất độc và số tế bào sinh vật phù du.

And that allowed us to understand the patterns of these blooms

Và điều này cho phép chúng tôi hiểu được mô hình chung của các đợt nở hoa

and to build models to predict them.

và tạo nên được các mô hình để dự đoán chúng.

And what we found

Và điều chúng tôi nhận ra được

was that the risk of harmful algal blooms was tightly linked to aspects of climate.

là nguy cơ tảo có hại nở hoa gắn liền chặt chẽ với các yếu tố khí hậu.

Now when I say "climate," I don't mean weather day-to-day,

Khi tôi nói "khí hậu", tôi không ý nói thời tiết hằng ngày,

I mean long-term changes.

ý tôi là các biến đổi dài hạn.

These oscillations that you may have heard of --

Các dao động mà bạn có lẽ đã từng được nghe tới như

the Pacific Decadal Oscillation, El Niño --

Dao động Thập niên Thái Bình Dương (PDO), hiệu ứng El Nino

they usually bring warm, dry winters to this region,

chúng thường giúp mùa đông ở khu vực này ấm áp và khô ráo,

but they also reduce the strength of the California Current,

nhưng chũng cũng làm yếu dòng biển California

which runs from the north to the south along the Pacific Northwest,

chạy từ bắc tới nam dọc theo Tây Bắc Thái Bình Dương,

and they warm the coastal ocean.

và chúng làm ấm vùng đại dương ven bờ.

These are the reds you're seeing in this plot,

Đó là những vùng đỏ bạn đang thấy trên sơ đồ,

warm anomalies,

những đợt nóng dị thường,

strong positive indices of the PDO.

các chỉ số dương của PDO.

And when we have these changes in circulation

Và khi chúng ta có những thay đổi về dòng biển lưu thông

and changes in temperature,

cũng như sự biến đổi về nhiệt độ,

the risk of harmful algal blooms is increased,

nguy cơ mà các loài tảo có hại nở hoa bị tăng lên,

but also salmon recruitment has decreased,

nhưng đồng thời lượng cá hồi sản sinh lại giảm xuống,

and we see intrusions of invasive species like green crab.

và ta nhận ra được sự bành trướng của những loài xâm lược như cua xanh.

So these are ecological and economic impacts of climate.

Đây là những tác động về sinh thái và về kinh tế của khí hậu.

Now, if our models are right,

Nếu như mà các mô hình của chúng tôi đúng,

the frequency and severity of these events are only going to get worse,

thì tần số và tính nghiêm trọng của các sự kiện này sẽ trở nên tồi tệ hơn,

right along with these warm anomalies.

cùng lúc với những đợt nóng dị thường này.

And, to illustrate that,

Và, để minh hoạ cho điều đó,

2014 was probably one of the worst harmful algal blooms in Oregon history.

2014 có lẽ là một trong các đợt nở hoa của tảo độc tồi tệ nhất của lịch sử Oregon.

It was also the hottest year in the modern climate record at that time,

Nó cũng là năm nóng nhất trong kỉ lục thời tiết thời hiện đại tại thời điểm đó,

that is until 2015,

nhưng năm 2015 còn tệ hơn,

2016,

rồi 2016,

2017, 2018.

2017, 2018.

In fact, the five hottest years in the modern climate record

Thực chất, năm năm nóng nhất trong kỉ lục thời tiết thời hiện đại

have been the last five.

chính là năm năm vừa qua.

That bodes really well for harmful algal blooms

Đây là tín hiệu tốt cho tảo gây hại nở hoa

and poorly for ecosystem health.

nhưng lại là tín hiệu tồi cho sức khoẻ hệ sinh thái.

Now, you may not care about shellfish,

Bây giờ, có lẽ bạn không quan tâm đến động vật có vỏ,

but these changes impact economically important fisheries,

những biến đổi này ảnh hưởng đến kinh tế các ngành đánh bắt thuỷ sản quan trọng,

like crab and salmon,

như cua và cá hồi,

và chúng có thể ảnh hưởng đến sức khoẻ các loài động vật biển có vú như cá voi.

and they can impact the health of marine mammals like whales.

And that might matter a little bit more.

Và điều đó có thể đáng lo hơn một xíu nữa.

That might resonate.

Nó có khả năng cộng hưởng.

So, there's your doomsday tale for the margins of the Pacific.

Vì thế mới có câu chuyện ngày tận thế ở vùng ven biển Thái Bình Dương,

Actually, these are really resilient ecosystems.

Thật tế, đây là các hệ sinh thái rất chi là kiên cường.

They can absolutely bounce back if we give them a chance.

Chúng hoàn toàn có thể sống lại nếu được chúng ta cho một cơ hội.

The point is not to ignore the changes that we're seeing,

Vấn đề là không được thờ ơ với những thay đổi mà ta đang thấy,

which brings me to my second vignette.

điều mà dẫn tôi tới hình minh hoạ thứ hai.

I have since moved to the most remote island chain on our planet,

Tôi đã từ lâu chuyển tới quần đảo xa xôi nhất trên hành tinh của chúng ta,

the Hawaiian Islands,

quần đảo Hawaii,

where I'm the new lead of a program called the Hawaiian Ocean Time-series.

nơi tôi là lãnh đạo mới của chương trình Hawaiian Ocean Time-series,

And this is a program that for 31 years

Đây là một chương trình mà trong 31 năm

has made this monthly pilgrimage to a spot called Station ALOHA.

đều đặn thực hiện các cuộc du hành mỗi tháng tới một nơi mang tên Trạm ALOHA.

It's in the middle of the Pacific Ocean,

Nơi này nằm ở giữa Thái Bình Dương,

in the center of this vast, swirling system of currents

ở giữa khoảng rộng bao la này, có hệ thống chằn chịt các dòng biển

that we call the North Pacific Subtropical Gyre.

mà chúng ta gọi là Vòng hải lưu Bắc Thái Bình Dương.

It's our largest ocean ecosystem.

Đó là hệ sinh thái biển lớn nhất.

It's four times the size of the Amazon rain forest.

Nó gấp bốn lần độ lớn của rừng mưa nhiệt đới Amazon.

It is warm, in a good way.

Nơi này ấm, theo cách tích cực.

It is blue water,

Nước ở đây trong xanh.

it's absolutely the type of place you want to dive in and swim.

Đây là nơi chắc chắn bạn muốn được lặn và bơi.

You cannot do that off of research boats,

Bạn không thể làm điều đó khi đi tàu nghiên cứu được,

because, you know, sharks. Google it.

bởi vì, bạn biết đó, cá mập. Google đi.

(Laughter)

(Tiếng cười)

This is a beautiful place.

Nơi này đẹp lắm.

And here, since October of 1988,

Ở đây, từ tháng mười năm 1988,

generations of researchers have made these monthly pilgrimages.

nhiều thế hệ nhà nghiên cứu đã làm những chuyến du ngoạn hàng tháng tới.

We study the biology, the chemistry, the physics of the open ocean.

Chúng ta nghiên cứu về sinh học, hoá học, và vật lý của đại dương mênh mông.

We've measured the temperature from the surface to the seafloor.

Chúng tôi đã đo nhiệt độ từ bề mặt đến cả đáy biển.

We've tracked the currents, traced the waves.

Chúng tôi theo dõi các dòng biển, theo dõi các đợt sóng.

People have discovered new organisms here.

Người ta đã phát hiện ra được nhiều loại sinh vật ở đây.

People have created vast genomic libraries

Người ta đã tạo ra các thư viện bộ gen khổng lồ

that have revolutionized

thứ đã cách mạng hoá

what we think about the diversity of marine microorganisms.

những gì chúng ta nghĩ về sự đa dạng của các loài vi sinh vật biển.

It's not just a place of discovery,

Đây không chỉ là nơi để khám phá,

but the important part about time series

nhưng phần quan trọng của các chuỗi thời gian ở đây

are that they provide us a sense of history,

là chúng cho chúng ta hiểu hơn về lịch sử,

a sense of context.

hiểu hơn về bối cảnh.

And in 30 years of data,

Trong 30 năm tìm thông tin,

it's allowed us to separate the seasonal change

chúng tôi đã có thể phân biệt được sự thay đổi theo mùa

and see the emergence of humanity's fingerprints

và thấy được dấu tay của con người

on the natural world.

trong thế giới tự nhiên.

There's another iconic time series in Hawaii,

Có một chuỗi thời gian điển hình khác ở Hawaii,

and that is the Keeling Curve.

và đó chính là Đường cong Keeling.

I hope you have all seen this.

Hy vọng là các bạn đã từng thấy nó rồi.

This time series has documented the rapid increase in carbon dioxide

Các chuỗi thời gian đã ghi nhận được sự gia tăng nhanh chóng của khí CO2

in the atmosphere.

trong bầu khí quyển.

It's not just the number, it's the rate of increase.

Nó không chỉ là về số lượng, mà còn về tốc độ gia tăng.

The rate of carbon dioxide increase in our atmosphere

Tốc độ mà khí cacbon đi-ô-xít gia tăng trong khí quyển như vậy

is unprecedented for our planet.

là chưa từng có ở hành tinh chúng ta.

And that has consequences for our oceans.

Và điều này gây nên hậu quả xấu cho các đại dương.

In fact, oceans absorb about 90 percent of the heat that's generated

Thực chất, các đại dương hấp thụ 90 phần trăm nhiệt lượng được tạo ra

by greenhouse gas emissions

bởi các khí thải nhà kính

and about 40 percent of the carbon dioxide.

và cỡ 40 phần trăm số lượng cacbon điôxít.

And we have been able to measure that at Station ALOHA.

Và chúng ta đã có thể đo được thứ này ở trạm ALOHA.

Each one of these dots is a cruise.

Mỗi một chấm này là một hành trình.

It represents people's lives over 30 years trying to make these measurements,

Nó đại diện cho đời người trong hơn 30 năm cố gắng làm các phép đo này,

and it took 30 years to be able to see this.

và tốn mất 30 năm để xem được thứ này.

CO2 rises in the atmosphere,

Lượng CO2 tăng trong khí quyển,

CO2 rises in the ocean.

CO2 tăng trong đại dương.

That's the red line.

Nó là đường màu đỏ đó.

A consequence of that

Một hậu quả của điều đó

is a fundamental change in the chemistry of seawater,

chính là sự thay đổi nền tảng trong hoá học của nước biển,

a decline in pH --

sự giảm độ pH --

pH is on a log scale,

pH được vẽ theo hàm log,

here's your blue line.

nó là đường màu xanh đó.

So we've seen a 30 percent decline in pH in the surface ocean

Chúng ta đã nhìn thấy được sự giảm 30% trong độ pH ở bề mặt đại dương

in this time series.

trong chuỗi sự kiện này,

Now that has impacts for organisms that need to feed, build shells,

Điều này ảnh hưởng đến các sinh vật mà cần được cho ăn, tạo vỏ,

that changes growth rates, metabolic interactions,

điều này làm thay đổi tốc độ phát triển, các tương tác trao đổi chất,

and it doesn't just impact plankton --

và nó không chỉ ảnh hưởng mỗi động vật phù du;

it impacts ecosystems as large as coral reefs.

nó ảnh hưởng đến các hệ sinh thái lớn như các rạn san hô,

Now one of the things we've been able to show in this time series

Một trong những thứ mà chúng tôi đã vừa trình bày qua chuỗi thời gian này

is this is just skimming the surface.

chỉ mới là phần nhỏ thôi nhé.

Increases in CO2 and a decline in pH

Sự tăng khí CO2 và giảm độ pH

are measured over the top 500 meters of the water column.

được đo qua 500 trên cùng của khối nước.

I really find that to be profound.

Tôi thấy rằng điều này rất uyên thâm.

This is genuinely one of the most remote places on our planet,

Đây thực sự là một trong những nơi hẻo lánh nhất trên hành tinh chúng ta,

and we've impacted the top 500 meters of the water column.

và chúng ta đã tác động được đến 500 mét nước trên cùng của cột nước.

Now, these two things --

Nào, hai thứ sau đây --

harmful algal blooms, ocean acidification --

tảo nở hoa có hại, biển bị a-xít hoá --

that's not all, of course.

chưa hết đâu, đương nhiên.

You've heard of the rest:

Bạn chắc nghe hết phần còn lại rồi:

sea-level rise, eutrophication, melting of the polar ice caps,

nước biển dâng, phì dưỡng, sự tan chảy của các tảng băng cực,

expansion of oxygen minimum zones, pollution, loss of biodiversity,

sự mở rộng các vùng tối thiểu ô-xy, sự ô nhiễm, sự suy thoái đa dạng sinh học,

overfishing.

sự đánh bắt quá mức.

It's hard for me to get a grad student --

Tôi khó tìm được học sinh cao học lắm,

you can see this pitch is a difficult one, right?

bạn có thể thấy cao độ của cái này khó đúng không?

(Laughter)

(Tiếng cười)

(Sighs)

(Tiếng thở dài)

Again, I think these systems, these microbial ecosystems,

Nhắc lại, tôi nghĩ các hệ này, các hệ sinh thái vi sinh vật này,

are immensely resilient.

rất mau phục hồi lại.

We just cannot go too far down this path.

Chúng ta không thể đi quá xa hướng này.

I personally believe that sustained observation of our oceans and our planet

Cá nhân tôi nghĩ rằng quan sát không ngừng về các đại dương và hành tinh của ta

is the moral imperative for our generation of scientists.

là một mệnh lệnh mang tính đạo đức của thế hệ các nhà khoa học chúng tôi.

We are bearing witness

Chúng tôi đang chứng minh

to the changes that are being inflicted upon our natural communities,

rằng các biến đổi trong các quần xã tự nhiên của ta là có thật,

and by doing so,

và thông qua việc này,

it provides us the opportunity to adapt and enact global change,

chúng ta có cơ hội được thích nghi và thực hiện các thay đổi toàn cầu,

if we're willing.

nếu chúng ta sẵn lòng.

So the solutions to these problems are multitiered.

Giải pháp cho các vấn đề này bao gồm nhiều cấp độ.

It involves a portfolio of solutions,

Nó gồm một danh mục nhiều cách giải quyết,

local change,

từ thay đổi cục bộ,

but all the way up to voting for people who will protect our environment

đến tận việc biểu quyết quyết định ai sẽ là người bảo vệ môi sinh

on a global scale.

trên quy mô toàn cầu.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)

Let's bring it back to the love.

Quay lại về tình yêu nào.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Microbes matter.

Vi sinh vật rất quan trọng.

These organisms are small,

Những cá thể này có kích thước nhỏ,

abundant, ancient,

phong phú, có từ lâu đời,

and they are critical to sustaining our population and our planet.

và chúng rất quan trọng trong việc duy trì quần thể và hành tinh chúng ta.

Yet we are on track to double our carbon dioxide emissions

Tuy nhiên, chúng ta đang trên đà làm gấp đôi sản lượng CO2

in the next 50 years,

trong vòng 50 năm tới.

so the analogy that I use for that

vì thế phép so sánh tôi dành cho nó

is like we are eating like we're still in our 20s,

là giống như chúng ta đang ăn như ta đang ở tuổi đôi mươi,

assuming there will be no consequences --

giả bộ làm ra vẻ rằng không có hậu quả gì,

but I'm a woman in her 40s,

nhưng tôi là phụ nữ hàng bốn rồi,

I know there are consequences for my fuel consumption. Right?

tôi chắc hẳn là biết rõ hậu quả của việc ngốn đồ ăn rồi đúng không?

(Laughter)

(Tiếng cười)

These oceans are very much alive.

Các đại dương này vẫn còn rất sinh động.

These ecosystems have not collapsed.

Các hệ sinh thái vẫn chưa bị suy sụp.

Well, except for the Arctic, we can talk about that.

Chà chà, ngoại trừ Bắc cực, mắc công bạn xi xầm về điều này.

(Laughter)

(Tiếng cười)

But the sustained observations that I've shared with you today,

Những sự quan sát không ngừng mà tôi đã chia sẻ với bạn hôm nay,

the work of generations of scientists,

công trình của nhiều tế hệ nhà khoa học,

are pointing us to take better care of our oceans

đang buộc chúng ta phải chú ý hơn đến các đại dương

and to nurture the microbes that sustain us.

và phải nuôi dưỡng các vi sinh vật có vai trò nuôi sống chúng ta.

And on that note,

Và vì lí do đó,

I want to end with a quote from one of my heroes,

tôi muốn kết thúc bằng một trích dẫn từ một người anh hùng của tôi,

Jane Lubchenco.

Jane Lubchenco.

And this slide is appropriate.

Cái trang chiếu này hợp rồi.

Jane has said that the oceans are not too big to fail,

Jane đã nói rằng các đại dương thì không quá khó để bị hỏng,

nor are they too big to fix,

cũng không phải quá khó để sửa,

but the oceans are too big to ignore.

nhưng đại dương lại quá khó để lơ đi.

Thank you.

Cám ơn các bạn

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)