How Vaccines Are Developed – and Why They’re Safe | Body Stuff with Dr. Jen Gunter | TED

For people who want to have a baby,

Translator: Bach Trang Reviewer: An Pham

Đối với những người muốn có con,

false messages about fertility can be especially powerful.

thông điệp sai lầm về khả năng sinh sản có thể đặc biệt có tác động mạnh.

So I want to say upfront

Vì vậy, tôi muốn nói trước

that the COVID-19 vaccine is safe for fertility.

rằng vắc-xin COVID-19 an toàn cho khả năng sinh sản.

[Body Stuff with Dr. Jen Gunter]

[Body Stuff cùng Bác sĩ Jen Gunter]

The data on this is clear.

Dữ liệu về điều này là rõ ràng.

COVID-19 vaccination saves lives for everyone,

Tiêm phòng COVID-19 cứu sống mọi người,

especially pregnant people and their babies.

đặc biệt là người mang thai và con của họ.

But the fog of the pandemic has made it extra challenging

Nhưng màn sương mù của đại dịch đã khiến việc xua tan

to dispel the misinformation surrounding the COVID-19 vaccine.

những thông tin sai lệch xung quanh vắc-xin COVID-19 trở nên khó khăn hơn.

So I want to address some of these worries

Vì vậy, tôi muốn đề cập đến một số lo lắng này

by talking about how a vaccine becomes a vaccine in the first place.

bằng cách nói về cách vắc-xin trở thành vắc-xin ngay từ đầu.

To show that each step of creating the vaccine

Để cho thấy rằng mỗi bước tạo ra vắc-xin

is closely evaluated for safety.

đều được đánh giá chặt chẽ về độ an toàn.

Một trong những giai đoạn đầu của quá trình phát triển vắc-xin

One of the early stages of vaccine development

involves exploratory research.

liên quan đến khai thác nghiên cứu.

In the case of the coronavirus that causes COVID-19,

Trong trường hợp của vi-rút corona gây ra COVID-19,

researchers already had years of knowledge and insight to work from.

các nhà nghiên cứu đã có nhiều năm hiểu biết để làm việc.

Scientists already knew a lot about other coronaviruses.

Các nhà khoa học đã biết rất nhiều về các loại vi-rút corona khác.

And because of knowledge sharing,

Và vì chia sẻ tri ​​thức,

they were able to simply download the virus’s genetic code off a website.

họ có thể chỉ cần tải xuống mã di truyền của vi-rút từ một trang web.

They were also able to take advantage

Họ cũng có thể tận dụng những tiến bộ

of the advances made in mRNA vaccine technology,

đạt được trong công nghệ vắc-xin mRNA,

which you might have heard about.

mà bạn có thể đã nghe nói về nó.

While mRNA vaccines are new to the public,

Trong khi vắc-xin mRNA là mới đối với mọi người,

researchers have been studying and working with them for decades.

các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu và làm việc với chúng trong nhiều thập kỷ.

I want to underscore this point.

Tôi muốn nhấn mạnh điểm này.

One worry about the vaccine is that it felt rushed.

Một lo lắng về vắc-xin là nó cảm thấy vội vàng.

But while the COVID-19 vaccine was developed rapidly,

Nhưng trong khi vắc-xin COVID-19 được phát triển nhanh chóng,

its creation was based on decades of research.

Sáng tác của nó dựa trên hàng thập kỷ nghiên cứu.

Once the exploratory stage is finished,

Sau khi giai đoạn khai thác kết thúc,

researchers move on to the preclinical stage,

các nhà nghiên cứu chuyển sang giai đoạn tiền lâm sàng,

where testing is done in petri dishes or on animals.

thí nghiệm được thực hiện trong đĩa petri hoặc trên động vật.

The goal of preclinical tests is to see if the vaccine truly works

Mục tiêu của các thử nghiệm tiền lâm sàng là để xem liệu vắc-xin có thực sự

có tác dụng với mầm bệnh hay không --

on the pathogen --

in this case, the virus that causes COVID-19 --

trong trường hợp này, vi-rút gây ra COVID-19 --

and also to test the safety of a vaccine.

và cũng để kiểm tra độ an toàn của vắc-xin.

This is where researchers perform toxicity testing,

Đây là nơi các nhà nghiên cứu thực hiện thử nghiệm độc tính,

using a dosage far greater than what they might use in humans

sử dụng liều lượng lớn hơn nhiều so với những gì họ có thể sử dụng ở người

to make sure it's safe.

để đảm bảo an toàn.

By testing on animals,

Bằng cách thử nghiệm trên động vật,

they're able to see if vaccines have any impact on functions

họ có thể xem liệu vắc-xin có bất kỳ tác động nào đến các chức năng

like the reproductive system.

như hệ thống sinh sản hay không.

You might be surprised to learn that the chemical signaling

Bạn có thể ngạc nhiên khi biết rằng tín hiệu hóa học

that happens in a rat uterus

xảy ra trong tử cung chuột

is very similar to what happens in a human uterus.

rất giống với những gì xảy ra trong tử cung người.

Here's what's important.

Đây là những gì quan trọng.

Researchers don’t move on from the preclinical testing phase

Các nhà nghiên cứu không tiếp tục giai đoạn thử nghiệm tiền lâm sàng

until they prove that the vaccine is unlikely to harm anyone.

cho đến khi họ chứng minh được vắc-xin không có khả năng gây hại cho bất kỳ ai.

This is a rigorous process that goes through FDA approval.

Đây là một quy trình nghiêm ngặt được FDA chấp thuận.

Once the FDA approves,

Sau khi FDA phê chuẩn,

the next step is the clinical development

bước tiếp theo là phát triển lâm sàng

or clinical trials, testing in humans, which is a three-phase process.

hoặc thử nghiệm lâm sàng, thử nghiệm ở người,

đây là một quá trình gồm ba giai đoạn.

Phase one starts with a small group of people,

Giai đoạn một bắt đầu với một nhóm người nhỏ,

usually less than 100 very healthy adults.

thường ít hơn 100 người trưởng thành rất khỏe mạnh.

By phase three,

Đến giai đoạn ba,

researchers are working with thousands or even tens of thousands of people.

các nhà nghiên cứu đang làm việc với hàng nghìn, hàng chục nghìn người.

Because of the urgency of COVID-19,

Vì tính cấp bách của COVID-19,

researchers save time by overlapping these phases,

các nhà nghiên cứu tiết kiệm thời gian bằng cách chồng chéo các giai đoạn này,

using early data from each phase to design for the next.

sử dụng dữ liệu ban đầu từ mỗi giai đoạn để dự kiến cho giai đoạn tiếp theo.

In other words, no steps were skipped.

Nói cách khác, không có bước nào bỏ qua.

Now, it's true that clinical trials for the COVID-19 vaccines

Bây giờ, đúng là các thử nghiệm lâm sàng đối với vắc-xin COVID-19

didn't include pregnant people, and that's not unusual.

không bao gồm người mang thai và điều đó không có gì lạ.

Pregnant people are currently part of a protected class

Những người mang thai hiện là một phần của nhóm được bảo vệ

that typically aren't included in testing new vaccines or new drugs.

thường không được đưa vào thử nghiệm vắc-xin mới hoặc thuốc mới.

I completely understand the worries around this,

Tôi hoàn toàn hiểu những lo lắng xung quanh điều này,

but remember, testing in animals is a proven way to ensure vaccine safety.

nhưng hãy nhớ rằng, thử nghiệm trên động vật

đã được chứng minh để đảm bảo an toàn cho vắc xin.

The preclinical data for the COVID-19 mRNA vaccine

Dữ liệu tiền lâm sàng đối với vắc-xin COVID-19 mRNA

showed no impact on fertility in animals

cho thấy không có tác động đến khả năng sinh sản ở động vật

that would lead researchers to suspect there would be issues with humans.

khiến các nhà nghiên cứu nghi ngờ sẽ có vấn đề với con người.

Even after the vaccine has been approved by the FDA

Ngay cả sau khi vắc-xin đã được FDA chấp thuận

and made available to the public, there's still work to be done.

và cung cấp cho công chúng, vẫn còn việc phải làm.

These are called phase four trials,

Chúng được gọi là thử nghiệm giai đoạn bốn,

where researchers and regulatory agencies

nơi các nhà nghiên cứu và cơ quan quản lý

track how the public responds to the vaccine long-term.

theo dõi cách công chúng đáp ứng với vắc-xin lâu dài.

Monitoring side effects,

Theo dõi tác dụng phụ,

collecting and analyzing data from a much wider population.

thu thập và phân tích dữ liệu từ một quần thể rộng lớn hơn.

And now we have even more data to reassure us about fertility.

Và bây giờ chúng tôi thậm chí còn có nhiều dữ liệu hơn

để trấn an chúng tôi về khả năng sinh sản.

After the COVID-19 vaccine was rolled out,

Sau khi vắc-xin COVID-19 được tung ra,

there were reports online of people experiencing irregular periods

đã có những báo cáo trực tuyến về những người có kinh nguyệt không đều

or changes in their menstrual cycle.

hoặc những thay đổi trong chu kỳ kinh nguyệt của họ.

This, understandably, made people nervous about a potential effect on fertility

Điều này, có thể hiểu được, đã khiến mọi người lo lắng

về khả năng ảnh hưởng đến sinh sản

or an unknown effect of the vaccine.

hoặc tác dụng chưa biết của vắc-xin.

Chúng tôi không có bất kỳ dữ liệu nào

We didn't have any data

about irregular menstrual cycles from clinical trials to point to,

về chu kỳ kinh nguyệt không đều từ các thử nghiệm lâm sàng để chỉ ra,

and that is problematic.

và đó là vấn đề.

But given the rush to get the data,

Nhưng với sự khẩn trương để lấy dữ liệu

it would have been hard to collect

thì sẽ rất khó để thu thập data

because people would have had to track cycles before the vaccine.

Bởi vì người ta sẽ phải theo dõi nhiều chu kì trước vắc xin

Differences people notice in their menstrual cycles are valid,

Sự khác biệt khi mọi người nhận ra trong kỳ kinh của họ là có lí,

and it's scary and uncertain to notice a change in our bodies.

cũng thật đáng sợ và không chắc chắn để nhận ra một sự thay đổi trong cơ thể

And because the endometrium,

Và chính vì nội mạc tử cung

the lining of the uterus that sheds during a period,

là lớp lót của tử cung rụng trong một khoảng thời gian,

is part of our immune system,

là một phần của hệ miễn dịch

it is theoretically possible a vaccine could have a temporary effect

về mặt lí thuyết thì vắc xin hoàn toàn có thể có hậu quả tạm thời

in the same way a vaccine causes temporary swelling in the lymph nodes

giống như cách mà vắc xin gây ra việc sưng tạm thời trong các hạch bạch huyết

for some people

với một số người

or a temporary fever.

hoặc một cơn ốm tạm thời

Researchers responded to the concerns raised online

Các nhà nghiên cứu đã trả lời những nghi vấn nổi trên mạng

and looked into data from almost 4,000 people

và nhìn vào số liệu từ gần 4,000 người

who tracked their cycles using an app

mà đã theo dõi chu kì của họ qua ứng dụng

and compared data from the vaccinated group

và so sánh số liệu từ nhóm đã tiêm vắc xin

to those who didn't get vaccinated.

với những người không

On average,

Tổng thể

the menstrual cycles of people who were vaccinated

chu kì kinh nguyệt của những người đã tiêm

varied in length by less than one day,

thay đổi ít hơn chưa đến một ngày

which is interesting but not medically significant

đó là một điều thú vị

since normal menstrual cycles vary by up to seven days each cycle.

chính vì chu kì kinh bình thường chỉ thay đổi đến bảy ngày một chu kì.

The only group that was more likely to show a meaningful difference

Nhóm duy nhất có vẻ cho ra được một điều khác biệt đáng kể

in their menstrual cycle length

trong khoảng thời gian chu kì kinh của họ

were those who received two doses of the vaccine in one cycle.

là những người nhận được hai liều của vắc xin trong một chu kì.

Even then, what they observed was temporary.

Kể cả vậy, những điều họ quan sát được là tạm thời

Their cycles went back to normal within three cycles.

Chu kì của họ đã quay về bình thường trong ba chu kì.

And we've continued to gather data.

Và chúng tôi tiếp tục thu nhập dữ liệu.

We now see the importance of vaccination for those who are pregnant

Bây giời chúng tôi thấy sự quan trọng của vắc xin với người mang thai

as the risk of mortality in pregnancy with COVID-19 is 1.6 percent.

cũng như về tỉ lệ tử vong khi mang thai mắc COVID-19 là 1.6 phần trăm.

That's 22 times higher than the risk of mortality in pregnancy

Cao hơn gấp 22 lần so với tỉ lệ tử vong khi mang thai

for those without COVID.

với người không mắc COVID.

And unvaccinated mothers

Và những bà mẹ không tiêm

and pregnant people who do get COVID-19

và người mang thai nhiễm COVID-19

have a much higher chance of being admitted to the intensive care unit.

có khả năng cao hơn phải điều trị ở khoa chăm sóc đặc biệt.

We also now have data showing

Chúng tôi cũng có dữ liệu chỉ ra

that infants from people vaccinated during pregnancy

những em bé từ bà mẹ đã tiêm trong thai kì

do have antibodies to help protect them from COVID-19.

có kháng thể để bảo vệ chúng khỏi COVID 19.

If your goal is a healthy pregnancy,

Nếu mục tiêu của bạn là một thai kì khỏe,

one of the best ways to achieve that is by getting vaccinated.

một trong những các tốt nhất chính là tiêm vắc xin.

And we can have confidence

Và chúng tôi tin rằng

that the COVID-19 vaccines have been rigorously tested

rằng vắc-xin covid-19 đã được thử nghiệm nghiêm ngặt

and are being closely followed.

và được giám sát chặt chẽ.