Vusi Mahlasela: "Thula Mama"

Vusi Mahlasela hát bài ca "Thula Mama"

Translator: Lien Hoang Reviewer: Trinh Brunch

I’d like to dedicate this one to all the women in South Africa --

Tôi muốn dành tặng bài này cho tất cả phụ nữ ở Nam Phi --

those women who refused to dwindle in the midst of apartheid.

những người phụ nữ đã không chịu lùi bước trong thời kỳ phân biệt chủng tộc (apartheid).

And, of course, I’m dedicating it also to my grandmother,

Và, dĩ nhiên, tôi cũng dành tặng bài hát này cho bà của tôi,

whom I think really played quite a lot of important roles,

người mà tôi tin rằng đã đóng một vai trò rất quan trọng,

especially for me when I was an activist, and being harassed by the police.

đặc biệt với tôi, khi tôi còn là một nhà hoạt động xã hội, và bị cảnh sát quấy rối.

You will recall that in 1976, June 16, the students of South Africa boycotted

Các bạn sẽ nhớ lại rằng năm 1976, ngày 16 tháng 6, học sinh sinh viên Nam Phi đã tẩy chay

the language of Afrikaans as the medium of the oppressor,

ngôn ngữ của Afrikaan, vì nó là phương tiện truyền đạt của những kẻ áp bức,

as they were sort of like really told

trong lúc học sinh sinh viên bị bắt

that they must do everything in Afrikaans --

phải học tất cả các môn bằng tiếng Afrikaan --

biology, mathematics -- and what about our languages?

sinh học, toán học -- thế còn những ngôn ngữ của chúng tôi thì sao?

And the students wanted to speak to the government,

Học sinh sinh viên muốn nói chuyện với chính quyền,

and police answered with bullets.

và cảnh sát đáp lời bằng súng đạn.

So every year, June 16, we will commemorate

Vậy nên hàng năm, ngày 16 tháng 6, chúng tôi sẽ tưởng niệm

all those comrades or students who died.

tất cả những người đồng chí, những học sinh sinh viên đã mất đi.

And I was very young then. I think I was 11 years,

Hồi đó tôi còn rất nhỏ, tôi nghĩ là tôi 11 tuổi,

and I started asking questions,

tôi bắt đầu tự đặt ra nhiều câu hỏi,

and that’s when my political education started.

và đó cũng là lúc việc giáo dục chính trị của tôi bắt đầu.

And I joined, later on, the youth organization

Và sau đó, tôi gia nhập tổ chức thanh niên

under the African National Congress.

trực thuộc Đại hội Dân tộc Châu Phi (African National Congress.).

So as part of organizing this and whatever,

Và, vì chúng tôi là ban tổ chức và đủ thứ vai trò

this commemoration, the police will round us up

của lễ tưởng niệm này, cảnh sát sẽ bố ráp vây bắt chúng tôi

as they call us leaders.

vì họ gọi chúng tôi là những kẻ cầm đầu.

And I used to run away from home,

Tôi đã từng trốn chạy khỏi nhà

when I know that maybe the police might be coming

khi tôi được biết có thể cảnh sát

around the ninth or 10th of June or so.

sẽ đến lùng vào khoảng 9 hay 10 tháng 6 gì đó.

And my grandmother one time said,

Và bà của tôi có lần đã nói,

"No, look, you’re not going to run away.

"Không, xem này, cháu không việc gì phải trốn chạy.

This is your place, you stay here."

Đây là nhà cháu, cháu cứ việc ở."

And indeed, the police came -- because they’ll just arrest us

Và đúng thật, cảnh sát có đến -- bởi vì họ muốn bắt giữ chúng tôi

and put us in jail and release us whenever they feel like, after the 20th or so.

và nhốt chúng tôi vào tù và chỉ thả chúng tôi lúc nào họ thích, sau ngày 20 hay sau đó.

So it was on the 10th of June, and they came, and they surrounded the house,

Thế là vào ngày 10 tháng 6, chúng đến, bao vây ngôi nhà,

and my grandmother switched off all the lights in the house,

còn bà tôi tắt hết điện đóm trong nhà,

and opened the kitchen door.

và mở cửa bếp ra.

And she said to them, "Vusi's here, and you're not going to take him tonight.

Và bà nói với lũ cảnh sát, "Vusi ở đây, và các anh không được bắt nó đi đêm nay.

I'm tired of you having to come here, harassing us,

Tôi quá mệt mỏi với việc các anh cứ đến đây, quấy rầy chúng tôi,

while your children are sleeping peacefully in your homes.

khi con cái các anh đang ngủ yên trong nhà.

He is here, and you're not going to take him.

Cháu tôi ở đây, và các anh sẽ không mang nó đi được đâu.

I've got a bowl full of boiling water -- the first one who comes in here, gets it."

Tôi có một thùng đầy nước sôi -- anh nào xông vào trước tiên sẽ hứng đủ."

And they left.

Và cảnh sát bỏ đi.

(Applause) (Music)

(Tiếng vỗ tay) (Nhạc)

♫ Thula Mama, Thula Mama, Thula Mama, Thula Mama. ♫

♫ Thula Mama, Thula Mama, Thula Mama, Thula Mama. ♫

♫ Through the mist of the tears in your eyes on my childhood memory, ♫

♫ Trong kí ức tuổi thơ con, qua những giọt lệ nhòe mắt bà, ♫

♫ I know the truth in your smile, ♫

♫ con thấy chân lý trong nụ cười của bà, ♫

♫ I know the truth in your smile, ♫

♫ con thấy chân lý trong nụ cười của bà, ♫

♫ piercing through the gloom of my ignorance. ♫

♫ xuyên thấu màn đêm u tối trong sự vô tri của con. ♫

♫ Oh, there is a mama lying down sleeping ♫

♫ Ôi, có một người bà đang nằm nghỉ ♫

♫ you're very ill and your heart crying. ♫

♫ bà ốm đau và trái tim bà rơi lệ. ♫

♫ Wondering, wondering, wondering, wondering where is this world coming to. ♫

♫ Băn khoăn, băn khoăn, băn khoăn, băn khoăn liệu thế giới này đang đi về đâu. ♫

♫ Is it right the children have to fend for themselves? No, no, no, no, no. no. ♫

♫ Lẽ nào chuyện trẻ nhỏ phải tự xoay xở lấy là đúng? Không, không, không, không, không, không. ♫

♫ Is it right heaping trouble on an old lady's head? ♫

♫ Lẽ nào phiền muộn dồn hết lên mái đầu người phụ nữ già là đúng? ♫

♫ So unlucky faceless people. ♫

♫ Những người vô danh bất hạnh. ♫

♫ Thula Mama Mama, Thula Mama. Thula Mama Mama. ♫

♫ Thula Mama Mama, Thula Mama. Thula Mama Mama. ♫

♫ Thula Mama, Thula Mama, Thula Mama Mama, Thula Mama ♫

♫ Thula Mama, Thula Mama, Thula Mama Mama, Thula Mama. ♫

♫ Tomorrow it’s going to be better. ♫

♫ Ngày mai sẽ tốt đẹp hơn. ♫

♫ Tomorrow it's going to be better to climb, Mama. ♫

♫ Ngày mai trèo đèo lội suối sẽ dễ hơn, bà ơi. ♫

♫ Thula Mama, Thula Mama. ♫

♫ Thula Mama, Thula Mama. ♫

♫ Am I to break into the song like the blues man or troubadour. ♫

♫ Tôi có nên tan vào bài hát này như người đàn ông hát nhạc blues hay một người hát rong. ♫

♫ And then from long distance in no blues club am I to sing, ♫

♫ Và rồi từ rất xa, không phải trong câu lạc bộ nhạc blues nào hết, tôi hát, ♫

♫ baby, baby, baby, baby, baby, baby, baby, baby, baby, baby, baby, baby. ♫

♫ bé ơi, bé ơi, bé ơi, bé ơi, bé ơi, bé ơi, bé ơi, bé ơi, bé ơi, bé ơi, bé ơi, bé ơi. ♫

♫ Should I now stop singing of love, ♫

♫ Bây giờ tôi có nên ngừng hát về tình yêu ♫

♫ now that my memory’s surrounded by blood? ♫

♫ khi kí ức tôi đã nhuộm đầy máu? ♫

♫ Sister, why oh why do we at times mistake a pimple for a cancer? ♫

♫ Chị em ơi, ồ tại sao có khi ta lại tưởng lầm mụn nhọt là ung thư? ♫

♫ So who are they who says, no more love poems now? ♫

♫ Thế thì, ai lại đi nói, giờ đây không còn bài thơ tình nào nữa? ♫

♫ I want to sing a song of love ♫

♫ Tôi muốn hát một bản tình ca ♫

♫ for that woman who jumped the fences pregnant ♫

♫ cho người phụ nữ có thai đã dám nhảy qua hàng rào ♫

♫ and still gave birth to a healthy child. ♫

♫ và vẫn sinh ra em bé khỏe mạnh. ♫

♫ Softly I walk into the sun rays of the smile ♫

♫ Nhẹ nhàng thôi, tôi đi vào tia nắng của nụ cười ♫

♫ that will ignite my love song, my song of life, ♫

♫ sẽ đốt bùng lên bản tình ca của tôi, bài ca của tôi về cuộc đời, ♫

♫ my song of love, my song of life, my song of love, ♫

♫ bài ca của tôi về tình yêu, bài ca của tôi về cuộc đời, bài ca của tôi về tình yêu, ♫

♫ my song of life, my song of love, my song of life. ♫

♫ bài ca của tôi về cuộc đời, bài ca của tôi về tình yêu, bài ca của tôi về cuộc đời. ♫

♫ Ooh, I’ve not tried to run away from song, ♫

♫ Ooh, tôi chưa từng cố chạy trốn những bài ca, ♫

♫ I hear a persistent voice, more powerful than the enemy bombs. ♫

♫ tôi nghe tiếng gọi da diết, mạnh mẽ hơn bom đạn kẻ thù. ♫

♫ The song that washed our lives and the rains of our blood. ♫

♫ Bài ca rửa sạch cuộc đời ta và những cơn mưa dòng máu ta. ♫

♫ My song of love and my song of life, my song of love, ♫

♫ Bài ca của tôi về tình yêu và bài ca của tôi về cuộc đời, bài ca của tôi về tình yêu, ♫

♫ my song of life, my song of love, ♫

♫ bài ca của tôi về cuộc đời, bài ca của tôi về tình yêu, ♫

♫ my song of life, my song of love -- I want everybody to sing with me -- ♫

♫ bài ca của tôi về cuộc đời, bài ca của tôi về tình yêu -- tôi muốn mọi người cùng hát với tôi nào -- ♫

♫ my song of life, my song of love, my song of life -- everybody sing with me -- ♫

♫ bài ca của tôi về cuộc đời, bài ca của tôi về tình yêu, bài ca của tôi về cuộc đời -- mọi người cùng hát với tôi đi -- ♫

♫ my song of life, my song of love -- I can’t hear you -- ♫

♫ bài ca của tôi về cuộc đời, bài ca của tôi về tình yêu -- tôi không nghe thấy tiếng các bạn -- ♫

♫ my song of love, my song of life -- you can do better -- ♫

♫ bài ca của tôi về cuộc đời, bài ca của tôi về tình yêu -- tôi biết bạn hát to hơn được mà -- ♫

♫ my song of life, my song of love -- keep singing, keep singing -- ♫

♫ bài ca của tôi về cuộc đời, bài ca của tôi về tình yêu -- hát nữa, hát nữa nào -- ♫

♫ my song of love, my song of life, yes, my song of love -- ♫

♫ bài ca của tôi về cuộc đời, bài ca của tôi về tình yêu, vâng, bài ca của tôi về tình yêu -- ♫

♫ you can do better than that -- ♫

♫ các bạn hát to hơn được nữa mà -- ♫

♫ my song of life, yes, my song of love, my song of life, my song of love -- ♫

♫ bài ca của tôi về cuộc đời, chính nó, bài ca của tôi về tình yêu, bài ca của tôi về cuộc đời, bài ca của tôi về tình yêu -- ♫

♫ keep singing, keep singing, keep singing -- my song of love. ♫

♫ cứ hát đi, hát đi, hát lên đi -- bài ca của tôi về tình yêu. ♫

♫ Oh yeah. My song of -- a love song, my song of life. Sing. A love song, my song of life. Sing. ♫

♫ Oh yeah. Bài ca -- một bản tình ca, bài ca của tôi về cuộc đời. Hát nào. Một bản tình ca, bài ca của tôi về cuộc đời. Hát lên. ♫

♫ Love song, my song of life. Sing. Love song, my song of life. Sing. ♫

♫ Một bản tình ca, bài ca của tôi về cuộc đời. Hát nào. Một bản tình ca, bài ca của tôi cuộc đời. Hát lên. ♫

♫ Love song, my song of life. Sing. Love song, my song of life. ♫

♫ Một bản tình ca, bài ca của tôi về cuộc đời. Hát nào. Một bản tình ca, bài ca của tôi cuộc đời. ♫

♫ Love song, my song of life. ♫

♫ Một bản tình ca, bài ca của tôi về cuộc đời. Hát lên. ♫

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)