Technology that knows what you're feeling | Poppy Crum

Translator: My Den Reviewer: Dinh Lieu Vu

Chuyện gì sẽ xảy ra khi công nghệ hiểu biết con người hơn chính họ?

Máy tính giờ đây có thể chỉ ra những cử chỉ nhỏ thoáng qua trên khuôn mặt

What happens when technology knows more about us than we do?

và sự khác nhau giữa nụ cười thật và biểu hiện giả tạo.

Và đó chỉ là sự khởi đầu.

A computer now can detect our slightest facial microexpressions

Công nghệ đã trở nên thông minh một cách đáng kinh ngạc

and be able to tell the difference between a real smile and a fake one.

và hiểu tâm trạng của chúng ta rất nhiều.

That's only the beginning.

Dù thích hay không,

Technology has become incredibly intelligent

chúng ta đã và đang chia sẻ những phần của đời sống nội tâm

and already knows a lot about our internal states.

mà chúng ta không kiểm soát được.

And whether we like it or not,

Đó dường như là một vấn đề,

we already are sharing parts of our inner lives

bởi vì nhiều người trong chúng ta thích giữ kín suy nghĩ nội tâm

that's out of our control.

từ những gì mà chúng ta thực sự thấy.

Mọi người muốn kiểm soát những gì muốn hoặc không muốn chia sẻ.

That seems like a problem,

because a lot of us like to keep what's going on inside

Chúng ta đều muốn thể hiện vẻ mặt không cảm xúc.

from what people actually see.

We want to have agency over what we share and what we don't.

Nhưng tôi ở đây hôm nay để kể với mọi người

về một câu chuyện trong quá khứ.

Và dù điều đó nghe có vẻ đáng sợ,

We all like to have a poker face.

nhưng nó cũng không hẳn là một điều gì tồi tệ.

But I'm here to tell you that I think that's a thing of the past.

Tôi đã nghiên cứu rất nhiều về các mạch thần kinh trong não bộ

And while that might sound scary, it's not necessarily a bad thing.

mà hình thành nên những hiện thực về giác quan độc đáo của con người.

Và tôi muốn kết hợp điều đó

I've spent a lot of time studying the circuits in the brain

với khả năng của công nghệ đương thời

that create the unique perceptual realities that we each have.

đem đến công nghệ mới giúp cải thiện cuộc sống tốt hơn,

cảm nhận và kết nối nhiều hơn.

And now I bring that together

Và tôi tin là để làm được,

with the capabilities of current technology

chúng ta phải chấp nhận từ bỏ một phần khả năng kiểm soát.

to create new technology that does make us better,

Với vài loài động vật, đó là điều tuyệt vời,

feel more, connect more.

And I believe to do that,

và chúng ta sẽ nhìn thấu được tâm trạng của chúng.

we have to be OK losing some of our agency.

Chúng ta quan sát trực diện về cơ chế tương tác

With some animals, it's really amazing,

giữa cách chúng phản ứng với cuộc sống xung quanh

and we get to see into their internal experiences.

và trạng thái của hệ sinh học trong cơ thể.

We get this upfront look at the mechanistic interaction

Và đây là lúc trước những áp lực tiến hóa như kiếm ăn, sinh sản,

between how they respond to the world around them

và sinh tồn trước hiểm nguy

đưa đến phản ứng hành vi tất yếu đối với thông tin từ bên ngoài.

and the state of their biological systems.

This is where evolutionary pressures like eating, mating

Và chúng ta có thời cơ, quan sát được

and making sure we don't get eaten

drive deterministic behavioral responses to information in the world.

trạng thái tâm sinh lý của chúng.

Điều này thật thú vị.

And we get to see into this window,

Giờ đây, hãy nán lại một chút --

tôi là nghệ sĩ vĩ cầm, không phải là ca sĩ.

into their internal states and their biological experiences.

Nhưng chú nhện đã góp ý cho tôi.

It's really pretty cool.

Now, stay with me for a moment -- I'm a violinist, not a singer.

But the spider's already given me a critical review.

(Video) (Hát ở âm vực thấp)

(Hát ở âm vực trung bình)

(Hát ở âm vực cao)

(Video) (Singing in a low pitch)

(Hát ở âm vực thấp)

(Singing in a middle pitch)

(Hát ở âm vực trung bình)

(Hát ở âm vực cao)

(Singing in a high pitch)

(Tiếng cười)

(Singing in a low pitch)

Poppy Crum: Hoá ra, một vài chú nhện có thể chơi vĩ cầm bằng tơ nhện

(Singing in a middle pitch)

(Singing in a high pitch)

tạo ra những âm thanh đặc trưng.

(Laughter)

Và rất có thể, những âm giọng của tôi khi lên cao

Poppy Crum: It turns out, some spiders tune their webs like violins

kết hợp với mức độ âm thanh khi hát

tạo nên tiếng kêu săn mồi của những loài động vật

to resonate with certain sounds.

định vị nhờ sóng âm như dơi hoặc chim,

And likely, the harmonics of my voice as it went higher

và loài nhện đã làm điều mà chúng nên làm.

coupled with how loud I was singing

Hệ quả là chúng đã bảo tôi biến đi.

recreated either the predatory call of an echolocating bat or a bird,

Tôi lại khá thích thú.

and the spider did what it should.

Phản ứng của loài nhện trước thế giới bên ngoài

It predictively told me to bug off.

là cách chúng ta có thể thấy và hiểu diễn biến thế giới nội tâm của chúng.

I love this.

The spider's responding to its external world

Sinh học đang kiểm soát phản ứng của loài nhện;

in a way that we get to see and know what's happening to its internal world.

nó mang tâm trạng của loài nhện khoác lên bộ dạng bên ngoài.

Nhưng chúng ta, loài người–

Biology is controlling the spider's response;

thì khác.

it's wearing its internal state on its sleeve.

Chúng ta thích nghĩ rằng mình kiểm soát nhận thức

về những gì mình thấy, biết và hiểu

But us, humans --

về tâm trạng--

we're different.

cảm xúc, nỗi lo, lời nói dối, vất vả, đau khổ của bản thân--

We like to think we have cognitive control over what people see, know and understand

và cách chúng ta thể hiện.

about our internal states --

Chúng ta tỏ vẻ lạnh lùng.

our emotions, our insecurities, our bluffs, our trials and tribulations --

Hoặc là không.

and how we respond.

Hãy xem thử cái này.

Đôi mắt cho thấy mức độ vất vả khi não bộ làm việc.

We get to have our poker face.

Phản ứng mà bạn thấy hoàn toàn được điều khiển bởi tinh thần

Or maybe we don't.

Try this with me.

và chẳng liên quan gì đến ánh sáng.

Your eye responds to how hard your brain is working.

Đây là kiến thức về khoa học thần kinh.

Tôi cam đoan, đôi mắt của mọi người

The response you're about to see is driven entirely by mental effort

cũng hoạt động y như đối tượng mà chúng tôi nghiên cứu,

and has nothing to do with changes in lighting.

dù bạn có muốn hay không.

Lúc đầu, bạn sẽ nghe thấy một số âm thanh.

We know this from neuroscience.

I promise, your eyes are doing the same thing as the subject in our lab,

Cố gắng nhận thức và hướng đôi mắt về phía trước.

Ban đầu sẽ khó hiểu,

whether you want them to or not.

khi dừng lại, mọi thứ lại thực sự dễ dàng.

At first, you'll hear some voices.

Bạn sẽ thấy sự thay đổi bên trong đường kính của đồng tử.

Try and understand them and keep watching the eye in front of you.

It's going to be hard at first,

(Video) (Hai giọng nói hòa lẫn vào nhau)

one should drop out, and it should get really easy.

(Giọng đơn) Công nghệ thông minh phụ thuộc vào dữ liệu cá nhân.

You're going to see the change in effort in the diameter of the pupil.

(Video) (Hai giọng nói hòa lẫn vào nhau)

(Giọng đơn) Công nghệ thông minh phụ thuộc vào dữ liệu cá nhân.

(Video) (Two overlapping voices talking)

(Single voice) Intelligent technology depends on personal data.

PC: Con ngươi không nói dối.

Đôi mắt sẽ cởi bỏ khuôn mặt lạnh lùng của bạn.

(Two overlapping voices talking)

Khi não bộ phải làm việc vất vả hơn,

(Single voice) Intelligent technology depends on personal data.

hệ thống thần kinh thực vật sẽ điều khiển đồng tử giãn nở.

PC: Your pupil doesn't lie.

Còn bình thường, đồng tử sẽ thu nhỏ lại.

Your eye gives away your poker face.

Khi tôi lược bớt giọng nói đi,

When your brain's having to work harder,

nhận thức sẽ hiểu người nói

your autonomic nervous system drives your pupil to dilate.

một cách dễ dàng hơn nhiều.

Tôi có thể đặt hai giọng nói ở hai không gian khác nhau.

When it's not, it contracts.

When I take away one of the voices,

Mở một giọng nói to hơn.

the cognitive effort to understand the talkers

Bạn sẽ thấy điều tương tự.

gets a lot easier.

Chúng ta có thể nghĩ rằng mình kiểm soát khả năng bộc lộ tâm trạng

I could have put the two voices in different spatial locations,

I could have made one louder.

tốt hơn loài nhện,

You would have seen the same thing.

nhưng có lẽ không phải vậy.

Công nghệ giờ đây đang bắt đầu khiến cho việc nắm bắt

We might think we have more agency over the reveal of our internal state

và hiểu được tín hiệu một cách dễ dàng.

than that spider,

Tổ hợp cảm biến kết hợp với lĩnh vực máy học

but maybe we don't.

Today's technology is starting to make it really easy

áp dụng lên con người, trong môi trường xung quanh,

to see the signals and tells that give us away.

nhiều hơn so với máy quay và máy thu âm theo dõi cử chỉ bên ngoài của con người.

The amalgamation of sensors paired with machine learning

on us, around us and in our environments,

is a lot more than cameras and microphones tracking our external actions.

Cơ thể của chúng ta kể những câu chuyện

nhờ những thay đổi về nhiệt độ của cơ thể.

Chúng ta có thể thấy những câu chuyện đó

nhờ các bức ảnh nhiệt ở phía sau tôi,

Our bodies radiate our stories

với màu đỏ là nóng còn màu xanh thì mát.

from changes in the temperature of our physiology.

Dấu hiệu thay đổi từ phản ứng nhiệt của cơ thể

We can look at these as infrared thermal images

tiết lộ tình trạng căng thẳng,

showing up behind me,

where reds are hotter and blues are cooler.

não bộ làm việc vất vả đến mức nào,

The dynamic signature of our thermal response

khi nào chúng ta đang chú ý

và tham gia vào cuộc hội thoại mà chúng ta có thể gặp

gives away our changes in stress,

và nếu đúng thế thì con người có trải nghiệm

how hard our brain is working,

cảm giác bốc lửa giống như bức hình.

whether we're paying attention

Chúng ta thực sự có thể thấy đôi má toả ra nhiệt

and engaged in the conversation we might be having

khi phản ứng trên ảnh hồng ngoại.

and even whether we're experiencing a picture of fire as if it were real.

Nhưng bên cạnh việc chỉ ra sự dối trá lạnh nhạt của con người,

We can actually see people give off heat on their cheeks

sẽ thế nào nếu các khía cạnh của dữ liệu từ phản ứng của ai đó

in response to an image of flame.

biểu hiện màu sắc từ mối quan tâm giữa các cá nhân?

But aside from giving away our poker bluffs,

what if dimensions of data from someone's thermal response

Theo dõi sự chân thành của cảm xúc từ ảnh nhiệt của ai đó

có lẽ là một khám phá mới về tình yêu và sự thu hút của con người.

gave away a glow of interpersonal interest?

Công nghệ có thể lắng nghe, khai thác nhận thức và đưa ra các dự đoán

Tracking the honesty of feelings in someone's thermal image

về sức khoẻ tâm sinh lý

might be a new part of how we fall in love and see attraction.

chỉ bằng việc phân tích thời gian cường độ của giọng nói và ngôn ngữ

Our technology can listen, develop insights and make predictions

được ghi lại bởi máy thu âm.

about our mental and physical health

Những nhóm nghiên cứu đã chỉ ra rằng các thay đổi về thống kê từ ngôn ngữ

just by analyzing the timing dynamics of our speech and language

kết hợp với lĩnh vực học máy

có thể dự đoán khả năng phát triển bệnh rối loạn tâm thần.

picked up by microphones.

Groups have shown that changes in the statistics of our language

Tôi sẽ tiến thêm một bước xa hơn

quan sát thay đổi ngôn ngữ và giọng nói của chúng ta

paired with machine learning

can predict the likelihood someone will develop psychosis.

mà xuất hiện với nhiều điều kiện khác nhau.

Sa sút trí tuệ, tiểu đường có thể thay đổi quang phổ màu của tông giọng.

I'm going to take it a step further

and look at linguistic changes and changes in our voice

Các thay đổi trong ngôn ngữ có liên quan đến bệnh Alzheimer

that show up with a lot of different conditions.

đôi lúc có thể xuất hiện sớm hơn 10 năm trước các chẩn đoán y học.

Dementia, diabetes can alter the spectral coloration of our voice.

Điều chúng ta nói và cách chúng ta bày tỏ một câu chuyện phong phú

Changes in our language associated with Alzheimer's

can sometimes show up more than 10 years before clinical diagnosis.

hơn chúng ta từng nghĩ.

Nếu có thể được, ngay cả những thiết bị trong nhà

What we say and how we say it tells a much richer story

cũng có thể đem lại nhận thức vô giá.

than we used to think.

Thành phần hoá học từ hơi thở

And devices we already have in our homes could, if we let them,

chỉ ra cảm xúc của con người.

give us invaluable insight back.

Có một hỗn hợp chức năng từ aceton, isoprene, và carbon dioxide

The chemical composition of our breath

mà thay đổi khi tim đập nhanh, các cơ bị căng

gives away our feelings.

There's a dynamic mixture of acetone, isoprene and carbon dioxide

và tất cả không có biểu hiện rõ rệt nào về hành vi của con người.

Được rồi. Mọi người hãy cùng tôi xem đoạn phim này.

that changes when our heart speeds up, when our muscles tense,

Một vài thứ có thể được chiếu ở màn hình bên cạnh,

and all without any obvious change in our behaviors.

nhưng hãy cố gắng tập trung vào người đàn ông bên cửa sổ

Alright, I want you to watch this clip with me.

trên màn hình.

Some things might be going on on the side screens,

(Âm thanh bí hiểm)

but try and focus on the image in the front

and the man at the window.

(Eerie music)

(Tiếng la hét)

(Woman screams)

PC: Xin lỗi về điều này. Tôi cần có một phản ứng.

(Tiếng cười)

Thực tế là tôi đang theo dõi nồng độ carbon dioxide

tỏa ra từ mọi người.

PC: Sorry about that. I needed to get a reaction.

(Laughter)

Chúng tôi đã lắp đặt đường ống khắp khán phòng,

I'm actually tracking the carbon dioxide you exhale in the room right now.

ở bên dưới bục, bởi vì CO2 thì nặng hơn không khí.

Ngoài ra các ống này được kết nối với thiết bị ở phía sau

We've installed tubes throughout the theater,

giúp đo lường, với độ chính xác cao,

lower to the ground, because CO2 is heavier than air.

nồng độ đậm đặc chênh lệch liên tục, theo thời gian của CO2.

But they're connected to a device in the back

Những đám mây bên này là mô phỏng dữ liệu theo thời gian

that lets us measure, in real time, with high precision,

the continuous differential concentration of CO2.

của mật độ CO2.

Mọi người có thể thấy mảng đốm đỏ trên màn hình,

The clouds on the sides are actually the real-time data visualization

bởi vì chúng ta đang thấy rõ sự gia tăng với các đám mây màu,

of the density of our CO2.

vùng màu đỏ lớn và rộng hơn.

You might still see a patch of red on the screen,

Và đó là khi phần đông mọi người giật mình.

because we're showing increases with larger colored clouds,

Chính sự hồi hộp của mọi người dẫn đến sự thay đổi của carbon dioxide.

larger colored areas of red.

And that's the point where a lot of us jumped.

Được rồi, giờ thì, hãy xem lại đoạn phim.

(Âm thanh vui vẻ)

It's our collective suspense driving a change in carbon dioxide.

Alright, now, watch this with me one more time.

(Cheerful music)

(Người phụ nữ cười)

(Woman laughs)

PC: Mọi người đã đoán trước được.

Nhưng nó khác rất nhiều khi thay đổi nội dung ban đầu.

Thay đổi âm nhạc và hiệu ứng âm thanh

PC: You knew it was coming.

biến đổi hoàn toàn tác động về mặt cảm xúc của cảnh quay.

But it's a lot different when we changed the creator's intent.

Và chúng ta có thể cảm nhận hơi thở của mình.

Changing the music and the sound effects

Sự háo hức, nỗi sợ hãi, niềm vui

completely alter the emotional impact of that scene.

tất cả hiện lên như những khoảnh khắc có thể tái tạo, và nhận dạng

And we can see it in our breath.

một cách trực quan.

Con người tạo ra dấu hiệu hóa học trong cảm xúc của mình.

Suspense, fear, joy

all show up as reproducible, visually identifiable moments.

Đó là dấu chấm hết của gương mặt không cảm xúc.

We broadcast a chemical signature of our emotions.

Không gian, công nghệ sẽ hiểu cảm nhận của con người.

Chúng ta sẽ hiểu về nhau nhiều hơn so với trước đây.

It is the end of the poker face.

Chúng ta có cơ hội chạm đến và kết nối những trải nghiệm và tình cảm

Our spaces, our technology will know what we're feeling.

chính là nền tảng để loài người tự cảm nhận mình,

We will know more about each other than we ever have.

theo cách hòa mình và xúc cảm.

We get a chance to reach in and connect to the experience and sentiments

Tôi tin rằng đây là kỷ nguyên của sự đồng cảm.

Và chúng ta đang cho phép những khả năng

that are fundamental to us as humans

mà các đối tác công nghệ đích thực có thể đem lại

in our senses, emotionally and socially.

để con người kết nối với nhau nhờ công nghệ.

I believe it is the era of the empath.

Nếu nhận thức được sức mạnh của sự đồng cảm từ công nghệ,

And we are enabling the capabilities that true technological partners can bring

chúng ta sẽ có cơ hội

to how we connect with each other and with our technology.

nơi mà công nghệ có thể giúp hàn gắn sự chia rẽ về nhận thức và cảm xúc.

If we recognize the power of becoming technological empaths,

Và theo cách ấy, chúng ta có thể thay đổi cách nói chuyện.

we get this opportunity

Đem lại một tương lai tốt đẹp hơn

where technology can help us bridge the emotional and cognitive divide.

với những công nghệ như tương tác thực tế ảo

để cởi mở và gắn kết con người sâu sắc hơn.

And in that way, we get to change how we tell our stories.

We can enable a better future for technologies like augmented reality

Hãy hình dung một tư vấn viên học đường có thể nhận ra

một học sinh vui vẻ hướng ngoại đang trải qua thời gian khó khăn,

to extend our own agency and connect us at a much deeper level.

hay việc sẻ chia, có thể tạo nên sự khác biệt tích cực, quan trọng.

Imagine a high school counselor being able to realize

Hay chính quyền có thể nắm được sự khác nhau

that an outwardly cheery student really was having a deeply hard time,

giữa người đang trải qua khủng hoảng về sức khỏe tâm lý

where reaching out can make a crucial, positive difference.

và một loại cảm xúc tức giận,

và việc phản ứng một cách phù hợp.

Or authorities, being able to know the difference

Hoặc một nghệ sĩ, hiểu tác động trực tiếp từ tác phẩm của họ.

between someone having a mental health crisis

and a different type of aggression,

Leo Tolstoy định nghĩa quan điểm về nghệ thuật của mình

and responding accordingly.

bằng ý tưởng của nhà sáng tạo

Or an artist, knowing the direct impact of their work.

được trải nghiệm bởi người xem và ngược lại.

Các nghệ sĩ ngày nay có thể biết được cảm giác của chúng ta.

Leo Tolstoy defined his perspective of art

Nhưng cho dù đó là sự kết nối con người hay nghệ thuật,

by whether what the creator intended

was experienced by the person on the other end.

thì công nghệ ngày nay sẽ và có thể biết được

Today's artists can know what we're feeling.

những gì ta đang trải qua,

But regardless of whether it's art or human connection,

và tức là chúng ta có thể sống gần gũi và chân thật với nhau hơn.

today's technologies will know and can know

Nhưng tôi nhận ra nhiều người trong chúng ta

đã có một khoảng thời gian thực sự khó khăn

what we're experiencing on the other side,

với ý tưởng chia sẻ dữ liệu của chúng ta,

and this means we can be closer and more authentic.

và đặc biệt là ý tưởng mà mọi người biết về những điều

But I realize a lot of us have a really hard time

mà chúng ta không chủ động chia sẻ.

with the idea of sharing our data,

Bất cứ khi nào chúng ta nói chuyện,

and especially the idea that people know things about us

nhìn ai đó,

that we didn't actively choose to share.

hay không nhìn,

thì dữ liệu được trao đổi, tiết lộ,

Anytime we talk to someone,

dữ liệu đó ta dùng để học tập,

look at someone

ra quyết định về cuộc sống của bản thân và người khác.

or choose not to look,

data is exchanged, given away,

Tôi không mong đợi tạo ra một thế giới nơi mà đời tư của chúng ta bị công khai

that people use to learn,

make decisions about their lives and about ours.

và dữ liệu cá nhân, quyền riêng tư bị rò rỉ

đến tay những người và tổ chức mà chúng ta không muốn chia sẻ.

I'm not looking to create a world where our inner lives are ripped open

Nhưng tôi mong muốn tạo lập một thế giới

and our personal data and our privacy given away

nơi chúng ta có thể quan tâm lẫn nhau theo cách hiệu quả hơn,

to people and entities where we don't want to see it go.

hiểu hơn về ai đó đang cảm nhận thứ gì đó

But I am looking to create a world

mà hẳn là chúng ta nên chú ý đến.

where we can care about each other more effectively,

Và chúng ta có thể có những trải nghiệm phong phú từ công nghệ.

we can know more about when someone is feeling something

Công nghệ nào cũng có tính hai mặt.

that we ought to pay attention to.

Sự minh bạch đối với quy định ràng buộc và hiệu quả

And we can have richer experiences from our technology.

chắc chắn là có tính quyết định để tạo dựng nên sự tin tưởng.

Any technology can be used for good or bad.

Nhưng lợi ích mà “công nghệ đồng cảm” có thể đem đến cho cuộc sống

Transparency to engagement and effective regulation

are absolutely critical to building the trust for any of this.

xứng đáng để chúng ta xử lý những vấn đề tạo ra sự bất tiện.

But the benefits that "empathetic technology" can bring to our lives

Còn nếu không làm gì, thì sẽ có nhiều cơ hội và trải nghiệm

are worth solving the problems that make us uncomfortable.

mà chúng ta sẽ vuột khỏi tầm tay.

Cám ơn mọi người.

(Vỗ tay)

And if we don't, there are too many opportunities and feelings

we're going to be missing out on.

Thank you.

(Applause)