Why tech needs the humanities | Eric Berridge

154,214 views ・ 2018-05-22

TED


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Bao Chau Tuong Reviewer: Emily Nguyen
00:12
You've all been in a bar, right?
0
12647
2242
Tất cả mọi người đều từng đi bar, phải không?
00:14
(Laughter)
1
14913
1491
(Tiếng cười)
00:16
But have you ever gone to a bar
2
16759
2694
Nhưng đã khi nào các bạn vào quán bar
00:19
and come out with a $200 million business?
3
19477
2952
và đi ra với một vụ làm ăn 200 triệu đô chưa?
00:24
That's what happened to us about 10 years ago.
4
24276
2280
Đó là điều đã xảy ra với chúng tôi khoảng mười năm trước.
00:27
We'd had a terrible day.
5
27445
1705
Đó là một ngày tồi tệ.
00:30
We had this huge client that was killing us.
6
30012
4064
Một khách hàng lớn khiến chúng tôi rất đau đầu.
00:34
We're a software consulting firm,
7
34100
2604
Là một công ty tư vấn phần mềm,
00:36
and we couldn't find a very specific programming skill
8
36728
2982
nhưng chúng tôi không tìm được giải pháp lập trình nào phù hợp
00:39
to help this client deploy a cutting-edge cloud system.
9
39734
3158
giúp khách hàng triển khai hệ thống điện toán đám mây tiên tiến.
00:43
We have a bunch of engineers,
10
43798
1421
Chúng tôi có rất nhiều kĩ sư,
00:45
but none of them could please this client.
11
45243
2594
nhưng không ai có thể làm hài lòng khách hàng này.
00:49
And we were about to be fired.
12
49274
1657
Và chúng tôi sắp bị hủy hợp đồng.
00:51
So we go out to the bar,
13
51888
2335
Nên chúng tôi đi bar,
00:54
and we're hanging out with our bartender friend Jeff,
14
54247
4047
trò chuyện Jeff, một nhân viên pha chế rượu chúng tôi quen.
00:58
and he's doing what all good bartenders do:
15
58318
2001
Như tất cả người pha chế rượu tử tế khác,
01:00
he's commiserating with us, making us feel better,
16
60343
3022
thông cảm với chúng tôi, giúp chúng tôi cảm thấy tốt hơn,
01:03
relating to our pain,
17
63389
2292
chia sẻ nỗi buồn với chúng tôi,
và nói: "Khách hàng của các anh nghiêm trọng hóa vấn đề rồi.
01:05
saying, "Hey, these guys are overblowing it.
18
65705
2048
01:07
Don't worry about it."
19
67777
1183
Đừng lo lắng."
01:08
And finally, he deadpans us and says,
20
68984
2214
Cuối cùng, anh ấy thản nhiên đề nghị:
01:11
"Why don't you send me in there?
21
71222
2293
"Các anh có muốn tôi thử gặp họ không?
01:13
I can figure it out."
22
73539
1507
tôi sẽ tìm được cách."
01:15
So the next morning, we're hanging out in our team meeting,
23
75585
3081
Sáng hôm sau, chúng tôi có buổi họp nhóm,
01:19
and we're all a little hazy ...
24
79901
2555
và tất cả mọi người đều chếnh choáng say..
01:22
(Laughter)
25
82480
1150
(Tiếng cười)
01:24
and I half-jokingly throw it out there.
26
84504
2120
và tôi, nửa đùa nửa thật nói rằng:
01:26
I say, "Hey, I mean, we're about to be fired."
27
86648
2584
"Này, chúng ta thật sự sắp bị hủy hợp đồng đấy."
01:29
So I say,
28
89256
1302
Tôi nói tiếp:
01:30
"Why don't we send in Jeff, the bartender?"
29
90582
2082
"Hay ta cứ đưa Jeff đến đi, chàng pha rượu ấy?"
01:32
(Laughter)
30
92688
3077
(Tiếng cười)
01:35
And there's some silence, some quizzical looks.
31
95789
4061
Một vài giây im lặng, một vài ánh mắt nghi ngờ.
01:39
Finally, my chief of staff says, "That is a great idea."
32
99874
3542
Cuối cùng, đội trưởng nói rằng: " Ý hay đấy."
01:43
(Laughter)
33
103440
1737
(Tiếng cười)
01:45
"Jeff is wicked smart. He's brilliant.
34
105201
2094
" Jeff rất lanh lợi. Anh ấy rất thông minh.
01:48
He'll figure it out.
35
108168
1150
Anh ấy sẽ tìm ra cách.
01:50
Let's send him in there."
36
110328
1413
Hãy đưa anh đến đó."
01:52
Now, Jeff was not a programmer.
37
112189
2526
Jeff không phải là lập trình viên.
01:54
In fact, he had dropped out of Penn as a philosophy major.
38
114739
3889
Trên thực tế, anh học Triết tại Đại học Pennsylvania, nhưng đã bỏ học.
01:59
But he was brilliant,
39
119491
1994
Nhưng anh ấy rất giỏi,
02:01
and he could go deep on topics,
40
121509
2627
và có thể đào sâu vào vấn đề,
02:04
and we were about to be fired.
41
124160
2032
và chúng tôi thì sắp bị hủy hợp đồng.
02:06
So we sent him in.
42
126216
1150
Nên chúng tôi đã đưa anh đến đó.
02:09
After a couple days of suspense,
43
129839
1986
Sau một vài ngày đầu chờ đợi,
02:11
Jeff was still there.
44
131849
2157
anh ấy vẫn ở đó.
02:15
They hadn't sent him home.
45
135002
2140
Họ vẫn chưa bắt anh ấy nghỉ việc.
02:17
I couldn't believe it.
46
137166
2066
Tôi không thể tin được.
02:19
What was he doing?
47
139256
1491
Anh ấy đã làm gì?
02:21
Here's what I learned.
48
141281
1150
Đây là điều tôi học được.
02:23
He had completely disarmed their fixation on the programming skill.
49
143318
4210
Anh đã xóa bỏ định kiến của khách hàng trong kỹ thuật lập trình.
02:29
And he had changed the conversation,
50
149004
2921
Thay đổi cuộc trò chuyện,
02:31
even changing what we were building.
51
151949
2016
thậm chí, cả những thứ chúng tôi đang xây dựng.
02:33
The conversation was now about what we were going to build and why.
52
153989
4552
Cuộc trò chuyện giờ đây là về chúng ta muốn tạo ra thứ gì và tại sao.
02:41
And yes, Jeff figured out how to program the solution,
53
161059
5358
Vâng, Jeff đã tìm ra giải pháp,
02:46
and the client became one of our best references.
54
166441
2365
và khách hàng đó trở thành người giới thiệu tốt nhất của chúng tôi.
02:50
Back then, we were 200 people,
55
170782
1977
Khi ấy, công ty tôi mới có 200 người,
02:52
and half of our company was made up of computer science majors or engineers,
56
172783
6320
và nửa số nhân viên thuộc ngành công nghệ thông tin và kĩ sư,
02:59
but our experience with Jeff left us wondering:
57
179127
2261
nhưng bài học từ Jeff đã khiến chúng tôi tự hỏi:
03:02
Could we repeat this through our business?
58
182627
2071
"Việc này có nên tiếp tục?"
03:06
So we changed the way we recruited and trained.
59
186017
4261
Vì thế, chúng tôi thay đổi cách tuyển dụng và đào tạo.
03:11
And while we still sought after computer engineers and computer science majors,
60
191766
5984
Và dù chúng tôi vẫn săn đón kĩ sư máy tính và công nghệ thông tin,
03:17
we sprinkled in artists, musicians, writers ...
61
197774
4976
chúng tôi tuyển mộ xen lẫn các nghệ sĩ, nhạc sĩ, nhà văn..
03:24
and Jeff's story started to multiply itself throughout our company.
62
204818
4374
Và những câu chuyện tương tự như của Jeff đã xuất hiện nhiều hơn.
03:29
Our chief technology officer is an English major,
63
209216
3333
Trưởng phòng công nghệ của chúng tôi tốt nghiệp ngành ngôn ngữ Anh,
03:34
and he was a bike messenger in Manhattan.
64
214168
2214
và ông từng là người giao hàng ở Manhattan.
03:38
And today, we're a thousand people,
65
218680
1946
Hiện tại, chúng tôi có hàng ngàn nhân viên,
03:41
yet still less than a hundred have degrees in computer science or engineering.
66
221935
5452
nhưng chưa đến một trăm người có bằng kĩ sư hay công nghệ thông tin.
03:48
And yes, we're still a computer consulting firm.
67
228984
3183
Và chúng tôi vẫn là công ty tư vấn phần mềm.
Chúng tôi là công ty đầu ngành.
03:52
We're the number one player in our market.
68
232191
2126
Chúng tôi làm việc với các gói phần mềm tăng trưởng cao
03:54
We work with the fastest-growing software package
69
234341
2353
03:56
to ever reach 10 billion dollars in annual sales.
70
236718
2293
và đạt được doanh thu mười tỷ đô mỗi năm.
04:01
So it's working.
71
241015
1626
Như vậy, sự thay đổi đó có hiệu quả.
04:05
Meanwhile, the push for STEM-based education in this country --
72
245426
5731
Đồng thời, thúc đẩy giáo dục theo hướng khoa học kĩ thuật ( STEM-based) ở nước ta,
04:11
science, technology, engineering, mathematics --
73
251181
3334
chú trọng vào: khoa học, công nghệ, kĩ thuật, toán học,
04:14
is fierce.
74
254539
1212
rất quyết liệt.
04:15
It's in all of our faces.
75
255775
1880
Việc này rất đáng kinh ngạc.
04:18
And this is a colossal mistake.
76
258355
1674
Và đây là một sai lầm lớn.
04:21
Since 2009, STEM majors in the United States
77
261707
4229
Từ năm 2009 đến nay, số sinh viên theo học các ngành khoa học kỹ thuật ở Mỹ
04:25
have increased by 43 percent,
78
265960
2056
tăng 43 phần trăm,
04:28
while the humanities have stayed flat.
79
268040
2428
trong khi các ngành khoa học xã hội vẫn không thay đổi.
04:30
Our past president
80
270492
1365
Cựu tổng thống của chúng ta
04:33
dedicated over a billion dollars towards STEM education
81
273047
3503
đầu tư hơn một tỉ đô la vào các ngành khoa học kĩ thuật,
04:36
at the expense of other subjects,
82
276574
2839
mà thiếu quan tâm đến những ngành học khác,
04:39
and our current president
83
279437
2876
và tổng thống đương thời của chúng ta
04:42
recently redirected 200 million dollars of Department of Education funding
84
282337
4867
vừa chuyển 200 triệu đô từ quỹ Giáo dục
đầu tư vào ngành công nghệ thông tin.
04:47
into computer science.
85
287228
1469
04:49
And CEOs are continually complaining about an engineering-starved workforce.
86
289788
6381
Và các tổng giám đốc luôn than phiền về việc thiếu kĩ sư.
04:57
These campaigns,
87
297717
1445
Những hành động này,
05:00
coupled with the undeniable success of the tech economy --
88
300583
3548
cùng với thành công không thể phủ nhận của nền kinh tế công nghệ --
05:04
I mean, let's face it,
89
304155
1248
hãy đối mặt với thực tế,
05:05
seven out of the 10 most valuable companies in the world by market cap
90
305427
5508
bảy trên mười công ty có giá trị nhất trên thế giới
05:10
are technology firms --
91
310959
1511
là những công ty về công nghệ-
05:13
these things create an assumption
92
313662
1976
những điều này tạo nên một lối suy nghĩ
05:16
that the path of our future workforce will be dominated by STEM.
93
316805
4214
rằng tương lai các ngành khoa học kĩ thuật sẽ chiếm ưu thế.
05:24
I get it.
94
324583
1150
Tôi hiểu điều đó.
05:26
On paper, it makes sense.
95
326692
1621
Về lý thuyết, điều này là hợp lý,
05:29
It's tempting.
96
329498
1212
Và rất hấp dẫn.
05:33
But it's totally overblown.
97
333597
1933
Nhưng nó đã bị thổi phồng.
05:35
It's like, the entire soccer team chases the ball into the corner,
98
335554
6051
Giống như toàn bộ đội bóng đuổi theo trái bóng vào một góc,
05:41
because that's where the ball is.
99
341629
1778
chỉ vì nó ở đó.
05:44
We shouldn't overvalue STEM.
100
344841
2246
Chúng ta không nên quá đề cao khoa học kỹ thuật.
05:48
We shouldn't value the sciences any more than we value the humanities.
101
348133
3573
Chúng ta không nên coi trọng khoa học tự nhiên hơn khoa học xã hội.
05:52
And there are a couple of reasons.
102
352544
1722
Có một vài lý do cho điều này.
05:55
Number one, today's technologies are incredibly intuitive.
103
355058
5986
Thứ nhất, công nghệ ngày nay rất dễ tiếp cận.
Lí do khiến chúng ta có thể tuyển dụng nhân lực
06:01
The reason we've been able to recruit from all disciplines
104
361068
4000
từ nhiều ngành và có chuyên môn hóa cao
06:05
and swivel into specialized skills
105
365092
2119
06:08
is because modern systems can be manipulated without writing code.
106
368377
4754
vì xã hội hiện đại có thể hoạt động mà không cần viết mã.
06:13
They're like LEGO: easy to put together, easy to learn, even easy to program,
107
373155
5854
Chúng như LEGO: dễ lắp ráp, dễ học, dễ thao tác,
06:19
given the vast amounts of information that are available for learning.
108
379033
3491
luôn có sẵn một lượng thông tin khổng lồ phục vụ cho việc học.
06:23
Yes, our workforce needs specialized skill,
109
383173
2835
Đồng ý rằng, lực lượng lao động cần có kỹ năng chuyên sâu,
06:27
but that skill requires a far less rigorous and formalized education
110
387242
4794
nhưng những kĩ năng đó ngày càng ít
phụ thuộc vào một nền giáo dục cứng nhắc và quy cũ
06:32
than it did in the past.
111
392060
1856
như nó đã từng.
06:34
Number two, the skills that are imperative and differentiated
112
394876
5739
Thứ hai, kỹ năng buộc phải có
06:40
in a world with intuitive technology
113
400639
3149
trong thế giới công nghệ dễ dàng tiếp cận này,
06:43
are the skills that help us to work together as humans,
114
403812
3587
là kỹ năng giúp ta làm việc cùng nhau,
nơi khó khăn nằm ở việc hình dung ra sản phẩm cuối cùng
06:49
where the hard work is envisioning the end product
115
409184
3984
và những công dụng tuyệt vời của nó,
06:54
and its usefulness,
116
414193
1492
06:55
which requires real-world experience and judgment and historical context.
117
415709
6214
đòi hỏi kinh nghiệm thực tế, sự phán đoán và bối cảnh lịch sử.
07:03
What Jeff's story taught us
118
423232
2286
Câu chuyện của Jeff dạy chúng ta rằng khách hàng đặt trọng tâm vào sai chỗ.
07:05
is that the customer was focused on the wrong thing.
119
425542
3531
07:10
It's the classic case:
120
430160
1507
Đây là một điều thường gặp:
07:12
the technologist struggling to communicate with the business and the end user,
121
432661
4262
Kỹ thuật viên gặp khó khăn trong giao tiếp với doanh nghiệp và người dùng,
07:16
and the business failing to articulate their needs.
122
436947
4186
doanh nghiệp thất bại trong việc nói rõ nhu cầu của mình.
07:22
I see it every day.
123
442033
1706
Tôi thấy điều này mỗi ngày.
07:25
We are scratching the surface
124
445448
1922
Chúng ta chỉ sử dụng được một phần khả năng của mình
07:27
in our ability as humans to communicate and invent together,
125
447394
4809
để trao đổi và sáng tạo cùng nhau.
07:32
and while the sciences teach us how to build things,
126
452227
4580
Khoa học tự nhiện dạy chúng ta cách tạo nên một vật,
07:36
it's the humanities that teach us what to build and why to build them.
127
456831
5410
khoa học xã hội lại giúp ta định hướng và tìm ra ý nghĩa của chúng.
07:43
And they're equally as important,
128
463612
2604
Cả hai đều quan trọng như nhau,
07:46
and they're just as hard.
129
466240
1507
và đều khó như nhau.
07:50
It irks me ...
130
470476
1995
Tôi cảm thấy rất khó chịu
07:54
when I hear people treat the humanities as a lesser path,
131
474532
5493
khi thấy mọi người xem thường khoa học xã hội,
08:00
as the easier path.
132
480049
1184
như những điều dễ dàng.
08:01
Come on!
133
481840
1150
Thôi nào!
08:04
The humanities give us the context of our world.
134
484258
4150
Khoa học xã hội cho ta thấy bối cảnh xã hội.
08:10
They teach us how to think critically.
135
490573
3437
Chúng dạy ta cách tư duy phản biện.
08:14
They are purposely unstructured,
136
494034
1969
Chúng được thiết kế không theo hệ thống,
08:16
while the sciences are purposely structured.
137
496027
2546
còn các môn khoa học tự nhiên lại có một hệ thống rõ ràng.
08:19
They teach us to persuade, they give us our language,
138
499745
3588
Chúng dạy ta cách thuyết phục, cung cấp ngôn ngữ,
08:23
which we use to convert our emotions to thought and action.
139
503357
6839
để chúng ta truyền tải cảm xúc, rồi từ đó suy nghĩ và hành động.
08:32
And they need to be on equal footing with the sciences.
140
512267
4264
Và chúng cần được xem trọng như các môn khoa học tự nhiên.
08:36
And yes, you can hire a bunch of artists
141
516555
3992
Các bạn có thể thuê nhiều nghệ sĩ
08:40
and build a tech company
142
520571
1333
để xây một công ty công nghệ
08:43
and have an incredible outcome.
143
523166
1770
và đạt được nguồn lợi khủng.
08:46
Now, I'm not here today to tell you that STEM's bad.
144
526616
4722
Tôi đến đây không phải để chê bai khoa học kỹ thuật.
08:52
I'm not here today to tell you that girls shouldn't code.
145
532778
3984
Tôi không đến đây để nói rằng các bé gái không nên học lập trình.
08:57
(Laughter)
146
537111
1039
(Tiếng cười)
08:58
Please.
147
538174
1150
Làm ơn.
09:00
And that next bridge I drive over
148
540355
2568
Những cây cầu mà ta sẽ đi qua,
09:02
or that next elevator we all jump into --
149
542947
3550
hay những cái thang máy ta sẽ sử dụng--
09:07
let's make sure there's an engineer behind it.
150
547602
2207
nhất định phải có bàn tay kỹ sư đằng sau chúng.
09:09
(Laughter)
151
549833
3642
(Tiếng cười)
09:14
But to fall into this paranoia
152
554233
3295
Nhưng để bản thân bị cuốn vào hoang tưởng
09:17
that our future jobs will be dominated by STEM,
153
557552
4872
các công việc tương lai
sẽ tập trung ở nhóm ngành khoa học kỹ thuật
09:22
that's just folly.
154
562448
1635
là một điều hết sức nực cười.
09:24
If you have friends or kids or relatives or grandchildren
155
564526
4091
Nếu các bạn có bạn bè, con cái, họ hàng, cháu trai, cháu gái..
09:28
or nieces or nephews ...
156
568641
1799
09:30
encourage them to be whatever they want to be.
157
570464
3150
hãy khuyến khích họ trở thành bất cứ gì họ muốn.
09:34
(Applause)
158
574336
6896
(Vỗ tay)
09:41
The jobs will be there.
159
581607
2015
Việc làm sẽ vẫn còn đó.
09:45
Those tech CEOs
160
585741
1477
Những giám đốc công nghệ
09:48
that are clamoring for STEM grads,
161
588235
3334
đang hô hào đòi các sinh viên ngành khoa học kỹ thuật,
09:51
you know what they're hiring for?
162
591593
1784
bạn có biết họ đang tuyển dụng những ai không?
09:54
Google, Apple, Facebook.
163
594430
2025
Google, Apple, Facebook.
09:57
Sixty-five percent of their open job opportunities
164
597468
3627
65% công việc của những công ty này
10:01
are non-technical:
165
601119
1721
không liên quan gì đến kĩ thuật:
10:03
marketers, designers, project managers, program managers,
166
603845
4889
Nhân viên tiếp thị, thiết kế, quản lý dự án, quản lý chương trình,
10:08
product managers, lawyers, HR specialists,
167
608758
3381
quản lý sản phẩm, luật sư, quản lý nhân sự,
10:12
trainers, coaches, sellers, buyers, on and on.
168
612163
3325
huấn luyện viên, nhân viên mua hàng, nhân viên bán hàng, vân vân.
10:15
These are the jobs they're hiring for.
169
615512
3438
Đây là những công việc họ tuyển.
10:20
And if there's one thing that our future workforce needs --
170
620602
5405
Và còn một điều nữa lực lao động tương lai của chúng ta cần--
10:26
and I think we can all agree on this --
171
626031
1952
và tôi nghĩ chúng ta đều nhất trí--
10:29
it's diversity.
172
629056
1150
đó là sự đa dạng.
10:31
But that diversity shouldn't end with gender or race.
173
631706
4074
Nhưng sự đa dạng không chỉ dừng lại ở phạm vi giới tính hay chủng tộc.
10:35
We need a diversity of backgrounds
174
635804
2103
Chúng ta cần sự đa dạng trong chuyên ngành và kĩ năng,
10:39
and skills,
175
639192
1150
10:42
with introverts and extroverts
176
642100
3738
với những người hướng nội và hướng ngoại,
10:45
and leaders and followers.
177
645862
2953
các lãnh đạo và những người làm theo.
10:48
That is our future workforce.
178
648839
1689
Đó là lực lượng lao động tương lai của chúng ta.
10:51
And the fact that the technology is getting easier and more accessible
179
651767
5699
Sự thật là công nghệ đang ngày càng dễ sử dụng và truy cập
10:57
frees that workforce up
180
657490
1818
giải phóng lực lượng lao động
10:59
to study whatever they damn well please.
181
659332
3372
để làm mọi điều họ muốn.
11:03
Thank you.
182
663273
1151
Cảm ơn.
11:04
(Applause)
183
664448
6623
(Vỗ tay)
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7