Liz Diller: A giant bubble for debate

Liz Diller: Bong bóng khổng lồ cho một cuộc đàm luận

Translator: Phan Chau Reviewer: Bach Hoi

We conventionally divide space

Chúng ta thường phân loại không gian

into private and public realms,

theo sở hữu tư-công,

and we know these legal distinctions very well

và chúng ta am hiểu lằn ranh pháp lý giữa chúng

because we've become experts

vì chúng ta đã trở thành chuyên gia

at protecting our private property and private space.

trong việc bảo vệ tài sản cá nhân và khu vực công cộng.

But we're less attuned

Nhưng chúng ta ít để ý hơn tới

to the nuances of the public.

sắc thái của cộng đồng.

What translates generic public space into qualitative space?

Điều gì biến không gian công cộng bình thường thành một không gian có bản sắc?

I mean, this is something

Đây là điều

that our studio has been working on

mà studio chúng tôi nghiên cứu

for the past decade.

trong suốt thập kỉ qua.

And we're doing this through some case studies.

và chúng tôi nghiên cứu qua các tình huống cụ thể.

A large chunk of our work

Một phần lớn công việc

has been put into transforming

là để chuyển hóa

this neglected industrial ruin

tàn tích công nghệ bị lãng quên này

into a viable post-industrial space

thành một không gian hậu công nghiệp sống động

that looks forward and backward

nhìn về phía trước và phía sau

cùng một lúc.

at the same time.

Một khối lượng công việc nữa

And another huge chunk of our work

has gone into making relevant

dành cho việc cải tiến

a site that's grown out of sync with its time.

một không gian đã trở nên lỗi thời.

We've been working on democratizing Lincoln Center

Chúng tôi tìm cách để đưa Lincoln Center

for a public that doesn't usually have $300

đến với một cộng đồng không thường tiêu xài $300

to spend on an opera ticket.

cho một vé xem opera.

So we've been eating, drinking,

Chúng tôi đã cùng ăn, uống,

thinking, living public space

cùng nghĩ và cùng sống với không gian công cộng

for quite a long time.

trong một thời gian dài.

And it's taught us really one thing,

Và một điều chúng tôi học được,

and that is to truly make good public space,

là để tạo ra một không gian công cộng đích thực,

you have to erase the distinctions

bạn phải xóa đi những lằn ranh

between architecture, urbanism,

giữa kiến trúc, nếp sống đô thị,

landscape, media design

phong cảnh, thiết kế truyền thông

and so on.

vân vân

It really goes beyond distinction.

Nó phải thật sự vượt ra khỏi sự phân biệt đó.

Now we're moving onto Washington, D.C.

Hiện tại chúng tôi đã chuyển tới Washington, D.C.

and we're working on another transformation,

và đang tạo ra một sự thay đổi nữa,

and that is for the existing Hirshhorn Museum

đó là cho Bảo tàng Hirshhorn

that's sited

tọa lạc

on the most revered public space in America,

trong một không gian công cộng trang nghiêm nhất nước Mĩ,

the National Mall.

Khu thương mại Quốc gia (National Mall).

The Mall is a symbol

Khu thương mại là một biểu tượng

of American democracy.

của nền dân chủ Hoa Kỳ.

And what's fantastic is that this symbol

Và điều thú vị là biểu tượng này

is not a thing, it's not an image,

không phải là một thứ hiện hữu, không phải một hình ảnh

it's not an artifact,

không phải một hiện vật,

actually it's a space,

mà là một không gian,

and it's kind of just defined by a line of buildings

nó kiểu như được định hình bởi những đường nét của kiến trúc

on either side.

bao quanh.

It's a space where citizens can voice their discontent

Đó là một không gian mà người dân có thể lên tiếng phản đối

and show their power.

và thể hiện quyền lực của họ.

It's a place where pivotal moments in American history

Đó là nơi mà những thời khắc then chốt trong lịch sử Hoa Kỳ

have taken place.

đã diễn ra.

And they're inscribed in there forever --

Và chúng được ghi khắc ở đó mãi mãi --

like the march on Washington for jobs and freedom

như cuộc diễu hành ở Washington đòi việc làm và tự do

and the great speech that Martin Luther King gave there.

và bài diễn thuyết của Martin Luther King.

The Vietnam protests, the commemoration of all that died

Cuộc phản đối chiến tranh Việt Nam, nghi lễ tưởng niệm những người đã chết

in the pandemic of AIDS,

trong đại dịch AIDS,

the march for women's reproductive rights,

cuộc diễu hành cho quyền sinh sản của phụ nữ,

right up until almost the present.

cho đến hiện tại.

The Mall is the greatest civic stage

Khu thương mại là sân khấu tốt nhất của người dân

in this country for dissent.

trên đất nước này khi có bất đồng chính kiến.

And it's synonymous with free speech,

Và nó gắn liền với sự tự do ngôn luận,

even if you're not sure what it is that you have to say.

ngay cả khi người ta không chắc phải nói điều gì.

It may just be a place for civic commiseration.

Nó đơn giản là một nơi để tìm sự đồng cảm.

There is a huge disconnect, we believe,

Chúng tôi tin có một sự đứt quãng

between the communicative and discursive space of the Mall

giữa không gian mang tính kết nối và đàm luận của khu thương mại

and the museums that line it to either side.

và những bảo tàng giới hạn nó.

And that is that those museums are usually passive,

Và đó là vì những bảo tàng đó thường thụ động,

they have passive relationships between the museum

có một mối quan hệ thụ động giữa bảo tàng

as the presenter and the audience,

trong vai trò người trình bày và khán giả,

as the receiver of information.

trong vai trò người tiếp nhân thông tin.

And so you can see dinosaurs

Vậy nên bạn có thể thấy những con khủng long,

and insects and collections of locomotives

côn trùng và bộ sưu tập đầu máy xe lửa

and all of that,

tất cả những thứ đó,

but you're really not involved;

nhưng bạn thật sự không tham gia vào;

you're being talked to.

bạn được nghe người khác nói.

When Richard Koshalek took over as director of the Hirshhorn

Khi Richard Koshalek lên chức giám đốc của Hirshhorn

in 2009,

vào năm 2009,

he was determined to take advantage

ông đã quyết định lợi dụng

of the fact that this museum was sited

việc bảo tàng nằm ở

at the most unique place:

một nơi đặc biệt:

at the seat of power in the U.S.

trung tâm quyền lực của Hoa Kỳ.

And while art and politics

Nghệ thuật và chính trị

are inherently and implicitly together always and all the time,

từ lâu đã có quan hệ tiềm tàng với nhau

there could be some very special relationship

vậy có thể một mối quan hệ rất đặc biệt nào đó

that could be forged here in its uniqueness.

sẽ được tạo dựng ở đây bởi tính đặc biệt này.

The question is, is it possible ultimately

Câu hỏi đặt ra là, có khả thi không

for art to insert itself

khi đưa nghệ thuật vào

into the dialogue of national and world affairs?

đối thoại quốc gia và quốc tế?

And could the museum be an agent of cultural diplomacy?

Và bảo tàng có thể trở thành một đại diện của ngoại giao văn hóa hay không?

There are over 180 embassies in Washington D.C.

Có hơn 180 đại sứ quán ở Washington D.C.

There are over 500 think tanks.

Có hơn 500 tăng duy.

There should be a way

Nên có một cách

of harnessing all of that intellectual and global energy

để khai thác tất cả tri thức và năng lượng toàn cầu đó

into, and somehow through, the museum.

vào, và một cách nào đó, qua, bảo tàng này.

There should be some kind of brain trust.

Nên có một kiểu nhóm cố vấn.

So the Hirshhorn, as we began to think about it,

Vậy khi chúng tôi bắt đầu nghĩ về Hirshhorn,

and as we evolved the mission,

và khi chúng tôi tham gia vào sứ mệnh,

with Richard and his team --

với Richard và nhóm của ông ấy --

it's really his life blood.

nó thật sự là tâm huyết của ông ta.

But beyond exhibiting contemporary art,

Nhưng trên cả việc trưng bày nghệ thuật đương đại,

the Hirshhorn will become a public forum,

Hirshhorn sẽ trở thành một diễn đàn cho cộng đồng,

a place of discourse

một nơi để tranh luận

for issues around arts,

về những vấn đề xoay quanh nghệ thuật,

culture, politics and policy.

văn hóa, chính trị và chính sách.

It would have the global reach of the World Economic Forum.

Nó sẽ có tầm vóc toàn cầu như là Diễn đàn Kinh tế Thế giới.

It would have the interdisciplinarity of the TED Conference.

Nó sẽ có sự đa lĩnh vực như Hội nghị TED.

Nó sẽ có không khí thân mật như một quảng trường thành phố.

It would have the informality of the town square.

And for this new initiative,

Với khởi đầu mới,

the Hirshhorn would have to expand

Hirshhorn sẽ phải mở rộng

or appropriate a site

hoặc dành ra một khu vực

for a contemporary, deployable structure.

cho một kiến trúc hiện đại, linh động

This is it. This is the Hirshhorn --

Nó đây. Đây là Hirshhorn --

so a 230-foot-diameter concrete doughnut

một cái donut bê tông có đường kính 230 foot

designed in the early '70s

được thiết kế đầu thập kỉ 70

by Gordon Bunshaft.

bởi Gordon Bunshaft.

It's hulking, it's silent,

Nó khổng lồ, im ắng,

it's cloistered, it's arrogant,

tách biệt, kiêu hãnh,

it's a design challenge.

nó là một thử thách thiết kế.

Architects love to hate it.

Kiến trúc sư luôn ghét nó.

One redeeming feature

Một đặc điểm bù lại

is it's lifted up off the ground

là kiến trúc này nhấc khỏi mặt đất

and it's got this void,

và có được khoảng không này,

and it's got an empty core

nó có một cái lõi rỗng không

kind of in the spirit and that facade

mà trong cái thần và vẻ bề ngoài

very much corporate and federal style.

là một phong cách tập trung và hợp tác.

And around that space,

Và bao quanh không gian đó,

the ring is actually galleries.

đường vòng thật ra là phòng trưng bày.

Very, very difficult to mount shows in there.

Thật sự rất khó để tổ chức các show trong đó.

When the Hirshhorn opened,

Khi Hirshhorn mở cửa,

Ada Louise Huxstable, the New York Times critic,

Ada Louise Huxtable, nhà phê bình của New York Yimes,

đã có vài câu thẳng thắn:

had some choice words:

"Neo-penitentiary modern."

"Ngục tù hiện đại kiểu mới."

"A maimed monument and a maimed Mall

"Một đài tưởng niệm tàn tật và một khu thương mại tàn tật

for a maimed collection."

cho một bộ sưu tập tàn tật."

Almost four decades later,

Gần bốn thập kỉ sau,

how will this building expand

tòa nhà này sẽ phát triển như thế nào

for a new progressive program?

trong một chương trình cầu tiến?

Where would it go?

Nó sẽ được đầu tư ở đâu?

It can't go in the Mall.

Không thể ở trong khu thương mại.

There is no space there.

vì ở đó không có chỗ trống.

It can't go in the courtyard.

Không thể ở sân trong,

It's already taken up by landscape and by sculptures.

đã có phong cảnh và những tác phẩm điêu khắc chiếm chỗ.

Well there's always the hole.

Vẫn còn cái lõi ở đó.

But how could it take the space of that hole

Nhưng làm sao có thể sử dụng không gian đó

and not be buried in it invisibly?

mà không bị mất hút trong nó?

How could it become iconic?

Làm sao để nó mang tính biểu tượng?

And what language would it take?

Và nó sẽ mang phong thái nào?

The Hirshhorn sits among the Mall's monumental institutions.

Hirshhorn nằm giữa những tổ chức đồ sộ của khu thương mại.

Most are neoclassical, heavy and opaque,

Đa số là tân cổ điển, nặng nề và tối tăm

made of stone or concrete.

xây từ đá và bê tông.

And the question is,

Câu hỏi đặt ra là,

if one inhabits that space,

nếu một thứ nằm trong không gian đó

what is the material of the Mall?

thì chất liệu của khu thương mại phải là gì?

It has to be different from the buildings there.

nó phải khác biệt với những tòa nhà ở đó.

It has to be something entirely different.

Nó phải là thứ gì đó hoàn toàn khác biệt.

It has to be air.

Nó phải là không khí.

In our imagination, it has to be light.

Trong trí tưởng tượng của chúng tôi, nó phải nhẹ nhàng.

It has to be ephemeral. It has to be formless.

Nó phải là một thứ tạm thời, nó phải vô hình dạng.

và phải tự do.

And it has to be free.

(Video)

(Video)

So this is the big idea.

Vậy đây là ý tưởng lớn.

It's a giant airbag.

Đây là một túi khí khổng lồ.

The expansion takes the shape of its container

nở ra theo hình dạng của vật chứa

and it oozes out wherever it can --

và có thể xì hơi khi nào cũng được --

the top and sides.

qua đỉnh và mặt bên.

But more poetically,

Nói một cách lãng mạn hơn,

we like to think of the structure

chúng tôi muốn nhìn kiến trúc này

as inhaling the democratic air of the Mall,

như là nó đang hít thở trong bầu không khí dân chủ của khu thương mại

bringing it into itself.

và giữ lại cho chính nó.

The before and the after.

Trước và sau.

It was dubbed "the bubble" by the press.

Nó được báo chí gán cho cái tên "bong bóng".

That was the lounge.

Đây là sảnh.

It's basically one big volume of air

Nó thực chất là một khối khí khổng lồ

that just oozes out in every direction.

có thể xì ra theo bất kì hướng nào.

The membrane is translucent.

Màng bọc xung quanh xuyên thấu.

It's made of silcon-coated glass fiber.

Nó được làm từ kính phủ silicon.

And it's inflated twice a year for one month at a time.

Nó phồng lên hai lần một năm, mỗi lần kéo dài một tháng.

This is the view from the inside.

Đây là quang cảnh nhìn từ bên trong.

So you might have been wondering

Có lẽ bạn đang thắc mắc

how in the world

làm thế nào mà

did we get this approved by the federal government.

cái này được duyệt bởi chính phủ.

It had to be approved by actually two agencies.

Nó thực ra phải được đồng ý bởi hai cơ quan.

And one is there to preserve

Trong đó một cơ quan là để bảo tồn

the dignity and sanctity of the Mall.

giá trị và vẻ nghiêm trang của khu thương mại.

I blush whenever I show this.

Tôi đỏ mặt khi nào tôi phải đưa cái này ra.

It is yours to interpret.

Tùy bạn phiên dịch nó.

But one thing I can say

Nhưng tôi chắc chắn rằng

is that it's a combination

đó là sự kết hợp

of iconoclasm

của sự bất tuân những quan niệm cũ kĩ

and adoration.

và đồng thời là sự tôn vinh.

There was also some creative interpretation involved.

Ngoài ra cũng có một số cách hiểu thú vị.

The Congressional Buildings Act of 1910

Đạo luật Tòa nhà Quốc hội (Congressional Buildings Act) vào năm 1910

limits the height of buildings in D.C.

giới hạn chiều cao của những tòa nhà ở D.C.

to 130 feet,

tới 130 feet,

except for spires, towers, domes and minarets.

trừ các tòa nhà xoắn ốc, tháp, mái vòm, tháp Hồi giáo.

This pretty much exempts monuments of the church and state.

Đạo luật này gần như loại trừ những công trình của nhà thờ và của bang.

And the bubble is 153 ft.

Còn "Bong bóng" cao 153 ft.

That's the Pantheon next to it.

gần như đền Pantheon bên cạnh.

It's about 1.2 million cubic feet of compressed air.

Nó gồm khoảng 1.2 triệu khối khí nén.

And so we argued it

Vì vậy chúng tôi đã đấu tranh cho nó

on the merits of being a dome.

trên danh nghĩa là một mái vòm.

So there it is,

Vậy nó đây,

very stately,

oai nghiêm,

among all the stately buildings in the Mall.

giữa những tòa nhà oai nghiêm trong khu thương mại.

And while this Hirshhorn is not landmarked,

Và cho dù Hirshhorn chưa được dùng làm mốc,

it's very, very historically sensitive.

nó là một di tích nhạy cảm với những thay đổi.

And so we couldn't really touch its surfaces.

và vì vậy chúng tôi không thể đụng đến bề mặt của nó.

We couldn't leave any traces behind.

Chúng tôi không được để lại dấu vết nào.

So we strained it from the edges,

Vậy nên chúng tôi kéo căng nó từ các bên,

and we held it by cables.

và giữ lại bằng dây cáp.

It's a study of some bondage techniques,

Việc đó yêu cầu nghiên cứu một vài kĩ thuật buộc dây,

which are actually very important

mà thật sự rất, rất cần thiết

because it's hit by wind all the time.

bởi vì nó luôn bị gió đập vào.

There's one permanent steel ring at the top,

Có một vòng thép không gỉ ở trên đỉnh,

but it can't be seen from any vantage point on the Mall.

nhưng nó không thể thấy được từ bất cứ điểm thuận lợi nào trong khu thương mại.

There are also some restrictions

Và cũng có một số hạn chế

about how much it could be lit.

về việc nó có thể được thắp sáng đến mức nào.

It glows from within, it's translucent.

Nó phát sáng từ bên trong, nó xuyên thấu.

But it can't be more lit than the Capitol

Nhưng nó không được sáng hơn tòa nhà Quốc hội

or some of the monuments.

và một số công trình.

So it's down the hierarchy on lighting.

Vậy thắp sáng phải dựa vào thứ bậc.

Nó đến công trình này hai lần một năm.

So it comes to the site twice a year.

It's taken off the delivery truck.

Nó sẽ được lấy xuống xe tải.

It's hoisted.

được kéo lên.

And then it's inflated

và được bơm phồng

with this low-pressure air.

với khí áp suất thấp.

And then it's restrained with the cables.

rồi được cố định bằng dây cáp.

And then it's ballasted with water at the very bottom.

và dằn lại bằng nước ở dưới đáy.

This is a very strange moment

Có một thời điểm rất lạ

where we were asked by the bureaucracy at the Mall

khi nhà chức trách ở khu thương mại hỏi chúng tôi rằng

how much time would it take to install.

nó sẽ mất thời gian bao lâu để lắp đặt.

And we said, well the first erection would take one week.

Chúng tôi nói lần dựng lên đầu tiên sẽ mất một tuần.

And they really connected with that idea.

và họ thật sự thấu hiểu điều đó.

And then it was really easy all the way through.

Sau đó mọi chuyện đều dễ dàng.

So we didn't really have that many hurdles, I have to say,

Thật sự không có nhiều chướng ngại lắm, phải nói như thế,

with the government and all the authorities.

với chính phủ và những nhà cầm quyền.

But some of the toughest hurdles

Nhưng những khó khăn lớn nhất

have been the technical ones.

là khó khăn kĩ thuật.

This is the warp and weft.

Đây là bề mặt.

This is a point cloud.

Đây là một đám mây nhọn.

There are extreme pressures.

Có những áp lực cực lớn.

This is a very, very unusual building

Đây là một công trình rất lạ thường

nó không có sức nặng do trọng lượng

in that there's no gravity load,

but there's load in every direction.

mà lại có sức ép từ mọi phía.

And I'm just going to zip through these slides.

Tôi sẽ qua nhanh các slide này.

And this is the space in action.

Và đây là không gian được đưa vào hoạt động.

So flexible interior for discussions,

Nội thất linh động cho các cuộc thảo luận,

just like this, but in the round --

như thế này, nhưng được xếp vòng tròn --

luminous and reconfigurable.

được thắp sáng và có thể tháo dỡ, lắp đặt

Could be used for anything,

Có thể dùng cho mọi thứ,

for performances, films,

trình diễn, chiếu phim,

for installations.

triển lãm.

And the very first program

Và chương trình đầu tiên

will be one of cultural dialogue and diplomacy

sẽ là đối thoại và ngoại giao về văn hóa

organized in partnership

tổ chức với sự hợp tác

with the Council on Foreign Relations.

của Hội đồng Quan hệ quốc tế (Council of Foreign Relations).

Form and content are together here.

Hình thức và nội dung hài hòa ở đây.

The bubble is an anti-monument.

"Bong bóng" là một tòa nhà không-để-tưởng-niệm.

The ideals of participatory democracy

Ý tưởng về một chế độ dân chủ khách quan

are represented through suppleness

được thể hiện qua sự mềm dẻo

rather than rigidity.

hơn là sự cứng nhắc.

Art and politics

Nghệ thuật và chính trị

occupy an ambiguous site outside the museum walls,

nằm trên một khu vực không ranh giới bên ngoài những bức tường của bảo tàng,

but inside of the museum's core,

nhưng bên trong lõi của bảo tàng,

blending its air

hòa trộn không khí của nó

with the democratic air of the Mall.

với bầu không khí dân chủ của khu thương mại.

And the bubble will inflate

Và bong bóng này sẽ phồng lên

hopefully for the first time

mong rằng lần đầu tiên

at the end of 2013.

là vào cuối năm 2013.

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)