How America's public schools keep kids in poverty | Kandice Sumner

Translator: Minh Thư Reviewer: Nhat Kim Quach

I want to talk to you about my kids.

Tôi muốn nói với các bạn | về những đứa con của tôi.

Now, I know everyone thinks that their kid is the most fantastic,

Tôi biết mọi người đều nghĩ con họ là đứa trẻ tuyệt vời nhất,

the most beautiful kid that ever lived.

xinh đẹp nhất trên đời.

But mine really are.

Nhưng con tôi thật sự như vậy.

(Laughter)

(Cười)

I have 696 kids,

Tôi có 696 người con,

and they are the most intelligent, inventive, innovative,

chúng là những đứa trẻ thông minh, sáng tạo, thích đổi mới,

brilliant and powerful kids that you'll ever meet.

tài năng và kiên cường nhất mà bạn gặp.

Any student I've had the honor of teaching in my classroom is my kid.

Bất kể học sinh nào tôi vinh dự được dạy trong lớp đều là con tôi.

However, because their "real" parents aren't rich

Nhưng, vì bố mẹ thật sự của chúng không giàu

and, I argue, because they are mostly of color,

và, tôi muốn nói rõ, vì đa số họ là người da màu,

they will seldom get to see in themselves

họ sẽ hiếm khi nhìn thấy ở chính bản thân

the awesomeness that I see in them.

sự tuyệt vời mà tôi thấy ở họ.

Because what I see in them is myself --

Vì những gì tôi thấy ở họ là chính bản thân tôi --

or what would have been myself.

hoặc tôi từng như vậy.

I am the daughter of two hardworking,

Tôi là con gái của hai đấng sinh thành siêng năng,

có học vấn đại học, người Châu Phi-Mỹ

college-educated, African-American parents

who chose careers as public servants:

mà đã chọn sự nghiệp để phục vụ cho cộng đồng:

my father, a minister; my mother, an educator.

bố tôi là ngoại trưởng; mẹ tôi là giáo viên.

Sự giàu có chưa bao giờ là ước mơ quan trọng ở nhà tôi.

Wealth was never the primary ambition in our house.

Because of this lack of wealth,

Vì không được giàu có,

we lived in a neighborhood that lacked wealth,

chúng tôi đã sống ở khu phố cũng không giàu có,

and henceforth a school system that lacked wealth.

và một hệ thống giáo dục cũng không giàu có.

Luckily, however, we struck the educational jackpot

May thay, chúng tôi gây ấn tượng bằng sự giáo dục thành công

trong chương trình tình nguyện chống phân biệt chủng tộc.

in a voluntary desegregation program

that buses inner-city kids -- black and brown --

đã đưa những đứa trẻ nội thành -- da màu --

out to suburban schools -- rich and white.

đến học ở trường ngoại thành cho trẻ giàu và da trắng.

At five years old, I had to take an hour-long bus ride

Khi năm tuổi, tôi phải bắt chuyến xe buýt dài một giờ đồng hồ

đến một nơi xa xôi

to a faraway place

để nhận sự giáo dục tốt hơn.

to get a better education.

At five years old, I thought everyone had a life just like mine.

Khi năm tuổi, tôi từng nghĩ mọi người đều có cuộc sống giống như tôi.

I thought everyone went to school

Tôi nghĩ rằng mọi người đều được đi học

and were the only ones using the brown crayons

và có những người dùng màu nâu

để vẽ chân dung gia đình họ,

to color in their family portraits,

while everyone else was using the peach-colored ones.

trong khi đó tất cả người khác lại dùng màu hồng đào.

At five years old, I thought everyone was just like me.

Khi năm tuổi, tôi đã nghĩ mọi người đều như tôi.

But as I got older, I started noticing things, like:

Nhưng khi lớn lên, tôi bắt đầu nhận ra nhiều thứ, như là:

How come my neighborhood friend don't have to wake up

Tại sao bạn hàng xóm tôi không phải dậy

at five o'clock in the morning,

lúc năm giờ sáng

và đi học mất một giờ đồng hồ?

and go to a school that's an hour away?

How come I'm learning to play the violin

Tại sao tôi học chơi violin

while my neighborhood friends don't even have a music class?

trong khi hàng xóm tôi không có lấy một lớp học về âm nhạc?

Tại sao hàng xóm tôi đang học và đọc tài liệu

Why were my neighborhood friends learning and reading material

that I had done two to three years prior?

mà tôi đã học ba năm trước đó?

See, as I got older,

Các bạn thấy đấy, khi lớn lên,

I started to have this unlawful feeling in my belly,

Tôi bắt đầu có cảm giác bất ổn trong bụng,

like I was doing something that I wasn't supposed to be doing;

như thể tôi đang làm điều mà tôi không nên làm;

taking something that wasn't mine;

được nhận điều gì đó không phải của tôi;

receiving a gift,

nhận một món quà

but with someone else's name on it.

nhưng với tên người nào đó ghi trên nó.

All these amazing things that I was being exposed to

Tất cả những thứ tuyệt vời mà tôi được đón nhận

and experiencing,

và trải nghiệm,

tôi thấy như tôi không được có nó.

I felt I wasn't really supposed to have.

I wasn't supposed to have a library, fully equipped athletic facilities,

Đáng ra tôi không nên có thư viện, phương tiện thể thao được trang bị đầy đủ,

or safe fields to play in.

hay sân bóng an toàn để vui chơi.

I wasn't supposed to have theatre departments

Tôi đáng ra không được có nhà hát

with seasonal plays and concerts --

với cái vở kịch theo mùa và lễ hội âm nhạc

digital, visual, performing arts.

các loại nghệ thuật trên sân khấu.

I wasn't supposed to have fully resourced biology or chemistry labs,

Tôi đáng lẽ không được có phòng sinh học hay hóa học được trang bị đầy đủ,

school buses that brought me door-to-door,

xe buýt trường đưa tôi đến tận nhà,

phần ăn trưa ở trương được chuẩn bị sạch sẽ

freshly prepared school lunches

or even air conditioning.

hay cả máy lạnh.

Đó là những thứ mà các con tôi không có.

These are things my kids don't get.

You see, as I got older,

Bạn thấy đấy, khi lớn lên,

while I was grateful for this amazing opportunity

trong khi tôi cảm kích với cơ hội tuyệt vời

that I was being given,

mà tôi được nhận,

there was this ever-present pang of:

đâu đó luôn có một sự nhức nhối trường tồn

But what about everyone else?

Nhưng còn những người khác thì sao?

Có cả ngàn đứa trẻ khác cũng như tôi

There are thousands of other kids just like me,

who deserve this, too.

cũng xứng đáng với cơ hội này.

Why doesn't everyone get this?

Sao không phải ai cũng được có điều đó?

Why is a high-quality education only exclusive to the rich?

Tại sao một nền giáo dục phát triển chỉ dành cho người giàu?

It was like I had some sort of survivor's remorse.

Cứ như tôi có vài sự hối tiếc của người sống sót vậy

All of my neighborhood friends were experiencing

Tất cả hàng xóm tôi đều trải qua

an educational train wreck

đoàn tàu giáo dục đổ nát

that I was saved from through a bus ride.

mà tôi được cứu ra bởi xe buýt vậy.

Tôi giống như nhà giáo Moses đang gào thét

I was like an educational Moses screaming,

"Let my people go ...

"Hãy cho người dân tôi được học ở

to high-quality schools!"

trường chất lượng tốt!"

(Cười)

(Laughter)

I'd seen firsthand how the other half was being treated and educated.

Tôi đã được thấy tận mắt một nửa còn lại được đối xử và giáo dục như thế nào.

Tôi thấy miền đất hứa cho giáo dục,

I'd seen the educational promised land,

và tôi không thể sống một cuộc đời để biện hộ cho sự bất bình đẳng đó.

and I could not for the life of me justify the disparity.

I now teach in the very same school system from which I sought refuge.

Bây giờ tôi đang dạy trong một hệ thống giáo dục mà tôi từng trốn tránh.

I know firsthand the tools that were given to me as a student,

Tôi biết rõ những công cụ tôi được đưa khi còn là một học sinh,

and now as a teacher, I don't have access to those same tools

và giờ đây khi là một giáo viên, tôi không được tiếp cận với chúng

to give my students.

để dạy học sinh của tôi.

There have been countless nights when I've cried in frustration,

Có vô số đêm tôi khóc trong thất vọng,

giận dữ

anger

and sorrow,

và đau khổ,

because I can't teach my kids the way that I was taught,

vì tôi không thể dạy những đứa con của tôi theo cách tôi đã từng được dạy.

because I don't have access to the same resources or tools

vì tôi không được tiếp cận với những tài nguyên hay công cụ giống trước

that were used to teach me.

mà đã được sử dụng để dạy tôi.

My kids deserve so much better.

Những đứa con tôi xứng đáng nhiều hơn thế.

We sit and we keep banging our heads against this term:

Chúng ngồi và cứ làm khó tôi trong học kì này:

"Khoảng cách thành tích, khoảng cách thành tích!"

"Achievement gap, achievement gap!"

Is it really that hard to understand

Thật sự có khó hiểu để hiểu rằng

why these kids perform well and these kids don't?

tại sao những đứa trẻ này học tốt còn những đứa kia thì không?

I mean, really.

Tôi nói thật đấy.

I think we've got it all wrong.

Tôi nghĩ chúng ta đã hiểu sai tất cả.

I think we,

Tôi nghĩ chúng ta,

như Gloria Ladson-Billings nói,

as Gloria Ladson-Billings says,

should flip our paradigm and our language and call it what it really is.

búng vào thế giới quan và ngôn ngữ bạn và gọi nó bằng chính nó.

It's not an achievement gap;

Nó không về khoảng cách thành tích;

it's an education debt,

nó là nợ nần giáo dục,

for all of the foregone schooling resources that were never invested

cho tất cả tài nguyên giảng dạy đi trước mà chưa bao giờ được đầu tư

in the education of the black and brown child over time.

trong nền giáo dục cho trẻ da đen và nâu thời gian qua.

A little-known secret in American history

Một bí mật ít ai biết về lịch sử Mỹ

is that the only American institution created specifically for people of color

là tổ chức Mỹ duy nhất được thành lập đặc biệt dành cho người da màu

is the American slave trade --

lại là buôn bán nô lệ của Mỹ --

and some would argue the prison system,

và vài người sẽ phản đối hệ thống giam cầm này,

but that's another topic for another TED Talk.

nhưng đó lại là chủ đề cho TED Talk khác.

(Cười)

(Laughter)

The public school system of this country was built, bought and paid for

Hệ thống trường công của đất nước này được xây dựng, mua và trả cho

using commerce generated from the slave trade and slave labor.

việc buôn bán nô lệ và nhân công.

While African-Americans were enslaved and prohibited from schooling,

Trong khi người Phi-Mỹ bắt làm nô lệ và bị cấm đi học

their labor established the very institution

nhân công của họ đã thành lập một tổ chức

from which they were excluded.

mà họ đã từng bị loại bỏ ra.

Từ đó, mọi vụ án trong tòa, chính sách và cải cách giáo dục

Ever since then, every court case, educational policy, reform,

là một nỗ lực để cải tiến hệ thống giáo dục,

has been an attempt to retrofit the design,

rather than just stopping and acknowledging:

hơn là chỉ dừng lại và nhận ra rằng:

chúng ta đã làm sai ngay từ ban đầu.

we've had it all wrong from the beginning.

An oversimplification of American educational history.

Sự đơn giản hóa thái quá trong lịch sự nền giáo dục Mỹ.

All right, just bear with me.

Được rồi, hãy kiên nhẫn với tôi.

Blacks were kept out -- you know, the whole slavery thing.

NgườI Da Đen bị giữ lại -- bạn biết đấy, cả những thứ nô lệ ấy.

With the help of philanthropic white people,

Với sự giúp đỡ của người da trắng tốt bụng

they built their own schools.

họ đã xây nên trường cho riêng họ.

Separate but equal was OK.

Mặc dù tách biệt nhưng bình đẳng là được

But while we all know things were indeed separate,

Tuy nhiên chúng ta đều biết những thứ mà tách biệt,

they were in no ways equal.

thì không thể nào bình đẳng được.

Enter Brown v. the Board of Education of Topeka, Kansas in 1954;

Enter Brown v. the Board of Education of Topeka, Kansas năm 1954;

legal separation of the races is now illegal.

sự tách ra hợp pháp của các chủng tộc giờ đây là bất hợp pháp.

But very few people pay attention to all of the court cases since then,

Nhưng rất ít người chú ý đến mọi vụ việc trong toà án từ ngày đó,

nó không xây nên được miền đất hứa của giáo dục cho mọi trẻ em

that have undone the educational promised land for every child

that Brown v. Board intended.

như Brown v. Board đề cập đến.

Some argue that today our schools are now more segregated

Vài người tranh cãi rằng trường học ngày nay ngày càng phân biệt đối xử hơn

bao giờ hết khi chúng ta đã cố gắng để xoá bỏ điều đó ngay từ bước đầu.

than they ever were before we tried to desegregate them in the first place.

Teaching my kids about desegregation, the Little Rock Nine,

Dạy bọn trẻ về xoá bỏ phân biệt chủng tộc, Hòn Đá Nhỏ Thứ Chín,

the Civil Rights Movement,

Quyền Của Công Dân,

is a real awkward moment in my classroom,

là một khoảnh khắc rất kì quặc trong lớp,

khi tôi phải nghe đứa trẻ hỏi,

when I have to hear the voice of a child ask,

"If schools were desegregated in 1954,

"Nếu trường học được xoá bỏ sự phân biệt vào 1954,

sao không có đứa trẻ da trắng nào ở đây?"

how come there are no white kids here?"

(Laughter)

(Cười)

These kids aren't dumb.

Những đứa trẻ này không hề ngốc.

They know exactly what's happening,

Chúng biết chuyện gì đang diễn ra,

and what's not.

và chuyện gì không.

They know that when it comes to schooling,

Chúng biết rằng khi nói về giảng dạy,

black lives don't matter

người Da Đen chẳng quan trọng

và họ chưa bao giờ quan trọng cả.

and they never have.

For years, I tried desperately to cultivate in my kids a love of reading.

Những năm qua, tôi cố gắng rất nhiều để vun đắp cho các con tôi một niềm yêu đọc sách.

I'd amassed a modest classroom library

Tôi làm một lớp học thư viện giản dị

of books I'd accumulated from secondhand shops,

với sách mà tôi đã gom góp lại từ những tiệm sách cũ.

mấy tiệm đồ cũ -- bạn biết đấy.

thrift stores, attics -- you know.

Nhưng mỗi khi tôi nói những từ kinh khủng ấy,

But whenever I said those dreadful words,

"Take out a book and read,"

"Lấy sách ra và đọc,"

you'd think I'd just declared war.

bạn sẽ nghĩ tôi đang tuyên chiến.

Nó là tra tấn.

It was torture.

One day,

Ngày nọ,

after I'd heard about this website called DonorsChoose,

sau khi tôi nghe về trang web gọi là DonorsChoose,

nơi giáo viên được tạo nên danh sách điều ước

where classroom teachers create wish lists

of items they need for their classroom

với dụng cụ họ cần cho lớp học

and anonymous donors fulfill them,

và người tài trợ giấu tên sẽ chu cấp chúng

I figured I'd go out on a limb and just make a wish list

tôi liều mạng và ghi một danh sách điều ước

với phòng thư viện trong mơ cho vị thành niên.

of the teenager's dream library.

Over 200 brand-new books were sent to my room piece by piece.

Hơn 200 cuốn sách mới toanh được gửi tới phòng tôi từng quyển một.

Every day there were new deliveries and my kids would exclaim with glee,

Mỗi ngày đều có đơn hàng mới và bọn trẻ la lên trong niềm vui sướng,

"Giống như Giáng Sinh vậy đó!"

"This feels like Christmas!"

(Cười)

(Laughter)

Then they'd say,

Rồi chúng hỏi,

"Ms. Sumner, where did these books come from?"

"Ms.Summer, tất cả sách này từ đâu vậy?"

And then I'd reply,

Và tôi trả lời,

"Strangers from all over the country wanted you to have these."

"Người lạ mặt từ khắp đất nước muốn các em có chúng."

And then they'd say, almost suspiciously,

Và bọn trẻ đáp, vô cùng hoài nghi,

"But they're brand-new."

"Nhưng chúng mới toanh mà."

(Cười)

(Laughter)

Tôi trả lời rằng,

To which I'd reply,

"You deserve brand-new books."

"Các em xứng đáng nhận sách mới mà."

The whole experience hit home for me when one of my girls,

Tất cả trải nghiệm trúng tim đen tôi khi một trong những cô gái của tôi,

as she peeled open a crisp paperback said,

trong khi mở bìa sách ra quả quyết nói

"Ms. Sumner -- you know, I figured you bought these books,

"Cô Summer -- cô biết không, con biết cô mua những quyển sách này,

'cause you teachers are always buying us stuff.

vì cô là giáo viên người luôn mua đồ cho tụi con.

Nhưng khi biết là một người lạ mà con không hề quen

But to know that a stranger, someone I don't even know,

quan tâm nhiều về con như thế

cares this much about me

is pretty cool."

nghe cũng tuyệt đó chứ."

Knowing that strangers will take care of you

Biết rằng người lạ chăm sóc cho chúng

is a privilege my kids aren't afforded.

là một ân huệ mà bọn trẻ không được ban.

Ever since the donation,

Từ buổi từ thiện,

there has been a steady stream of kids signing out books to take home,

có nhiều đứa trẻ đăng kí sách để được đem về nhà,

and then returning them with the exclamation,

và rồi trả lại và kêu lên,

"Cuốn này hay lắm nha!"

"This one was good!"

(Laughter)

(Cười)

Giờ đây khi tôi nói, "Lấy sách ra và đọc,"

Now when I say, "Take out a book and read,"

kids rush to my library.

bọn trẻ chạy ầm đến thư viện của tôi.

It wasn't that they didn't want to read,

Không phải là chúng không muốn đọc,

but instead, they'd gladly read if the resources were there.

mà thay vì đó, chúng sẽ đọc vui vẻ nếu có nhiều sách ở đó.

Institutionally speaking,

Nói về tổ chức,

our public school system has never done right by the black and brown child.

hệ thống trường công chưa bao giờ làm đúng bởi trẻ da màu.

Chúng ta vẫn tập trung đến kết quả cuối

We keep focusing on the end results

or test results,

hay là điểm thi,

và lo lắng.

and getting frustrated.

We get to a catastrophe and we wonder,

Ta tự chuốc lấy tai họa và tự hỏi,

"Sao nó lại trở nên tệ như thế? Làm sao ta đến được đây?"

"How did it get so bad? How did we get here?"

Really?

Thật sao?

If you neglect a child long enough,

Nếu bạn bỏ bê một đứa trẻ đủ lâu,

you no longer have the right to be surprised

bạn không có quyền để ngạc nhiên

when things don't turn out well.

khi mọi thứ trở nên xấu đi.

Stop being perplexed

Đừng trở nên khó hiểu

hay bối rối

or confused

or befuddled

hay ngớ ngẩn

by the achievement gap,

bằng cái khoảng cách về thành tích.

the income gap,

khoảng cách thu nhập,

the incarceration rates,

tỉ lệ bị bỏ tù,

or whatever socioeconomic disparity is the new "it" term for the moment.

hay sự chênh lệch về hoàn cảnh gia đình là cái "nó" mới ngay hiện tại.

The problems we have as a country

Những vấn đề ta có trên cả nước

are the problems we created as a country.

là những vấn đề ta tự tạo nên trên cả nước.

The quality of your education is directly proportionate

Chất lượng giáo dục của bạn là trực tiếp tương ứng

với cơ hội vào đại học,

to your access to college,

cơ hội việc làm,

your access to jobs,

your access to the future.

cơ hội trong tương lai.

Until we live in a world where every kid can get a high-quality education

Cho đến khi ta được sống trong một thế giới mà mọi trẻ em đều có giáo dục chất lượng tốt

no matter where they live,

không quan trọng họ sống ở đâu,

or the color of their skin,

hay màu da của họ,

there are things we can do on a macro level.

có những thứ ta có thể làm trên quy mô lớn.

School funding should not be decided by property taxes

Quỹ trường không nên bị quyết định bởi thuế tài sản

or some funky economic equation

hay lợi nhuận kinh tế nào đó

where rich kids continue to benefit from state aid,

nơi mà trẻ giàu tiếp tục được thừa hưởng lợi ích nhờ tiền chính phủ,

while poor kids are continuously having food and resources

trong khi trẻ nghèo tiếp tục có thức ăn và tài nguyên khác

taken from their mouths.

lấy từ miệng họ.

Governors, senators, mayors, city council members --

Thống đốc, Thượng nghị sĩ, thị trưởng, thành viên hội đồng thành phố

if we're going to call public education public education,

nếu chúng ta gọi là trường công trường công,

then it should be just that.

nó nên chỉ có vậy thôi.

Otherwise, we should call it what it really is:

Nếu không, ta nên gọi nó đúng hơn là:

bảo hiểm trợ cấp.

poverty insurance.

"Public education:

"Trường công:

keeping poor kids poor since 1954."

làm trẻ em nghèo vẫn nghèo từ 1954."

(Laughter)

(Cười)

If we really, as a country, believe that education is the "great equalizer,"

Nếu chúng ta, với tư cách một đất nước, tin rằng giáo dục là "bộ cân bằng tốt",

then it should be just that: equal and equitable.

vậy nó chỉ nên như thế: công bằng và hợp lí.

Đến khi đó, sẽ không có nền dân chủ trong giáo dục dân chủ.

Until then, there's no democracy in our democratic education.

On a mezzo level:

Trong quy mô vừa phải:

historically speaking, the education of the black and brown child

nói về lịch sử, giáo dục của người da màu

has always depended on the philanthropy of others.

luôn phụ thuộc vào lòng hảo tâm của người khác.

And unfortunately, today it still does.

Và không may thay, bây giờ nó vẫn vậy.

If your son or daughter or niece or nephew or neighbor

Nếu con bạn hay cháu hay hàng xóm

hay chú bé Timmy dưới phố

or little Timmy down the street

goes to an affluent school,

đến học tại trường giàu,

challenge your school committee to adopt an impoverished school

thách ủy ban trường quản lý một ngôi trường nghèo

or an impoverished classroom.

hoặc một lớp học nghèo.

Close the divide by engaging in communication

Xóa bỏ đi sự chia cắt bằng cách thắt chặt giao tiếp

and relationships that matter.

và mối quan hệ quan trọng.

Khi tài nguyên được chia sẻ,

When resources are shared,

chúng không bị chia ra;

they're not divided;

they're multiplied.

chúng sẽ được nhân lên.

And on a micro level:

Và trên quy mô nhỏ:

if you're a human being,

Nếu bạn là con người,

donate.

hãy quyên góp.

Time, money, resources, opportunities --

Thời gian, tiền bạc, tài nguyên, cơ hội --

whatever is in your heart.

bất kể thứ gì trong trái tim bạn.

There are websites like DonorsChoose

Có những trang web như DonorsChoose

nhận ra sự chênh lệch

that recognize the disparity

and actually want to do something about it.

và thực sự muốn hành động.

What is a carpenter with no tools?

Thợ mộc là ai khi không có công cụ?

What is an actress with no stage?

Diễn viên là ai khi không có sân khấu?

What is a scientist with no laboratory?

Nhà khoa học là ai khi không có phòng thí nghiệm?

What is a doctor with no equipment?

Bác sĩ là ai khi không có thiết bị?

I'll tell you:

Tôi nói với bạn:

they're my kids.

chúng là con tôi.

phải chăng chúng cũng là con bạn?

Shouldn't they be your kids, too?

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)