Nicholas Negroponte: 5 predictions, in 1984

Çeviri: Merve Kolşen Gözden geçirme: Sancak Gülgen

In this rather long sort of marathon presentation,

Tek solukta uzun bir sunum yapmaktansa

I've tried to break it up into three parts:

sunumu üç bölüme ayırmaya çalıştım.

the first being a whole lot of examples on how it can be

Birincisi; bilgisayarla uğraşmanın nasıl

a little bit more pleasurable to deal with a computer

daha keyifli olabileceğiyle ilgili örnekler

and really address the qualities of the human interface.

ki insan arayüzünün çeşitliliğine işaret eder.

And these will be some simple design qualities

Bunlar, bazı basit tasarım çeşitliliği ve

and they will also be some qualities of, if you will,

ve eğer kabul ederseniz

the intelligence of interaction.

etkileşimin zekasının çeşitliliğidir.

Then the second part will really just be examples of new technologies --

İkinci bölüm yeni teknolojilerin örnekleri

new media falling very much into that mold.

ki yeni medya bu bölüme giriyor.

Again, I will go through them as fast as possible.

Bu kısmı da mümkün olduğunca çabuk geçeceğim.

And then the last one will be some examples

Sonuncusu; eğlence dünyasında, bunu en

I've been able to collect, which I think

iyi şekilde anlatabileceğimi düşündüğüm

illustrate this at least as best I can, in the world of entertainment.

bazı örnekler.

People have this belief -- and I share most of it --

İnsanlar; benim de çoğuna katıldığım gibi

that we will be using the TV screens or their equivalents

TV ekranlarının ve benzerlerinin geleceğin

for electronic books of the future. But then you think,

elektronik kitapları olduğunu düşünüyor.

"My God! What a terrible image you get when you look at still pictures on TV."

Düşündüğünde "Allah'ım! TV'deki duran fotoğraf

Well, it doesn't have to be terrible.

ne kadar kötü." O kadar da kötü olmamalı.

And that is a slide taken from a TV set

Bu TV 'den alınan bir görsel ve TV'de

and it was pre-processed to be very sympathetic to the TV medium,

iyi görünmesi için önceden işlenmiş.

and it absolutely looks beautiful.

Kesinlikle güzel görünüyor.

Well, what's happened? How did people get into this mess?

Peki, nasıl oldu? İnsanlar bu karışıklığa nasıl

Where you are now, all of a sudden,

girdi, bilgisayarın başında ve video metin

sitting in front of personal computers

teleteks önünde otururken birdenbire

and video text -- teletext systems,

ekranda gördüklerinle bir şekilde

and somewhat horrified by what you see on the screen?

dehşete düştüler?

Well, you have to remember that TV was designed

TV'nin çapraz mesafesinin sekiz kat uzağından

to be looked at eight times the distance of the diagonal.

bakılmak üzere tasarlandığını hatırlayalım.

So you get a 13-inch, 19-inch, whatever, TV,

37 ekran, 51 ekran TV aldığınızı düşünün.

and then you should multiply that by eight

Bunu sekizle çarpın.

and that's the distance you should sit away from the TV set.

İşte bu TV'den uzakta oturmanız gereken mesafe.

Now we've put people 18 inches in front of a TV,

İnsanlar, TV'nin 50 cm uzağına oturduğunda,

and all the artifacts that none of the original designers expected to be seen,

tasarımcılar tarafından fark edilmeyeceği

all of a sudden, are staring you in the face:

düşünülen yapay dokular onlara bakıyor olacak:

the shadow mask, the scan lines, all of that.

gölge maskesi, tarama çizgisi ve diğerleri.

And they can be treated very easily;

Bunlar çok kolay düzeltilebilir.

there are actually ways of getting rid of them,

Bunlardan kurtulmanın yolları var.

there are actually ways of just making absolutely beautiful pictures.

Gerçekten güzel görseller yapmanın yolları var.

I'm talking here a little bit about display technologies.

Biraz görüntü teknolojilerinden bahsedeceğim.

Let me talk about how you might input information.

Bunlara nasıl bilgi ekleyebileceğinizden.

And my favorite example is always fingers.

Favori örneğim ise parmaklar.

I'm very interested in touch-sensitive displays.

Dokunmaya duyarlı görüntülerle ilgiliyim.

High-tech, high-touch. Isn't that what some of you said?

Yüksek teknoloji, yüksek dokunma bazılarınızın dediği gibi.

It's certainly a very important medium for input,

Etkileşim için çok önemli bir araç,

and a lot of people think that fingers are a very low-resolution

birçokları parmakların görüntüye etki

sort of stylus for inputting to a display.

etmek için düşük çözünürlüklü olduğunu düşünüyor.

In fact, they're not: it's really a very, very high-resolution input medium --

Aslında değiller, tam tersi çok yüksekler.

you have to just do it twice, you have to touch the screen

İmleci tam doğrulukla hareket ettirebilmek

and then rotate your finger slightly --

için parmağınızla ekrana iki kere dokunun

and you can move a cursor with great accuracy.

ve yavaşça parmaklarınızı çevirin.

And so when you see on the market these systems

Piyasadaki örneklerinde ışığı yayan az miktarda

that have just a few light emitting diodes on the side and are very low resolution,

diyotlara ve düşük çözünürlüğe sahip olan örnekler görüyoruz.

it's nice that they exist because it still is better than nothing.

Hiçbir şey olmamasındansa bunların olması iyi.

But it, in some sense, misses the point:

Ama yine de kaçırdığımız bir nokta var:

namely, that fingers are a very, very high-resolution input medium.

Parmaklar çok yüksek çözünürlüklü etkileşim sağlıyor.

Now, what are some of the other advantages?

Peki, diğer avantajları nelerdir?

Well, the one advantage is that you don't have to pick them up,

Bir avantajı onları almak zorunda olmamamız,

and people don't realize how important that is --

insanlar parmaklarını almak zorunda olmamalarının

not having to pick up your fingers to use them. (Laughter)

ne kadar önemli olduğunu fark etmiyorlar (kahkahalar)

When you think for a second of the mouse on Macintosh --

Macintosh'taki mouse'u düşündüğünüzde

and I will not criticize the mouse too much --

-ki çok fazla eleştirmeyeceğim-

when you're typing -- what you have -- you want to now put something --

yazarken bir şey eklemek istediğinizde

first of all, you've got to find the mouse.

her şeyden önce fareyi bulmanız gerekiyor.

You have to probably stop. Maybe not come to a grinding halt,

Muhtemelen duracaksınız. Bu belki çok uzun olmayacak

but you've got to sort of find that mouse. Then you find the mouse,

ama yine de fareyi bulmanız gerekiyor. Bulduğunuzda,

and you're going to have to wiggle it a little bit

imleci ekranda görebilmek için onu biraz

to see where the cursor is on the screen.

oynatmanız gerekecek.

And then when you finally see where it is,

Sonunda imleci gördüğünüzde, fareyi butona

then you've got to move it to get the cursor over there,

getirmek için hareket ettirmeniz gerekiyor.

and then -- "Bang" -- you've got to hit a button or do whatever.

Evet! Şimdi butona basabilirsiniz.

That's four separate steps versus typing and then touching

Bu dört farklı adımdan oluşan işleme karşı

and typing and just doing it all in one motion --

yazmak, dokunmak, yazmak ve bunları bir harekette

or one-and-a-half, depending on how you want to count.

yapmak, ya da bir buçuk nasıl sayarsanız.

Again, what I'm trying to do is just illustrate

Yapmaya çalıştığım şey, bilgisayar sistemleri,

the kinds of problems that I think face the designers

eğlence sistemleri ve eğitim sistemleri

of new computer systems and entertainment systems

tasarımcılarının karşılaştıkları

and educational systems

problemleri arayüz çeşitliliği

from the perspective of the quality of that interface.

bağlamında örneklendirmek.

And another advantage, of course, of using fingers is you have 10 of them.

Parmakları kullanmanın diğer avantajı, 10 taneler.

And we have never known how to do this technically,

Biz bunu teknik olarak nasıl yapacağımızı

so this slide is a fake slide.

bilmiyoruz o nedenle bu görsel sahte.

We never succeeded in using ten fingers,

Biz on parmağı kullanmayı başaramadık ama

but there are certain things you can do, obviously,

tek parmaktan fazlasıyla yapabileceğiniz bazı

with more than one-finger input, which is rather fascinating.

şeyler var ki bu büyüleyici.

What we did stumble across was something ...

Karşılaştığımız şey- genelde bilgisayar alanında

Again, which is typical of the computer field,

böyle olur- bir bozukluğu gideremediğimizde

is when you have a bug that you can't get rid of you turn it into a feature.

onu bir özelliğe çeviririz.

And maybe ... (Laughter)

Belki.. (Kahkahalar)

maybe a mouse is a new kind of bug.

belki fare yeni bir bozukluk türüdür.

But the bug in our case was in touch-sensitive displays:

Bizim örneğimizde bozukluk, dokunmaya duyarlı

we wanted to be able to draw -- you know, rub your finger

ekranlarda: çizebilmek istiyoruz - kesintisiz

across the screen to input continuous points --

noktalar oluşturmak için parmağımızı ekran

and there was just too much friction

boyunca ilerletiyoruz. Bu parmağımızla cam

created between your finger and the glass --

arasında -çoğu zaman camdır- çok fazla

if glass was the substrate, which it usually is.

sürtünme yaratır.

So we found that that actually was a feature

Böylece, basınca duyarlı gösterim yapabilen

in the sense you could build a pressure-sensitive display.

bir özellik bulduk.

And when you touch it with your finger,

Parmağınızla dokunduğunuzda ve ekran

you can actually, then, introduce all the forces on the face of that screen,

üzerine güç uyguladığınızda

and that actually has a certain amount of value.

belirli bir miktar değere sahip olur.

Let me see if I can load another disc

Bakalım yeni bir disk koyarak

and show you, quickly, an example.

size hızlı bir örnek gösterebilecek miyim?

Now, imagine a screen, which is not only touch-sensitive now,

Şimdi, sadece dokunmaya duyarlı değil

it's pressure-sensitive.

basınca da duyarlı bir ekran hayal edin.

And it's pressure-sensitive to the forces both in the plane of the screen --

Hem ekran düzleminde hem de X, Y,Z düzlemlerinin

X, Y, and Z at least in one direction;

en azından birisinde basınca duyarlı.

we couldn't figure out how to come in the other direction.

Diğer yöne nasıl geleceğimizi bulamadık.

But let me get rid of the slide,

Bu sunumdan kurtulalım,

and let's see if this comes on.

bakalım bu gelecek mi?

OK. So there is the pressure-sensitive display in operation.

Evet, basınç duyarlı gösterim işlemde.

The person's just, if you will, pushing on the screen to make a curve.

Bu kişi, sadece ekrana bastırarak eğri yapıyor.

But this is the interesting part.

Burası en ilginç bölümü.

I want to stop it for a second

Bunu bir dakikalığına durdurmak istiyorum

because the movie is very badly made.

çünkü film çok kötü yapılmış.

And the particular display was built about six years ago,

Bu film yaklaşık altı yıl önce yapılmış,

and when we moved from one room to another room,

biz bir odadan diğerine taşınırken

a rather large person sat on it and it got destroyed.

kilolu bir insan üzerine oturarak yok etmişti.

So all we have is this record. (Laughter)

İşte elimizde kalan bu kayıt. (Kahkahalar)

But imagine that screen having lots of objects on it

Ekranda birçok obje olduğunu hayal edin

and the person has touched an object --

ve bu kişi burada olduğu gibi bir

one of N -- like he did there, and then pushed on it.

objeye dokundu- N'lerden biri- ve itti.

Now, imagine a program

Şimdi, bazı objelerin fiziksel olarak hafif

where some of those objects are physically heavy and some are light:

bazılarının ağır olduğu bir program hayal edin:

one is an anvil on a fuzzy rug

biri tüylü halı üzerindeki örs ve diğeri

and the other one is a ping-pong ball on a sheet of glass.

cam üzerinde pin-pon topu.

And when you touch it, you have to really push very hard

Dokunduğunuzda ekranda örsü ilerletmek için

to move that anvil across the screen,

gerçekten çok büyük güç uygulamanız gerekir.

and yet you touch the ping-pong ball very lightly

Ama pin-pon topuna hafifçe dokunmanız

and it just scoots across the screen.

ekranda oynatmanız için yeterli olacaktır.

And what you can do -- oops, I didn't mean to do that --

Yapabileceğiniz şey- şey bunu demek istememiştim--

what you can do is actually feed back to the user

yapabileceğiniz şey, kullanıcılara fiziksel

the feeling of the physical properties.

özelliklerin hissiyle ilgili geri bildirim vermek.

So again, they don't have to be weight;

Ağır olmak zorunda değiller,

they could be a general trying to move troops,

bölüğü hareket ettirmek olabilir,

and he's got to move an aircraft carrier versus a little boat.

ya da uçak gemisine karşı küçük bir bot olabilir.

In fact, they funded it for that very reason.

Aslında, onlar bir sebepten ötürü finanse

(Laughter)

ediliyor. ( Kahkahalar)

The whole notion, then, is one that at the interface

Bütün fikir şu: arayüzde transformatörün

there are physical properties in that transducer --

fiziksel özellikleri mevcut.

in this case it's pressure and touches --

Bu durumda baskı ve dokunmayla kullanıcılara

that allow you to present things to the user that you could never present before.

daha önce sunmadığınız özellikler sunabilirsiniz.

So it's not simply looking at the quality or, if you will, the luxury of that interface,

Bu sadece basitçe özelliklere ya da arayüzün

but it's actually looking at the idea

zenginliğine bakmak değil, daha önce

of presenting things that previously couldn't be presented before.

sunulmamış şeylerin sunulması fikri.

I want to move on to another example,

Başka bir örneğe geçmek istiyorum,

which is one of a different sort, where we're trying to use computer

bilgisayar ve video disk teknolojisini yeni bir

and video disc technology now to come up with a new kind of book.

tür kitap yaratmak için kullanmaya çalışıyoruz.

Here, the idea is that you're going to take this book,

Burada fikir şu ki bu kitabı alacaksınız,

if you will, and it's going to come alive.

yapabilirseniz, canlanacak.

You're going to sort of breathe life into it.

Bir anlamda içine hayat üfleyeceksiniz.

We are so used to doing monologues.

Eskiden monolog yapardık.

Filmmakers, for example, are the experts in monologue making:

Örneğin film yapanlar monolog konusunda uzmanlardır:

you make a film and it has a well-formed beginning, middle and end,

Başı, ortası ve sonu olan bir film yaparsınız

and in some sense the art of it is that.

ve bir açıdan sanat da budur.

And you then say, "There's an opportunity

Sonra "Konuşmalı film yapma fırsatı doğdu"

for making conversational movies." Well, what does that mean?

dersiniz. Bu ne demektir?

And it sort of nibbles at the core of the whole profession

Tüm işin ve ortamın tüm varsayımlarının

and all the assumptions of that medium.

özünü kemiren de budur.

So, book writing is the same thing.

Kitap yazmak da aynı şey.

What I'll show you very quickly is a new kind of book

Size hızlıca göstereceğim yeni bir tür kitap,

where it is mixed now with ... all sorts of things live in there,

karışmış... bütün şeyler burada yaşıyor.

but you have to keep a few things in mind.

Ama bazı şeyleri hatırlamak gerekiyor.

One is that this book knows about itself.

Bir tanesi kitap kendini bilir.

Each frame of the movie has information about itself.

Filmin her karesi kendi hakkında bilgiye sahiptir.

So it knows, or at least there is computer-readable information

Bilir ya da en azından bilgisayarda okunabilir

in the medium itself. It's just not a static movie frame.

bilgiye sahiptir. Sadece durağan film karesi değildir.

That's one thing. The other is that you have to realize

Diğeri; bunun bir rastgele erişim ortamı

that it is a random access medium,

olduğunu ve bölebileceğinizi, genişletebileceğinizi

and you can, in fact, branch and expand and elaborate and shrink.

detaylandırabileceğinizi ve küçültebileceğinizi fark etmeniz gerekir.

And here -- again, my favorite example -- is the cookbook,

Burada favori örneğim yemek kitabı,

the "Larousse Gastronomique."

"Larousse Gastronomique."

And I think I use the example all too often,

Sanırım bu örneği çok sık kullanıyorum ama

but it's a great one because there is a classic ending in that little

iyi bir örnek çünkü klasik bir sonu var ki;

encyclopedia-style cookbook that tells you how to do something like penguin,

kitap, nasıl penguen pişireceğinizi anlatıyor,

and you get to the end of the recipe and it says, "Cook until done."

tarifin sonu "hazır oluncaya kadar pişirin"

Now, that would be, if you will, the top green track,

diye bitiyor. Bu çok bir şey ifade etmiyor.

which doesn't mean too much. But you might have to elaborate for me

Bunu benim için ya da uzman olmayan biri

or for somebody who isn't an expert, and say,

için açabilir ve şöyle deriz:

"Cook at 380 degrees for 45 minutes."

"380 derecede 45 dakika pişirin." Hatta

And then for a real beginner, you would go down even further

yeni başlayanlar için, "Fırını açın,

and elaborate more -- say, "Open the oven, preheat, wait for the light to go out,

ısıtın, ışığın sönmesini bekleyin,

open the door, don't leave it open too long,

kapağı açın ama çok uzun süre açık tutmayın,

put the penguin in and shut the door ..." (Laughter) whatever.

içine pengueni koyun ve kapatın." (Kahkahalar)

And that's a much more elaborate one than you dribble back.

Bu çok fazla detaya girmek oldu.

That's one kind of use of random access.

Bu rastgele erişime bir örnek.

And the other is where you want to explain the same thing in different ways.

Bunu farklı şekillerde de anlatabiliriz.

If you're in a classroom situation and somebody asks a question,

Bir sınıftasınız ve biri soru soruyor. Yapmanız

the last thing you do is repeat what you just said.

gereken son şey söylediğinizi tekrarlamak.

You try and think of a different way of saying the same thing,

Aynı şeyi farklı yollardan anlatmayı denemelisiniz

or if you know the particular student and that student's cognitive style,

ya da belirli bir öğrenciyi ve onun düşünme

then you might say it in a way that you think

tarzını biliyorsanız, onun frekansını

would have a good impedance match with that student.

yakalayabileceğiniz şekilde söyleyin.

There are all sorts of techniques you will use --

Bunlar kullanabileceğiniz birkaç teknik.

and again, this is a different kind of branching.

Bu farklı bir tür anlatım.

So, what I will show you is ... it's a rather boring book,

Size sıkıcı bir kitaptansa, bunu göstermek

but I'm afraid sometimes you have to do boring books

istedim ama bazen sıkıcı olanı yapmak gerekiyor.

because your sponsors aren't necessarily interested in fiction

Destekçileriniz her zaman kurgu ve eğlenceyle

and entertainment. And this is a book on how to repair a transmission.

ilgilenmeyebilir. Bu veriyi nasıl tamir edebileceğinizle ilgili bir kitap.

Now, I don't even know what vintage the transmission is,

Şimdi, ben de transmisyonun ne olduğunu bile bilmiyorum

but let me just show you very quickly some of it, and we'll move on.

ama bazılarını hızlıca gösterip devam edeceğim.

(Video) Narrator: And continue to get descriptions for each of these chapters.

(Video) Anlatıcı: Her bölümle ilgili tanımları almak için devam edelim.

Nicholas Negroponte: Now, this is his table of contents.

Nicholas Negroponte: Bu içindekiler bölümü.

Just a picture of the transmission, and as you rub your finger across the transmission

Transmisyonun sadece fotoğrafı, parmağınızı

it highlights the various parts.

transmisyona sürttüğünüzde belli bölümleri aydınlatıyor.

Narrator: When I find a chapter that I want to see,

Anlatıcı: Görmek istediğim bölümü bulduğumda

I just touch the text and the system will format pages for me to read.

yazıya dokunuyorum ve sistem okumam için formatlıyor.

The words or phrases that are lit up in red are glossary words,

Kırmızı yanan kelimeler ya da ifadeler, dizin kelimeleri

so I can get a different definition by just touching the word,

ve bu kelimelere dokununca farklı anlamları

and the definition appears, superimposed over the illustration.

görselin üzerinde çıkıyor.

NN: This is about the oil pan, or the oil filter and all that.

NN: Bu yağ karteri ya da filtresiyle ilgili.

This is relatively important because it sets the page ...

Bu görece önemli çünkü sayfayı belirliyor.

Narrator: This is another example of a page with glossary words

Anlatıcı: Dizin kelimeleriyle ilgili bir

highlighted in red.

diğer örnek, kırmızıyla işaretlenmiş.

I can get a definition of these words just by touching them,

Bu kelimelerin tanımlarını sadece dokunarak

and the definition will appear in the illustration corner.

alabiliyorum ve tanımlar görselin köşesinde çıkıyor.

I can get back to the illustration, but in this case it's not a single frame,

Görsele geri dönebiliyorum, fakat bu durumda

but it's actually a movie of someone coming into the frame and doing the repair

tek bir ekran değil. Yazıda anlatıldığı gibi,

that's described in the text.

birinin ekrana gelerek düzelttiği bir film.

The two-headed slider is a speed control that allows me to watch the movie

Çift taraflı hız kontrolü sağlayan çubuk

at various speeds, in forward or reverse.

filmi istediğim hızda izlememi sağlıyor.

And the movie is displayed as a full frame movie.

Film tam ekran olarak gösteriliyor.

I can go back to the beginning ... and play the movie at full speed.

Başa dönebilir ve filmi son hız oynatabilirim.

Here's another step-by-step procedure, only in this case --

Bu da başka bir adım adım prosedür, sadece bu durumda...

NN: Okay, this movie is ... Everybody's heard of sound-sync movies --

NN: Herkes sesi duyuyor -film senkronizasyonu-

this is text-sync movies, so as the movie plays, the text gets highlighted.

bu yazı -film senkronizasyonu-, film oynadıkça yazı renkleniyor.

We highlight the text as we go through the movie.

Filmde ilerledikçe yazı aydınlanıyor.

Repairman: ... Not too far out. Front poles, preferably.

Tamirci: Çok uzak değil. Tercihen öndeki delikler.

Don't loosen them too far. If you loosen them too far, you'll have a big mess.

Çok gevşetmeyin, yaparsanız büyük bir karmaşa elde edersiniz.

NN: I suspect that some of you might not even understand that language.

NN: Bazılarınızın bu dili anladığınızdan şüpheliyim.

(Laughter)

(Kahkahalar)

OK. I'm at the third and last part of this,

Şimdi üçüncü ve son bölümdeyim.

which I said I would make an attempt to at least give you some examples

Eğlence dünyasıyla doğrudan ilintili en

that may be more directly related to the world of entertainment.

azından bazı örnekler anlatmaya çalışacağım.

And of course, good education has got to be good entertainment,

Tabi ki, iyi eğitim iyi eğlence değildir.

so my first example will be drawn from a very recent experiment

İlk örneğim, kişisel bilgisayarları

that we've been doing -- in this case, in Senegal --

pedegoji amacıyla kullanmayı amaçladığımız

where we have tried to use personal computers

Senegal'den bir deneyden.

as a pedagogical medium. But not as teaching machines at all;

Bu makinelerin öğretmesi değil, işin özü

the whole notion is to use this as an instrument

onların rollerin değiştiği bir araç

where there is a complete reversal of roles --

olarak kullanılması.

the child is, if you will, the teacher and the machine is the student --

Çocuk öğretmen ve makine öğrenci oluyor.

and the art of computer programming is a vehicle that sort of

Programlama sanatı da düşünmenin düşünme

approximates thinking about thinking.

yaklaşımı için bir aracı.

But teaching kids programming per se is utterly irrelevant.

Aslında çoculara programlama öğretimi tümüyle

And there are just a few slides I want to go through,

alakasız. Burada üzerinden geçmek istediğim

but there's a story I'd like to tell. And that was when,

birkaç sunum var ama anlatmak istediğim bir hikaye var.

before we did this in any developing countries --

Bunu gelişmekte olan ülkelerde yapmadan önce

we're doing it, in fact, in three developing countries right now:

-aslında üç ülkede yapıyoruz: Pakistan,

Pakistan, Colombia and Senegal --

Kolombiya, Senegal- New York'un kenar

we did it in some pretty rough areas of New York City.

mahallelerinde yaptık.

And one child, whose name I've forgotten, was about seven or eight years old,

Adını unuttuğum yedi ya da sekiz yaşında

absolutely considered mentally handicapped --

zihinsel özürlü olarak düşünülen ve okuyamayan,

couldn't read, didn't even make it in the lowest section of the school's classes --

en düşük sınıflarda başarılı olamayan ve

and was pretty much not in school, though physically there.

fiziksel olarak okulda olsa bile aslında olmayan

But did hang around the, quote, "computer room,"

bir çocuk vardı. Okulun birkaç bilgisayarlı

where there were quite a few computers,

sözde bilgisayar odasında zaman geçirip

and learned this particular language called Logo --

Logo programını kolaylıkla öğrenmiş ve

and learned it with great ease and found it a lot of fun,

eğlenceli bulmuştu ki, bu ilginçti. Bir gün,

it was very interesting. And one day, by chance,

şans eseri MEB'den kruvaze ceketli

some visitors from the NIE came by in their double-breasted suits

ziyaretçiler bu çocuk dışında normal

looking at this setup, and none of the children who were normally there,

olarak kimsenin olmadığı odada

except for this one child, were there.

bu düzeneği gördüler.

He was, and he said, "Let me show you how this works,"

Çocuk, "Size nasıl çalıştığını göstereyim"

and they got an absolutely ingenuous, wonderful description of Logo.

dedi ve ustalıkla Logo'nun açıklamasını yaptı.

And the child was just zipping right through it, showing them all sorts of things

Çocuk, kendisine anlatamadığı şeyleri nasıl

until they asked him how to do something which he couldn't explain

yaptığı sorulana kadar, onlara anlatmaya

and so he flipped through the manual, found the explanation

devam etti. Sonra kullanma kılavuzunu açtı

and typed the command and got it to do what they asked.

açıklamayı buldu ve istedikleri komutu yazdı.

They were delighted, and by the time it was time to go see the principal,

Etkilendiler ve aslında görmeye

whom they'd actually come to see -- not the computer room --

geldikleri müdürle konuşmak

they went upstairs and they said,

üzere yukarı çıktılar

"This is absolutely remarkable!

ve "Bu gerçekten fevkalade" dediler.

That child was very articulate and showed us

Bu çocuk, bize kullanma kılavuzuyla

and even dealt with the things he couldn't do automatically

otomatik olarak yapamadığı şeyleri

with that manual. It was just absolutely fantastic."

anlattı ve gösterdi. Bu gerçekten fantastikti.

The principal said, "There's a dreadful mistake,

Müdür, "Burada korkunç bir yanlışlık var,

because that child can't read.

çünkü o çocuk okuyamıyor,

And you obviously have been hoodwinked

açıkçası kandırılmış ya da başka birisiyle

or you've talked about somebody else."

görüşmüşsünüz" dedi.

And they all got up and they all went downstairs

Hepsi birden aşağıya indiler,

and the child was still there. And they did something very intelligent:

çocuk hala oradaydı. Çok akıllıca bir şey

they asked the child, "Can you read?"

yaptılar ve "Okuyabiliyor musun" diye

And the child said, "No, I can't."

sordular. Çocuk okuyamadığını söyledi.

And then they said, "But wait a minute. You

Sonra, "Bekle bir dakika, bize kılavuzdan

just looked through that manual and you found ... "

bakarak bir şeyler.." çocuk

and he said, "Oh, but that's not reading."

"Hayır, bu okumak değildi" dedi.

And so they said, "Well, what's reading then?"

Onlar, " Peki okumak nedir" diye sordular.

He says, "Well, reading is this junk they give me in little books to read.

Çocuk, "Bana verdikleri küçük kitaplardaki

It's absolutely irrelevant, (Laughter) and I get nothing for it.

saçmalıklar" dedi. Tamamen alakasız (Kahkakalar) ve bir şey almadım.

But here, with a little bit of effort I get a lot of return."

Burada ufak bir çabayla, büyük bir dönüş aldım.

And it really meant something to the child.

Bu çocuk için de çok anlamlıydı.

The child read beautifully, it turned out,

Çocuk aslında okuyabiliyordu ve oldukça

and was really very competent. So it actually meant something.

yetenekliydi. Bu gerçekten önemli.

And that story has many other anecdotes that are similar,

Bu hikaye diğer anenktotlara benzer fakat

but wow. The key to the future of computers in education is right there,

vay be. Bilgisayarların eğitimdeki geleceği

and it is: when does it mean something to a child?

için anahtar burada, bu çocuk için ne anlama

There is a myth, and it truly is a myth:

geliyor? Bir efsane vardır:

we believe -- and I'm sure a lot of you believe in this room --

Biz, okuma ve yazmayı öğrenmenin konuşmayı

that it is harder to read and write than it is to learn how to speak.

öğrenmekten daha zor olduğuna inanırız.

And it's not, but we think speech -- "My God, little children pick it up somehow,

Aslında değil, "Allahım, çocuk ayağa kalktı"

and by the age of two they're doing a mediocre job,

ve iki yaşında ortalama işleri yapıyor,

and by three and four they're speaking reasonably well.

üç-dört yaşında iyi bir şekilde konuşabiliyor

And yet you've got to go to school to learn how to read,

ve sonunda okuma öğrenmek için okula gitmek

and you have to sit in a classroom and somebody has to teach you.

zorundasın ve sınıfta oturup, biri sana öğretmeli.

Hence, it must be harder." Well, it's not harder.

Dolayısıyla zor olmalı. Hayır değil.

What the truth is is that speaking has great value to a child;

Gerçek, konuşmanın çocuk için çok değerli

the child can get a great deal by talking to you.

olduğu, çocuk sizinle böyle konuşabiliyor.

Reading and writing is utterly useless.

Okuma ve yazma gerçekte yararsız.

There is no reason for a child to read and write except blind faith,

Çocuğun okuma ve yazmasının kör inanç

and that it's going to help you. (Laughter)

dışında bir sebebi yok ve bu size yardımcı olacak. (Kahkahalar)

So what happens is you go to school and people say,

Okula gittiğinizde, insanlar size

"Just believe me, you're going to like it.

"İnan bana çok seveceksiniz, okumayı

You're going to like reading," and just read and read.

seveceksiniz" diyecekler ve oku ve oku.

On the other hand, you give a kid -- a three-year-old kid -- a computer

Diğer yandan, üç yaşında bir çocuğa bilgisayar

and they type a little command and -- Poof! -- something happens.

verdiğinizde ve o bir komut yazdığında "Poff" bir şey olur.

And all of a sudden ... You may not call that reading and writing,

Birdenbire buna okuma ve yazma diyemezsiniz

but a certain bit of typing and reading stuff on the screen

ama ekranda okuma ve yazmayla ilgili bir

has a huge payoff, and it's a lot of fun.

sonuç var ve bu çok eğlenceli.

And in fact, it's a powerful educational instrument.

Gerçekte, bu çok güçlü bir eğitimsel alet.

Well, in Senegal we found that this was the traditional classroom:

Senegal'de 120 çocuk-her sırada üç kişi-

120 kids -- three per desk -- one teacher, a little bit of chalk.

bir öğretmen ve tebeşir, klasik bir sınıf.

This student was one of our first students,

Bu öğrenci, ilk öğrencilerimizden, soldaki

and it's the girl on the left leaning with her chalkboard,

kız kara tahtaya eğilmiş ve iki gün sonra

and she came ... within two days --

geldi ve size onun yazdığı programı

I want to show you the program she wrote,

göstermek istiyorum, saçının şeklini

and remember her hairstyle. And that is the program she made.

hatırlayın. Bu onun yazdığı program.

That's what meant something to her, is doing the hair pattern,

Kendi modelini yaratmak ki her gün bir

and actually did it within two days -- an hour each day --

saat çalışarak iki günde tamamladı, onun

and found it was, to her,

için çok anlamlı ve ona göre

absolutely the most meaningful piece ...

en anlamlı parça.

But rooted in that, little did she know how much knowledge

Kökenine indiğinizde, o geometri, matematik

she was acquiring about geometry

mantık ve diğerleriyle ilgili çok fazla

and just math and logic and all the rest.

şey öğrendiğini biliyor.

And again, I could talk for three hours about this subject.

Bu konu hakkında üç saat konuşabilirim.

I will come to my last example and then quit.

Son örneğime geliyorum ve bitiriyorum.

And my last example -- as some of my former colleagues,

Son örneğimi bu odada gördüğüm eski

whom I see in the room, can imagine what it will be.

meslektaşlarım tahmin edecektir.

Yes, it is. It's our work -- that was a while ago,

Evet o. Bir süre önce yaptığımız işimiz ve

and it still is my favorite project -- of teleconferencing.

hala benim favori projem: Telekonferans.

And the reason it remains a favorite project

Favori projem olmasının sebebi, bizden

is that we were asked to do a teleconferencing system

birazdan anlatacağım koşullarda bir

where you had the following situation:

telekonferans sistemi yapmamızı istediler.

you had five people at five different sites -- they were known people --

Farklı yerlerde bulunan, tanınmış beş kişi var ve

and you had to have these people in teleconference,

bu kişileri telekonferansa almamız gerekiyor

such that each one was utterly convinced

ve onlar diğer dördünün fiziken orada

that the other four were physically present.

olacağına tamamıyla inanmış durumdalar.

Now, that is sufficiently

Bu yeterince üzerine atlayacağımız gülünç

zany that we would, obviously, jump to the bait, and we did.

bir yemdi ve biz de atladık.

And the fact that we knew the people --

Aslında, kişileri biliyorduk ve Walt

we had to take a page out of the history of Walt Disney --

Disney'in izinden gitmemiz gerekiyordu,

we actually went so far as to build CRTs

insanların yüzünün şeklinde tüplü ekran

in the shapes of the people's faces.

yapacak kadar ileri gittik.

So if I wanted to call my friend Peter Sprague on the phone,

Arkadaşım Peter Sprague'u telefonla aramak

my secretary would get his head out and bring it and set it on the desk,

istediğimde, sekreterim kafasını alıyor ve

(Laughter)

masaya koyuyordu (Kahkahalar)

and that would be the TV used for the occasion.

ve bu, bu durum için kullandığımız televizyondu.

And it's uncanny: there's no way I can explain to you

Bu çok esrarengiz: Size 3 boyutlu ekrana

the amount of eye contact you get with that physical face

yansıyan ne kadar çok göz temasının

projected on a 3D CRT of that sort.

olduğunu size anlatamam.

The next thing that we had to do is to persuade them

Yapacağımız bir sonraki şey onları uzaysal

that there needed to be spatial correspondence, which is straightforward,

karşılıklılığa ikna etmek olacaktı.

but again, it's something that didn't fall naturally

Fakat, telekomünikasyondan veya programlama

out of a telecommunications or computing style of thinking;

stillerinin düşünme tarzına doğallıkla uymayan bir şey vardı.

it was a very, if you will, architectural or spatial concept.

Bu, mimari ya da uzaysal bir kavramdı.

And that was to recognize that when you sit around the table,

Masanın başına oturduğunuzda, gerçek

the actual location of the people becomes rather important.

mekanlar, önemli hale geliyor.

And when somebody gets up, in fact, to go answer a phone

Birisi kalkıp telefonu açmaya gittiğinde,

or use a bathroom or something, the empty seat becomes,

lavaboya ya da farklı bir yere gittiğinde

if you will, that person. And you point frequently to the empty seat

boş koltuk o insan olacaktır. Eğer sürekli boş

and you say, "He or she wouldn't agree,"

koltuğu göstererek, "O bize katılmazdı" diyebilirsiniz.

and the empty chair is that person and the spatiality is crucial.

Boş sandalye o insandır ve uzaysal olarak önemlidir.

So we said, "Well, these will be on round tables

Bu nedenle, bunlar yuvarlak masada olacak

and the order around the table had to be the same,

ve masa etrafındaki sıralama aynı olmak zorunda.

so that at my site, I would be, if you will, real

Böylece, benim yerimde ben gerçek olurum

and then at each other's site you'd have these plastic heads.

diğerlerinizin yerinde de o plastik kafalardan olur.

And the plastic heads, sometimes you want to project them.

Bu kafaları bazen yansıtmanız gerekir.

And there are a number of schemes, which I don't want to dwell on,

Birden fazla düzen vardı, üzerinde çok durmak istemiyorum.

but this is the one that we finally used

Bu, bizim sonuç olarak kullandığımız, arka

where we projected onto rear screen material

ekran materyalinin yüzdeki kalıbı, gerçekten

that was molded in the face -- literally in the face of the person.

insan yüzü.

And I'll show you one more slide, where this is actually made

Size bir slayt daha göstereceğim. Bu gerçekte

from something called a solid photograph and is the screen.

katı fotoğraf olarak adlandırılan bir maddeden yapılmış.

Now, we track, on the person's head, the head motions --

İnsanların kafa hareketlerini izledik

so we transmit with a video the head positions --

böylece kafaların konumunu, videoya aktardık.

and so this head moves in about two axes.

Bu kafa iki yöne hareket ediyordu.

So if I, all of a sudden, turn to the person to my left

Böylece, birden solumdaki kişiye döndüm

and start talking to that person, then at the person to my right's site,

ve onunla konuştum, sonra sağımdakiyle

he'll see these two plastic heads talking to each other.

o, bu iki plastik kafanın birbirleriyle konuştuğunu gördü.

And then if that person interrupts, then those two heads may turn.

Başka biri bölerse, bu iki kafa dönebiliyordu.

And it really is reconstructing, quite accurately, teleconferencing.

Bu gerçekten yeniden yapmaktı, telekonferanstı.