How a fleet of wind-powered drones is changing our understanding of the ocean | Sebastien de Halleux

Çeviri: Eren Gokce Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

We know more about other planets than our own,

Diğer gezegenler hakkında kendi gezegenimizden daha fazla şey biliyoruz

and today, I want to show you a new type of robot

ve bugün sizlere kendi gezegenimizi daha iyi anlamak için tasarlanmış

designed to help us better understand our own planet.

yeni bir tür robot göstermek istiyorum.

It belongs to a category

Okyanus bilimi camiasında

known in the oceanographic community as an unmanned surface vehicle, or USV.

insansız yüzey aracı veya İYA diye bilinen bir kategoriye ait.

And it uses no fuel.

Ve herhangi bir yakıt kullanmıyor.

Instead, it relies on wind power for propulsion.

Onun yerine, ilerlemek için rüzgâr gücüne ihtiyaç duyuyor.

And yet, it can sail around the globe for months at a time.

Ancak Dünya etrafında yelkenle aylarca gidebiliyor.

So I want to share with you why we built it,

Sizlerle onu neden yaptığımızı ve sizin için ne anlama geldiğini

and what it means for you.

paylaşmak istiyorum.

A few years ago, I was on a sailboat making its way across the Pacific,

Birkaç yıl önce, Pasifik'te San Francisco'dan Hawaii'ye

from San Francisco to Hawaii.

yol alan bir yelkenli içindeydim.

I had just spent the past 10 years working nonstop,

Son 10 yılı hiç durmadan

developing video games for hundreds of millions of users,

yüz binlerce kullanıcısı olan video oyunları geliştirmek için harcamıştım

and I wanted to take a step back and look at the big picture

ve bir adım geriye gidip büyük resme bakmak

and get some much-needed thinking time.

ve zamanımı ihtiyacını duyduğum düşünme ile geçirmek istedim.

I was the navigator on board,

Teknede rotacıydım

and one evening, after a long session analyzing weather data

ve bir akşam, hava durumunu analiz edip yolumuzu çizdiğim

and plotting our course,

uzun bir seanstan sonra

I came up on deck and saw this beautiful sunset.

güverteye gelip bu güzel güneş batışını gördüm.

And a thought occurred to me:

Aklıma bir fikir geldi:

How much do we really know about our oceans?

Okyanuslarımız hakkında aslında ne kadar şey biliyoruz?

The Pacific was stretching all around me as far as the eye could see,

Pasifik etrafımda gözlerin görebileceği kadar uzaklara gidiyordu

and the waves were rocking our boat forcefully,

ve dile getirilmeyen gücünü hatırlatır şekilde

a sort of constant reminder of its untold power.

dalgalar tekneyi tüm gücüyle sallıyordu.

How much do we really know about our oceans?

Okyanuslar hakkında aslında ne kadar şey biliyoruz?

I decided to find out.

Öğrenmeye karar verdim.

What I quickly learned is that we don't know very much.

Çabucak öğrendiğim ki pek fazla bir şey bilmiyoruz.

The first reason is just how vast oceans are,

Bunun ilk nedeni, okyanusların çok geniş bir alanı,

covering 70 percent of the planet,

gezegenimizin yüzde 70'ini kaplıyor olması,

and yet we know they drive complex planetary systems

ve küresel hava durumu gibi

karmaşık sistemlerini işletiyor olmaları

like global weather,

which affect all of us on a daily basis,

ki bunlar günlük hayatlarımızı etkiliyor,

sometimes dramatically.

bazen çok yoğun bir şekilde.

And yet, those activities are mostly invisible to us.

Ancak bunların çoğu bizlerin görebildiği olaylar değil.

Ocean data is scarce by any standard.

Her şekilde okyanus verisi az.

Back on land, I had grown used to accessing lots of sensors --

Karada, birçok sensöre erişimim olmasına alıştım --

billions of them, actually.

milyarlarca aslında.

But at sea, in situ data is scarce and expensive.

Ancak denizde anlık veri az ve pahalı.

Why? Because it relies on a small number of ships and buoys.

Neden? Çünkü az sayıda gemi ve şamandıraya dayanıyor.

How small a number was actually a great surprise.

Bu sayının çok küçük olması aslında büyük sürpriz.

Our National Oceanic and Atmospheric Administration,

NOAA olarak bilinen

better known as NOAA,

Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi'nin

only has 16 ships,

sadece 16 gemisi var

and there are less than 200 buoys offshore globally.

ve küresel olarak denizde 200 şamandıradan az var.

It is easy to understand why:

Nedenini anlamak kolay:

the oceans are an unforgiving place,

Okyanuslar affetmeyen yerler

and to collect in situ data, you need a big ship,

ve anlık veriyi toplamak için her biri milyonlarca dolar olan,

capable of carrying a vast amount of fuel

büyük miktarlarda yakıt

and large crews,

ve büyük bir ekip taşıyabilen

costing hundreds of millions of dollars each,

büyük bir gemiye

or, big buoys tethered to the ocean floor with a four-mile-long cable

veya 6,43 km uzunluğunda kablo ile okyanus tabanına bağlanan

and weighted down by a set of train wheels,

ve bir dizi tren tekerleği ile batırılan büyük şamandıralara ihtiyaç var

which is both dangerous to deploy and expensive to maintain.

ki hem yerleştirmesi zor, hem de koruması pahalı.

What about satellites, you might ask?

Peki ya uydular diye sorabilirsiniz.

Well, satellites are fantastic,

Uydular harika

and they have taught us so much about the big picture

ve birkaç on yıldır bize büyük resim hakkında

over the past few decades.

çok fazla şey öğrettiler.

However, the problem with satellites

Ancak uydularla ilgili sorun

is they can only see through one micron of the surface of the ocean.

okyanus yüzeyinin sadece bir mikronunu görebilirler.

They have relatively poor spatial and temporal resolution,

Nispeten zayıf uzaysal ve dünyasal çözünürlüğe sahip

and their signal needs to be corrected for cloud cover and land effects

ve sinyaller bulut kaplaması, kara efekti ve diğer faktörler

and other factors.

için düzeltilmeli.

So what is going on in the oceans?

Peki okyanuslarda neler oluyor?

And what are we trying to measure?

Ne ölçmeye çalışıyoruz?

And how could a robot be of any use?

Bir robot nasıl yardımcı olabilir?

Let's zoom in on a small cube in the ocean.

Okyanusta küçük br kübe odaklanalım.

One of the key things we want to understand is the surface,

Anlamak istediğiniz önemli şeylerden biri yüzey,

because the surface, if you think about it,

çünkü yüzey, eğer düşünürseniz,

is the nexus of all air-sea interaction.

tüm hava-deniz etkileşiminin bağlantı noktası.

It is the interface through which all energy and gases must flow.

Tüm enerji ve gazların aktığı arayüzdür.

Our sun radiates energy,

Güneşimiz enerji yayar

which is absorbed by oceans as heat

ki bu okyanuslar tarafından ısı olarak emilir

and then partially released into the atmosphere.

ve sonra kısmen atmosfere bırakılır.

Gases in our atmosphere like CO2 get dissolved into our oceans.

Atmosferimizde karbondioksit gibi gazlar okyanuslarda çözünür.

Actually, about 30 percent of all global CO2 gets absorbed.

Aslında, küresel karbondioksitin yüzde 30'u emiliyor.

Plankton and microorganisms release oxygen into the atmosphere,

Plankton ve mikroorganizmalar atmosfere oksijen bırakıyorlar,

so much so that every other breath you take comes from the ocean.

öylesine ki aldığınız iki nefesten biri okyanustan geliyor.

Some of that heat generates evaporation, which creates clouds

Isının bir kısmı buharlaşma yaratıyor, bu da bulut yaratıyor

and then eventually leads to precipitation.

ve sonunda yağışa dönüşüyor.

And pressure gradients create surface wind,

Basınç değişimleri yüzey rüzgârı yaratır,

which moves the moisture through the atmosphere.

bu da nemin atmosferde hareket etmesini sağlar.

Some of the heat radiates down into the deep ocean

Isının bir kısmı derin okyanusa doğru yayılır

and gets stored in different layers,

ve farklı tabakalarda depolanır,

the ocean acting as some kind of planetary-scale boiler

okyanus bütün o enerjiyi depolamak için gezegen

büyüklüğünde bir kazan gibi davranır,

to store all that energy,

which later might be released in short-term events like hurricanes

enerji sonradan kasırgalar gibi kısa dönemli olaylarla veya El Niño gibi

or long-term phenomena like El Niño.

uzun dönemli olgularla bırakılır.

These layers can get mixed up by vertical upwelling currents

Bu katmanlar dikey akan akıntılarla veya yatay akıntılarla

or horizontal currents, which are key in transporting heat

karışabilir ki bunlar tropik bölgelerden kutuplara

from the tropics to the poles.

ısı taşınmasında önemlidir.

And of course, there is marine life,

Elbette deniz hayatı bulunmaktadır,

occupying the largest ecosystem in volume on the planet,

mikroorganizmalardan balıklara ve fok, yunus ve balinalar gibi

from microorganisms to fish to marine mammals,

deniz memelilerine kadar gezegende hacim olarak

like seals, dolphins and whales.

en büyük ekosistemi kaplar.

But all of these are mostly invisible to us.

Ancak bunların büyük bölümü çoğunlukla bize görünmezdir.

The challenge in studying those ocean variables at scale

Bu okyanus değişkenlerini ölçekte araştırmanın sorunu

is one of energy,

enerjidir,

the energy that it takes to deploy sensors into the deep ocean.

sensörleri derin okyanusa göndermek için gerekli olan enerji.

And of course, many solutions have been tried --

Elbette pek çok çözüm denendi --

from wave-actuated devices

dalgayla harekete geçen cihazlardan

to surface drifters

yüzey teknelerine,

to sun-powered electrical drives --

güneşle çalışan elektrikli taşıtlara --

each with their own compromises.

her birinin kendine özgü ödünü vardı.

Our team breakthrough came from an unlikely source --

Ekibimizin buluşu tahmin edilmeyen bir kaynaktan geldi --

the pursuit of the world speed record in a wind-powered land yacht.

rüzgârla çalışan kara yatında dünya hız rekor denemesi.

It took 10 years of research and development

Yeni bir kanat konseptini bulmak için 10 yıl

to come up with a novel wing concept

araştırma ve geliştirme yapmak gerekti,

that only uses three watts of power to control

ki bu konsept kontrol etmek için sadece üç vat güç kullanıyor

and yet can propel a vehicle all around the globe

ve göründüğü kadarıyla sınırsız otonomi ile bir taşıtı

with seemingly unlimited autonomy.

dünya etrafında döndürebiliyor.

By adapting this wing concept into a marine vehicle,

Bu kanat konseptini deniz aracına uygulayarak

we had the genesis of an ocean drone.

okyanus dronunun doğuşunu sağladık.

Now, these are larger than they appear.

Bunlar göründüğünden daha büyük.

They are about 15 feet high, 23 feet long, seven feet deep.

4,5 metre yükseklikte, yedi metre uzunlukta, iki metre derinlikteler.

Think of them as surface satellites.

Onlara yüzey uyduları olarak bakabilirsiniz.

They're laden with an array of science-grade sensors

Hem oşinografik, hem de atmosferik

that measure all key variables,

tüm kilit değişkenleri

both oceanographic and atmospheric,

ölçen bilim sınıfı sensörlerle yüklü

and a live satellite link transmits this high-resolution data

ve canlı yayın uydusu bu yüksek çözünürlüklü veriyi

back to shore in real time.

gerçek zamanlı olarak kıyıya aktarıyor.

Our team has been hard at work over the past few years,

Ekibimiz son birkaç yıldır çok yoğundu,

conducting missions in some of the toughest ocean conditions

Kuzey Kutbu'ndan Pasifik'e kadar gezegenin en zor okyanus

on the planet,

koşullarının olduğu

from the Arctic to the tropical Pacific.

bazı yerlerde görevler yapıyorlardı.

We have sailed all the way to the polar ice shelf.

Ta kutup buzuluna kadar yelkenle gittik.

We have sailed into Atlantic hurricanes.

Atlantik fırtınalarının içinde gittik.

We have rounded Cape Horn,

Horn Burnu'nu geçtik

and we have slalomed between the oil rigs of the Gulf of Mexico.

ve Meksika Körfezi'ndeki petrol kuleleri arasında slalom yaptık.

This is one tough robot.

Çok dayanıklı bir robot.

Let me share with you recent work that we did

Pribilof Adaları'nın etrafında henüz yaptığımız

around the Pribilof Islands.

bir görevden bahsedeyim.

This is a small group of islands deep in the cold Bering Sea

Bu, ABD ve Rusya arasındaki soğuk Bering Denizi derinlerinde

between the US and Russia.

küçük bir ada grubu.

Now, the Bering Sea is the home of the walleye pollock,

Bering Denizi hatırlamayacağınız beyaz bir balık olan

which is a whitefish you might not recognize,

Alaska Mezgiti'nin evidir,

but you might likely have tasted if you enjoy fish sticks or surimi.

ancak bu balığı eğer balık çubukları veya surimi yedinizse tatmışsınızdır.

Yes, surimi looks like crabmeat, but it's actually pollock.

Evet, surimi yengeç etine benzer ama aslında mezgittir.

And the pollock fishery is the largest fishery in the nation,

Mezgit avcılığı ülkedeki en büyük balık avcılığıdır,

both in terms of value and volume --

hem değer, hem de hacim açısından --

about 3.1 billion pounds of fish caught every year.

her yıl 1,4 milyar kg balık yakalanır.

So over the past few years, a fleet of ocean drones

Son birkaç yıldır bir filo okyanus dronu

has been hard at work in the Bering Sea

mezgit balığı stoğunun büyüklüğünü

with the goal to help assess the size of the pollock fish stock.

ölçmek amacıyla Bering Denizi'nde yoğun çalışıyordu.

This helps improve the quota system that's used to manage the fishery

Bu, balık avlama bölgesinin yönetiminde kullanılan kota sistemini geliştirmeye,

and help prevent a collapse of the fish stock

balık stoklarında çöküşü önlemeye yardımcı oluyor

and protects this fragile ecosystem.

ve bu kırılgan ekosistemi koruyor.

Now, the drones survey the fishing ground using acoustics,

Dronlar akustik yani sonar kullanarak balıkçılık alanlarını

i.e., a sonar.

araştırıyorlar.

This sends a sound wave downwards,

Bu, aşağıya doğru bir ses dalgası gönderir

and then the reflection, the echo from the sound wave

ve sonra yansıma, deniz yatağı ya da balık kolonisinden

from the seabed or schools of fish,

gelen ses dalgası yankısı

gives us an idea of what's happening below the surface.

yüzey altında neler olduğu hakkında bir fikir verir.

Our ocean drones are actually pretty good at this repetitive task,

Okyanus dronlarımız aslında bu tekrarlayan

görevi yapmakta oldukça iyiler,

so they have been gridding the Bering Sea day in, day out.

bu yüzden Bering Denizi'ni her gün dolaşıyorlardı.

Now, the Pribilof Islands are also the home of a large colony of fur seals.

Aynı zamanda, Pribilof Adaları büyük bir kürklü fok kolonisine evdir.

In the 1950s, there were about two million individuals in that colony.

1950'lerde bu kolonide iki milyon birey vardı.

Sadly, these days, the population has rapidly declined.

Ne yazık ki günümüzde nüfus hızla düştü.

There's less than 50 percent of that number left,

Bu sayının yüzde 50'sinden azı kaldı

and the population continues to fall rapidly.

ve nüfus hızla düşmeye devam ediyor.

So to understand why,

Nedenini anlamak için

our science partner at the National Marine Mammal Laboratory

bilim ortağımız Ulusal Deniz Memelileri Laboratuvarı

has fitted a GPS tag on some of the mother seals,

bazı anne fokların derilerine GPS etiketi

glued to their furs.

yapıştırdı.

And this tag measures location and depth

Bu etiket yer ve derinliği ölçüyor

and also has a really cool little camera

ve ani hızlanma ile tetiklenen

that's triggered by sudden acceleration.

gerçekten küçük, hoş bir kamerası var.

Here is a movie taken by an artistically inclined seal,

Bu film sanata meyilli bir fok tarafından çekildi,

giving us unprecedented insight into an underwater hunt

Kuzey Kutbu derinliklerindeki su altı avı hakkında

deep in the Arctic,

benzersiz bir anlayış veriyor

and the shot of this pollock prey

ve yutulmadan saniyeler önce

just seconds before it gets devoured.

bu mezgit avından bir kare.

Now, doing work in the Arctic is very tough, even for a robot.

Kuzey Kutbu'nda görev yapmak çok zor, bir robot için bile.

They had to survive a snowstorm in August

Ağustos'ta kar fırtınasında

and interferences from bystanders --

ve seyircilerin müdahalesinde hayatta kalmalılar --

that little spotted seal enjoying a ride.

bu küçük benekli fok sürüş keyfi yaşıyor.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Now, the seal tags have recorded over 200,000 dives over the season,

Fok etiketleri mevsim boyunca 200.000 dalış kaydetmiş

and upon a closer look,

ve daha yakından bakınca

we get to see the individual seal tracks and the repetitive dives.

tek tek fok yollarını ve tekrarlayan dalışları görüyoruz.

We are on our way to decode what is really happening

O yiyecek arama alanında gerçekten neler olduğunu

over that foraging ground,

anlamak üzere yola çıktık

and it's quite beautiful.

ve oldukça güzel.

Once you superimpose the acoustic data collected by the drones,

Dronların topladığı akustik veriyi birleştirmeye başlayınca,

a picture starts to emerge.

bir resim ortaya çıkmaya başlar.

As the seals leave the islands and swim from left to right,

Foklar adayı terk edip soldan sağa yüzünce,

they are observed to dive at a relatively shallow depth of about 20 meters,

yaklaşık 20 metre derinliğinde alçak sayılır yere daldıkları gözlemleniyor,

which the drone identifies is populated by small young pollock

dron buranın düşük kalori içeriği olan küçük, genç

with low calorific content.

mezgitlerle dolu olduğunu tanımlıyor.

The seals then swim much greater distance and start to dive deeper

Foklar sonra daha uzaklara yüzüp daha derine dalıyorlar,

to a place where the drone identifies larger, more adult pollock,

burada dron balık kadar besleyici olan daha büyük,

which are more nutritious as fish.

yetişkin mezgitleri tanımlıyor.

Unfortunately, the calories expended by the mother seals

Ne yazık ki anne foklar tarafından bu ekstra mesafeye

to swim this extra distance

harcanan kaloriler

don't leave them with enough energy to lactate their pups back on the island,

yavrularını adada emzirmek için yeterli enerjiyi bırakmıyor,

leading to the population decline.

bu da nüfusun düşmesine sebep oluyor.

Further, the drones identify that the water temperature around the island

Dahası, dronlar ada etrafında su sıcaklığının kayda değer derecede

has significantly warmed.

arttığını tanımlıyorlar.

It might be one of the driving forces that's pushing the pollock north,

Bu mezgitleri kuzeye gitmeye ve daha soğuk bölgeleri aramak için

and to spread in search of colder regions.

yayılmaya zorlayan nedenlerden biri olabilir.

So the data analysis is ongoing,

Veri analizleri devam ediyor

but already we can see that some of the pieces of the puzzle

ama hâlihazırda kürklü fok sırrında bulmaca parçalarından

from the fur seal mystery

bir kısmının

are coming into focus.

göz önüne geldiğini görüyoruz.

But if you look back at the big picture,

Eğer büyük resme bakarsanız,

we are mammals, too.

biz de memeliyiz.

And actually, the oceans provide up to 20 kilos of fish per human per year.

Aslında okyanuslar yılda insan başına 20 kg balık sağlıyor.

As we deplete our fish stocks, what can we humans learn

Balık stoklarımızı tüketirken, kürklü fok hikâyesinden

from the fur seal story?

biz insanlar neler öğrenebiliriz?

And beyond fish, the oceans affect all of us daily

Balıkların ötesinde, okyanuslar küresel hava sistemlerini yönetirken

as they drive global weather systems,

bizi günlük olarak etkiliyor,

which affect things like global agricultural output

ki bu sistemler küresel tarım ürünlerini etkiler

or can lead to devastating destruction of lives and property

veya fırtınalar, aşırı sıcak ve seller yüzünden hayatlara

through hurricanes, extreme heat and floods.

ve mala yıkıcı tahribat bırakabilir.

Our oceans are pretty much unexplored and undersampled,

Okyanuslarımız oldukça keşfedilmemiş ve az örneklem alınmış durumda,

and today, we still know more about other planets than our own.

bugün hâlâ diğer gezegenler hakkında kendi gezegenimizden

daha fazla şey biliyoruz.

But if you divide this vast ocean in six-by-six-degree squares,

Bu büyük okyanusu altıya altı derece karelere bölerseniz,

each about 400 miles long,

her biri 643 km uzunluğunda olan

you'd get about 1,000 such squares.

böyle 1.000 kareniz olur.

So little by little, working with our partners,

Böyle az az, ortaklarımızla çalışarak,

we are deploying one ocean drone in each of those boxes,

her bir kutuya bir okyanus dronu yerleştiriyoruz,

the hope being that achieving planetary coverage

umudumuz gezegeni kapsama alanına almanın

will give us better insights into those planetary systems

bize insanlığı etkileyen diğer gezegen sistemleri hakkında

that affect humanity.

daha iyi içgörüler vermesi.

We have been using robots to study distant worlds in our solar system

Güneş sistemimizdeki uzak dünyaları araştırmak için bir süredir

for a while now.

robotları kullanıyorduk.

Now it is time to quantify our own planet,

Artık dünyamızı ölçmenin zamanı,

because we cannot fix what we cannot measure,

çünkü ölçemediğimiz şeyleri düzeltemeyiz

and we cannot prepare for what we don't know.

ve bilmediğimiz şeylere hazırlık yapamayız.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkış)