How I accidentally changed the way movies get made | Franklin Leonard

Çeviri: Yağmur Demir Gözden geçirme: Ramazan Şen

This weekend,

Bu haftasonu,

tens of millions of people in the United States

Amerika'dan on milyonlarca insan

and tens of millions more around the world,

ve dünyanın her yerinden on milyonlarca dahası

in Columbus, Georgia, in Cardiff, Wales,

Columbus, Georgia'da; Cardiff, Galler'de;

in Chongqing, China, in Chennai, India

Çongçing, Çin'de; Chennai, Hindistan'da

will leave their homes,

evlerinden ayrılıp

they'll get in their cars or they'll take public transportation

arabalarına ya da toplu taşımaya atlayacak

or they will carry themselves by foot,

veya tabanvay gidip

and they'll step into a room

bir odaya girecek

and sit down next to someone they don't know

ve tanımadığı, belki de tanıdığı birinin

or maybe someone they do,

yanına oturacak,

and the lights will go down and they'll watch a movie.

ışıklar kararacak ve bir film izleyecekler.

They'll watch movies about aliens or robots,

Uzaylılar veya robotları veya uzaylı robotları

or robot aliens or regular people.

ya da sıradan insanları anlatan bir film izleyecekler.

But they will all be movies about what it means to be human.

Ama hepsi insan olmanın ne demek olduğunu anlatan filmler olacak.

Millions will feel awe or fear,

Milyonlarcası şaşıracak ya da korkacak,

millions will laugh and millions will cry.

milyonlarcası gülecek ve milyonlarcası ağlayacak.

And then the lights will come back on,

Sonra ışıklar yeniden açılacak

and they'll reemerge into the world they knew several hours prior.

ve birkaç saat önceden tanıdıkları dünyaya geri dönecekler.

And millions of people will look at the world

Milyonlarca insan dünyaya

a little bit differently than they did when they went in.

içeri girmeden önce baktıklarından daha farklı bakacak.

Like going to temple or a mosque or a church,

Tapınağa, camiye, kiliseye

or any other religious institution,

ya da herhangi bir dini kuruma gitmek gibi

movie-going is, in many ways, a sacred ritual.

sinemaya gitmek de birçok açıdan kutsal bir ritüel gibidir.

Repeated week after week after week.

Her hafta tekrar ettiğimiz.

I'll be there this weekend,

Bu hafta sonu orada olacağım,

just like I was on most weekends between the years of 1996 and 1990,

tıpkı 1990-1996 yılları arası çoğu hafta sonu

at the multiplex, near the shopping mall

Columbus, Georgia'da çocukluk evimin

about five miles from my childhood home in Columbus, Georgia.

8 km uzağındaki alışveriş merkezinin yanındaki salonda olduğum gibi.

The funny thing is that somewhere between then and now,

İşin tuhaf yanı, o zamanla şu an arası bir yerde

I accidentally changed part of the conversation

bu filmlerin hangilerinin yapılacağına dair

about which of those movies get made.

fikirlerin bir kısmını değiştirdim.

So, the story actually begins in 2005, in an office high above Sunset Boulevard,

Hikaye aslında 2005'te, Sunset Bulvarı'nda yüksekte bir ofiste başlıyor.

where I was a junior executive

Leonardo DiCaprio'nun yapım şirketi,

at Leonardo DiCaprio's production company Appian Way.

Appian Way'de yapımcı asistanı olarak çalışıyorum.

And for those of you who aren't familiar with how the film industry works,

Film endüstrisine aşina olmayanlara:

it basically means that I was one of a few people behind the person

benden daha çok tanıyacağınız, kamera önü ve arkasındaki insanlar için

who produces the movie for the people behind and in front of the camera,

filmi yapan insanın arkasındaki

whose names you will better recognize than mine.

birkaç insandan biriydim.

Essentially, you're an assistant movie producer who does the unglamorous work

Esasen, film yapımının yaratıcı boyutuna dahil

that goes into the creative aspect of producing a movie.

sıradan işleri yapan yardımcı film yapımcısısın.

You make lists of writers and directors and actors

Yapmak istediğin film için doğru olabilecek yazarların,

who might be right for movies that you want to will into existence;

yönetmenlerin ve oyuncuların listesini yapıyorsun;

you meet with many of them and their representatives,

birçoğuyla ve onların temsilcileriyle buluşuyor,

hoping to curry favor for some future date.

ilerisi için yalakalık yapıyorsun.

And you read, a lot.

Okuyorsun, hem de çok.

You read novels that might become movies,

Film olabilecek kitaplar okuyorsun,

you read comic books that might become movies,

film olabilecek çizgi romanlar okuyorsun,

you read articles that might become movies,

film olabilecek makaleler okuyorsun,

you read scripts that might become movies.

film olabilecek senaryolar okuyorsun.

And you read scripts from writers that might write the adaptations

Romanların, çizgi romanların, makalelerin uyarlamalarını

of the novels, of the comic books, of the articles,

ve üzerinde çalıştığın senaryoları

and might rewrite the scripts that you're already working on.

yeniden yazabilecek yazarların senaryolarını okuyorsun.

All this in the hope of finding the next big thing

Hepsini, yeni büyük şeyi veya seni ve şirketini

or the next big writer who can deliver something

yeni büyük olay yapacak bir şey çıkarabilecek

that can make you and your company the next big thing.

yeni büyük yazarı bulma umuduyla yapıyorsun.

So in 2005, I was a development executive at Leonardo's production company.

2005'te, Leonardo'nun yapım şirketinde yapımcı asistanıydım.

I got a phone call from the representative of a screenwriter

Bir senaristin menajeri aradı,

that began pretty much the way all of those conversations did:

konuşma hemen hemen hepsinin başladığı gibi başladı:

"I've got Leo's next movie."

"Leo'nun yeni filmini buldum."

Now in this movie, that his client had written,

Müşterisinin yazdığı filmde,

Leo would play an oil industry lobbyist

Leo, bir petrol endüstrisi lobicisini oynuyor.

whose girlfriend, a local meteorologist, threatens to leave him

Meteorolog kız arkadaşı, işi küresel ısınmaya sebep olduğu için

because his work contributes to global warming.

onu ayrılmakla tehdit ediyor.

And this is a situation that's been brought to a head

İşin bu raddeye varmasının sebebi

by the fact that there's a hurricane forming in the Atlantic

Atlas Okyanusu'nda, Maine'den Myrtle Sahili'ne kadar

that's threatening to do Maria-like damage from Maine to Myrtle Beach.

Maria'daki gibi zarar verme tehlikesi olan bir kasırganın oluşması.

Leo, very sad about this impending break up,

Leo, yaklaşan ayrılığın üzüntüsüyle

does a little more research about the hurricane

kasırga hakkında biraz araştırma yapıyor

and discovers that in its path across the Atlantic,

ve Atlas Okyanusu boyunca giderken

it will pass over a long-dormant, though now active volcano

uzun zamandır sönük fakat şimdi aktif olan,

that will spew toxic ash into its eye

merkezine toksik kül püskürtecek bir volkandan geçeceğini

that will presumably be whipped into some sort of chemical weapon

ve bunun muhtemelen dünyayı yok edecek bir kimyasal silaha

that will destroy the world.

dönüşeceğini fark ediyor.

(Laughter)

(Kahkaha)

It was at that point that I asked him,

O sırada, ona sordum:

"So are you basically pitching me 'Leo versus the toxic superstorm

Şimdi bana sunduğun, "Leo insanlığı yok edecek

that will destroy humanity?'"

zehirli kasırgaya karşı" mı?

And he responded by saying,

Şöyle cevap verdi:

"Well, when you say it like that, it sounds ridiculous."

"Öyle söyleyince çok saçma duruyor."

And I'm embarrassed to admit that I had the guy send me the script,

Utanarak söylüyorum, adama senaryoyu yollattım

and I read 30 pages before I was sure that it was as bad as I thought it was.

ve düşündüğüm kadar kötü olduğundan emin olana kadar 30 sayfa okudum.

Now, "Superstorm" is certainly an extreme example,

Şimdi, "Süperkasırga", elbette uçuk bir örnek

but it's also not an unusual one.

ama alışılmamış da değil.

And unfortunately, most scripts aren't as easy to dismiss as that one.

Maalesef, çoğu senaryoyu göz ardı etmek bunun kadar kolay olmuyor.

For example, a comedy about a high school senior,

Mesela, sürpriz bir hamilelikle karşı karşıya kalınca

who, when faced with an unplanned pregnancy,

doğmamış çocuğu için sıradışı bir karar alan

makes an unusual decision regarding her unborn child.

liseli genci anlatan bir komedi.

That's obviously "Juno."

Elbette ki bu "Juno."

Two hundred and thirty million at the worldwide box office,

Dünya çapında 230 milyon gişe hasılatı,

four Oscar nominations, one win.

dört Oscar adaylığı, bir ödül.

How about a Mumbai teen who grew up in the slums

Peki ya, "Kim Milyoner Olmak İster?"in

wants to become a contestant on the Indian version

Hindistan uyarlamasında yarışmak isteyen

of "Who Wants To Be A Millionaire?"?

kenar mahallede büyümüş Mumbai genci?

That's an easy one -- "Slumdog Millionaire."

Kolay bir tane-- "Milyoner."

Three hundred seventy-seven million worldwide,

Dünya çapında 377 milyon,

10 Oscar nominations and eight wins.

10 Oscar adaylığı ve 8 ödül.

A chimpanzee tells his story

Bir şempanze, efsane pop sanatçısı,

of living with the legendary pop star Michael Jackson.

Michael Jackson'la yaşamını anlatıyor.

Anyone?

Kim bilecek?

(Laughter)

(Kahkaha)

It's a trick question.

Tuzak soru.

But it is a script called "Bubbles,"

Ama "Bubbles" adlı bir senaryo.

that is going to be directed by Taika Waititi,

"Thor:Ragnarok" yönetmeni

the director of "Thor: Ragnarok."

Taika Waititi tarafından yönetilecek.

So, a large part of your job as a development executive

Yani, yapımcı asistanı olarak işinin büyük bir kısmı

is to separate the "Superstorms" from the "Slumdog Millionaires,"

"Süper Kasırga"ları "Milyoner"lerden

and slightly more generally, the writers who write "Superstorm"

ve biraz daha genelde "Süper Kasırga"yı yazan yazarları

from the writers who can write "Slumdog Millionaire."

"Milyoner"i yazabilenlerden ayırmak.

And the easiest way to do this, obviously, is to read all of the scripts,

Bunu yapmanın en kolay yolu, tabii ki, bütün senaryoları okumak.

but that's, frankly, impossible.

Ama açıkçası bu imkansız.

A good rule of thumb is that the Writers Guild of America

Amerika Senaristler Birliği, her yıl, göz kararı

registers about 50,000 new pieces of material every year,

50.000 kadar yeni materyal kaydediyor.

and most of them are screenplays.

Bunların çoğu senaryo.

Of those, a reasonable estimate is about 5,000 of them

Makul bir tahminle, bunlar arasından 5.000 kadarı

make it through various filters, agencies, management companies,

ajanslar, yönetim şirketleri, senaryo yapısı gibi

screenplay compositions and the like,

çeşitli filtrelerden geçebiliyor

and are read by someone at the production company

ve yapım şirketindeki ya da büyük bir stüdyodaki

or major studio level.

biri tarafından okunuyor.

And they're trying to decide whether they can become

Onlar da bunların büyük stüdyolar veya alt markalarının

one of the 300-and-dropping movies that are released by the major studios

piyasaya sürdüğü 300'den fazla filmden biri olup olamayacağına

or their sub-brands each year.

karar vermeye çalışıyor.

I've described it before

Daha önce bunu

as being a little bit like walking into a members-only bookstore

üyelere özel bir kitapçıya girmeye benzetmiştim.

where the entire inventory is just organized haphazardly,

Bütün stok rastgele düzenlenmiş

and every book has the same, nondescript cover.

ve her kitap aynı, belirsiz kapağa sahip.

Your job is to enter that bookstore

İşin, o kitapçıya girip

and not come back until you've found the best and most profitable books there.

en iyi ve en kârlı kitabı bulmadan çıkmamak.

It's anarchic and gleefully opaque.

Anarşist ve şen bir monotonluk.

And everyone has their method to address these problems.

Herkesin bu problemleri ele alma yöntemi farklı.

You know, most rely on the major agencies

Yani, çoğu büyük ajanslara bel bağlıyor

and they just assume that if there's great talent in the world,

ve eğer dünyada büyük bir yetenek varsa

they've already found their way to the agencies,

öncelikle bu ajanslara girmeyi engelleyen

regardless of the structural barriers that actually exist

yapısal engellere bakmaksızın

to get into the agencies in the first place.

yolunun ajanslarla kesiştiğini varsayıyor.

Others also constantly compare notes among themselves

Diğerleri, neyi okuyup neyin iyi olduğuna dair

about what they've read and what's good,

aralarında sürekli fikir alışverişi yapıp

and they just hope that their cohort group is the best, most wired

gruplarının en iyi, en çok bağlantısı olan

and has the best taste in town.

ve en güzel zevki olan grup olduğunu umuyor.

And others try to read everything, but that's, again, impossible.

Başkaları her şeyi okumaya çalışıyor ama tabii ki, bu imkansız.

If you're reading 500 screenplays in a year,

Yılda 500 senaryo okuyorsanız,

you are reading a lot.

epey okuyorsunuz.

And it's still only a small percentage of what's out there.

Bu da var olan senaryoların çok küçük bir yüzdesi.

Fundamentally, it's triage.

Bu, özünde triyaj.

And when you're in triage, you tend to default to conventional wisdom

Triyajdayken, neyin tutup neyin tutmayacağı konusunda

about what works and what doesn't.

genel inanışa yöneliyorsunuz.

That a comedy about a young woman dealing with reproductive reality

Mesela üremenin gerçekleriyle baş eden, genç bir kadın hakkındaki

can't sell.

komedinin satmayacağına.

That the story of an Indian teenager isn't viable in the domestic marketplace

Hintli bir gencin hikayesinin iç pazarda ya da Hindistan dışında

or anywhere else in the world outside of India.

hiçbir yerde tutmayacağına.

That the only source of viable movies is a very narrow groups of writers

Tutan filmlerin tek kaynağının

who have already found their way to living and working in Hollywood,

Hollywood'da yaşama ve çalışmanın yolunu çoktan bulmuş,

who already have the best representation in the business,

en iyi şekilde temsil edilen,

and are writing a very narrow band of stories.

dar hikaye çemberleri olan dar yazar grupları olduğuna.

And I'm somewhat embarrassed to admit, that that's where I found myself in 2005.

Bir nebze de utanarak söylüyorum, 2005'te ben de bu noktadaydım.

Sitting in that office above Sunset Boulevard,

Sunset Bulvarı'nın üstündeki o ofiste oturup

staring down that metaphorical anonymized bookstore,

o mecazi, isimsiz kitapçıya bakıyordum

and having read nothing but bad scripts for months.

ve aylardır kötü senaryolardan başka hiçbir şey okumamıştım.

And I took this to mean one of two things:

Buradan iki anlamdan biri çıkabilirdi.

either A: I was not very good at my job,

Ya, A: İşimde pek iyi değildim,

which was, ostensibly, finding good scripts,

ki görünürde işim iyi senaryo bulmaktı,

or B: reading bad scripts was the job.

ya da B: işin kendisi kötü senaryo okumaktı.

In which case, my mother's weekly phone calls,

Öyleyse, annemin hukuk fakültesine

asking me if my law school entrance exam scores were still valid

giriş sınavı puanımın hâlâ geçerli olup olmadığını sorduğu

was something I should probably pay more attention to.

haftalık aramalarını daha çok umursamalıydım.

Ayrıca, iki haftalığına

What I also knew

tatile çıkacağımı da biliyordum.

was that I was about to go on vacation for two weeks,

Kötü senaryolar okumak işiniz iken ne kadar kötüyse

and as bad as reading bad scripts is when it is your job,

tatildeyken çok daha ıstıraplı.

it's even more painful on vacation.

Bir şeyler yapmak zorundaydım.

So I had to do something.

So late one night at my office, I made a list

Bir gece geç saatte, ofisimde

of everyone that I had had breakfast, lunch, dinner or drinks with

birlikte yiyip içtiğim benimkine benzer işleri olan herkesin

that had jobs similar to mine, and I sent them an anonymous email.

listesini yaptım ve onlara isimsiz bir mail attım.

And I made a very simple request.

Çok basit bir istekte bulundum.

Send me a list of up to 10 of your favorite screenplays

Bana şu üç kritere uyan, sevdiğin

that meet three criteria.

en fazla 10 senaryo gönder.

One: you love the screenplay,

Bir: Senaryoyu seviyorsun.

two: the filmed version of that screenplay will not be in theaters

İki: Senaryonun film hali takvim yılının sonunda

by the end of that calendar year,

gösterime girmeyecek.

and three: you found out about the screenplay this year.

Üç: Senaryoyu bu sene buldun.

This was not an appeal for the scripts that would be the next great blockbuster,

Bu yeni gişe bombası olacak senaryolar için bir arayış değildi.

not an appeal for the scripts that will win the Academy Award,

Akademi Ödülü'nü kazanacak senaryolar için bir arayış değildi.

they didn't need to be scripts that their bosses loved

Patronlarının sevdiği, stüdyolarının yapmak istediği

or that their studio wanted to make.

senaryolar olmak zorunda değildi.

It was very simply an opportunity for people to speak their minds

Sadece, insanların fikirlerini söyleyebilmeleri için

about what they loved,

bir fırsattı;

which, in this world, is increasingly rare.

ki bu, dünyada az rastlanan bir fırsat.

Now, almost all of the 75 people I emailed anonymously responded.

İsimsiz attığım maile 75 kişiden çoğu cevap verdi.

And then two dozen other people actually emailed to participate

Sonra iki düzine insan daha bu isimsiz e-posta adresine

to this anonymous email address,

katılmak için mail attı.

but I confirmed that they did in fact have the jobs they claimed to have.

Ama gerçekten iddia ettikleri işe sahip olduklarını doğruladım.

And I then compiled the votes into a spreadsheet,

Sonra oyları bir tabloya sıraladım,

ran a pivot table, output it to PowerPoint,

özet tablo çıkardım, PowerPoint'e aktardım.

and the night before I left for vacation,

Tatile çıkmadan önceki gece

I slapped a quasi subversive name on it

üzerine biraz yıkıcı bir isim yapıştırıp

and emailed it back from that anonymous email address

oy veren herkese

to everyone who voted.

isimsiz adresten yolladım.

The Black List.

Kara Liste.

A tribute to those who lost their careers during the anti-communist hysteria

1940'lar ve 50'lerin anti-komünist histerisinde

of the 1940s and 50s,

kariyerinden olanlara bir övgü

and a conscious inversion of the notion

ve siyahın negatif bir çağrışım olduğu

that black somehow had a negative connotation.

düşüncesinin bilinçli bir terse çevrimi.

After arriving in Mexico, I pulled out a chair by the pool,

Meksika'ya vardıktan sonra havuz kenarına sandalye çekip

started reading these scripts and found, to my shock and joy,

senaryoları okumaya başladım. Şaşırarak ve sevinerek

that most of them were actually quite good.

çoğunun gayet iyi olduğunu fark ettim.

Mission accomplished.

Görev tamamlandı.

What I didn't and couldn't have expected

Tahmin etmediğim ve edemeyeceğim

was what happened next.

sonrasında olanlardı.

About a week into my time on vacation,

Tatilimin ilk haftasından sonra

I stopped by the hotel's business center to check my email.

e-postalarımı kontrol etmek için otelin iş merkezine uğradım.

This was a pre-iPhone world, after all.

Nihayetinde, iPhone öncesi bir dönemdeydik.

And found that this list that I had created anonymously

İsimsiz yarattığım bu listenin

had been forwarded back to me several dozen times,

bana, kişisel mail adresimden

at my personal email address.

birçok kez iletildiğini gördüm.

Everyone was sharing this list of scripts that everyone had said that they loved,

Herkes, diğerlerinin sevdiğini söylediği, sonra kendilerinin de okuyup sevdiği

reading them and then loving them themselves.

bu senaryoların listesini paylaşıyordu.

And my first reaction, that I can't actually say here,

İlk tepkimi burada söyleyemem

but will describe it as fear,

ama korku olarak tarif edeceğim.

the idea of surveying people about their scripts

İnsanlara senaryolar hakkında anket yapma fikri

was certainly not a novel or a genius one.

elbette yeni veya dahice bir fikir değildi.

Surely, there was some unwritten Hollywood rule of omertà

Hollywood'un, insanları bunu yapmaktan uzak tutacak,

that had guided people away from doing that before

benim de kariyerimin başında olduğum için

that I was simply too naive to understand, it being so early in my career.

anlayamayacak kadar saf olduğum bir sessizlik yemini olmalıydı mutlaka.

I was sure I was going to get fired,

Kovulacağımdan emindim.

and so I decided that day that A: I would never tell anybody

O gün karar verdim.

A: Yaptığımı kimseye söylemeyecektim.

that I had done this,

and B: I would never do it again.

B: Bunu bir daha asla yapmayacaktım.

Then, six months later, something even more bizarre happened.

Altı ay sonra, daha da garip bir şey oldu.

I was in my office, on Sunset,

Sunset'te, ofisimdeydim

and got a phone call from another writer's agent.

ve başka bir yazarın menajerinden bir telefon geldi.

The call began very similarly to the call about "Superstorm":

Konuşma, "Süper Kasırga" hakkındaki konuşmaya benzer başladı.

"I've got Leo's next movie."

"Leo'nun yeni filmi elimde."

Now, that's not the interesting part.

İlginç olan kısım burası değil.

The interesting part was the way the call ended.

İlginç olan konuşmanın bitimiydi.

Because this agent then told me, and I quote,

Çünkü menajer bana dedi ki, alıntı veriyorum,

"Don't tell anybody, but I have it on really good authority

"Kimseye söyleme ama sağlam bir kaynaktan bu senaryonun

this is going to be the number one script on next year's Black List."

gelecek senenin Kara Liste'sinde bir numara olacağını duydum."

(Laughter)

(Kahkaha)

Yeah.

Evet.

Suffice it to say, I was dumbfounded.

Dilim tutuldu desem yeridir.

Here was an agent, using the Black List, this thing that I had made anonymously

Bu menajer, isimsiz oluşturup bir daha yapmamaya karar verdiğim

and decided to never make again,

Kara Liste'yi kullanarak

to sell his client to me.

bana müşterisini satmaya çalışıyordu.

To suggest that the script had merit,

Sevilen senaryoların listesine

based solely on the possibility of being included on a list of beloved screenplays.

dahil olma ihtimaline dayanarak senaryonun değerini göstermeye çalışıyordu.

After the call ended, I sat in my office, sort of staring out the window,

Konuşmanın sonunda ofisimde oturup pencereden bakarken

alternating between shock and general giddiness.

şok ve sersemlik arasında gidip geliyordum.

And then I realized that this thing that I had created

Sonra yarattığım bu şeyin sadece tatilde okumam için

had a lot more value

iyi senaryo bulmaktan

than just me finding good screenplays to read over the holidays.

çok daha kıymetli olduğunu fark ettim.

And so I did it again the next year --

Bu yüzden ertesi yıl tekrar yaptım.

and the "LA Times" had outed me as the person who had created it --

LA Times bunu başlatanın ben olduğunu ortaya çıkardı.

and the year after that,

Ondan sonraki yıl da.

and the year after that -- I've done it every year since 2005.

Sonraki yıl da. 2005'ten beri her yıl yapıyorum.

And the results have been fascinating,

Büyüleyici sonuçlar çıktı.

because, unapologetic lying aside, this agent was exactly right.

Çünkü özürsüz yalan söylemesi hariç, menajer haklıydı.

This list was evidence, to many people, of a script's value,

Liste birçok insana senaryonun değerini

and that a great script had greater value

ve harika bir senaryonun

that, I think, a lot of people had previously anticipated.

birçoğunun düşündüğünden daha kıymetli olduğunu kanıtlıyordu.

Very quickly, the writers whose scripts were on that list

Süratle, listede senaryoları olan yazarlar

started getting jobs,

iş almaya başladı,

those scripts started getting made,

senaryolar çekilmeye başlandı

and the scripts that got made

ve çekilen senaryolar genelde

were often the ones that violated the assumptions

neyin tutup tutmadığına dair varsayımları

about what worked and what didn't.

çiğneyen senaryolardı.

They were scripts like "Juno" and "Little Miss Sunshine"

"Juno" ve "Küçük Gün Işığım"

and "The Queen" and "The King's Speech"

"Kraliçe", "Zoraki Kral",

and "Spotlight."

"Spotlight" gibi filmler.

And yes, "Slumdog Millionaire."

"Milyoner" de.

And even an upcoming movie about Michael Jackson's chimpanzee.

Hatta Michael Jackson'ın şempanzesi hakkında yapılacak bir film.

Now, I think it's really important that I pause here for a second

Şimdi, burada bir durup bu filmlerin hiçbirinin başarısında

and say that I can't take credit for the success of any of those movies.

kendime pay çıkaramayacağımı söylemenin önemli olduğunu düşünüyorum.

I didn't write them, I didn't direct them, I didn't produce them, I didn't gaff them,

Bunları ben yazmadım, ben yönetmedim, yapımcısı ya da ışıkçısı değildim.

I didn't make food and craft service --

Yemek servisi yapmadım--

we all know how important that is.

Ki ne kadar önemli olduğunu biliyoruz.

The credit for those movies, the credit for that success,

O filmlerin, o başarının övünme hakkı

goes to the people who made the films.

filmleri yapanlara ait.

What I did was change the way people looked at them.

Ben insanların onlara bakış açısını değiştirdim.

Accidentally, I asked if the conventional wisdom was correct.

Kazara, genel inanışın doğru olup olmadığını sordum.

And certainly, there are movies on that list that would have gotten made

Elbette, o listede Kara Liste olmadan da

without the Black List,

yapılacak filmler vardı,

but there are many that definitely would not have.

ama kesinlikle yapılmayacak epey film vardı.

And at a minimum, we've catalyzed a lot of them into production,

En azından, birçoğunun yapılmasını kolaylaştırdık

and I think that's worth noting.

ve bence bu kayda değer.

There have been about 1,000 screenplays on the Black List

2005'te başlamasından bu yana

since its inception in 2005.

Kara Liste'de 1.000 kadar senaryo var.

About 325 have been produced.

Yaklaşık 325'inin filmi çekildi.

They've been nominated for 300 Academy Awards,

300 Akademi Ödülü'ne aday oldular,

they've won 50.

50'sini kazandılar.

Four of the last nine Best Pictures have gone to scripts from the Black List,

Son 9 En İyi Film Ödülü'nün dördü Kara Liste'den filmlere gitti

and 10 of the last 20 screenplay Oscars have gone to scripts from the Black List.

ve son 20 senaryo Oscar'ının 10'unu Kara Liste'den senaryolar aldı.

All told, they've made about 25 billion dollars

Topyekün, dünya çapında gişelerde

in worldwide box office,

25 milyar dolar kazandılar.

which means that hundreds of millions of people

Bu da demek oluyor ki yüz milyonlarca insan

have seen these films when they leave their homes,

evden çıkıp tanımadığı birinin yanına oturup

and sit next to someone they don't know and the lights go down.

ışıklar karardığında bu filmleri izledi.

And that's to say nothing of post-theatrical environments

DVD, internet yayını ve dürüst olalım, korsan indirme gibi

like DVD, streaming and, let's be honest, illegal downloads.

sinema salonları dışındaki alanlardan bahsetmiyorum bile.

Five years ago today, October 15,

5 yıl önce bugün, 15 Ekim'de

my business partner and I doubled down on this notion

iş ortağım ve ben senaryo yazma yeteneğinin

that screenwriting talent was not where we expected to find it,

bulmayı beklediğimiz yerde olmadığına karar kıldık

and we launched a website that would allow anybody on earth

ve dünya üzerinde, İngilizce senaryo yazmış herkesin

who had written an English-language screenplay

senaryosunu yükleyebildiği, kritik alabildiği

to upload their script, have it evaluated,

film endüstrisindeki binlerce profesyonele

and make it available to thousands of film-industry professionals.

sunabildiği bir web sitesi açtık.

Memnuniyetle söylüyorum, beş yıl içerisinde

And I'm pleased to say, in the five years since its launch,

bu tezi büyük ölçüde kanıtladık.

we've largely proved that thesis.

Dünyanın her yerinden yüzlerce senarist kendini temsil etti

Hundreds of writers from across the world have found representation,

eserini seçenek haline getirdi ya da sattı.

have had their work optioned or sold.

Son üç yılda 7 tanesi filmlerini bile yaptırdı.

Seven have even seen their films made in the last three years,

Buna "Nightingale" de dahil.

including the film "Nightingale,"

Bir savaş gazisinin psikolojik çöküşünün hikayesi.

the story of a war veteran's psychological decline,

Filmin 90 dakikalık süresi boyunca ekranda yalnızca

in which David Oyelowo's face is the only one on screen

David Oyelowo'nun yüzü var.

for the film's 90-minute duration.

It was nominated for a Golden Globe and two Emmy Awards.

Bir Altın Küre ve iki Emmy'e aday oldu.

It's also kind of cool that more than a dozen writers

Ayrıca güzel olan bir şey, sitede keşfedilen

who were discovered on the website

bir düzineden fazla senarist

have ended up on this end-of-year annual list,

bu senenin yıllık listesine alındı.

including two of the last three number one writers.

Buna son bir numaralı üç senaristin ikisi de dahil.

Simply put, the conventional wisdom about screenwriting merit --

Kısacası, senaristlik marifetiyle alakalı genel inanış,

where it was and where it could be found,

nerede olduğu ve nerede bulunabileceği,

was wrong.

yanlıştı.

And this is notable, because as I mentioned before,

Bu kayda değer, çünkü az önce bahsettiğim gibi

in the triage of finding movies to make and making them,

çekilecek filmlerin bulunması ve bunların çekilmesi triyajında

there's a lot of relying on conventional wisdom.

genen inanışa epey bel bağlanıyor.

And that conventional wisdom,

Bu genel inanış

maybe, just maybe,

belki, yalnızca belki

might be wrong to even greater consequence.

büyük sonuçları olacak yanlışlar doğurabilir.

Films about black people don't sell overseas.

Siyahi insanlar hakkındaki filmler ülke dışında satmaz.

Female-driven action movies don't work,

Kadın odaklı aksiyon filmleri tutmaz,

because women will see themselves in men, but men won't see themselves in women.

zira kadınlar kendini erkeklerde görebilir ama erkekler kendini kadınlarda göremez.

That no one wants to see movies about women over 40.

Kimse 40'ını geçmiş kadınlar hakkında filmler görmek istemez.

That our onscreen heroes have to conform to a very narrow idea about beauty

Ekrandaki kahramanlarımızın, geleneksel varsaydığımız

that we consider conventional.

dar bir güzellik algısına uyması gerekir.

What does that mean when those images are projected 30 feet high

Işıklar sönüp bu görüntüler 10 metre yüksekten yansıtıldığında

and the lights go down,

Columbus, Georgia'daki

for a kid that looks like me in Columbus, Georgia?

benim gibi görünen bir oğlana bu ne ifade eder?

Or a Muslim girl in Cardiff, Wales?

Ya da Galler, Cardiff'teki Müslüman bir kıza?

Or a gay kid in Chennai?

Ya Chennai'daki gay bir çocuğa?

What does it mean for how we see ourselves

Kendimizi nasıl gördüğümüz, dünyayı nasıl gördüğümüz

and how we see the world and for how the world sees us?

ve dünyanın bizi nasıl gördüğü konusunda ne ifade eder?

We live in very strange times.

Oldukça tuhaf bir devir yaşıyoruz.

And I think for the most part, we all live in a state of constant triage.

Bence, genellikle hepimiz sabit bir triyaj hali içinde yaşıyoruz.

There's just too much information,

Çok fazla bilgi var,

too much stuff to contend with.

başa çıkılacak çok fazla şey var.

And so as a rule, we tend to default to conventional wisdom.

Böylece çoğunlukla genel inanışa yöneliyoruz.

And I think it's important that we ask ourselves, constantly,

Bence kendimize sürekli bu genel inanışın

how much of that conventional wisdom is all convention and no wisdom?

ne kadarının bilgelikten yoksun gelenek olduğunu sormamız önemli.

And at what cost?

Hem de ne pahasına?

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkış)