Inside the bizarre world of internet trolls and propagandists | Andrew Marantz

Çeviri: Cem Turkel Gözden geçirme: Can Boysan

I spent the past three years

Son üç yılımı

talking to some of the worst people on the internet.

internetteki en korkunç insanlarla konuşarak geçirdim.

Now, if you've been online recently,

Eğer son dönemde internette gezindiyseniz

you may have noticed that there's a lot of toxic garbage out there:

çok fazla zehirli zırvalık olduğunu fark etmişsinizdir

racist memes, misogynist propaganda, viral misinformation.

ırkçı geyikler, kadın düşmanı propaganda, hızla yayılan yanlış bilgiler.

So I wanted to know who was making this stuff.

Bunları kimin yaptığını öğrenmek istedim.

I wanted to understand how they were spreading it.

Bunları nasıl yaydıklarını öğrenmek istedim.

Ultimately, I wanted to know

Son olarak, toplumumuzda

what kind of impact it might be having on our society.

nasıl bir etkisi olduğunu öğrenmek istedim.

So in 2016, I started tracing some of these memes back to their source,

2016'da bazı geyiklerin kaynağını araştırmaya başladım.

Bunları yapan ya da yayılmasına yardım eden insanları da araştırmaya başladım.

back to the people who were making them or who were making them go viral.

I'd approach those people and say,

Bu insanlara yanaştım ve sordum:

"Hey, I'm a journalist. Can I come watch you do what you do?"

"Merhaba, ben gazeteciyim. Gelip ne yaptığınızı izleyebilir miyim?"

Now, often the response would be,

Şöyle bir cevap almayı beklerdim:

"Why in hell would I want to talk to

"Demokratlarla iş birliği yapan

some low-t soy-boy Brooklyn globalist Jew cuck

yumuşak Brooklynli, küreselci,

who's in cahoots with the Democrat Party?"

Yahudi bir godoşla konuşmam için tek bir sebep söyle."

(Laughter)

(Gülüşmeler)

To which my response would be, "Look, man, that's only 57 percent true."

Buna cevabım şöyle olurdu: "Dostum bunun sadece yüzde 57'si doğru."

(Laughter)

(Gülüşmeler)

But often I got the opposite response.

Oysa çoğunlukla tam tersini söylediler.

"Yeah, sure, come on by."

"Evet, elbette. Buyur gel."

So that's how I ended up in the living room

Güney Kaliforniya'daki bir sosyal medya propagandacısının

of a social media propagandist in Southern California.

oturma odasına böyle girdim.

He was a married white guy in his late 30s.

Evli, otuzlarının sonunda beyaz bir adamdı.

He had a table in front of him with a mug of coffee,

Önünde bir fincan kahveyle bir masa duruyordu.

a laptop for tweeting,

Tweet’lemek için bir bilgisayarı,

a phone for texting

mesaj atmak için bir telefonu,

and an iPad for livestreaming to Periscope and YouTube.

Periscope ve YouTube yayınları yapmak için bir iPad’i vardı.

That was it.

Bu kadardı.

And yet, with those tools,

Sırf bu araçlarla bile

he was able to propel his fringe, noxious talking points

Amerikan gündeminin ortasına

into the heart of the American conversation.

zehirli, uç fikirlerini saçıyordu.

For example, one of the days I was there,

Mesela, orada olduğum bir gün

a bomb had just exploded in New York,

New York’ta bir bomba patladı

and the guy accused of planting the bomb had a Muslim-sounding name.

ve bu adam bombayı Müslüman isimli birinin koyduğunu iddia etti.

Now, to the propagandist in California, this seemed like an opportunity,

Kaliforniya’daki propagandacı için bu bir fırsattı

because one of the things he wanted

çünkü istediği şeylerden biri

was for the US to cut off almost all immigration,

ABD’nin mülteci alımını durdurmasıydı.

especially from Muslim-majority countries.

Özellikle Müslüman çoğunluğu olan ülkelerden.

So he started livestreaming,

Canlı yayınını açtı

getting his followers worked up into a frenzy

ve sınırların açık olmasının hepimizin ölümüne sebep olacağı

about how the open borders agenda was going to kill us all

saçmalığını takipçilerine inandırıp

and asking them to tweet about this,

bu konu hakkında tweet atmalarını istedi

and use specific hashtags,

ve belirli tabelalar kullandırarak

trying to get those hashtags trending.

bu tabelaları trendlere sokmaya çalıştı.

And tweet they did --

hundreds and hundreds of tweets,

Ve onlar da tweet’lediler.

Yüzlerce ve yüzlerce tweet,

a lot of them featuring images like this one.

çoğunda da bu tarz resimler vardı.

So that's George Soros.

Bu adam George Soros.

He's a Hungarian billionaire and philanthropist,

Macar bir milyarder ve yardımsever,

and in the minds of some conspiracists online,

internetteki bazı komplo teorisyenlerine göre ise

George Soros is like a globalist bogeyman,

George Soros küreselci bir öcü,

one of a few elites who is secretly manipulating all of global affairs.

bütün dünya politikasını gizlice manipüle eden birkaç elitten biri.

Now, just to pause here: if this idea sounds familiar to you,

Burada bir durmak istiyorum, eğer bu fikirler size tanıdık geliyorsa

that there are a few elites who control the world

dünyayı kontrol eden birkaç elit olduğu

and a lot of them happen to be rich Jews,

ve bunların çoğunun zengin Yahudiler oldukları,

that's because it is one of the most anti-Semitic tropes in existence.

bunun sebebi, var olan en antisemitik saçmalıklar olmalarıdır.

I should also mention that the guy in New York who planted that bomb,

Şunu da belirtmeliyim ki, New York'ta o bombayı yerleştiren adam

he was an American citizen.

bir Amerikan vatandaşıydı.

So whatever else was going on there,

Yani orada her ne olduysa

immigration was not the main issue.

göçmen mevzusu oradaki ana konu değildi.

And the propagandist in California, he understood all this.

Kaliforniya'daki o propagandacı bütün bunları anlamıştı.

He was a well-read guy. He was actually a lawyer.

Eğitimli ve okumuş bir adamdı. Esasen bir avukattı.

He knew the underlying facts,

Altında yatan gerçekleri biliyordu

but he also knew that facts do not drive conversation online.

fakat gerçeklerin internette ilgi çekmediğini de biliyordu.

What drives conversation online

İnternette ilgi çeken şey

is emotion.

duygulardır.

See, the original premise of social media

Sosyal medyanın ortaya çıkış amacı

was that it was going to bring us all together,

bizi birbirimize yakınlaştırmaktı,

make the world more open and tolerant and fair ...

daha açık, hoşgörülü ve adil bir dünya yaratmaktı.

And it did some of that.

Bunların bazılarını yaptı.

But the social media algorithms have never been built

Fakat sosyal medya algoritmaları doğruyu yanlıştan ayırmak,

to distinguish between what's true or false,

toplum için neyin iyi ve kötü olduğunu

what's good or bad for society, what's prosocial and what's antisocial.

anlamak üzere geliştirilmemiştir.

That's just not what those algorithms do.

Bu algoritmaların yaptığı şey bu değil.

A lot of what they do is measure engagement:

Yaptığı şeyler genellikle etkileşimi ölçmek,

clicks, comments, shares, retweets, that kind of thing.

tıklamalar, yorumlar, paylaşımlar, retweetler, bu tarz şeyler.

And if you want your content to get engagement,

İçeriğinizin daha fazla etkileşim almasını istiyorsanız

it has to spark emotion,

içerik, bir duyguyu tetiklemeli,

specifically, what behavioral scientists call "high-arousal emotion."

özellikle davranış bilimcilerin

"yüksek uyarılmalı duygular" dedikleri şeyleri.

Now, "high arousal" doesn't only mean sexual arousal,

"Yüksek uyarılmalı" dediğimiz sadece cinsel uyarı değil

although it's the internet, obviously that works.

internette onun da çok işe yaradığı olsa da öyle değil.

It means anything, positive or negative, that gets people's hearts pumping.

Bahsettiğim şey, insanın kalbine dokunan iyi ya da kötü herhangi bir şey.

So I would sit with these propagandists,

Bu propagandacılarla oturduğumda

not just the guy in California, but dozens of them,

sadece Kaliforniya'daki adam değil,

and I would watch as they did this again and again successfully,

böyle onlarcasının işlerini tekrar ve tekrar başarıyla yaptıklarını izledim.

not because they were Russian hackers, not because they were tech prodigies,

Rus bilgisayar korsanı olduklarından veya teknoloji dehası olduklarından değil,

not because they had unique political insights --

eşsiz politik öngörüleri yüzünden de değil

just because they understood how social media worked,

fakat sosyal medyanın nasıl çalıştığını anladıkları

and they were willing to exploit it to their advantage.

ve kendi amaçları adına sömürmeye razı oldukları için.

Now, at first I was able to tell myself this was a fringe phenomenon,

Başlarda bunun münferit bir olay olduğuna

ve sırf internetle ilgili olduğuna kendimi inandırmıştım.

something that was relegated to the internet.

But there's really no separation anymore between the internet and everything else.

Fakat artık internet ve diğer şeyler arasında bir ayrım kalmadı.

This is an ad that ran on multiple TV stations

Bu, 2018 kongre seçimleri sırasında

during the 2018 congressional elections,

farklı TV kanallarında gösterilen bir reklam,

alleging with very little evidence that one of the candidates

adaylardan birinin ufacık bir kanıt sebebiyle

was in the pocket of international manipulator George Soros,

uluslararası manipülatör George Soros'un cebinde olduğunu iddia ediyor,

who is awkwardly photoshopped here next to stacks of cash.

para tomarlarının yanına garip bir şekilde fotoşoplanmış.

This is a tweet from the President of the United States,

Bu, ABD başkanının bir tweet'i

alleging, again with no evidence,

tekrar, bir kanıt olmadan iddia ediyor ki,

that American politics is being manipulated by George Soros.

Amerikan siyaseti George Soros tarafından manipüle ediliyor.

This stuff that once seemed so shocking and marginal and, frankly, just ignorable,

Bir zamanlar şok edici ve aykırı görünen bu şeyler,

it's now so normalized that we hardly even notice it.

o kadar kanıksanmış ki, neredeyse fark etmiyoruz bile.

So I spent about three years in this world.

Bu dünyada yaklaşık üç sene geçirdim.

I talked to a lot of people.

Birçok insanla konuştum.

Some of them seemed to have no core beliefs at all.

Bazılarının temel inançları yok gibi görünüyordu.

They just seemed to be betting, perfectly rationally,

Tamamen akılcı şekilde

that if they wanted to make some money online

internetten biraz para kazanmak

or get some attention online,

veya ilgi görmek için

they should just be as outrageous as possible.

olabilecek en acımasız şekilde davranmayı deniyorlardı.

But I talked to other people who were true ideologues.

Fakat cidden kuramcı olan diğer insanlarla da konuştum.

And to be clear, their ideology was not traditional conservatism.

Açıkcası, ideolojileri geleneksel tutuculuk değildi.

These were people who wanted to revoke female suffrage.

Kadınların oy hakkını kaldırmak isteyen insanlardı.

These were people who wanted to go back to racial segregation.

Irksal ayrımcılığı geri getirmek isteyen insanlardı.

Some of them wanted to do away with democracy altogether.

Bazıları da demokrasiyi tümden kaldırmak isteyen insanlardı.

Now, obviously these people were not born believing these things.

Tabii ki bu insanlar bu şeylere inanarak doğmadılar.

They didn't pick them up in elementary school.

İlkokulda öğrenmediler.

A lot of them, before they went down some internet rabbit hole,

İnternetin tavşan deliğine inmeden önce

they had been libertarian or they had been socialist

pek çoğu liberteryen, sosyalist

or they had been something else entirely.

veya tamamen bambaşka bir şeylerdi.

So what was going on?

Peki ne oluyor?

Well, I can't generalize about every case,

Her vaka için genelleyemem tabii

but a lot of the people I spoke to,

ama konuştuğum pek çok insan,

they seem to have a combination of a high IQ and a low EQ.

yüksek IQ ve düşük EQ kombinasyonuna sahipti.

They seem to take comfort in anonymous, online spaces

Anonim oldukları sanal ortamlarda

rather than connecting in the real world.

gerçek dünyaya bağlanmaktan daha rahat hissediyorlardı.

So often they would retreat to these message boards

Genellikle en kötü dürtülerinin büyüyebildiği

or these subreddits,

mesaj panolarına veya subreddit'lere

where their worst impulses would be magnified.

geri çekilirlerdi.

They might start out saying something just as a sick joke,

Bir şeyi saçma bir şaka olarak söyleyerek başlarlar,

and then they would get so much positive reinforcement for that joke,

sonrasında o şaka için o kadar fazla olumlu yorumlar alırlar ki

so many meaningless "internet points," as they called it,

onların deyimiyle "internet puanları" - çoğu anlamsızdır -

that they might start believing their own joke.

kendi şakalarına inanmaya başlarlar.

I talked a lot with one young woman who grew up in New Jersey,

New Jersey'de büyümüş bir kadınla uzun bir süre konuştum.

and then after high school, she moved to a new place

Liseden sonra başka bir yere taşınmış.

and suddenly she just felt alienated and cut off

Bir anda kendini yabancı hissetmiş ve hayattan kopmuş

and started retreating into her phone.

ve telefonuna çekilmeye başlamış.

She found some of these spaces on the internet

İnsanların şoke edici, tiksindirici şeyler paylaştığı

where people would post the most shocking, heinous things.

bazı internet sitelerini keşfetmiş.

And she found this stuff really off-putting

Bu şeyleri fazlasıyla can sıkıcı bulurken

but also kind of engrossing,

aynı zamanda çekici buluyormuş

kind of like she couldn't look away from it.

ve gözünü ondan ayıramıyormuş.

She started interacting with people in these online spaces,

Bu internet sitelerinde insanlarla iletişim kurmaya başlamış,

and they made her feel smart, they made her feel validated.

onu akıllı ve onaylanmış hissettirmişler.

She started feeling a sense of community,

Kendini bir topluluğun bir parçası gibi hissetmiş

started wondering if maybe some of these shocking memes

ve bu şoke edici geyiklerin

might actually contain a kernel of truth.

özünde gerçeklik taşıyabileceğini düşünmeye başlamış.

A few months later, she was in a car with some of her new internet friends

Birkaç ay sonra internetten tanıştığı bazı arkadaşlarıyla

headed to Charlottesville, Virginia,

meşalelerle beyaz ırk adına yürümek için

to march with torches in the name of the white race.

arabayla Charlottesville, Virginia'ya gidiyorlarmış.

She'd gone, in a few months, from Obama supporter

Birkaç ay içinde, bir Obama destekçisinden

to fully radicalized white supremacist.

radikal bir beyaz ırkçısına dönüştü.

Now, in her particular case,

Söz konusu vakadaki kadın,

she actually was able to find her way out of the cult of white supremacy.

beyaz ırkçısı tarikatından kendini kurtarmayı başardı.

But a lot of the people I spoke to were not.

Fakat konuştuğum pek çok insan başaramadı.

And just to be clear:

Açık konuşmak gerekirse,

I was never so convinced that I had to find common ground

konuştuğum her bir kişiyle ortak payda bulmam gerektiğine

with every single person I spoke to

ve bunları dile getirmem gerektiğine

that I was willing to say,

asla bu kadar ikna olmamıştım.

"You know what, man, you're a fascist propagandist, I'm not,

"Biliyor musun, ben değil, sen bir faşist propagandacısın

whatever, let's just hug it out, all our differences will melt away."

her neyse, hadi sarılalım ve tüm farklılıklarımızı eritelim.

No, absolutely not.

Hayır, kesinlikle değil.

But I did become convinced that we cannot just look away from this stuff.

Fakat bu şeylere sırtımızı çeviremeyeceğimize ikna oldum.

We have to try to understand it, because only by understanding it

Anlamaya çalışmamız gerek çünkü sadece anlayarak

can we even start to inoculate ourselves against it.

kendimizi ona karşı aşılamaya başlayabiliriz.

In my three years in this world, I got a few nasty phone calls,

Bu dünyadaki üç yılımda pek çok nahoş telefon aldım,

even some threats,

hatta birkaç tehdit de aldım

but it wasn't a fraction of what female journalists get on this beat.

fakat kadın gazetecilerin yaşadıklarının yanında lafı bile edilemez.

And yeah, I am Jewish,

Ve evet, ben bir Yahudiyim,

although, weirdly, a lot of the Nazis couldn't tell I was Jewish,

garip bir şekilde, pek çok Nazi bile Yahudi olduğumu anlayamazdı

which I frankly just found kind of disappointing.

açıkcası bu beni hayal kırıklığına uğratıyor.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Seriously, like, your whole job is being a professional anti-Semite.

Cidden, yapman gereken tek iş profesyonel bir antisemit olmak.

Nothing about me is tipping you off at all?

Benimle ilgili hiçbir şey sana tüyo vermiyor mu?

Nothing?

Hiçbir şey mi?

(Laughter)

(Kahkahalar)

This is not a secret.

Bu bir sır değil.

My name is Andrew Marantz, I write for "The New Yorker,"

Adım Andrew Marantz, "The New Yorker" için yazıyorum,

my personality type is like if a Seinfeld episode

kişilik tipim Park Slope Food Coop'ta çekilen

was taped at the Park Slope Food Coop.

bir Seinfeld bölümü gibi.

Nothing?

Hiçbir şey mi?

(Laughter)

(Kahkahalar)

Anyway, look -- ultimately, it would be nice

Her neyse, bakın aslında basit bir formül olsa

if there were, like, a simple formula:

çok güzel olurdu.

smartphone plus alienated kid equals 12 percent chance of Nazi.

Akıllı telefon artı yabancılaşmış çocuk eşittir yüzde 12 ihtimalle Nazi.

It's obviously not that simple.

Tabii ki bu kadar basit değil.

And in my writing,

Ve yazılarımda

I'm much more comfortable being descriptive, not prescriptive.

daha betimleyici olmayı severim kuralcı olmayı değil.

But this is TED,

Fakat burası TED,

so let's get practical.

o yüzden biraz pratik olalım.

I want to share a few suggestions

Sizin ve benim gibi internet vatandaşlarının

of things that citizens of the internet like you and I

bir şeyleri daha az zehirli yapabilmesi için

might be able to do to make things a little bit less toxic.

birkaç öneri paylaşmak istiyorum.

So the first one is to be a smart skeptic.

Birincisi, akıllı ve şüpheci olmak.

So, I think there are two kinds of skepticism.

Bana göre iki tür şüphecilik vardır.

And I don't want to drown you in technical epistemological information here,

Şu anda sizi teknik bilgi felsefesi dersine sokmak istemiyorum

but I call them smart and dumb skepticism.

fakat ben bunlara akıllı ve aptal şüphecilik diyorum.

So, smart skepticism:

Akıllı şüphecilik şöyledir:

thinking for yourself,

kendi kendine düşünmek,

questioning every claim,

her savı sorgulamak,

demanding evidence --

kanıt istemek,

great, that's real skepticism.

müthiş, işte bu gerçek şüpheciliktir.

Dumb skepticism: it sounds like skepticism,

Aptal şüphecilik ise, şüphecilik gibi duyulsa da

but it's actually closer to knee-jerk contrarianism.

daha çok diz kapağı refleksi karşıtçılığıdır.

Everyone says the earth is round,

Herkes dünya yuvarlaktır der,

you say it's flat.

siz dünya düzdür dersiniz.

Everyone says racism is bad,

Herkes ırkçılık kötüdür der,

you say, "I dunno, I'm skeptical about that."

siz, "bilemiyorum bu konuda biraz şüpheciyim" dersiniz.

I cannot tell you how many young white men I have spoken to in the last few years

Son yıllarda bana şunları söyleyen

who have said,

pek çok genç beyaz erkekle konuştum:

"You know, the media, my teachers, they're all trying to indoctrinate me

"Medya, öğretmenlerim, hepsi benimi yıkamaya çalışıyor

into believing in male privilege and white privilege,

ve erkeklerin, beyazların ayrıcalıklı olduğuna inandırmaya çalışıyor

but I don't know about that, man, I don't think so."

fakat bilemiyorum adamım, sanmıyorum."

Guys -- contrarian white teens of the world --

Arkadaşlar -- dünyanın beyaz genç muhalifleri--

look:

bakın:

if you are being a round earth skeptic and a male privilege skeptic

Eğer yuvarlak dünya şüphecisi veya erkek ayrıcalığı şüphecisi

and a racism is bad skeptic,

ya da ırkçılık kötüdür şüphecisiyseniz

you're not being a skeptic, you're being a jerk.

siz şüpheci değilsiniz, ahmaksınız.

(Applause)

(Alkışlar)

It's great to be independent-minded, we all should be independent-minded,

Bağımsız düşünceli olmak çok güzel hepimiz bağımsız düşünceli olmalıyız

but just be smart about it.

fakat akıllı bir şekilde.

So this next one is about free speech.

İkincisi, ifade özgürlüğüyle ilgili.

You will hear smart, accomplished people who will say, "Well, I'm pro-free speech,"

Akıllı, başarılı insanların şöyle dediğini duyarsınız:

and they say it in this way that it's like they're settling a debate,

"Ben ifade özgürlüğünden yanayım",

bu, sanki bir tartışmayı sonuçlandırırcasına olur.

when actually, that is the very beginning of any meaningful conversation.

aslında bu anlamlı herhangi bir sohbetin en başıdır.

All the interesting stuff happens after that point.

Bütün ilginç şeyler bu noktadan sonra gerçekleşir.

OK, you're pro-free speech. What does that mean?

Peki, ifade özgürlüğünü savunuyorsun. Bu ne demek?

Does it mean that David Duke and Richard Spencer

David Duke ve Richard Spencer'ın

need to have active Twitter accounts?

aktif Twitter hesapları mı olmalı?

Does it mean that anyone can harass anyone else online

İnsanlar herhangi bir sebepten

for any reason?

birbirini internette taciz edebilir mi?

You know, I looked through the entire list of TED speakers this year.

Bu seneki TED konuşmacılarının tüm listesine baktım,

I didn't find a single round earth skeptic.

yuvarlak dünya şüphecisi hiç kimseyi bulamadım.

Is that a violation of free speech norms?

Bu ifade özgürlüğü kurallarına aykırı mıdır?

Look, we're all pro-free speech, it's wonderful to be pro-free speech,

Hepimiz ifade özgürlüğünü savunuruz, bu çok güzel bir şey

but if that's all you know how to say again and again,

fakat tekrar edip durduğunuz sadece bu cümleyse

you're standing in the way of a more productive conversation.

daha verimli bir sohbetin önünü tıkıyorsunuz demektir.

Making decency cool again, so ...

Nezaketi tekrardan havalı yapalım.

Great!

Harika!

(Applause)

(Alkışlar)

Yeah. I don't even need to explain it.

Evet, açıklamama bile gerek yok.

So in my research, I would go to Reddit or YouTube or Facebook,

Araştırmamda, Reddit, YouTube veya Facebook'a girip

and I would search for "sharia law"

"şeriat yasası" diye arattığımda

or I would search for "the Holocaust,"

ya da "Yahudi soykırımı" yazdığımda

and you might be able to guess what the algorithms showed me, right?

algoritmaların bana ne gösterdiğini tahmin edebilirsiniz, değil mi?

"Is sharia law sweeping across the United States?"

"Şeriat yasası ABD'de yayılıyor mu?"

"Did the Holocaust really happen?"

"Yahudi soykırımı gerçekten yaşandı mı?"

Dumb skepticism.

Aptal şüphecilik.

So we've ended up in this bizarre dynamic online,

Sonunda internetteki bu garip dinamik ile kaldık,

where some people see bigoted propaganda

bazı insanlar, yobaz propagandasını

as being edgy or being dangerous and cool,

huzursuz, tehlikeli ya da havalı görürken

and people see basic truth and human decency as pearl-clutching

ve temel gerçekleri ve nezaketi

or virtue-signaling or just boring.

şoke edici, duyar kasıcı ya da sıkıcı olarak görür.

And the social media algorithms, whether intentionally or not,

Sosyal medya algoritmaları bilerek ya da bilmeden

they have incentivized this,

bunu teşvik ettiler

because bigoted propaganda is great for engagement.

çünkü yobaz propagandası etkileşim için çok iyidir.

Everyone clicks on it, everyone comments on it,

Herkes tıklar ve yorum yapar

whether they love it or they hate it.

sevseler de, nefret etseler de.

So the number one thing that has to happen here

Burada olması gereken bir numaralı şey;

is social networks need to fix their platforms.

sosyal ağların, platformlarını onarmasıdır.

(Applause)

(Alkışlar)

So if you're listening to my voice and you work at a social media company

Eğer beni dinliyor ve bir sosyal medya şirketinde çalışıyorsanız

or you invest in one or, I don't know, own one,

ya da yatırım yaptıysanız ya da bilemiyorum, birine sahipseniz

this tip is for you.

bu tavsiye sizin için.

If you have been optimizing for maximum emotional engagement

Duygusal etkileşimi maksimize etmeye uğraşıyorsanız

and maximum emotional engagement turns out to be actively harming the world,

ve maksimum etkileşim aslında dünyaya aktif olarak zarar veriyorsa

it's time to optimize for something else.

başka şeyleri optimize etmenin zamanıdır.

(Applause)

(Alkışlar)

But in addition to putting pressure on them to do that

Bunları yapmaları için onlara baskı kurmaktan

and waiting for them and hoping that they'll do that,

ve yapmaları için bekleyip dua etmekten başka,

there's some stuff that the rest of us can do, too.

bizim de yapabileceğimiz başka şeyler var.

So, we can create some better pathways or suggest some better pathways

Bunalımdaki gençlerin gidebileceği daha iyi yollar yaratabiliriz

for angsty teens to go down.

ya da daha iyi yollar önerebiliriz.

If you see something that you think is really creative and thoughtful

Eğer gördüğünüz bir şeyi yaratıcı ve düşünceli bulduysanız

and you want to share that thing, you can share that thing,

ve paylaşmak istiyorsanız onu paylaşabilirsiniz

even if it's not flooding you with high arousal emotion.

o şey sizde yüksek uyarılmalı duygular yaratmasa bile.

Now that is a very small step, I realize,

Bu çok küçük bir adım, farkındayım

but in the aggregate, this stuff does matter,

fakat bir bütün olarak bu şeyler önemli hale gelir

because these algorithms, as powerful as they are,

çünkü bu algoritmalar ne kadar güçlü olsalar da

they are taking their behavioral cues from us.

davranışsal fikirlerini bizden alırlar.

So let me leave you with this.

Size şöyle veda edeyim.

You know, a few years ago it was really fashionable

İntenetin devrimsel bir araç olduğunu

to say that the internet was a revolutionary tool

ve hepimizi birleştireceğini söylemek

that was going to bring us all together.

birkaç yıl önce çok popülerdi.

Şimdilerde internetin devasa, ıslah edilemeyen

It's now more fashionable to say

that the internet is a huge, irredeemable dumpster fire.

bir çöplük yangını olduğunu söylemek daha popüler.

Neither caricature is really true.

Her iki benzetme de fazlasıyla doğru.

We know the internet is just too vast and complex

İnternetin tamamen iyi ve tamamen kötü olmak için

to be all good or all bad.

fazla engin ve karmaşık olduğunu biliyoruz.

And the danger with these ways of thinking,

Bu düşünce yollarının tehlikesi,

whether it's the utopian view that the internet will inevitably save us

internetin bizi kaçınılmaz olarak kurtaracağı ütopyası

or the dystopian view that it will inevitably destroy us,

veya hepimizi kaçınılmaz olarak yok edeceği distopyası olabilir,

either way, we're letting ourselves off the hook.

her şekilde, işin içinden sıyrılıyoruz.

There is nothing inevitable about our future.

Geleceğimizle ilgili hiçbir şey kaçınılmaz değil.

The internet is made of people.

İnternet insanlardan oluşur.

People make decisions at social media companies.

Sosyal medya şirketlerinde karar verici insanlardan oluşur.

People make hashtags trend or not trend.

İnsanlar bir tabelayı trendlere sokuyor.

People make societies progress or regress.

Toplumları insanlar ilerletip geriletiyor.

When we internalize that fact,

Bu gerçeği içselleştirdiğimizde

we can stop waiting for some inevitable future to arrive

kaçınılmaz sonun gelmesini beklemeyi bırakıp

and actually get to work now.

şu anda işe koyabiliriz.

You know, we've all been taught that the arc of the moral universe is long

Hepimize öğretmişlerdir Ahlakî evrenin yayı uzundur

but that it bends toward justice.

fakat adalete doğru bükülür.

Maybe.

Belki.

Maybe it will.

Belki bükülür.

But that has always been an aspiration.

Fakat bu hep bir arzu olmuştur.

It is not a guarantee.

Garanti bir şey değildir.

The arc doesn't bend itself.

Yay kendiliğinden bükülmez.

It's not bent inevitably by some mysterious force.

Gizemli bir güç tarafından kaçınılmaz bir şekilde bükülmez.

The real truth,

Asıl gerçek şudur ki:

which is scarier and also more liberating,

-- ve bu, rahatlatmaktan ziyade korkutucudur --

is that we bend it.

o yayı biz bükeriz.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)