The energy Africa needs to develop -- and fight climate change | Rose M. Mutiso

Transcriber: TED Translators Admin Reviewer: Mirjana Čutura

Çeviri: Sara Ozturk Gözden geçirme: Nihal Aksakal

Think about this.

Şunu bir düşünün:

Californians use more electricity playing video games

Kaliforniyalılar, bilgisayar oyunları oynarken Senegal'in bütün ülke için

than the entire country of Senegal uses overall.

harcadığı toplam elektrikten daha fazla elektrik harcıyorlar.

Also, before gyms were shut down due to COVID,

Aynı zamanda Kovid'den dolayı spor salonları kapatılmadan önce

New Yorkers could work out in a 10-degree-Celsius gym

New Yorklular sıcaklığın 10 derece olduğu spor salonlarında spor yapıyorlardı,

because the cold apparently burns more calories.

çünkü anlaşılan soğuk daha fazla kalori yaktırıyor.

And yet only three percent of Nigerians have air conditioners.

Durum böyleyken Nijeryalıların sadece %3'ünün kliması var.

As you can see, there's a mind-blowing gap

Gördüğünüz gibi enerjiye sahip olan ve olmayanlar arasında

between the energy haves and the energy have-nots.

akıllara durgunluk veren bir açıklık var.

And across the globe, we have incredible energy inequality.

Dünya çapında inanılmaz derecede enerji eşitsizliği var.

Billions of people simply lack enough energy to build a better life:

Milyarlarca insan daha iyi bir hayat kurmak için,

affordable, abundant and reliable energy

günlük kesintiler olmadan işlerini yürütebilmek için,

to run their businesses without daily blackouts,

ekinlerini çürümekten korumak için,

to preserve their crops from rotting,

hayat kurtaran tıbbi malzemeleri çalıştırmak için,

to power lifesaving medical equipment,

evden çalışmak ve iş arkadaşlarıyla Zoom görüşmeleri yapmak için,

to work from home and do Zoom calls with their colleagues,

trenleri ve fabrikaları çalıştırmak için,

to run trains and factories,

esas olarak büyümek ve gelişmek için

basically, to grow and to prosper

ve hem itibara hem de fırsatlara ulaşabilmek için gerekli olan

and to access both dignity and opportunity.

ekonomik, verimli ve güvenilir enerjiden yoksun.

Rich countries have that kind of energy,

Zengin ülkelerin böyle enerjileri olmasına karşın

whereas most countries in Africa, and many elsewhere simply don't.

Afrika'daki ve diğer birçok yerdeki ülkelerin enerjileri yok.

And those billions of people

Bu milyarlarca insan giderek dünyanın daha da gerisinde kalıyor.

are falling further and further behind the rest of the world.

In addition to taking their energy abundance for granted,

Sahip oldukları enerji bolluğunun değerini bilmemenin yanı sıra

the wealthy take something else for granted:

varlıklılar başka bir şeyin daha değerini bilmiyor:

that everyone should fight climate change exactly the same way.

Herkesin iklim değişikliğiyle aynı şekilde savaşması gerektiğinin.

Tackling climate change

İklim değişikliğiyle mücadele etmek

will require an accelerated transition to low-carbon energy sources.

düşük karbonlu enerji kaynaklarına hızlı bir geçiş yapmayı gerektirecek.

And yet, emissions continue to climb year after year,

Durum böyleyken emisyonlar, düşük karbon bütçemizi harcamakla tehdit ederek

threatening to blow our tight carbon budget.

her geçen yıl artmaya devam ediyor.

That's what I want to talk about today.

Bugün bunun hakkında konuşmak istiyorum.

The carbon budget is an estimation of the total emissions

Karbon bütçesi, gezegenimizin atmosferinin güvenli bir şekilde

that our planet's atmosphere can safely absorb.

emebileceği salınımların toplamının bir tahmini.

Faced with an imperative to not explode this carbon budget,

Bu karbon bütçesini bozmama mecburiyetiyle karşı karşıya kaldıkları için

the world is looking at Africa in a completely contradictory way.

dünya Afrika'ya tamamen çelişkili bir şekilde bakıyor.

On one side, it wants us to grow,

Bir yandan büyümemizi,

to emerge from abject poverty,

son derece berbat olan bu yoksulluktan çıkmamızı,

to build a middle class,

bir orta sınıf oluşturmamızı,

to own cars and air conditioners and other modern amenities

araba, klima ve diğer modern imkânlara sahip olmamızı istiyor.

because after all, Africa is the next global market.

Çünkü nihayetinde Afrika geleceğin küresel piyasası.

On the other side,

Diğer yandan iklim değişikliği için

because they are anxious to demonstrate action on climate change,

harekete geçtiklerini göstermekte çok endişeli oldukları için

rich countries in the West

Batı'daki zengin ülkeler

are increasingly restricting their funding to only renewable energy sources,

fonlarını sadece yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırmakla sınırlayıp

effectively telling Africa and other poor nations

Afrika'ya ve diğer yoksul ülkelere etkili bir şekilde

to either develop with no carbon

ya karbon kullanmadan gelişmelerini

or to limit their development ambitions altogether.

ya da gelişme heveslerini tamamen sınırlamalarını söylüyorlar.

Africa obviously needs to develop.

Açıkça görülüyor ki Afrika'nın gelişmesi gerek,

That's non-negotiable.

bu konu tartışmaya kapalı.

And I want to make the case today that Africa must be prioritized

Bugün karbon bütçesinde geriye kalan şeyler söz konusu olduğunda

when it comes to what's left in the carbon budget.

Afrika'ya öncelik tanınması gerektiğini ortaya koyuyorum.

In other words,

Başka bir deyişle,

Africa must be allowed to, yes, produce more carbon in the short term

Afrika'nın kısa vadede daha çok karbon üretmesine olanak sağlanmalı

so we can grow,

böylece büyüyebiliriz.

while the rich world needs to drastically cut their emissions.

Ama zengin dünyanın emisyonlarını şiddetle azaltması gerekiyor.

Africans have a right to aspire

Afrikalıların herkesin keyfini çıkardığı refahı istemeye hakkı var.

to the same prosperity that everyone else enjoys.

And we deserve the same chance at a job,

İş yerinde, eğitimde, itibarda ve fırsatlarda

at an education,

at dignity and opportunity.

aynı olanaklara sahip olmayı hak ediyoruz.

We also understand very well

Aynı zamanda bütün dünyanın karbonsuz bir geleceğe

that the entire world needs to get to a zero-carbon future.

sahip olması gerektiğini de çok iyi anlıyoruz.

This might sound contradictory, but consider these three points.

Bu kulağa tutarsız gelebilir ama bu üç konuyu bir düşünün:

First, Africa isn't the culprit of climate change.

İlk olarak, Afrika iklim değişikliğinin bir suçlusu değil, bir kurbanı.

It's a victim.

Africa and its more than one billion people

Afrika ve onun bir milyardan fazla insanı

are among the most vulnerable to climate change on the planet,

sert havaların, kuraklık ve sıcaklığın en kötü etkileriyle yüzleşerek

facing the worst impacts of extreme weather, drought and heat.

iklim değişikliğine karşı gezegendeki en savunmasızlar arasında bulunuyor.

And yet, if you look at the carbon footprint

Durum böyleyken eğer bütün Afrika kıtasının karbon ayak izine bakarsanız

of the entire African continent,

48 African countries combined

48 Afrika ülkesinin tamamı atmosferde birikmiş karbon dioksitin

are responsible for less than one percent of accumulative carbon dioxide

in the atmosphere.

%1'inin daha azından sorumlu.

Even if every one of the one billion people in sub-Saharan Africa

Sahra altı Afrika'daki bir milyar insanın her biri

tripled their electricity consumption overnight,

elektrik tüketimlerini bir gecede üçe katlasa

and if all of that new power came from natural gas-fired plants,

ve o yeni enerjinin tümü doğal gazla çalışan tesislerden gelse bile

we estimate that the additional CO2 that Africa would add

Afrika'nın yayacağı fazladan karbon dioksitin

would equal to just one percent of total global emissions.

toplam küresel emisyonların sadece %1'ine eşit olacağını tahmin ediyoruz.

Second, Africa needs more energy to fight climate change, not less.

İkinci olarak, iklim değişikliğiyle mücadele etmek için

Afrika'nın daha çok enerjiye ihtiyacı var, daha azına değil.

Because of its climate vulnerability,

İkliminin korunmasız olması yüzünden

Africa's climate fight is about adaptation and resilience,

Afrika'nın iklim mücadelesi uyum ve dirençle alakalı.

and climate adaptation is energy-intensive.

İklime uyum sağlamak da enerji tüketen bir olay.

To respond to extreme weather,

Sert hava koşullarıyla mücadele etmek için

Africans will need more resilient infrastructure.

Afrikalıların daha dirençli bir altyapıya ihtiyacı olacak.

We're talking seawalls, highways, safe buildings and more.

Deniz seddinden, otoyoldan, sağlam binalardan

ve daha fazlasından bahsediyoruz.

To cope with drought,

Kuraklıkla başa çıkmak için Afrikalıların tarım için pompaj sulamasına

Africans will need pumped irrigation for their agriculture,

and many will need desalination for fresh water.

ve birçoğunun temiz su için suyun tuzdan arındırılmasına ihtiyacı olacak.

And to survive soaring temperatures,

Yükselen sıcaklıklarda hayatta kalmak için Afrikalıların yüz milyonlarca evde,

Africans will need cold storage and ACs

in hundreds of millions of homes,

ofiste, depoda, fabrikada, veri merkezinde

offices, warehouses, factories, data centers and the like.

ve buna benzer yerlerde soğuk depolara ve klimaya ihtiyacı olacak.

These are all energy-intensive activities.

Bunların hepsi enerji tüketen faaliyetler.

If we fail at mitigation,

Eğer emisyonları azaltmada başarısız olursak

the rich countries' plan B for climate change is to simply adapt.

zengin ülkelerin B planı basitçe iklim değişikliğine uyum sağlamak.

Africans need and deserve that same capacity for adaptation.

Afrikalıların da uyum sağlamak için aynı yeterliliğe ihtiyacı var

ve bunu hak ediyorlar.

Third,

imposing mitigation on the world's poor is widening economic inequality.

Üçüncü olarak,

emisyonların azaltılmasını fakir ülkelere empoze etmek

ekonomik eşitsizliği büyütüyor.

We're creating energy apartheid.

Bir enerji ayrımı yaratıyoruz.

Working in global energy and development,

Küresel enerji ve gelişimi araya sıkıştırarak

I often hear people say,

insanların sıklıkla şunu dediğini duyuyorum:

"Because of climate, we just can't afford for everyone to live our lifestyles."

"İklim yüzünden herkesin bizim gibi yaşamasına gücümüz yetmiyor."

That viewpoint is worse than patronizing.

Bu bakış açısı küçümsemekten bile daha kötü.

It's a form of racism,

Bu, ırkçılığın bir türü ve zenginler için enerji bolluğu,

and it's creating a two-tier, global energy system

with energy abundance for the rich

Afrikalılar için küçük güneş lambaları sağlayarak

and tiny solar lamps for Africans.

çifte standartlı bir küresel enerji sistemi yaratıyor.

The global market for natural gas is a great example of this.

Doğal gazın küresel piyasası buna güzel bir örnek teşkil ediyor.

Large Western companies are actively developing gas fields

Büyük Batılı şirketler, Asya'da ve Avrupa'da

in African countries

sanayiyi çalıştırmak ve elektrik üretmek için

to run industry and generate electricity in Asia or in Europe.

Afrika ülkelerinde aktif olarak gaz alanları geliştiriyorlar.

And yet, when these same African countries want to build power plants at home

Durum böyleyken aynı Afrika ülkeleri, insanları için gaz kullanabilmek adına

to use gas for their own people,

evlerde enerji santrali inşa etmek istiyor.

the Western development and finance communities say,

Batılı gelişim ve maliye toplulukları da

"No, we won't fund that."

"Hayır, buna yatırım yapmayız." diyor.

And here's the irony.

İşte ironi de burada:

Many poor countries are already far ahead of the West

Birçok yoksul ülke, düşük karbonlu enerji sistemine geçmek

when it comes to transitioning to a low-carbon energy system.

söz konusu olduğunda Batı ülkelerinin şimdiden önünde.

In Kenya, where I'm from, we generate most of our electricity carbon-free.

Doğduğum ülke Kenya'da, elektriğimizin birçoğunu karbonsuz olarak üretiyoruz.

Renewable sources such as geothermal, hydro and wind

Jeotermal, hidro ve rüzgar gibi yenilenebilir kaynaklar

provide nearly 80 percent of our electricity.

elektriğimizin yaklaşık %80'ini karşılıyor.

In the US, that figure is only 17 percent.

Amerika'da bu rakam sadece %17.

So let me repeat my points.

Değindiğim noktaları tekrar edeyim.

Everyone must get to a zero-carbon future.

Herkes karbonsuz bir geleceğe sahip olmalı.

In the transition,

Bu geleceğe geçişte ise

Africa and other poor nations deserve to get the balance

Afrika ve diğer yoksul milletler, dünyanın karbon bütçesinde kalanların

of what's remaining in the world's carbon budget.

dengeli tüketilmesini hak ediyor.

For economic competitiveness,

Ekonomik olarak rekabet edebilmek için,

for climate adaptation,

iklime uyum sağlamak için,

for global stability

küresel istikrar için ve ekonomik adalet için

and for economic justice,

rich and high-emitting countries

zengin ve fazla emisyon yayan ülkeler

must uphold their responsibility to lead on decarbonization,

kendi ekonomilerinden başlayarak karbonsuzlaşmaya öncülük etme

starting in their own economies.

sorumluluğunu yerine getirmeli.

We all have a collective responsibility to turn the tide on climate change.

Hepimizin iklim değişikliğinde işleri yoluna koyma sorumluluğumuz var.

If we fail,

Eğer başarısız olursak

it won't be because Senegal or Kenya or Benin or Mali decided to build

bu başarısızlığın nedeni, Senegal, Kenya, Benin ya da Mali kendi insanları için

a handful of natural gas power plants

ekonomik fırsat sağlamak adına

to provide economic opportunity for their people.

bir miktar doğal gaz enerji santrali inşa etmeye karar verdiği için olmayacak.

Thank you.

Teşekkür ederim.