How Africa can use its traditional knowledge to make progress | Chika Ezeanya-Esiobu

118,963 views

2017-10-31 ・ TED


New videos

How Africa can use its traditional knowledge to make progress | Chika Ezeanya-Esiobu

118,963 views ・ 2017-10-31

TED


Tafadhali bofya mara mbili manukuu ya Kiingereza hapa chini ili kucheza video.

Translator: Nelson Simfukwe Reviewer: Joachim Mangilima
Miezi kadhaa iliyopita, nilitembelea jiji moja lililopo Afrika Mashariki,
00:13
Some months back, I was visiting this East African city,
0
13054
5480
00:18
and we were stuck in traffic.
1
18558
2989
na tulikuwa tumekwama kwenye msongamano wa magari.
00:21
And this vendor suddenly approaches my window
2
21571
3042
Na mchuuzi mmoja alikuja ghafla kwenye dirisha langu
00:24
with a half-opened alphabet sheet.
3
24637
2543
na karatasi ya alfabeti iliyofunguka nusu.
00:28
I took a quick look at the alphabet sheet,
4
28505
2819
Niliangalia kwa haraka ile karatasi ya alfabeti,
00:31
and I thought of my daughter,
5
31348
1435
na nikamuwaza binti yangu,
00:32
how it would be nice to spread it on the floor
6
32807
2562
ni namna gani ingekuwa vyema kuitandaza kwenye sakafu
00:35
and just play all over it with her
7
35393
1840
na kucheza juu yake nikiwa nae
00:37
while getting her to learn the alphabet.
8
37257
2189
wakati nikiwa ninamfundisha alfabeti.
00:39
So the traffic moved a bit, and I quickly grabbed a copy,
9
39470
3295
Msongamano ukasogea kidogo, na nikanunua ile nakala haraka,
00:42
and we moved on.
10
42789
1999
na tukaendelea na safari.
Nilipopata muda wa kuifungua ile karatasi ya alfabeti
00:46
When I had time to fully open the alphabet sheet
11
46165
3101
00:49
and take a more detailed look at it,
12
49290
2329
na kuiangalia kwa makini,
00:51
I knew I was not going to use that to teach my daughter.
13
51643
3023
Nilitambua ya kwamba sitaitumia kumfundishia binti yangu.
00:55
I regretted my purchase.
14
55267
1517
Nilijutia ununuzi wangu.
00:58
Why so?
15
58331
1342
Kwanini?
01:00
Looking at the alphabet sheet reminded me of the fact
16
60338
2786
Kutazama karatasi ya alfabeti kunanikumbusha ukweli kwamba
mambo mengi hayajabadilika
01:03
that not much has changed
17
63148
2376
01:05
in the education curricula in Africa.
18
65548
2423
katika mtaala wa elimu barani Afrika.
01:08
Some decades back, I was taught out of a similar alphabet sheet.
19
68729
3720
Miongo kadhaa iliyopita, nilifundishwa kutoka katika karatasi hiyohiyo.
01:13
And because of that, I struggled for years.
20
73312
2257
Na kwa sababu ya hilo, nilitaabika kwa miaka.
01:16
I struggled to reconcile my reality with the formal education I received
21
76464
4496
Nilitaabika kuweza kukubali uhalisia wangu kutokana na elimu niliyokuwa nikipokea
01:20
in school, in the schools I attended.
22
80984
2147
shuleni, katika shule nilizosoma.
01:24
I had identity crises.
23
84592
2010
Nilikuwa na janga la utambulisho.
01:26
I looked down on my reality.
24
86626
2909
Nikitazama kuangalia uhalisia wangu.
01:29
I looked at my ancestry, I looked at my lineage with disrespect.
25
89559
4246
Niliangalia mababu zangu, nilitazama kizazi changu bila heshima.
01:34
I had very little patience for what my life had to offer around me.
26
94205
5053
Nilikuwa na subira kidogo kwa yale ambayo maisha yangeweza kunipa kutoka katika mazingira yangu.
Kwanini?
01:41
Why?
27
101045
1399
01:43
"A is for apple."
28
103496
1419
"A ni kwa ajili ya Apple."
01:46
"A is for apple."
29
106421
1424
"A ni kwa ajili ya Apple."
01:49
"A is for apple" is for that child in that part of the world
30
109528
4688
"A ni kwa ajili ya Apple" ni kwa ajili ya mtoto katika pande ya dunia
01:54
where apples grow out;
31
114240
1732
ambayo wanalima Apple;
01:56
who has an apple in her lunch bag;
32
116751
1976
nani aliye na Apple katika mfuko wake wa chakula cha mchana;
02:00
who goes to the grocery store with her mom and sees red,
33
120235
3402
nani ambaye huenda dukani na mama yake na kuona apple jekundu,
02:03
green, yellow -- apples of all shapes and colors and sizes.
34
123661
3653
kijani, njano katika kila umbo na rangi na ukubwa.
Kwa hiyo, kumpa elimu mtoto huyu
02:08
And so, introducing education to this child
35
128049
2889
02:10
with an alphabet sheet like this
36
130962
2122
ukitumia karatasi ya alfabeti kama hii
inatimiza moja ya kazi kuu katika elimu,
02:14
fulfills one of the major functions of education,
37
134090
3041
ambayo ni kumkutanisha msomaji
02:17
which is to introduce the learner
38
137155
3162
02:20
to an appreciation of the learner's environment
39
140341
3373
kuridhika na mazingira ya msomaji
02:23
and a curiosity to explore more in order to add value.
40
143738
4642
na udadisi wa kuweza kutafuta zaidi ili kuweza kuongeza thamani.
02:29
In my own case,
41
149581
1411
Nikijiangalia mimi,
wakati na mahali nilipokulia Afrika,
02:32
when and where I grew up in Africa,
42
152014
2312
02:35
apple was an exotic fruit.
43
155613
1830
apple ni tunda hadimu.
02:38
Two or three times a year,
44
158719
1385
Mara mbili au tatu kwa mwaka,
Nilikuwa napata apple za rangi ya njano zilizo na alama ndogo ndogo za rangi ya kahawia, unajua,
02:40
I could get some yellowish apples with brown dots, you know,
45
160128
5367
02:45
signifying thousands of miles traveled -- warehouses storing --
46
165519
3897
ikiashiria maelfu ya maili yaliposafiri -- ghalani, katika upangaji
02:49
to get to me.
47
169440
1174
kunifikia mimi.
02:51
I grew up in the city
48
171575
1911
Nilikulia katika jiji
02:53
to very financially comfortable parents,
49
173510
3000
kwa wazazi ambao wanajiweza kiuchumi,
02:56
so it was my dignified reality,
50
176534
1942
kwa hiyo ulikuwa ni uhalisia wangu wa kuheshimika,
02:58
exactly the same way
51
178500
2311
kama vile vile
03:00
cassava fufu or ugali would not regularly feature
52
180835
4162
mihogo au ugali kwa kawaida hautakuwepo
katika mlo wa Kimarekani, Kichina au Kihindi,
03:05
in an American, Chinese or Indian diet,
53
185021
2901
03:08
apples didn't count as part of my reality.
54
188851
2429
apple hazikuwa katika uhalisia wa maisha yangu.
03:12
So what this did to me,
55
192208
3048
Kwa hiyo hii ilinifanya nini mimi,
03:15
introducing education to me with "A is for apple,"
56
195280
3684
kunipa elimu kwangu ya "A ni kwa ajili ya apple,"
03:18
made education an abstraction.
57
198988
2459
imefanya elimu kuwa ngumu mno kuelewa.
03:21
It made it something out of my reach --
58
201914
1869
Imefanya kitu ambacho kipo na upeo wangu --
03:24
a foreign concept,
59
204665
1906
kitu cha nchi za nje,
03:26
a phenomenon for which I would have to constantly and perpetually seek
60
206595
3806
jambo ambalo ningekuwa nikilitafuta mara zote
03:30
the validation of those it belonged to
61
210425
1811
uthibitisho wa yale yanayohusiana
03:32
for me to make progress within it and with it.
62
212260
2940
kwa ajili yangu ili kupiga hatua ndani yake na pamoja yake.
Hiyo ilikuwa ngumu kwa mtoto;
03:36
That was tough for a child; it would be tough for anyone.
63
216109
2906
Nilipokuwa kiumri na kuelimika,
03:40
As I grew up and I advanced academically,
64
220042
2723
03:42
my reality was further separated from my education.
65
222789
5064
uhalisia wangu uligawanyika zaidi na elimu yangu.
03:48
In history, I was taught
66
228739
1746
Katika historia, nilifundishwa
03:50
that the Scottish explorer Mungo Park discovered the Niger River.
67
230509
4251
kwamba mtalii aliyeitwa Mungo Park aligundua mto wa Niger.
03:55
And so it bothered me.
68
235631
1793
Na hili lilinikwaza.
03:57
My great-great-grandparents grew up
69
237448
2015
Mababu wa mababu zangu walikulia
03:59
quite close to the edge of the Niger River.
70
239487
2003
karibu na kingo za mto wa Niger.
04:01
(Laughter)
71
241514
2419
(Kicheko)
04:03
And it took someone to travel thousands of miles from Europe
72
243957
6477
Na ilichukua mtu mwingine kusafiri maelfu ya maili kutoka Ulaya
04:10
to discover a river right under their nose?
73
250458
2447
kuja kugundua mto ambao upo karibu nao kabisa?
04:12
(Laughter)
74
252929
2441
(Kicheko)
04:15
No!
75
255394
1157
Hapana!
04:16
(Applause and cheers)
76
256575
5419
(Makofi na shangilio)
Walitumia vipi muda wao?
04:22
What did they do with their time?
77
262018
1929
04:23
(Laughter)
78
263971
1897
(Kicheko)
04:25
Playing board games, roasting fresh yams,
79
265892
2831
Kucheza bao, kukaanga magimbi,
04:28
fighting tribal wars?
80
268747
1380
kupigana vita vya ukabila?
04:30
I mean, I just knew my education was preparing me to go somewhere else
81
270557
4860
Namaanisha, nilijua ya kwamba elimu yangu ilikuwa ikiniandaa kwenda sehemu nyingine
04:35
and practice and give to another environment that it belonged to.
82
275441
3767
na kuitumia na katika mazingira mengine ambayo inahusiana nayo.
04:39
It was not for my environment, where and when I grew up.
83
279232
3183
Haikuwa kwa ajili ya mazingira yangu, mahali na muda nilipokua.
Na hali hii iliendelea.
04:43
And this continued.
84
283029
1159
04:44
This philosophy undergirded my studies
85
284212
1893
Na hii philosophia iliimarisha masomo yangu
muda wote nilipokuwa nikisoma barani Afrika.
04:46
all through the time I studied in Africa.
86
286129
2465
04:48
It took a lot of experiences and some studies
87
288618
3834
Ilihitaji uzoefu mwingi na baadhi ya mafunzo
04:52
for me to begin to have a change of mindset.
88
292476
3152
kwa mimi kuanza pata mabadiliko ya mtazamo wangu.
04:55
I will share a couple of the remarkable ones with us.
89
295652
2964
Nitawaambia baadhi ya mambo makubwa mazuri.
04:59
I was in the United States in Washington, DC
90
299735
2355
Nilikuwa nchini Marekani katika jimbo la Washington, DC
kusomea masomo yangu ya shahada ya uzamivu,
05:02
studying towards my doctorate,
91
302114
2042
05:04
and I got this consultancy position with the World Bank Africa Region.
92
304180
3877
nilipata nafasi ya kuwa mshauri katika Benki ya Dunia ukanda wa Afrika,
05:08
And so I remember one day,
93
308735
2756
Kwa hiyo nakumbuka siku moja,
05:11
my boss -- we were having a conversation on some project,
94
311515
4648
mkuu wangu wa kazi -- tulikuwa tukiongelea kuhusu mradi fulani,
05:16
and he mentioned a particular World Bank project,
95
316187
3041
na alitaja mradi unaohusiana na Benki ya Dunia,
05:19
a large-scale irrigation project that cost millions of dollars
96
319252
4972
mradi mkubwa wa umwagiliaji unaogharimu mamilioni ya dola
05:24
in Niger Republic
97
324248
1331
katika Jamhuri ya Niger
05:25
that was faltering sustainably.
98
325603
3274
uliokuwa unasuasua uendelezaji wake.
05:28
He said this project wasn't so sustainable,
99
328901
2343
Alisema mradi huu haupo imara,
05:31
and it bothered those that instituted the whole package.
100
331268
4223
na unawakera wale ambao waliupa mamlaka.
Lakini aliutaja mradi fulani,
05:36
But then he mentioned a particular project,
101
336035
2789
05:39
a particular traditional irrigation method that was hugely successful
102
339517
4917
namna ya umwagiliaji wa kitamaduni ambao ulikuwa na mafanikio makubwa sana
05:44
in the same Niger Republic where the World Bank project was failing.
103
344458
3697
katika nchi hiyo hiyo ya Jamhuri ya Niger ambapo mradi wa Benki ya Dunia ulikuwa ukifeli.
05:48
And that got me thinking.
104
348930
1496
Na ikanifanya kuwaza.
05:51
So I did further research,
105
351281
1743
Kwa hiyo nikafanya utafiti zaidi,
05:53
and I found out about Tassa.
106
353984
2385
na nikagundua kuhusu Tassa.
05:57
Tassa is a traditional irrigation method
107
357775
3770
Tassa ni namna ya umwagiliaji wa kienyeji
06:01
where 20- to 30-centimeter-wide and 20- to 30-centimeter-deep holes
108
361569
6193
ambapo mashimo yenye upana wa kati ya sentimenta 20 hadi 30 na kina cha sentimeta 20 hadi 30
06:07
are dug across a field to be cultivated.
109
367786
2874
huchimbwa katika shamba ambalo linaelekea kulimwa.
06:11
Then, a small dam is constructed around the field,
110
371220
4113
Kisha, bwawa dogo hujengwa kuzunguka shamba
06:16
and then crops are planted across the surface area.
111
376296
3626
na mazao hupandwa ardhini.
06:19
What happens is that when rain falls,
112
379946
3304
Kinachotokea ni kwamba mvua itaponyesha,
06:23
the holes are able to store the water
113
383274
2984
mashimo huwa na uwezo wa kutunza maji
06:26
and appropriate it to the extent that the plant needs the water.
114
386282
3818
na kupelekea kiasi kwamba mmea kuhitaji maji.
Mmea unaweza pata maji mengi unavyohitaji
06:30
The plant can only assimilate as much water as needed
115
390124
3266
06:33
until harvest time.
116
393414
1570
mpaka muda wa mavuno.
06:36
Niger is 75 percent scorched desert,
117
396582
3693
Niger ni asilimia 75 jangwa,
06:40
so this is something that is a life-or-death situation,
118
400299
2693
na hii kitu cha maisha au kifo,
na imekuwa ikitumika kwa karne.
06:43
and it has been used for centuries.
119
403016
1808
06:45
In an experiment that was conducted,
120
405384
2102
Katika utafiti ambao ulifanyika,
06:48
two similar plots of land were used in the experiment,
121
408233
5413
mashamba mawili yanayofanana yalitumika katika utafiti,
06:53
and one plot of land
122
413670
2631
na shamba moja
06:56
did not have the Tassa technique on it.
123
416325
1942
halikutumia njia ya Tassa.
06:58
Similar plots.
124
418291
1167
Mashamba yanayofanana.
06:59
The other one had Tassa technique constructed on it.
125
419482
3158
Lingine lilitumia njia ya Tassa.
07:03
Then similar grains of millet also were planted on both plots.
126
423332
3755
Kisha mbegu sawa za mtama zilipandwa katika mashamba yote mawili.
Wakati wa mavuno,
07:08
During harvest time,
127
428045
2207
07:10
the plot of land without Tassa technique
128
430276
3152
Shamba ambalo halikutumia njia ya Tassa
07:13
yielded 11 kilograms of millet per hectare.
129
433452
4171
lilizalisha kilogramu 11 za mtama kwa hektari.
07:18
The plot of land with Tassa technique
130
438737
2295
Shamba lililotumia njia ya Tassa
lilizalisha kilogramu 553 za mtama kwa hektari.
07:21
yielded 553 kilograms of millet per hectare.
131
441056
5853
07:27
(Applause)
132
447660
2585
(Makofi)
07:30
I looked at the research, and I looked at myself.
133
450269
3913
Niliangalia ule utafiti na nikajitazama.
07:34
I said, "I studied agriculture for 12 years,
134
454206
3252
Nilisema, "Nimesomea kilimo kwa miaka 12,
07:37
from primary to Senior Six, as we say in East Africa,
135
457482
3410
kuanzia elimu ya msingi mpaka kidato cha sita, kama tuitavyo kwa Afrika Mashariki,
07:40
SS3 in West Africa or 12th grade.
136
460916
2346
SS3 kwa Afrika Magharibi au darasa la 12.
07:43
No one ever taught me
137
463286
1657
Hakuna aliyewahi kunifundisha
07:44
of any form of traditional African knowledge of cultivation --
138
464967
3806
namna yoyote ya maarifa ya Kiafrika katika ukulima --
07:48
of harvesting, of anything --
139
468797
1794
katika mavuno, katika chochote --
07:50
that will work in modern times and actually succeed,
140
470615
3828
ambayo itafanya kazi katika nyakati za kisasa na hakika kufanikiwa,
07:54
where something imported from the West would struggle to succeed.
141
474467
4601
pale ambapo jambo fulani lillotolewa nchi za Magharibi limehangaika kufanikiwa.
07:59
That was when I knew the challenge,
142
479775
3113
Hapo ndipo nilitambua changamoto,
08:02
the challenge of Africa's curricula,
143
482912
2579
changamoto ya mtaala wa Kiafrika,
08:05
And I thus began my quest to dedicate my life, concern my life work,
144
485649
4798
Na kisha nikaanza lengo langu la kujitolea maisha yangu, kujali maisha yangu ya kazi,
08:10
to studying, conducting research on Africa's own knowledge system
145
490471
4292
katika kusoma, kufanya tafiti kuhusu mfumo wa maarifa ya Kiafrika
08:14
and being able to advocate for its mainstreaming
146
494787
3000
na kuweza kuyawakilisha katika njia kuu
08:17
in education, in research, policy
147
497811
2847
katika elimu, katika tafiti, sera
08:20
across sectors and industries.
148
500682
2055
katika sekta na viwanda.
08:23
Another conversation and experience I had at the bank
149
503445
3844
Maongezi mengine na uzoefu niliopata nikiwa Benki ya Dunia
08:27
I guess made me take that final decision of where I was going to go,
150
507313
4750
Nahisi umenifanya nichukue uamuzi wa mwisho wa wapi nitaelekea,
ingawa haikuwa tafiti yenye matunda makubwa ya kuielekea,
08:32
even though it wasn't the most lucrative research to go into,
151
512087
4024
lakini ilikuwa kuhusu jambo ambalo nililiamini.
08:36
but it was just about what I believed in.
152
516135
2317
08:38
And so one day, my boss said that he likes to go to Africa
153
518937
4626
Kwa hiyo siku moja, mkuu wangu wa kazi alisema kwamba angependelea kwenda Afrika
08:43
to negotiate World Bank loans and to work on World Bank projects.
154
523587
4536
kwa ajili ya kujadiliana kuhusu mikopo ya Benki ya Dunia na kufanyia kazi miradi ya Benki hiyo.
08:48
And I was intrigued. I asked him why.
155
528614
1949
Na nilihamasika, nikamuuliza kwanini.
08:50
He said, "Oh, when I go to Africa,
156
530587
2446
Alisema, "Oh, nitapoenda Afrika,
ni rahisi.
08:53
it's so easy.
157
533057
1709
08:55
I just write up my loan documents and my project proposal in Washington, DC,
158
535255
4658
Ninaandika tu nyaraka za mkopo na dhumuni la mkopo nikiwa Washington, DC,
08:59
I go to Africa, and they all just get signed.
159
539937
2953
Ninakwenda Afrika, na kisha nyaraka zote zinasainiwa.
09:02
I get the best deal, and I'm back to base.
160
542914
3388
Ninapata mpango mzuri kabisa, na kisha narudi ofisini.
09:06
My bosses are happy with me."
161
546326
2207
Wakuu wangu wa kazi watanifurahia."
09:08
But then he said, "I hate going to Asia or ..."
162
548933
3687
Lakini kisha akasema, "sipendi kwenda Asia au ..."
09:12
and he mentioned a particular country, Asia and some of these countries.
163
552644
3443
na alitaja nchi fulani, bara la Asia na nchi baadhi.
"Huwa wananifanya nikae kwa muda mrefu, wakijaribu kutafuta mipango bora kwa nchi zao.
09:16
"They keep me for this, trying to get the best deal for their countries.
164
556111
4023
Huwa wanapata mipango bora.
09:20
They get the best deal.
165
560158
1176
09:21
They tell me, 'Oh, that clause will not work for us
166
561358
2908
Wananiambia, 'Oh, hicho kipengele hakitatufaa
09:24
in our environment.
167
564290
1607
katika mazingira yetu.
09:25
It's not our reality. It's just so Western.'
168
565921
2973
Si uhalisia wetu. Kimekaa katika mfumo wa Magharibi sana.'
09:28
And they tell me, 'Oh, we have enough experts
169
568918
3111
Na wananiambia, 'Oh, tuna wataalamu wa kutosha
kwa ajili ya kushughulikia hili.
09:32
to take care of this.
170
572053
1203
09:33
You don't have enough experts.
171
573280
1621
Huna wataalamu wa kutosha.
09:34
We know our aim.'
172
574925
1153
Tunafahamu lengo letu.'
Na wanaendelea kupitia haya mambo yote.
09:36
And they just keep going through all these things.
173
576102
2445
09:38
By the time they finish, yes, they get the best deal,
174
578571
2520
Ikifika muda wa kumaliza, ndiyo, wanapata mpango bora,
lakini nakuwa nimechoka na sipati mpango mzuri kwa ajili ya benki,
09:41
but I'm so exhausted and I don't get the best deal for the bank,
175
581115
3165
09:44
and we're in business."
176
584304
1179
na sisi tupo katika biashara."
09:45
"Really?" I thought in my head, "OK."
177
585507
1795
"Kweli?" Niliwaza akilini, "Sawa."
09:47
I was privileged to sit in on a loan negotiating session
178
587326
4280
Nilipata kipaumbele cha kupata nafasi ya kuwepo katika kikao cha kujadili kuhusu mkopo
09:51
in an African country.
179
591630
1665
katika nchi ya Kiafrika.
09:53
So I would do these consultancy positions during summer,
180
593319
2820
Kwa hivyo ningefanya kazi ya ushauri wakati wa kiangazi,
unajua, ukizingatia mimi ni mwanafunzi wa shahada ya uzamivu.
09:56
you know, since I was a doctoral student.
181
596163
2684
09:58
And then I traveled with the team, with the World Bank team,
182
598871
4332
Na nilisafiri na timu, na timu ya Benki ya Dunia,
10:03
as more like someone to help out with organizational matters.
183
603227
4316
kama mtu ambaye ningesaidia katika masuala ya upangaji wa majadiliano.
10:07
But I sat in during the negotiating session.
184
607567
3267
Lakini nilipokuwa wakati wa majadiliano.
10:11
I had mostly Euro-Americans, you know, with me from Washington, DC.
185
611730
4932
Niliokuwa nao wengi ni toka Ulaya na Marekani, unajua, wakiwa na mimi kutoka Washington, DC.
10:16
And I looked across the table at my African brothers and sisters.
186
616686
4850
Na nilitazama katika meza nikiwaangalia kaka na dada zangu wa Kiafrika.
10:21
I could see intimidation on their faces.
187
621993
2334
Niliona uoga katika nyuso zao.
10:24
They didn't believe they had anything to offer
188
624771
2263
Hawakuamini kama walikuwa na chochote cha kuwapa
vilembwe wa Mungo Park --
10:27
the great-great-grandchildren of Mungo Park --
189
627058
2288
10:29
the owners of "apple" in "A is for apple."
190
629370
2617
wamiliki wa "apple" katika "A is for Apple."
Walikaa na kutazama:"Oh, mtupatie, tuweze tia saini.
10:32
They just sat and watched: "Oh, just give us, let us sign.
191
632011
2776
10:34
You own the knowledge. You know it all.
192
634811
1913
Mnayo maarifa, mnafahamu yote.
10:36
Just, where do we sign? Show us, let us sign."
193
636748
2209
Wapi tunatakiwa kutia saini?Tuonyeshe, tutie saini."
10:38
They had no voice. They didn't believe in themselves.
194
638981
3036
Hawakuwa na sauti. Hawakujiamini.
10:46
Excuse me.
195
646544
1183
Mniwie radhi.
10:48
And so,
196
648587
1172
Na kwa hiyo,
10:51
I have been doing this for a decade.
197
651212
2326
Nimekuwa nikifanya hivi kwa muongo.
10:53
I have been conducting research on Africa's knowledge system,
198
653562
3444
Nimekuwa nikifanyia utafiti kuhusu mfumo wa maarifa ya Kiafrika,
asilia, halisi, maarifa ya Kiafrika.
10:57
original, authentic, traditional knowledge.
199
657030
2244
10:59
In the few cases where this has been implemented in Africa,
200
659298
3197
Katika mambo machache ambapo hili suala limehusishwa,
11:02
there has been remarkable successes recorded.
201
662519
2484
kumekuwa na mafanikio makubwa ya kusisimua yaliyorekodiwa.
Nawaza kuhusu Gacaca.
11:05
I think of Gacaca.
202
665027
1537
11:07
Gacaca is Rwanda's traditional judicial system
203
667256
4732
Gacaca ni mfumo wa kitamaduni wa korti wa nchini Rwanda
ambao ulitumika baada ya mauaji ya kimbari.
11:12
that was used after the genocide.
204
672012
2094
Mnamo 1994, mauaji yalipoisha,
11:14
In 1994, when the genocide ended,
205
674130
2431
Mfumo wa mahakama wa taifa la Rwanda ulikuwa hafifu katika utendaji:
11:18
Rwanda's national court system was in shambles:
206
678100
2562
11:20
no judges, no lawyers to try hundreds of thousands of genocide cases.
207
680686
5526
hakuna majaji, hakuna mawakili kuweza fanyia kazi mamia ya maelfu ya kesi za mauaji ya kimbari.
11:26
So the government of Rwanda came up with this idea
208
686236
3508
Kwa hiyo serikali ya Rwanda ilipata wazo hili
11:29
to resuscitate a traditional judicial system known as Gacaca.
209
689768
3395
kufufua mfumo wa jadi wa korti unaofahamika kama Gacaca.
11:33
Gacaca is a community-based judicial system,
210
693625
3447
Gacaca ni mfumo wa jamii wa mahakama,
ambapo wanajamii hukutana pamoja
11:37
where community members come together
211
697096
2937
kuchagua waume kwa wake walio na uadilifu
11:40
to elect men and women of proven integrity
212
700057
3749
11:43
to try cases of crimes committed within these communities.
213
703830
4510
kusimamia kesi ya jinai zilizofanyika katika jamii yao.
11:49
So by the time Gacaca concluded its trial of genocide cases in 2012,
214
709255
5477
Kwa wakati Gacaca ilipomaliza kutoa hukumu ya kesi za mauaji ya kimbari mnamo mwaka 2012,
11:55
12,000 community-based courts had tried approximately 1.2 million cases.
215
715619
6975
mahakama 12,000 za kijamii ziliweza simamia kesi takribani milioni 1.2.
12:03
That's a record.
216
723334
1352
Hicho ni kiasi kikubwa.
(Makofi)
12:05
(Applause)
217
725169
4981
12:10
Most importantly is that Gacaca emphasized Rwanda's traditional philosophy
218
730438
5600
Muhimu ni kwamba Gacaca ilihimiza philosophia ya kitamaduni ya Rwanda
na majadiliano ya amani na kuungana pamoja tena,
12:16
of reconciliation and reintegration,
219
736062
3093
kupingana na mawazo ya mateso na adhabu
12:19
as against the whole punitive and banishment idea
220
739179
3878
ambayo yanatumika katika mifumo ya nchi za Magharibi hadi siku hizi.
12:23
that undergirds present-day Western style.
221
743081
3722
12:27
And not to compare, but just to say that it really emphasized
222
747481
3895
Na sio kwa kulinganisha, lakini kwa kusema tu kwamba ilihamasisha sana
12:31
Rwanda's traditional method of philosophy.
223
751400
3354
Mfumo wa jadi wa philosophia ya Rwanda.
12:35
And so it was Mwalimu Julius Nyerere,
224
755269
2597
Na kama ilivyokuwa kwa Mwalimu Julius Nyerere,
12:37
former president of Tanzania --
225
757890
1741
raisi wa kwanza wa nchi ya Tanzania --
12:39
(Applause)
226
759655
1476
(Makofi)
nani amesema huwezi kuwaendeleza watu.
12:41
who said that you cannot develop people.
227
761155
3176
12:44
People will have to develop themselves.
228
764916
3058
Watu watatakiwa kujiendeleza wenyewe.
12:48
I agree with Mwalimu.
229
768563
1385
Nakubaliana na Mwalimu.
12:50
I am convinced
230
770487
1388
Nimekubaliana
12:51
that Africa's further transformation, Africa's advancement,
231
771899
3623
kwamba mabadiliko zaidi ya Afrika, maendeleo ya Afrika,
12:55
rests simply in the acknowledgment, validation and mainstreaming
232
775546
4779
yapo katika utambuzi, uhalalishaji na kuweza njia kuu
13:00
of Africa's own traditional, authentic, original, indigenous knowledge
233
780349
4989
tamaduni zetu wenyewe, uhalisi, asili ya maarifa
13:05
in education, in research, in policy making and across sectors.
234
785362
4871
katika elimu, katika tafiti, katika utengenezaji sera katika sekta.
13:10
This is not going to be easy for Africa.
235
790816
2517
Hii haiwezi kuwa rahisi kwa Afrika.
13:13
It is not going to be easy for a people used to being told how to think,
236
793357
3464
Si rahisi kwa watu waliozoea kuambiwa namna ya kufikiri,
13:16
what to do, how to go about it,
237
796845
2365
nini cha kufanya, jinsi ya kukifanya,
13:19
a people long subjected to the intellectual guidance
238
799234
3154
watu ambao kwa kipindi kirefu wamekuwa katika muongozo wa maarifa
13:22
and direction of others,
239
802412
1742
na dira za wengine,
wawe wakoloni,
13:24
be they the colonial masters,
240
804178
1667
13:25
aid industry or international news media.
241
805869
2972
mashirika ya misaada au vyombo vya habari vya kimataifa.
13:28
But it is a task that we have to do to make progress.
242
808865
3234
Lakini ni jambo tunalotakiwa kufanya ili kupiga hatua.
Ninaimarishwa na maneno ya Joseph Shabalala,
13:32
I am strengthened by the words of Joseph Shabalala,
243
812123
2900
muanzilishi wa kundi la kwaya la Afrika Kusini liitwalo Ladysmith Black Mambazo.
13:35
founder of the South African choral group Ladysmith Black Mambazo.
244
815047
3474
13:38
He said that the task ahead of us can never, ever be greater
245
818545
5687
Alisema kwamba kazi iliyopo mbele yetu haiwezi kamwe, kuwa kubwa
13:44
than the power within us.
246
824256
2153
kuliko nguvu iliyopo ndani yetu.
13:46
We can do it.
247
826433
1158
Tunaweza kufanya.
13:47
We can unlearn looking down on ourselves.
248
827615
2560
Tunaweza kuacha kujidharau.
13:50
We can learn to place value on our reality and our knowledge.
249
830199
4195
Tunaweza kujifunza kuweka thamani katika uhalisia wetu na maarifa yetu.
13:54
Thank you.
250
834418
1155
Asante.
13:55
(Swahili) Thank you very much.
251
835597
1471
Asante sana.
(Makofi)
13:57
(Applause)
252
837092
1523
13:58
Thank you. Thank you.
253
838639
2202
Asante. Asante
14:00
(Applause)
254
840865
4699
Kuhusu tovuti hii

Tovuti hii itakuletea video za YouTube ambazo ni muhimu kwa kujifunza Kiingereza. Utaona masomo ya Kiingereza yanayofundishwa na walimu wa kiwango cha juu kutoka duniani kote. Bofya mara mbili kwenye manukuu ya Kiingereza yanayoonyeshwa kwenye kila ukurasa wa video ili kucheza video kutoka hapo. Manukuu yanasonga katika kusawazishwa na uchezaji wa video. Ikiwa una maoni au maombi yoyote, tafadhali wasiliana nasi kwa kutumia fomu hii ya mawasiliano.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7