Joseph Ravenell: How barbershops can keep men healthy | TED

Tłumaczenie: Mieszko Renusch Korekta: Barbara Guzik

What do you see?

Co widzicie?

Most of you see a barbershop,

Większość widzi salon fryzjerski,

but I see an opportunity:

ale ja widzę szansę

an opportunity for health,

na zdrowie

an opportunity for health equity.

i sprawiedliwe leczenie.

For black men, the barbershop is not just a place

Dla czarnoskórych salon fryzjerski nie jest zwykłym miejscem,

where you get your hair cut or your beard trimmed.

gdzie strzyże się włosy lub przycina bródkę.

No, it's much more than that.

To coś ważniejszego.

Historically, the barbershop has been a safe haven for black men.

Salon fryzjerski zawsze był przystanią dla czarnoskórych mężczyzn.

It's a place where we go for friendship,

To miejsce, w którym szuka się przyjaźni,

solidarity and solace.

solidarności i ukojenia.

It's a place where we go to get away from the stress

Miejsce, do którego uciekamy przed stresem związanym z pracą,

of the grind of work

and sometimes home life.

a czasem z życiem prywatnym.

It's a place where we don't have to worry

To miejsce, w którym nie martwimy się,

about how we're being perceived by the outside world.

jak jesteśmy postrzegani przez innych.

It's a place where we don't feel threatened,

To miejsce, w którym nie czujemy się zagrożeni

or threatening.

i nie zagrażamy nikomu.

It's a place of loyalty and trust.

To miejsce lojalności i zaufania.

For that reason,

Dlatego

it's one of the few places where we can fearlessly be ourselves

to jedno z niewielu miejsc, w których możemy być sobą

and just ... talk.

i po prostu porozmawiać.

The talk, the shop talk, the conversation,

Ta rozmowa

that is the essence of the black barbershop.

jest esencją salonu fryzjerskiego dla czarnoskórych mężczyzn.

I can remember going to the barbershop with my dad as a kid.

Pamiętam, jak z tatą chodziliśmy do salonu fryzjerskiego.

We went to Mr. Mike's barbershop every other Saturday.

Co drugą sobotę odwiedzaliśmy salon pana Mike'a.

And like clockwork, the same group of men would be there

Jak w zegarku, ci sami mężczyźni zawsze tam byli,

every time we went,

gdy przychodziliśmy.

either waiting on their favorite barber

Czekali na swojego ulubionego fryzjera

or just soaking up the atmosphere.

lub po prostu delektowali się atmosferą.

I can remember the jovial greeting that warmly welcomed us

Pamiętam wesołe powitanie, jakim nas obdarzano

every time we went.

przy każdej wizycie.

"Hey Rev," they would say to my dad.

"Witaj wielebny", mówili do ojca.

He's a local pastor, and they treated him like a celebrity.

Ojciec jest lokalnym pastorem i traktowali go jak celebrytę.

"Hey young fella, how you doing?"

"Cześć brzdącu. Jak leci?"

they would say to me,

mówili do mnie,

making me feel just as special.

sprawiając, że czułem się wyjątkowy.

I remember the range of the conversations was immense.

Pamiętam różnorodne tematy rozmów.

The men would talk about politics and sports and music

Mówili o polityce, sporcie, muzyce,

and world news, national news,

o wiadomościach ze świata, z kraju

neighborhood news.

czy z okolicy.

There was some talk about women

Czasem rozmawiali o kobietach

and what it was like to be a black man in America.

i o tym, jak czarnoskórym żyje się w Ameryce.

But many times they also talked about health.

Często rozmawiali też o zdrowiu.

The conversations about health were lengthy and deep.

To były długie i wnikliwe rozmowy.

The men often recounted their doctor's recommendations

Mężczyźni często przytaczali zalecenia lekarzy,

to cut salt in their diet

żeby ograniczyć sól w diecie,

or to eat less fried foods

jeść mniej smażonego jedzenia,

or to stop smoking

rzucić palenie,

or to reduce stress.

unikać stresu.

They talked about the different ways you could reduce stress,

Mówili o tym, jak można ograniczyć stres,

like simplifying one's love life --

na przykład uproszczając życie miłosne,

(Laughter)

(Śmiech)

all ways to treat high blood pressure.

jak leczyć wysokie ciśnienie krwi.

There's a lot of talk about high blood pressure in the barbershop.

U fryzjera dużo się mówi o wysokim ciśnieniu,

That's because almost 40 percent of black men have it.

bo cierpi na nie prawie 40% czarnoskórych mężczyzn.

That means that almost every single black man

Prawie każdy czarnoskóry mężczyzna

either has high blood pressure

ma wysokie ciśnienie

or knows a black man who has it.

albo zna kogoś, kto je ma.

Sometimes, those conversations in the barbershop

Czasami rozmowy u fryzjera

would be about what happens when high blood pressure

schodziły na temat skutków

is not adequately addressed.

niewłaściwego leczenia wysokiego ciśnienia.

"Say, did you hear about Jimmy? He had a stroke."

"Słyszałeś o Jimmym? Miał wylew".

"Did you hear about Eddie? He died last week.

"Słyszałeś o Eddiem? Zmarł w zeszłym tygodniu.

Massive heart attack.

Rozległy zawał.

He was 50."

Miał 50 lat".

More black men die from high blood pressure than from anything else,

Główną przyczyną śmierci czarnoskórych mężczyzn jest wysokie ciśnienie,

even though decades of medical wisdom and science have demonstrated

mimo że medycyna i nauka dowodzą,

that death from high blood pressure can be prevented

że wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie

with timely diagnosis and appropriate treatment.

mogą zapobiec śmierci.

So why is high blood pressure so differentially deadly for black men?

Dlaczego wysokie ciśnienie jest tak zabójcze dla czarnoskórych?

Because too often, high blood pressure is either untreated

Bo często nie jest leczone

or under-treated in black men,

lub jest niewystarczająco leczone,

in part because of our lower engagement with the primary healthcare system.

częściowo dlatego, że zaniedbujemy podstawową opiekę zdrowotną.

Black men, in particular those with high blood pressure,

Czarnoskórzy mężczyźni, szczególnie ciśnieniowcy,

are less likely to have a primary care doctor

rzadziej mają lekarza pierwszego kontaktu

than other groups.

niż inne grupy.

But why?

Dlaczego?

Some of our earliest research on black men's health

Wcześniejsze badania nad zdrowiem czarnoskórych mężczyzn wykazały,

revealed that for many, the doctor's office is associated with fear,

że dla wielu, gabinet lekarski kojarzy się ze strachem,

mistrust,

brakiem zaufania,

disrespect,

lekceważeniem

and unnecessary unpleasantness.

i ze zbędnymi nieprzyjemnościami.

The doctor's office is only a place that you go when you don't feel well.

Do lekarza idziesz tylko wtedy, gdy się źle czujesz.

And when you do go, you might wait for hours

Kiedy już tam jesteś, czekasz godzinami,

only to get the run-around

tylko po to, żeby cię zbyli

and to be evaluated by a stoic figure in a white coat

i żeby zbadał cię bezduszny gość w białym kitlu,

who only has 10 minutes to give you

który poświęca ci tylko 10 minut,

and who doesn't value the talk.

nie przywiązując wagi do rozmowy.

So it's no wonder that some men don't want to be bothered

Nic dziwnego, że niektórzy dają sobie spokój

and skip going to the doctor altogether,

i rezygnują z pójścia do lekarza,

especially if they feel fine.

szczególnie, jeżeli czują się dobrze.

But herein lies the problem.

I tu jest problem.

You can feel just fine

Możesz czuć się dobrze,

while high blood pressure ravages your most vital organs.

podczas gdy wysokie ciśnienie sieje spustoszenie w organizmie.

This is Denny Moe,

Oto Denny Moe,

owner of Denny Moe's Superstar Barbershop in Harlem.

właściciel salonu fryzjerskiego Denny Moe's Superstar w Harlemie.

I've been lucky enough to have Denny as my barber for the last eight years.

Mam szczęście, że Denny jest moim fryzjerem od 8 lat.

He said to me once,

Powiedział mi kiedyś:

"Hey Doc, you know,

"Doktorku, wielu czarnoskórych

lots of black men trust their barbers more than they trust their doctors."

ufa swoim fryzjerom bardziej niż lekarzom".

This was stunning to me,

Początkowo zaskoczyło mnie to,

at first,

but not so much when you think about it.

ale po namyśle, przyznałem mu rację.

Black men have been with their current barbers

Czarnoskórzy mężczyźni korzystają z usług fryzjerów

on average as long as I've been with Denny,

średnio tyle, ile ja z usług Danny'ego,

about eight years.

około 8 lat.

And black men see their barbers about every two weeks.

Zwykle chodzą do fryzjera co dwa tygodnie.

Not only do you trust your barber with your look and with your style,

Powierzasz fryzjerowi nie tylko swój wygląd i styl,

but you also trust him with your secrets and sometimes your life.

ale też swoje sekrety, a czasem życie.

Denny, like many barbers, is more than just an artist,

Denny, jak wielu fryzjerów, to nie tylko artysta,

a businessman and confidant.

biznesmen i powiernik.

He's a leader and a passionate advocate for the well-being of his community.

Jest przywódcą walczącym o dobrobyt swojej społeczności.

The very first time I walked into Denny Moe's shop,

Kiedy pierwszy raz przyszedłem do jego salonu,

he wasn't just cutting hair.

nie tylko strzygł.

He was also orchestrating a voter registration drive

Zachęcał też wyborców do głosowania.

to give a voice to his customers and his community.

Chciał, żeby głos jego klientów i społeczności był słyszalny.

With this kind of activism,

Taka aktywność

and community investment that typifies the black barbershop,

i społeczne zaangażowanie, typowe dla salonów dla czarnoskórych,

of course the barbershop is a perfect place

wskazują, że jest to świetne miejsce

to talk about high blood pressure and other health concerns in the community.

do rozmów o wysokim ciśnieniu i innych dolegliwościach mieszkańców.

First, the barbershop is not a medical setting,

Po pierwsze, w salonie fryzjerskim nie ma szpitalnej atmosfery,

and so it doesn't have all the negative psychological baggage

więc brak jest negatywnych skojarzeń,

that comes along with that.

jakie mamy z leczeniem.

When you're in a barbershop,

Kiedy jesteś u fryzjera,

you're in your territory, and you're among friends

jesteś na swoim terytorium, pośród przyjaciół,

who share your history,

którzy mają podobne doświadczenia,

your struggle and your health risks.

bolączki i te same zagrożenia dla zdrowia.

Second, because the barbershop is a place of connection,

Po drugie, ponieważ salon fryzjerski to miejsce więzi,

loyalty and trust,

lojalności i zaufania,

it's a place where you're more open to have a conversation about health

można się tu otworzyć i porozmawiać o zdrowiu,

and especially about high blood pressure.

zwłaszcza o wysokim ciśnieniu krwi.

After all,

W końcu

conversations about high blood pressure have all the elements of great shop talk:

w rozmowach o ciśnieniu pojawiają się wszystkie elementy dobrych pogadanek:

stress and high blood pressure,

stres i wysokie ciśnienie,

food and high blood pressure,

jedzenie i wysokie ciśnienie,

relationships and high blood pressure,

związki i wysokie ciśnienie,

and yes, what it's like to be a black man in America

jak to jest być czarnoskórym w Ameryce

and high blood pressure.

i wysokie ciśnienie.

But you can do more than just talk about high blood pressure

Ale zamiast mówić o wysokim ciśnieniu,

in the barbershop.

You can concretely take action.

można podjąć konkretne kroki.

Here we have an opportunity to partner with the Denny Moe's of the world

Mamy okazję połączyć siły z takimi ludźmi jak Denny Moe

and empower communities to address the health inequities

i pomóc innym stawić czoła niesprawiedliwościom zdrowotnym,

that uniquely affect it.

które ich dotykają.

When high blood pressure screening expanded from clinics and hospitals

Kiedy badanie ciśnienia wyszło poza kliniki i szpitale

to communities in the 1960s and '70s,

w latach 60. i 70. XX wieku,

black physicians like Dr. Eli Saunders in Baltimore

czarnoskórzy lekarze, jak dr Eli Saunders z Baltimore

and Dr. Keith Ferdinand in New Orleans

i dr Keith Ferdinand z Nowego Orleanu

were at the forefront of bringing health promotion to community hubs

przodowali w promocji zdrowia

in urban black neighborhoods.

w dzielnicach czarnoskórych obywateli.

These pioneers paved the way for my professional journey

Ci pionierzy przetarli szlak dla mojej zawodowej wędrówki

with barbershops and health,

z salonami fryzjerskimi i zdrowiem,

which began in Chicago in medical school.

rozpoczętej w szkole medycznej w Chicago.

The very first research project that I worked on as a medical student

Pierwszym projektem naukowym, nad którym pracowałem jako student,

was to help design healthcare interventions

było obmyślenie zdrowotnych działań interwencyjnych

that would appeal to black men.

przemawiających do czarnoskórych mężczyzn.

We conducted about a dozen focus groups

Na podstawie około dwunastu grup fokusowych

with a broad cross-section of black men,

będących reprezentacyjną próbką czarnoskórych mężczyzn,

and we learned that for them,

dowiedzieliśmy się, że dla nich

being healthy was as much about being perceived as healthy

być zdrowym znaczy być postrzeganym jak zdrowy

as it was about feeling healthy,

i czuć się zdrowym,

and that feeling good went hand in hand with looking good.

co idzie w parze z dobrym wyglądem.

This work led to the development of Project Brotherhood,

W efekcie powstał Projekt Braterstwo,

a community clinic founded by Dr. Eric Whitaker

społeczna klinika założona przez dr. Erica Whitakera,

that provided tailored healthcare to black men.

zapewniająca czarnoskórym odpowiednią pomoc.

Part of this tailored care

Jednym z elementów tej pomocy

involved having a barber on the premises

była obecność fryzjera na terenie kliniki,

to reward the men who came for needed healthcare

żeby nagrodzić pacjentów

with a free haircut,

darmowym strzyżeniem,

to let the men know that we, too, valued how they looked

żeby pokazać, że dbamy o ich wygląd i samopoczucie,

as well as how they felt,

and that what was important to them was also important to us.

że to, co ważne dla nich, jest ważne dla nas.

But while there's only one Project Brotherhood,

Projekt Braterstwo jest tylko jeden,

there are thousands of black barbershops

ale istnieją tysiące salonów fryzjerskich dla czarnoskórych mężczyzn,

where the intersection of health and haircuts can be cultivated.

gdzie można kultywować połączenie zdrowia ze strzyżeniem.

The next stop on my journey was Dallas, Texas,

Następnym przystankiem w mojej podróży było Dallas w Teksasie,

where we learned that barbers were not only willing

gdzie dowiedzieliśmy się, że fryzjerzy byli nie tylko skorzy,

but fully able to roll up their sleeves and participate

ale rzeczywiście potrafili pomóc

in delivering needed health services to improve the health of their customers

swoim klientom i społeczności w polepszaniu ich stanu zdrowia.

and their community.

We teamed up with an amazing cadre of black barbers

Połączyliśmy siły ze wspaniałą kadrą czarnoskórych fryzjerów

and taught them how to measure blood pressure

i nauczyliśmy ich, jak mierzyć ciśnienie

and how to counsel their customers

i jak doradzać klientom,

and refer them to doctors

żeby udali się do lekarza

to help manage high blood pressure.

i utrzymywali ciśnienie pod kontrolą.

The barbers were not only willing to do it

Fryzjerzy chętnie to robili

but they were damn good at it.

i byli w tym cholernie dobrzy.

Over a three-year period,

Przez trzy lata

the barbers measured thousands of blood pressures

fryzjerzy mierzyli ciśnienie tysiące razy,

resulting in hundreds of black men being referred to doctors

kierując setki czarnoskórych mężczyzn

for medical care of their high blood pressure.

na leczenie wysokiego ciśnienia.

These barber-doctor partnerships

Współpraca fryzjer - lekarz

resulted in a 20 percent increase in the number of men

przyczyniła się do 20% wzrostu liczby mężczyzn,

who were able to achieve target blood pressure levels

którzy osiągnęli docelowe wartości ciśnienia,

and a three-point drop, on average,

i średnio 3-punktowego spadku

in the blood pressure of each participant.

ciśnienia krwi u każdego uczestnika.

If we were to extrapolate that three point drop

Jeśli ten 3-punktowy spadek dotyczyłby

to every single black man with high blood pressure in America,

każdego czarnoskórego mężczyzny z wysokim ciśnieniem w Ameryce,

we would prevent 800 heart attacks, 500 strokes and 900 deaths

moglibyśmy zapobiec 800 atakom serca, 500 udarom i 900 zgonom

from high blood pressure

z powodu wysokiego ciśnienia

in just one year.

w ciągu jednego roku.

And our experience with barbershops has been no different in New York City,

Nasze doświadczenia z fryzjerami w Nowym Jorku są podobne,

where my journey has currently led me.

bo tam przywiodła mnie moja wędrówka.

With an incredible team of diverse research assistants,

Ze wspaniałym zespołem pomocników naukowych,

community health workers and volunteers,

pracowników służby zdrowia i wolontariuszy

we've been able to partner with over 200 barbershops

udało nam się połączyć siły z ponad 200 salonami fryzjerskimi

and other trusted community venues

i innymi zaufanymi lokalnymi miejscami

to reach over 7,000 older black men.

i dotrzeć do ponad 7000 starszych czarnoskórych mężczyzn.

And we've offered high blood pressure screening and counseling

Każdemu z nich

zaproponowaliśmy badanie ciśnienia i udzieliliśmy porady.

to each and every one of them.

Thanks to Denny Moe

Dzięki Danny'emu Moe'owi

and the myriad other barbers and community leaders

i wielu fryzjerom oraz liderom lokalnych społeczności,

who shared the vision of opportunity and empowerment

którzy podzielali wizję szansy

to make a difference in their communities,

na zmiany w ich społecznościach,

we've been able to not only lower blood pressure

udało nam się nie tylko obniżyć ciśnienie

in our participants,

u naszych uczestników,

but we've also been able to impact other health indicators.

ale również wywrzeć wpływ na inne wskaźniki zdrowotne.

So what do you see?

Co widzicie?

What is your barbershop?

Co jest waszym salonem fryzjerskim?

Where is that place for you

Gdzie widzicie miejsce,

where people who are affected by a unique problem

w którym ludzie dotknięci specyficznym problemem

can meet a unique solution?

znajdą specyficzne rozwiązanie?

When you find that place, see the opportunity.

Gdy znajdziecie takie miejsce, dostrzeżcie szansę.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)