The surprising connection between brain injuries and crime | Kim Gorgens

107,885 views ・ 2019-05-17

TED


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Zofia Niedźwiedzka Korekta: Rysia Wand
00:12
A traumatic brain injury, or TBI,
0
12870
2254
Urazowe uszkodzenie mózgu, czyli TBI,
00:15
is a disruption in brain function caused by an external blow to the head.
1
15148
5518
jest zaburzeniem funkcji mózgu spowodowanym przez uraz głowy.
00:21
And when you hear that definition,
2
21046
2195
Ta definicja przywodzi na myśl
00:23
you might think about sports and professional athletes,
3
23265
3260
sport i o zawodowych sportowców,
00:26
since it's the kind of injury we're used to seeing on the playing field.
4
26549
4043
bo takie urazy często widuje się na boisku.
00:31
And this imagery has really come to define TBI in the public consciousness.
5
31162
5763
Właśnie takie wyobrażenie TBI jest obecne w powszechnej świadomości.
00:37
I myself do research on TBI in retired and college athletes.
6
37410
4282
Sama badam TBI u emerytowanych i młodych sportowców.
00:41
I stood on a TED stage in 2010,
7
41716
2912
Ze sceny TED w 2010 roku
00:44
talking about concussions in kids' sports.
8
44652
3307
mówiłam o wstrząśnieniach mózgu w sportach dziecięcych.
00:48
So I have to say, as someone who researches and treats these injuries,
9
48714
3505
Jako ktoś, kto bada i leczy te urazy,
00:52
that I've been really gratified to see the growing awareness of TBI
10
52243
4478
jestem wdzięczna za wzrost świadomości na temat TBI,
00:56
and specifically, the short- and long-term risks to athletes.
11
56745
3818
szczególnie jeśli chodzi o krótko- i długotrwałe ryzyko u sportowców.
01:01
Today, though, I want to introduce you to a larger but no less controversial
12
61518
5679
Jednak dzisiaj chciałabym przedstawić większą,
lecz nie mniej kontrowersyjną grupę osób z urazowym uszkodzeniem mózgu,
01:07
group of people impacted by traumatic brain injury,
13
67221
3546
01:10
who don't often show up in the headlines.
14
70791
2483
grupę, o której raczej nie przeczytacie w nagłówkach.
01:14
I've come to recognize these inmates and probationers
15
74086
3772
Dostrzegłam ze zdziwieniem, że osadzeni i ci pod nadzorem sądowym
01:17
as surprisingly among the most vulnerable members of society.
16
77882
4821
należą do najbardziej narażonej grupy społecznej.
01:23
For the last six years, my colleagues and I have been doing research
17
83977
3215
Przez ostatnie 6 lat prowadziłam z kolegami z pracy badania,
01:27
that has completely changed the way we think about the criminal justice system
18
87216
3705
które całkowicie zmieniły nasze postrzeganie wymiaru sprawiedliwości
01:30
and the people in it.
19
90945
1151
i osób karanych.
01:32
And it may change the way you think about those things, too.
20
92120
2834
Twoje postrzeganie też może się zmienić.
01:34
So I'll start with a shocking statistic:
21
94978
2358
Zacznę od szokujących statystyk:
01:38
50 to 80 percent of people in criminal justice
22
98507
4910
od 50 do 80% osadzonych
01:43
have a traumatic brain injury.
23
103441
1815
ma urazowe uszkodzenie mózgu.
01:45
Up to 80 percent.
24
105913
2755
Do 80%.
01:49
In the general public, in this room, for example,
25
109130
3003
W całym społeczeństwie, na przykład w tej sali,
01:52
that number is less than five percent.
26
112157
3215
wyniosłyby poniżej 5%.
01:56
And I'm not just talking about getting your bell rung.
27
116097
2691
Nie mówię tu o jakimś dostaniu po łbie.
01:58
These are the kinds of injuries that require hospitalization.
28
118812
4572
To są obrażenia, które wymagają hospitalizacji.
02:04
Most of them are the product of a physical assault,
29
124144
3064
Większość wynika z napaści fizycznej,
02:07
and some of them are actually sustained in jail.
30
127946
3519
a niektóre poniesiono już po aresztowaniu.
02:11
All of these numbers are even higher among the women in criminal justice.
31
131489
4858
Te liczby są jeszcze wyższe w przypadku kobiet.
02:16
Almost every single woman in the criminal justice system
32
136371
5013
Prawie każda osadzona kobieta
02:21
has been exposed to interpersonal violence and abuse.
33
141408
3867
miała do czynienia z przemocą i nękaniem.
02:26
More than half of these women have been exposed to repeated brain injuries.
34
146402
5125
Ponad połowa z nich była narażona na kilkukrotne uszkodzenia mózgu.
02:32
In this way, these women's brains look like the brains of retired NFL players,
35
152733
6763
Pod tym względem przypominają mózgami byłych futbolistów
02:39
and they'll likely face the same risks for dementing diseases as they age.
36
159520
5501
i z wiekiem tak samo grozi im demencja.
02:45
The same risks.
37
165833
1986
To samo ryzyko.
02:49
TBI, together with mental illness and substance abuse and trauma,
38
169649
4400
TBI wraz z zaburzeniem psychicznym, a także wstrząsami i używkami
02:54
makes it hard for people to think.
39
174073
2762
sprawia, że ludziom trudniej się myśli.
02:56
They have cognitive impairments like poor judgment and poor impulse control,
40
176859
4285
Mają zaburzenia poznawcze, kiepską zdolność do osądu i samokontroli,
03:01
problems that make criminal justice a revolving door.
41
181168
3916
problemy, przez które wymiar sprawiedliwości jest jak błędne koło.
03:05
People get arrested and booked into jail.
42
185632
2849
Ludzie trafiają do aresztu lub więzienia.
03:08
They oftentimes get into trouble while they're in there.
43
188505
2708
Często w międzyczasie wpadają w kłopoty.
03:11
They get into fights. They fall out of their bunk.
44
191237
2431
Wdają się w bójki. Spadają z piętrowych łóżek.
03:13
And then they get released and do stupid things,
45
193692
2280
Potem na wolności popełniają głupstwa,
03:15
like forgetting mandatory check-ins, and they get rearrested.
46
195996
4484
zapominają o obowiązkowych odprawach i znów idą do aresztu.
03:20
Statistically speaking,
47
200504
1538
Statystycznie
03:22
they're actually more likely to be rearrested than not.
48
202066
4157
mają większą szansę na recydywę niż na jej brak.
03:26
A colleague calls this "serving a life sentence 30 days at a time."
49
206989
5903
Kolega nazywa to "odsiadywaniem dożywocia po 30 dni na raz".
03:34
And oftentimes, these folks don't know why this is so hard for them.
50
214132
3963
Ci ludzie często nie rozumieją źródła swoich trudności.
03:38
They feel out of control and frustrated.
51
218119
3145
Czują frustrację i brak kontroli.
03:41
So knowing that TBI is at the root of so many of these challenges,
52
221288
6950
Z wiedzą na temat problemów spowodowanych TBI
03:48
the mission for a group of us in Colorado has been to disrupt that cycle,
53
228262
5510
misją naszej grupy w Kolorado jest przerwać ten cykl,
03:53
to jam the revolving the door.
54
233796
2046
zatrzymać błędne koło.
03:56
So working together with my state and local partners,
55
236353
3042
We współpracy z władzami stanu i lokalnymi partnerami
03:59
we crafted a plan to meet everyone's needs:
56
239419
3558
ułożyliśmy plan dla potrzeb wszystkich:
04:03
the system, the inmates and probationers,
57
243001
2194
systemu, osadzonych i nadzorowanych,
04:05
my graduate students.
58
245219
1641
moich doktorantów.
04:07
In this program, we assess how each person's brain works
59
247225
4282
W programie oceniamy, jak działa mózg każdej osoby,
04:11
so that we can recommend basic modifications
60
251531
2778
żeby móc polecić podstawowe modyfikacje,
04:14
to make this system more effective
61
254333
2773
zwiększyć skuteczność i bezpieczeństwo systemu.
04:17
and safer.
62
257130
1324
04:18
And here when I say "safer," I mean safer not only for the inmates,
63
258869
5759
"Bezpieczeństwo" dotyczy nie tylko osadzonych,
04:24
but safer also for correctional staff.
64
264652
2593
ale też personelu więziennego.
04:28
In some ways, this is such a simple approach.
65
268125
3674
Na swój sposób to bardzo proste podejście.
04:31
We're not treating the brain injury,
66
271823
2835
Nie leczymy urazu mózgu,
04:34
we're treating the underlying problem that gets people into all of this trouble
67
274682
4918
tylko podstawowy problem, który wpędził ludzi w kłopoty.
04:39
in the first place.
68
279624
1271
04:41
We do quick neuropsychological screening tests
69
281470
3030
Robimy szybkie neuropsychologiczne testy przesiewowe,
04:44
to identify strengths and weaknesses in the way an inmate thinks.
70
284524
4051
by ocenić mocne i słabe strony w toku myślenia osadzonego.
04:49
Using that information, we write two reports.
71
289055
3716
Korzystając z tych informacji, sporządzamy dwa raporty.
04:52
One, a report for the system
72
292795
2522
Jeden dla systemu
04:55
with specific recommendations on how to manage that inmate.
73
295341
4042
ze szczegółowymi rekomendacjami, jak prowadzić tego osadzonego.
04:59
The other is a letter to the inmate
74
299817
2790
Drugi to list dla samego więźnia
05:02
with specific suggestions for how to manage themselves.
75
302631
3889
z określonymi zaleceniami, jak panować nad sobą.
05:07
For example, if our test result suggests that a probationer has a hard time
76
307409
4645
Na przykład, jeśli wynik sugeruje, że osoba pod nadzorem ma problem
05:12
remembering the things they hear,
77
312078
2274
z zapamiętywaniem tego, co usłyszy,
05:14
that would be an auditory memory deficit.
78
314376
2569
będzie to deficyt pamięci słuchowej.
05:16
In that case, our letter to the court might suggest
79
316969
3140
W takim wypadku list to sądu zasugeruje,
05:20
that that probationer get handouts of important information.
80
320133
3838
że nadzorowanemu należy dawać wydruk z ważnymi informacjami.
05:23
And our letter to that probationer would say, among other things,
81
323995
3805
Z kolei list do nadzorowanego zawierałby między innymi to,
05:27
that they should carry a notebook to record that information for themselves.
82
327824
4659
że powinien nosić notes do zapisywania tych informacji.
05:33
Now, most importantly,
83
333047
2499
Teraz najważniejsze:
05:35
is that I pause here to be really clear about one point.
84
335570
4012
zatrzymam się, by podkreślić jedną rzecz.
05:40
This program does not minimize responsibility
85
340122
3377
Ten program nie minimalizuje odpowiedzialności
05:43
or make excuses for anyone's behavior.
86
343523
3244
ani nie szuka usprawiedliwienia dla czyjegoś zachowania.
05:47
This is about changing longstanding negative perceptions
87
347322
3915
Istnieje po to, by zmieniać długotrwałe uprzedzenia
05:51
and building self-advocacy.
88
351261
2411
i budować samopomoc.
05:54
It's actually about taking responsibility.
89
354084
2847
Tak naprawdę jest po to, by brać odpowiedzialność.
05:57
The inmates move from,
90
357295
1674
Więźniowie zaczynają od:
05:58
"I'm a total screwup, I'm a loser,"
91
358993
2398
"jestem zupełnie popaprany, przegrany",
06:01
to, "Here's what I don't do well,
92
361415
2757
a kończą na: "to robię źle,
06:04
and here's what I have to do about it."
93
364196
2765
a tak mogę to poprawić".
06:08
(Applause)
94
368292
3185
(Brawa)
06:16
And the system comes to see an inmate's problematic behavior
95
376225
3591
System zaczyna postrzegać problematyczne zachowanie osadzonego
06:19
as the things they can't do
96
379840
3065
jako coś, czego nie może zrobić,
06:22
versus the things they won't do.
97
382929
2302
a nie coś, czego nie zrobi.
06:25
And that change --
98
385255
1279
A ta zmiana,
06:26
seeing behavior as a deficit rather than outright defiance --
99
386558
4768
postrzeganie zachowania jako deficytu zamiast bezpośredniego sprzeciwu,
06:31
is everything in these settings.
100
391350
2719
jest kluczowa w tej sprawie.
06:35
We hear from inmates around the country,
101
395632
2929
Słyszymy i czytamy wypowiedzi więźniów z całego kraju,
06:38
and they write, and more than anything, they want to know how to help themselves.
102
398585
4805
o tym, jak bardzo chcieliby wiedzieć, jak sobie pomóc.
06:43
This is an excerpt from a letter from Troy in Virginia,
103
403414
3574
Oto fragment listu od Troya z Wirginii,
06:47
an excerpt from a 50-page letter.
104
407012
2804
fragment 50-stronicowego listu.
06:49
And he writes,
105
409840
1928
Pisze:
06:51
"Can you tell me what you think of all the head traumas I've dealt with?
106
411792
4080
"Moglibyście mi powiedzieć, co sądzicie o moich urazach głowy?
06:55
What can I do? Can you help me?"
107
415896
3666
Co mogę zrobić? Możecie mi pomóc?".
07:00
Closer to home, we have thousands of stories like this,
108
420354
3092
Bliżej domu mamy tysiące takich historii,
07:03
and smart stories, stories that have a great outcome.
109
423470
4323
także tych udanych, ze wspaniałym skutkiem.
07:08
Here's Vinny.
110
428282
1551
To jest Vinny.
07:09
Vinny was hit by a car when he was 15,
111
429857
2820
Vinny został potrącony przez samochód, gdy miał 15 lat.
07:12
and from that moment forward, spent more time in jail than in school.
112
432701
5045
Od tego momentu spędził więcej czasu w więzieniu niż w szkole.
07:17
With some basic skill-building,
113
437770
2385
Dzięki podstawowemu rozwojowi umiejętności,
07:20
after our assessment revealed
114
440179
1563
po tym, jak nasza ocena ujawniła,
07:21
that he had some pretty significant memory impairments,
115
441766
2815
że ma poważne zaburzenia pamięci,
07:25
Vinny learned to use the alarm and reminder function on his iPhone
116
445276
3966
Vinny nauczył się używać budzika i funkcji przypominania na iPhonie
07:29
to track important appointments,
117
449266
1855
do pilnowania ważnych spotkań,
07:31
and he keeps a checklist to break larger tasks
118
451919
3279
prowadzi listę
i rozbija większe zadania na mniejsze,
07:35
into smaller, manageable ones.
119
455222
2392
prostsze do zarządzania.
07:37
And with basic tools like that under his belt,
120
457638
2564
Dzięki dostępowi do tych prostych narzędzi
07:40
Vinny's been out of jail for two years,
121
460226
2516
Vinny spędził poza więzieniem dwa lata,
07:42
clean for nine months,
122
462766
1410
od 9 miesięcy bez nałogu,
07:44
and recently back to work.
123
464200
1832
właśnie wrócił do pracy.
07:46
(Applause)
124
466894
2954
(Brawa)
07:53
What's so striking for Vinny
125
473537
2142
W przypadku Vinny'ego niezwykłe jest to,
07:55
is that this is his first time off of court supervision
126
475703
4686
po raz pierwszy nie jest pod nadzorem sądowym
08:00
since his injury more than 15 years ago.
127
480413
3006
odkąd doznał urazu ponad 15 lat temu.
08:03
He made it out of the revolving door.
128
483941
2898
Wyrwał się z błędnego koła.
08:07
(Applause)
129
487743
3873
(Brawa)
08:13
He says now, "I can do anything.
130
493347
3850
Teraz mówi: "Mogę wszystko.
08:18
I just have to work a lot harder at it." (Laughs)
131
498038
4018
Tylko muszę na to pracować o wiele ciężej". (Śmiech)
08:22
And here's Thomas.
132
502080
1706
A to jest Thomas.
08:24
Thomas has some pretty significant attention and behavior problems
133
504475
3900
Thomas ma poważne problemy związane z uwagą i zachowaniem,
08:28
after an injury landed him in a coma for more than a month.
134
508399
3856
odkąd po urazie zapadł na ponad miesięczną śpiączkę.
08:32
After relearning how to walk,
135
512968
2132
Kiedy ponownie nauczył się chodzić,
08:35
his first stop?
136
515124
1313
pierwszy przystanek?
08:36
Court.
137
516461
1159
Sąd.
08:37
He couldn't imagine a future where he wasn't in trouble.
138
517644
2689
Nie wyobrażał sobie przyszłości bez żadnych kłopotów.
08:40
He now carries a calendar to avoid being held in contempt
139
520865
3211
Teraz nosi kalendarz, by uniknąć kar za obrazę sądu
08:44
for missed court dates,
140
524100
1544
z powodu niestawienia na rozprawie.
08:45
and he schedules a break into his day every day
141
525668
3144
Ustala sobie przerwę każdego dnia,
08:48
to recharge before he gets agitated.
142
528836
3030
żeby odpocząć, zanim się wzburzy.
08:53
And nobody knows the revolving door
143
533586
2120
Nikt nie zna błędnego koła lepiej
08:55
better than the person sitting at the front of the courtroom.
144
535730
3433
niż osoba siedząca na ławie oskarżonych.
08:59
This is my good friend and colleague Judge Brian Bowen.
145
539187
2744
To mój przyjaciel i współpracownik, sędzia Brian Bowen.
09:02
Now, Judge Bowen was already on a mission to make the system work for everyone,
146
542359
4506
Sędzia Bowen już dążył do tego, by system był dobry dla każdego,
09:06
and when he heard about this program, he saw the perfect fit.
147
546889
3727
a gdy usłyszał o tym programie, uznał, że to jest właśnie to.
09:11
He actually sits down with all of his prosecutors
148
551124
3279
Prowadzi zebrania ze wszystkimi swoimi prokuratorami,
09:14
to help them see that there's basically two categories of defendants
149
554427
3915
by pomóc im zrozumieć istnienie dwóch kategorii oskarżonych:
09:18
in the courtroom:
150
558366
1717
09:20
the ones we're afraid of -- oftentimes, rightfully so --
151
560107
4067
tych, których się boimy, często zresztą słusznie,
09:24
and the ones we're mad at.
152
564198
2000
i tych, na których jesteśmy źli.
09:26
These are the ones who miss all of their scheduled appointments
153
566596
2988
Ci ostatni nie stawiają się na rozprawy,
09:29
and they blow through the best-laid probation plans.
154
569608
2925
i psują najlepsze plany nadzoru sądowego.
09:32
And Judge Bowen believes that, with a little more support,
155
572557
3015
Sędzia Bowen wierzy, że z niewielką pomocą
09:35
we could move people in this latter category,
156
575596
2300
można wyprowadzić ludzi z tej drugiej kategorii,
09:37
the maddening category,
157
577920
2417
tej irytującej kategorii,
09:40
through and ultimately out of the system.
158
580361
2925
całkowicie poza system.
09:44
He proved that with Navy veteran Mike.
159
584497
3667
Udowodnił to na przykładzie weterana marynarki, Mike'a.
09:48
Judge Bowen saw the correlation between Mike's history of a massive 70-foot fall
160
588188
6200
Sędzia Bowen zobaczył związek między upadkiem Mike'a z 21 metrów,
09:54
and his long-standing pattern of difficulty showing up on the right day
161
594412
4602
a jego długotrwałym problemem niestawiania się właściwego dnia
09:59
for court appointments
162
599038
1626
na rozprawy sądowe
10:00
and complying with mandatory therapy requirements, for example.
163
600688
3669
oraz trzymania się wymagań terapeutycznych.
10:04
And instead of sentencing him to more and more jail time,
164
604813
3898
Zamiast dokładać mu aresztu,
10:08
Judge Bowen sent him home with maps and checklists and handouts
165
608735
5533
sędzia Bowen wysłał go do domu z mapami, listami i broszurami
10:14
and recommended instead vocational rehabilitation
166
614292
3585
i zalecił zamiast tego terapię zawodową
10:17
and flexible scheduling for those therapies.
167
617901
2967
wraz z elastycznym grafikiem.
10:21
And this with those supports, Mike's back to work
168
621479
3531
Z tą pomocą Mike wrócił do pracy
10:25
for the first time since his injury while he was in the service.
169
625034
3507
po raz pierwszy od wypadku podczas służby.
10:28
He's repairing relationships with his family,
170
628565
3003
Poprawia swoje stosunki z rodziną,
10:31
and just last month,
171
631592
2010
a w zeszłym miesiącu
10:33
he graduated from Judge Bowen's veteran's court.
172
633626
3005
ukończył prowadzony przez sędziego program resocjalizacji dla weteranów.
10:37
(Applause)
173
637322
3544
(Brawa)
10:45
This program shows us the overwhelming prevalence
174
645422
4178
Program ukazuje nam ogromne rozpowszechnienie
10:49
of traumatic brain injuries and cognitive deficits
175
649624
3357
urazowego uszkodzenia mózgu oraz problemów poznawczych
10:53
and the accumulation of brokenness in the criminal justice system.
176
653005
4222
i nagromadzenia usterek w systemie wymiaru sprawiedliwości.
10:58
And it highlights the extraordinary power of resilience and responsibility.
177
658108
5522
Podkreśla też niezwykłą moc odporności i odpowiedzialności.
11:04
In Mike and Thomas and Vinny,
178
664636
1701
Historie Mike'a, Thomasa i Vinny'ego,
11:06
even Judge Bowen's story,
179
666361
1584
a nawet sędziego Bowena pokazują,
11:07
you saw the transformation made possible by a change in perception
180
667969
5049
że zmiany są możliwe przy zmianie nastawienia
11:13
and some simple accommodations.
181
673042
2736
i z kilkoma prostymi ułatwieniami.
11:16
All told, in this program,
182
676754
2357
W gruncie rzeczy w tym programie
11:19
these inmates and probationers come to see themselves differently.
183
679135
5395
więźniowie i osoby pod nadzorem sądowym zaczynają się inaczej postrzegać.
11:25
The system sees them differently,
184
685664
2411
System postrzega ich inaczej,
11:29
and when you meet them in the community, I hope you see them differently, too.
185
689202
4946
a jeśli nadarzy się okazja, mam nadzieję, że wy też.
11:35
Thanks, guys.
186
695413
1206
Dzięki.
11:36
(Applause)
187
696643
4444
(Brawa)
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7