The function and fashion of eyeglasses | Small Thing Big Idea, a TED series

Transcriber: TED Translators admin Reviewer: Joanna Pietrulewicz

Tłumaczenie: TED Translators Admin Korekta: Ola Królikowska

I think that at the time,

Myślę, że w tamtych czasach

Catwoman had a really cool pair of glasses

Kobieta-Kot miała bardzo fajne okulary

in the Batman series that was on television.

w telewizyjnej serii o Batmanie.

And I wanted to be cool like her.

Chciałam być tak fajna jak ona.

Nie przyszło mi do głowy,

It didn't occur to me

that glasses were really a medical device.

że okulary to urządzenie medyczne.

(Small Thing.)

(Mała rzecz)

(Big Idea.)

(Wielki pomysł)

When light rays reflect off an object

Kiedy światło odbija się od przedmiotu

and enter the eye through the cornea,

i wpada do oka przez rogówkę,

your retina converts this light into electrical impulses

siatkówka przekształca je w impulsy elektryczne,

that are sent to the brain,

które są wysyłane do mózgu.

which interprets the impulses

Mózg interpretuje je

and allows you to understand what you're seeing.

i pozwala zrozumieć, co widzicie.

Eyeglasses help you see.

Okulary pomagają widzieć.

The earliest forms of eye gear

Najwcześniejsze przyrządy do oczu

can be traced back 4,000 years.

pochodzą sprzed 4000 lat.

Cultures that needed to adapt to climates that were snowy

Kultury, które musiały zaadaptować się do śnieżnego klimatu,

created eye shields,

tworzyły tarcze na oczy

zrobione z kości i skór zwierząt.

and they were made of bone and animal hides.

They had small slits for people to see through,

Miały wąskie szparki, umożliwiające patrzenie przez nie,

but no lenses.

ale nie było w nich soczewek.

The first vision aid was called a reading stone

Pierwszą pomocą w widzeniu był kamień do czytania

and was invented over 1,000 years ago.

wynaleziony ponad 1000 lat temu.

It's not exactly clear who invented the first eyeglasses,

Nie jest jasne, kto wynalazł pierwsze okulary,

but many people attribute it to the Italians.

ale wiele osób przypisuje to Włochom.

Early versions of eyeglasses were called rivet spectacles.

Pierwszą wersją okularów były binokle.

They were two magnifying glasses that were hinged together

Dwa szkła powiększające były połączone

at the bridge of the nose.

na grzbiecie nosa.

It took some time for eyeglasses to land

Minęło trochę czasu, aż dopracowano design okularów.

on the perfect design.

They didn't really have sides,

Nie miały boków,

which are also called temples, or arms,

zwanych zausznikami,

until about the 17th century.

aż do XVII wieku.

Modern-day eyeglasses feature a pair of rims

Współczesne okulary mają dwa zauszniki

that hold corrective lenses,

podtrzymujące szkła korekcyjne,

a bridge that connects the rims,

mostek łączący zauszniki,

sides that slide behind the ears,

czyli podłużne boki zaczepiane o uszy,

zawiasy łączące zauszniki z oprawką,

hinges that connect the sides to the frames,

a czasem też specjalne końcówki

and on some glasses, a pair of temple tips

for behind the ear comfort.

dla większego komfortu skóry za uszami.

In American culture,

W amerykańskiej kulturze

20th century cinema helped popularize eyeglasses.

kino XX wieku pomogło wypromować okulary.

Audiences would see glamorous actresses and actors

Widzowie oglądali czarujących aktorów i aktorki

donning glasses to take on a different persona.

zakładających okulary, żeby wcielić się w różne postaci.

Sometimes a pair of glasses became popularized

Czasem konkretny model stawał się popularny

by the actual person that was wearing them,

dzięki jednej osobie, która je nosiła.

and then that personality trait

Wtedy cecha osobowości

was projected into the actual device.

przenosiła się na te okulary.

You had the aviator glasses,

Awiatorki

which showed a forward-thinking,

oznaczały przewidującą

adventurous type of person.

i odważną osobę.

Glasses with heavy frames signified intelligence

Okulary z grubymi oprawkami wskazywały na inteligencję

or nerdiness.

albo bycie nerdem.

Wayfarers signified this kind of nerdy punk,

Model Wayfarer nosili w subkulturze punków

the outlaw, the misfit.

outsiderzy wyjęci spod prawa.

Glasses have become so popular as a fashion device

Okulary jako dodatek stały się tak modne,

that some people actually don glasses

że ludzie zaczęli nosić zerówki

without a prescription lens at all,

bez szkieł przepisanych przez lekarza,

because they want to portray a certain attribute about themselves.

bo chcieli pokazać cechę albo styl.

Glasses are a lifeline to people.

Okulary są dla wielu kołem ratunkowym.

People that can't see well enough to drive,

Ludzie niewidzący dość dobrze, żeby prowadzić,

well enough to cook, well enough to read

gotować czy czytać,

rely on glasses for maintaining their lives.

polegają na okularach, żeby normalnie żyć.

And there's lots of other objects in our society

Jest wiele innych przedmiotów

that have been created

stworzonych,

to help overcome various physical obstacles.

żeby pomóc przezwyciężyć różne fizyczne przeszkody.

And it's only the eyeglasses

Ale tylko okulary

that have catapulted to that fashion statement.

wpisały się w modę na taką skalę.

Wouldn't it be wonderful if anything that we use,

Czy nie byłoby wspaniale, gdyby wszystko, czego używamy,

any device that we've invented to help our humanity

wszystkie urządzenia, które stworzono, żeby pomóc ludzkości,

could also be elevated in the same way?

też mogły być tak traktowane?

(Optymistyczna muzyka)

(Upbeat music)