Anupam Mishra: The ancient ingenuity of water harvesting

Tłumaczenie: Aleksandra Sobocińska Korekta: Joanna Stefanska

For emotions, we should not move quickly to the desert.

By doświadczyć emocji, nie ruszajmy od razu ku pustyni.

So, first, a small housekeeping announcement:

Na początek drobna sprawa organizacyjna:

please switch off your

proszę wyłączcie programy

proper English check programs

sprawdzające angielską poprawność językową

installed in your brain.

zainstalowane w waszych głowach.

(Applause)

(Brawa)

So, welcome to the Golden Desert, Indian desert.

Zatem witam na indyjskiej Złotej Pustyni.

It receives the least rainfall in the country,

Otrzymuje najmniej deszczu w całym kraju,

lowest rainfall.

najniższe opady.

If you are well-versed with inches, nine inches,

Jeśli mierzycie w calach, będzie to 9 cali,

centimeters, 16 [centimeters].

jeśli w centymetrach, będzie to 16 cm.

The groundwater is 300 feet deep, 100 meters.

Woda gruntowa znajduje się na głębokości 300 stóp czyli około 100 metrów.

And in most parts it is saline, not fit for drinking.

W większości jest to woda słona, nie nadająca się do picia.

So, you can't install hand pumps or dig wells,

Nie można więc budować ręcznych pomp czy kopać studni.

though there is no electricity in most of the villages.

W większości wiosek nie ma elektryczności.

But suppose you use the green technology, solar pumps --

Nawet ekologiczne technologie, pompy solarne

they are of no use in this area.

są nieprzydatne na tym obszarze.

So, welcome to the Golden Desert.

Zatem witam na Złotej Pustyni.

Clouds seldom visit this area.

Chmury rzadko goszczą na tym obszarze.

But we find 40 different names of clouds in this dialect used here.

Mimo to, w lokalnym dialekcie możemy znaleźć 40 różnych nazw chmur.

There are a number of techniques to harvest rain.

Jest wiele technik gromadzenia wody deszczowej.

This is a new work, it's a new program.

Są nowe rozwiązania, nowe projekty.

But for the desert society

Dla społeczności zamieszkującej pustynię

this is no program; this is their life.

to nie jest projekt; to jest życie tych ludzi.

And they harvest rain in many ways.

Gromadzą deszcz na wiele sposobów.

So, this is the first device they use

To jest jedno z urządzeń, których używają

in harvesting rain.

aby gromadzić deszcz.

It's called kunds; somewhere it is called [unclear].

Nazywa się "kunds"; gdzieniegdzie nazywane [niejasne].

And you can notice they have created

Widać, że stworzyli

a kind of false catchment.

rodzaj sztucznego zbiornika wodnego.

The desert is there, sand dunes, some small field.

Tam jest pustynia, wydmy, kilka małych pól.

And this is all big raised platform.

A to wszystko tutaj to jest duża podwyższona platforma.

You can notice the small holes

Możecie zauważyć małe otwory,

the water will fall on this catchment,

przez które woda będzie spływać do zbiornika;

and there is a slope.

tam widzimy pochyłość.

Sometimes our engineers and architects

Czasami nasi inżynierowie i architekci

do not care about slopes in bathrooms,

nie przejmują się kwestią odpowiedniego nachylenia w łazienkach,

but here they will care properly.

ale tutaj, dba się o to starannie.

And the water will go where it should go.

Woda popłynie tam, gdzie powinna popłynąć.

And then it is 40 feet deep.

Zbiornik jest głęboki na 12 metrów.

The waterproofing is done perfectly,

Kwestia szczelności jest rozwiązana znakomicie,

better than our city contractors,

lepiej niż przez miejskie przedsiębiorstwa,

because not a single drop should go waste in this.

tutaj nie zmarnuje się ani kropla.

They collect 100 thousand liters in one season.

Gromadzi 100 tysięcy litrów wody w sezonie.

And this is pure drinking water.

Jest to czysta woda pitna.

Below the surface there is hard saline water.

Pod powierzchnią znajduje się słona woda,

But now you can have this for year round.

ale dzięki temu możecie mieć czystą wodę pitną przez cały rok.

It's two houses.

Tutaj mamy dwa domy.

We often use a term called bylaws.

Często używamy terminu "zarządzenie",

Because we are used to get written things.

ponieważ jesteśmy przyzwyczajeni do formy pisemnej,

But here it is unwritten by law.

ale tutaj mamy prawo zwyczajowe.

And people made their house,

Ludzie budują swoje domy

and the water storage tanks.

i zbiorniki wodne.

These raised up platforms just like this stage.

Zbiornikami są te podwyższone platformy, tak jak ta scena tutaj.

In fact they go 15 feet deep,

Są głębokie na 4,5 metra.

and collect rain water from roof,

Gromadząc wodę deszczową z dachu,

there is a small pipe, and from their courtyard.

przez tę rurkę, i dziedzińca

It can also harvest something like 25,000 in a good monsoon.

można zebrać około 25 000 litrów wody podczas pory monsunowej.

Another big one,

Tutaj mamy kolejny zbiornik,

this is of course out of the hardcore desert area.

znajduje się oczywiście poza najsuchszą częścią pustyni,

This is near Jaipur. This is called the Jaigarh Fort.

nieopodal miasta Jaipur, nazywa się Jaigarh Fort

And it can collect six million gallons of rainwater in one season.

zbiera ponad 27 tysięcy metrów sześciennych deszczówki w sezonie.

The age is 400 years.

Ma 400 lat.

So, since 400 years it has been giving you

Tak więc, od 400 lat dostarczał

almost six million gallons of water per season.

co roku ponad 27 000 m3 wody.

You can calculate the price of that water.

Można obliczyć cenę tak zgromadzonej wody.

It draws water from 15 kilometers of canals.

Zbiera wodę z kanałów o łącznej długości 15 kilometrów.

You can see a modern road, hardly 50 years old.

Nowoczesna droga, mająca zaledwie 50 lat,

It can break sometimes.

może czasami pękać,

But this 400 year old canal, which draws water,

a ten 400-letni kanał, który transportuje wodę,

it is maintained for so many generations.

jest utrzymywany w dobrym stanie przez tyle pokoleń.

Of course if you want to go inside, the two doors are locked.

Oczywiście jeżeli chcecie wejść do środka, drzwi zastaniecie zamknięte.

But they can be opened for TED people.

Dla społeczności TED mogą zostać otwarte.

(Laughter)

(Śmiech)

And we request them.

Poprosiliśmy więc o ich otwarcie.

You can see person coming up with

Tutaj widać osobę wchodzącą po schodach

two canisters of water.

z dwoma kanistrami wody.

And the water level -- these are not empty canisters --

Poziom wody -- to nie są puste kanistry --

water level is right up to this.

poziom wody sięga aż do tego miejsca.

It can envy many municipalities,

Takiej wody można pozazdrościć

the color, the taste, the purity of this water.

ze względu na kolor, smak i czystość.

And this is what they call Zero B type of water,

Ten rodzaj wody nazywają typem "Zero B",

because it comes from the clouds,

ponieważ pochodzi z chmur

pure distilled water.

i jest to czysta destylowana woda.

We stop for a quick commercial break,

Teraz zrobimy krótką przerwę na reklamy,

and then we come back to the traditional systems.

a potem wrócimy do tradycyjnych systemów gromadzenia wody pitnej.

The government thought that this is a very

Rząd myślał, że to bardzo

backward area and we should bring

zacofany teren i będzie potrzeba

a multi-million dollar project

projektu wartego miliony dolarów,

to bring water from the Himalayas.

aby dostarczyć wodę z Himalajów.

That's why I said that this is a commercial break.

Dlatego powiedziałem, że to będzie przerwa na reklamy.

(Laughter)

(Śmiech)

But we will come back, once again,

Powróćmy, ponownie,

to the traditional thing.

do tradycyjnych rozwiązań.

So, water from 300, 400 kilometers away,

Woda, która przypłynęła z odległości 300-400 kilometrów,

soon it become like this.

w niedługim czasie może wyglądać tak.

In many portions, water hyacinth

W wielu miejscach hiacynty wodne

covered these big canals like anything.

zarosły te ogromne kanały.

Of course there are some areas where water is reaching,

Oczywiście są obszary, do których dochodzi woda,

I'm not saying that it is not reaching at all.

nie mówię, że nie ma takich obszarów,

But the tail end, the Jaisalmer area,

ale w najbardziej oddalonych miejscach, takich jak Jaisalmer,

you will notice in Bikaner things like this:

czy w w mieście Bikaner zauważycie takie widoki:

where the water hyacinth couldn't grow,

tam gdzie nie wyrósł hiacynt wodny

the sand is flowing in these canals.

tam piasek wypełnia kanały.

The bonus is that you can find wildlife around it.

Plus jest taki, że sporo tu dzikich zwierząt.

(Laughter)

(Śmiech)

We had full-page advertisements,

Mieliśmy całostronicowe reklamy,

some 30 years, 25 years ago when this canal came.

jakieś 30, 25 lat temu, kiedy ten kanał powstał.

They said that throw away your traditional systems,

Reklamy informowały, że można pozbyć się tradycyjnych systemów,

these new cement tanks will supply you piped water.

że te nowe cementowe zbiorniki zapewnią bieżącą wodę.

It's a dream. And it became a dream also.

To jest marzenie, które pozostało marzeniem,

Because soon the water was not able to reach these areas.

ponieważ wkrótce woda nie była w stanie dotrzeć do tych okolic

And people started renovating their own structures.

i ludzie zaczęli naprawiać swoje własne konstrukcje.

These are all traditional water structures,

To są wszystko tradycyjne konstrukcje gromadzące wodę,

which we won't be able to explain in such a short time.

których nie jesteśmy w stanie omówić w tak krótkim czasie.

But you can see that no woman is standing on those.

Możecie zauważyć, że kobiety nie stają na tamtych

(Laughter)

(Śmiech)

And they are plaiting hair.

by zaplatać włosy.

(Applause)

(Brawa)

Jaisalmer. This is heart of desert.

Miasto Jaisalmer. Serce pustyni.

This town was established 800 years ago.

To miasto powstało 800 lat temu.

I'm not sure by that time

Myślę, że nie istniały wtedy jeszcze

Bombay was there, or Delhi was there,

miasta Bombaj albo Delhi

or Chennai was there, or Bangalore was there.

czy miasto Chennai albo Bangalore.

So, this was the terminal point for silk route.

To miasto było końcemszlaku jedwabnego.

Well connected, 800 years ago, through Europe.

Miało znakomite połączenie, 800 lat temu, z Europą.

None of us were able to go to Europe,

Nikt z nas nie był w stanie pojechać do Europy,

but Jaisalmer was well connected to it.

ale miasto Jaisalmer było z nią bardzo dobrze połączone.

And this is the 16 centimeter area.

W tej okolicy opady wynoszą 16 centymetrów.

Such a limited rainfall,

Tak ograniczona ilość deszczu,

and highest colorful life flourished in these areas.

a mimo to rozkwita tu barwne życie.

You won't find water in this slide.

Nie zobaczycie wody na tym slajdzie,

But it is invisible.

ale ona jest, tylko że ukryta.

Somewhere a stream or a rivulet

Gdzieś tutaj potok albo strumień

is running through here.

płynie przez ten obszar.

Or, if you want to paint, you can paint it blue throughout

Jeśli chcecie, możecie zamalować całe to zdjęcie na niebiesko,

because every roof which you see in this picture

ponieważ każdy dach, który widzicie na tym zdjęciu

collects rainwater drops

zbiera krople deszczu

and deposit in the rooms.

które przechowuje się w pomieszczeniach.

But apart from this system,

Dodatkowo oprócz tego systemu,

they designed 52 beautiful water bodies around this town.

zaprojektowane zostały wokół tego miasta 52 piękne zbiorniki wodne.

And what we call private public partnership

Mamy tu partnerstwa publiczno-prywatne,

you can add estate also.

mamy właścicieli nieruchomości.

So, estate, public and private entrepreneurs

A więc właściciele ziemscy, państwo i biznesmeni

work together to build this beautiful water body.

pracują wspólnie, aby zbudować te piękne akweny.

And it's a kind of water body for all seasons.

To jest zbiornik odpowiedni na każdą porę roku.

You will admire it. Just behold the beauty throughout the year.

Akwen, który można podziwiać. Kontemplować jego piękno przez cały rok.

Whether water level goes up or down,

Czy poziom wody podnosi się czy opada,

the beauty is there throughout.

piękno pozostaje.

Another water body, dried up, of course,

Tutaj mamy inny rezerwuar,

during the summer period,

wyschnięty latem;

but you can see how the traditional society

widać, jak tradycyjna społeczność

combines engineering with aesthetics, with the heart.

łączy inżynierię z estetyką, jak dużo wkładają w to serca.

These statues, marvelous statues,

Te rzeźby, cudowne rzeźby

gives you an idea of water table.

pozwalają określić poziom wody.

When this rain comes and the water starts filling this tank,

Kiedy pada deszcz i woda zaczyna wypełniać ten zbiornik

it will submerge these beautiful statues

zakrywa te piękne rzeźby.

in what we call in English today "mass communication."

Dziś używamy terminu komunikacja masowa.

This was for mass communication.

To było zaprojektowane z myślą o komunikacji masowej.

Everybody in the town will know that this elephant has drowned,

Każdy w mieście będzie wiedział, że słoń zatonął,

so water will be there for seven months or nine months,

więc woda będzie w zbiorniku przez 7 albo 9 miesięcy,

or 12 months.

albo 12 miesięcy.

And then they will come and worship this pond,

Później przyjdą i będą czcili ten staw,

pay respect, their gratitude.

szanowali go, okazywali wdzięczność.

Another small water body, called the [unclear].

Inne oczko wodne, nazywane [niejasne].

It is difficult to translate in English,

Trudno przetłumaczyć to na język angielski,

especially in my English.

szczególnie na mój angielski,

But the nearest would be "glory," a reputation.

ale terminem najbardziej zbliżonym będzie słowo "chwała", sława.

The reputation in desert of this small water body is

Ten mały pustynny akwen znany jest z tego,

that it never dries up.

że nigdy nie wysycha.

In severe drought periods

Nawet podczas najgorszej suszy

nobody has seen this water body

nikt nie widział, aby ten akwen

getting dried up.

wysechł.

And perhaps they knew the future also.

Myślę, że budowniczowie przewidzieli przyszłość.

It was designed some 150 years ago.

Zbiornik został zaprojektowany 150 lat temu,

But perhaps they knew that on sixth, November, 2009,

ale może wiedzieli, że 6 listopada 2009 roku

there will be a TED green and blue session,

odbędzie się sesja TED poświęcona wodzie i przyrodzie,

so they painted it like this.

więc pomalowali zbiornik na niebiesko i zielono.

(Laughter)

(Śmiech)

(Applause)

(Brawa)

Dry water body. Children are standing on

Wyschnięty zbiornik wodny. Dzieci stoją na

a very difficult device to explain.

konstrukcji, bardzo trudnej do objaśnienia.

This is called kund. We have, in English, surface water and ground water.

Określają to słowem "kund". W języku angielskim mamy dwa pojęcia "woda powierzchniowa" i "woda gruntowa",

But this is not ground water.

ale to nie jest woda gruntowa.

You can draw ground water from any well.

Z każdej studni można pobrać wodę gruntową,

But this is no ordinary well.

ale to nie jest zwykła studnia.

It squeeze the moisture

Ta wyciska wilgoć

hidden in the sand.

ukrytą w piasku.

And they have dubbed this water as the third one called [unclear].

Ten trzeci rodzaj wody został nazwany [niejasne].

And there is a gypsum belt running below it.

Pod nią znajduje się warstwa gipsu,

And it was deposited by the great mother Earth,

stworzona przez wielką matkę Ziemię,

some three million years ago.

jakieś 3 miliony lat temu.

And where we have this gypsum strip

Tam gdzie znajduje się warstwa gipsu

they can harvest this water.

możliwe jest gromadzenie wody.

This is the same dry water body.

To jest ten sam zbiornik.

Now, you don't find any kund;

Tutaj nie widzimy żadnego "kundu";

they are all submerged.

wszystkie są zanurzone w wodzie.

But when the water goes down they will be able

Kiedy woda opadnie ludzie będą w stanie

to draw water from those structures throughout the year.

pobierać wodę z użyciem tych konstrukcji przez cały rok.

This year they have received only six centimeters.

W tym roku opady wynosiły jedynie 6 centymetrów.

Six centimeter of rainfall,

6 centymetrów deszczu

and they can telephone you

i mogą do was zadzwonić i powiedzieć,

that if you find any water problem in your city,

że jeśli macie problemy z niedoborem wody w waszym mieście,

Delhi, Bombay, Bangalore, Mysore,

Delhi, Bombaju, Bangalore, Mysore,

please come to our area of six centimeters, we can give you water.

proszę przyjedźcie w nasze okolice, gdzie spadło 6 cm deszczu, a damy wam wodę.

(Laughter)

(Śmiech)

How they maintain them?

Jak oni to utrzymują?

There are three things: concept, planning,

Są trzy rzeczy: koncepcja i planowanie,

making the actual thing, and also maintaining them.

budowa zbiorników oraz ich utrzymanie.

It is a structure for maintain,

To jest konstrukcja, którą trzeba utrzymywać,

for centuries, by generations, without any department,

przez stulecia, pokolenia, bez żadnego urzędu

without any funding,

bez funduszy,

So the secret is "[unclear]," respect.

Sekretem jest [niejasne], co znaczy "szacunek".

Your own thing, not personal property,

To jest twoje, nie prywatne,

my property, every time.

ale właśnie twoje.

So, these stone pillars

Te kamienne słupy

will remind you that you are entering into a water body area.

przypominają, że wkraczamy na teren, gdzie znajduje się woda.

Don't spit, don't do anything wrong,

Nie wolno pluć, robić niczego złego,

so that the clean water can be collected.

żeby zbierana woda była czysta.

Another pillar, stone pillar on your right side.

Kolejny kamienny słup po prawej stronie.

If you climb these three, six steps

Jeśli wejdzie się po tych schodkach

you will find something very nice.

jest tam coś bardzo ładnego.

This was done in 11th century.

To powstało w XI wieku.

And you have to go further down.

Trzeba zejść niżej.

They say that a picture is worth a thousand words,

Mówi się, że obraz wart jest 1000 słów,

so we can say a thousand words right now,

więc teraz oszczędzam 1000 słów

an another thousand words.

i kolejne 1000 słów.

If the water table goes down,

Kiedy poziom wody się obniża

you will find new stairs.

pojawiają się kolejne schody.

If it comes up, some of them will be submerged.

Kiedy się podnosi, niektóre z nich znikną pod wodą.

So, throughout the year

Tak więc, w ciągu roku

this beautiful system will give you some pleasure.

ten przepiękny system dostarczy wam wiele przyjemności.

Three sides, such steps, on the fourth side

Na trzech bokach znajdują się takie schody, przy czwartym

there is a four-story building

jest 4-piętrowy budynek,

where you can organize such TED conferences anytime.

gdzie można zorganizować takie konferencje jak TED w każdej chwili.

(Applause)

(Brawa)

Excuse me, who built these structures?

Kto wybudował te konstrukcje?

They are in front of you.

Stoją przed wami.

The best civil engineers we had, the best planners,

Najlepsi inżynierowie, jakich mieliśmy, najlepsi urbaniści,

the best architects.

najlepsi architekci.

We can say that because of them,

Możemy powiedzieć, że dzięki nim,

because of their forefathers,

dzięki ich przodkom,

India could get the first engineering college

Indie mogły założyć pierwsze studia inżynierskie

in 1847.

w 1847 r.

There were no English medium schools at that time,

Nie istniały wtedy szkoły z angielskim jako językiem wykładowym,

even no Hindi schools, [unclear] schools.

nawet nie było szkół hinduskich czy [niejasne] szkół,

But such people, compelled to the East India Company,

ale właśnie tacy ludzie, zmuszeni pracować dla Kompanii Wschodnioindyjskiej,

which came here for business, a very dirty kind of business ...

która pojawiła się w Indiach by robić interesy i to bardzo brudne...

(Laughter)

(Śmiech)

but not to create the engineering colleges.

nie po to by stworzyć szkoły inżynierskie,

But because of them, first engineering college was created

ale właśnie dzięki nim te szkoły powstały

in a small village, not in the town.

w małej wiosce, nie w mieście.

The last point, we all know in our primary schools that

Ostatnia rzecz; wszyscy dobrze wiemy ze szkoły,

that camel is a ship of desert.

że wielbłąd jest statkiem pustyni.

So, you can find through your Jeep,

Z okien Jeepa można zobaczyć

a camel, and a cart.

wielbłąda i wózek.

This tire comes from the airplane.

Te koła pochodzą z samolotu.

So, look at the beauty from the desert society

Czyż społeczność pustyni nie jest piękna,

who can harvest rainwater,

potrafi gromadzić wodę

and also create something

oraz zrobić użytek

through a tire from a jet plane,

z koła od samolotu

and used in a camel cart.

aby zbudować wózek ciągnięty przez wielbłądy.

Last picture, it's a tattoo,

Ostatnie zdjęcie. To jest tatuaż,

2,000-years-old tattoo.

mający 2000 lat.

They were using it on their body.

Malowano go na ciele.

Tattoo was, at one time,

Tatuaż był kiedyś

a kind of a blacklisted

czymś w rodzaju rzeczy zakazanej,

or con thing, but now it is in thing.

ale teraz jest w modzie.

(Laughter)

(Śmiech)

(Applause)

(Brawa)

You can copy this tattoo. I have some posters of this.

Możecie skopiować sobie ten tatuaż. Mam kilka plakatów z tym wzorem.

(Laughter)

(Śmiech)

The center of life is water.

Woda jest esencją życia.

These are the beautiful waves.

To są piękne fale.

These are the beautiful stairs

To są piękne schody,

which we just saw in one of the slides.

które dopiero widzieliśmy na jednym ze slajdów.

These are the trees.

To są drzewa.

And these are the flowers which

A to są kwiaty, które

add fragrance to our lives.

dodają zapachu naszemu życiu.

So, this is the message of desert.

To właśnie jest przesłanie pustyni.

Thank you very much.

Bardzo dziękuję.

(Applause)

(Brawa)

Chris Anderson: So, first of all, I wish I had your eloquence, truly, in any language.

Chris Anderson: Po pierwsze, chciałbym umieć opowiadać tak jak ty, w jakimkolwiek języku.

(Applause)

(Brawa)

These artifacts and designs are inspiring.

Te dzieła i projekty są inspirujące.

Do you believe that they can be used elsewhere,

Myślisz, że mogłyby być użyte gdzie indziej,

that the world can learn from this?

że świat mógłby się czegoś nauczyć?

Or is this just right for this place?

Czy może to jest odpowiednie tylko dla tego miejsca?

Anupam Mishra: No, the basic idea is to

Anupam Mishra: Nie, podstawową ideą jest

utilize water that falls on our area.

zagospodarowanie wody, która spada z nieba na nasz teren.

So, the ponds, the open bodies, are everywhere,

Stawy, oczka wodne są wszędzie,

right from Sri Lanka to Kashmir, and in other parts also.

od Sri Lanki do Kaszmiru, i w innych miejscach także.

And these [unclear], which stored water,

Te [niewyraźnie], które przechowują wodę,

there are two type of things.

są ich dwa rodzaje.

One recharge, and one stores.

Jeden typ wciąż się na nowo wypełnia wodą, ten drugi przechowuje wodę.

So, it depends on the terrain.

Tak więc, to zależy od terenu.

But kund, which uses the gypsum belt,

Aby zbudować "kund", który wykorzystuje warstwy gipsu,

for that you have to go back to your calendar,

trzeba cofnąć się w czasie,

three million years ago.

jakieś trzy miliony lat.

If it is there it can be done right now.

Jeśli znajdziemy warstwę gipsu, możemy wybudować "kund" od ręki.

Otherwise, it can't be done.

Inaczej nie możemy tego zrealizować.

(Laughter)

(Śmiech)

(Applause)

(Brawa)

CA: Thank you so much.

CA: Bardzo dziękuję.

(Applause)

(Brawa)