How China is (and isn't) fighting pollution and climate change | Angel Hsu

Tłumaczenie: Jędrzej Stańczewski Korekta: Rysia Wand

When is seeing not believing?

Kiedy nie wierzymy temu, co widzimy?

A couple years ago, my friend sent me this photo from Ürümqi,

Parę lat temu przyjaciółka wysłała mi to zdjęcie z Ürümqi,

which is the capital of Xinjiang province in northwest China.

które jest stolicą prowincji Xinjiang w północno-zachodnich Chinach.

On this particular day, she couldn't believe her eyes.

Tego dnia nie mogła uwierzyć własnym oczom.

Checking the quality of the air outside using this app on her iPad,

Według aplikacji na jej Ipadzie

the numbers were telling her the air quality was good,

jakość powietrza była dobra,

one on a scale of 500.

1 w skali do 500.

But when she looked outside, she saw something much different.

Lecz kiedy spojrzała na zewnątrz, zobaczyła coś zupełnie innego.

Yes, those are buildings in the background.

Tak, to budynki w tle.

(Laughter)

(Śmiech)

But the data were simply not telling the truth

Dane zwyczajnie nie mówiły prawdy o tym,

of what people were seeing and breathing,

co ludzie widzieli i czym oddychali,

and it's because they were failing to measure PM2.5,

a to dlatego, że nie mierzyły PM2,5,

or fine particulate pollution.

czyli cząstek pyłu zawieszonego.

When PM2.5 levels went off the charts in 2012,

Kiedy w 2012 roku poziom PM2,5 przekroczył normy

or "crazy bad," as the US Embassy once described it in a tweet,

lub stał się "szalenie zły" według tweetu ambasady USA,

Chinese denizens took to social media

Chińczycy zwrócili się do mass mediów

and they started to question why it was that they were seeing this disconnect

i zaczęli kwestionować rozziew

between official air quality statistics

między oficjalnymi statystykami,

and what they were seeing and breathing for themselves.

a tym, co widzieli i czym oddychali.

Now, this questioning has led

To doprowadziło z kolei do swego rodzaju

to an environmental awakening of sorts in China,

środowiskowego przebudzenia w Chinach,

forcing China's government to tackle its pollution problems.

zmuszając chiński rząd do zmierzenia się z problemem zanieczyszczenia.

Now China has the opportunity to become a global environmental leader.

Teraz Chiny mają szansę, by zostać globalnym liderem ochrony środowiska.

But the picture that I'll paint for you today

Lecz sytuacja, którą dziś opiszę,

is one that's mixed.

ma dwie strony.

There are some signs that are very promising,

Są pewne bardzo obiecujące znaki

and there are other trends that are more troubling

i są trendy, które bardziej niepokoją

that warrant closer attention.

i wymagają bliższej uwagi.

But now let's go back to the story at hand.

Ale wróćmy do tego, co mamy pod ręką.

I started to witness the beginnings of China's green evolution

Zaczęłam doświadczać początków chińskiej zielonej ewolucji,

when I was a PhD student conducting fieldwork in China in 2011.

prowadząc w 2011 roku pracę w terenie w Chinach na potrzeby doktoratu.

I traveled all across the country seeking answers to the question

Podróżowałam po całym kraju w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie,

that I often got myself from the skeptical outsider:

które często słyszałam od sceptyków:

What, you mean China is doing something on the environment?

to Chiny robią coś, by chronić środowisko?

They have environmental policies?

Mają politykę ochrony środowiska?

What policies?

Jaką politykę?

At that time, PM2.5 data was considered too politically sensitive

W tamtym czasie dane dotyczące PM2,5 były zbyt politycznie drażliwe,

and so the government was keeping it secret,

więc rząd utrzymywał je w tajemnicy,

but citizens were becoming aware of its harmful human health effects,

ale obywatele zaczęli zdawać sobie sprawę z jego szkodliwego wpływu na zdrowie

and they were demanding greater transparency

i zaczęli żądać większej przejrzystości

on the part of the government.

ze strony rządu.

I actually started to see some of this growing evolution and awareness myself

Sama zaczęłam zauważać ten rozwój i rosnącą świadomość

cropping up all over China.

w całych Chinach.

Department stores, for example, started to market these air purifiers

Przykładowo, domy handlowe zaczęły sprzedawać oczyszczacze powietrza,

that could filter out harmful PM2.5.

które filtrowały powietrze ze szkodliwego PM2,5.

Citizens were also adopting PM2.5 as the title of musical festivals.

Obywatele zaczęli nawet zapożyczać PM2,5 jako nazwę festiwali muzycznych.

(Laughter)

(Śmiech)

And then I went to a golf course in Shenzhen, which is in southern China,

A potem pojechałam na pole golfowe w Shenzhen, na południu Chin.

and you can see from this banner, they're advertising a retreat from PM2.5.

Jak widać na tym banerze, reklamują się jako azyl przed PM2,5.

Golf sub-par, but don't breathe sub-par air.

"Gra w golfa, a nie wdychanie spalin".

And then Shanghai's Environmental Protection Bureau

Szanghajska agencja do spraw ochrony środowiska

decided to create a mascot named after the air quality index

stworzyła maskotkę nazwaną jak wskaźnik jakości powietrza,

to better communicate the air quality data to its people.

by lepiej przekazywać dane dotyczące jakości powietrza.

I call her AQI Girl,

Nazywam ją dziewczynką AQI,

and her expression and hair color changes depending on the quality of air outside.

jej wyraz twarzy i kolor włosów zależą od jakości powietrza na zewnątrz.

Five years later and she's still the mostly smiling face

Po 5 latach nadal jest osobą najbardziej zadowoloną

of Shanghai's air quality.

z jakości powietrza w Szanghaju.

And then in 2015,

I nagle w 2015 roku

former CCTV reporter Chai Jing

była reporterka CCTV Chai Jing

created this documentary called "Under the Dome."

stworzyła film dokumentalny Under the Dome ("Pod Kopułą").

It would be likened to Rachel Carson's "Silent Spring."

Porównywano go do "Silent Spring" autorstwa Rachel Carson.

And much like Rachel Carson

Rachel Carson zwróciła uwagę na to,

brought to attention the fact that pesticides were harming human health,

że pestycydy szkodzą ludzkiemu zdrowiu,

"Under the Dome" stamped into the popular consciousness

Podobnie "Under the Dome" odcisnął w powszechnej świadomości fakt,

that air pollution was leading to one million premature deaths

że zanieczyszczone powietrze zabija przedwcześnie miliony ludzi

every year in China alone.

każdego roku w samych Chinach.

This video garnered

Ten film zgarnął

more than a hundred million views in a single weekend

ponad sto milionów odsłon w jeden weekend

before China's government,

zanim chiński rząd,

fearing that it might incite some type of social unrest,

w obawie, że może on spowodować rodzaj społecznego niepokoju,

pulled it from the internet.

wycofał go z internetu.

But the damage had already been done.

Lecz szkoda już się dokonała.

Public outcry over air pollution

Publiczne protesty przeciw zanieczyszczeniu

galvanized China's government,

ożywiły chiński rząd.

perhaps in an act of self-preservation,

Możliwe, że przez zwykły instynkt samozachowawczy,

to think big and decisively about how it could tackle

rząd zaczął poważnie myśleć, jak poradzić sobie

the root of its air pollution

z przyczyną zanieczyszczeń

and many of its other environmental problems:

i wielu innych problemów środowiska:

its energy system.

systemem energetycznym.

For you see, in China,

Otóż w Chinach

about two thirds of its electricity comes from coal.

dwie trzecie energii elektrycznej pochodzi z węgla.

China has more coal-fired power plants than any other country in the world,

Chiny mają więcej elektrowni węglowych niż jakikolwiek inny kraj na świecie,

about 40 percent of the global total,

około 40% wszystkich elektrowni węglowych

and it's because of this fact that China's government

i to z tego powodu chiński rząd

has decided since 2014 to wage a war on coal,

wypowiedział wojnę węglowi w 2014,

shutting down small coal mines,

zamykając małe kopalnie,

setting limits on coal consumption,

nakładając ograniczenia na jego zużycie,

even canceling an Australia's worth of coal-fired power plants.

a nawet zamykając tyle elektrowni węglowych, ile ma cała Australia.

They've also been making enormous investments

Przeprowadzili także olbrzymie inwestycje

when it comes to clean and renewable energy,

w czystą, odnawialną energię,

like hydropower, wind and solar,

taką jak energia wodna, wiatrowa i słoneczna,

and the pace and the scale of this transformation

a tempo i skala tej przemiany

has been absolutely mind-blowing.

jest absolutnie niesamowita.

Let me give you a couple of statistics to show you what I mean.

Pozwólcie, że podam trochę statystyk, by pokazać, o czym mówię.

China leads the world when it comes to hydropower,

Chiny są światowym liderem w produkcji energii wodnej,

with a third of total capacity.

z jedną trzecią łącznej produkcji.

There's enough for every Chinese citizen

Na każdego mieszkańca wypada jej tyle,

to power two homes in a single year from hydropower alone.

że można zasilić dwa domy rocznie samą energią wodną.

You may have heard of the Three Gorges Dam,

Mogliście słyszeć o tamie Trzech Przełomów,

pictured here,

widocznej na zdjęciu,

which is the largest power station in the world,

która jest największą elektrownią świata

and it's powered by water.

i jest zasilana przez wodę.

In terms of wind power,

Jeśli chodzi o energię wiatrową,

China has a third of the global capacity.

Chiny dają jedną trzecią światowej produkcji,

This makes it the number one leader by far.

co zdecydowanie stawia je na pozycji lidera.

When we look at solar, China's also leading.

Jeśli spojrzymy na energię słoneczną, Chiny również prowadzą.

In fact, they crushed their 2020 target

Właściwie już przekroczyli cel na rok 2020,

of installing 105 gigawatts of solar power.

instalując 105 gigawatów energii słonecznej,

This is after the government already revised upwards

a rząd kilkukrotnie podwyższał cel

several times its solar energy target

na produkcję energii słonecznej

between 2009 and 2015.

między 2009 a 2015 rokiem.

Last year, in seven months alone,

W zeszłym roku, w zaledwie siedem miesięcy,

China was able to install a whopping 35 gigawatts of solar power.

Chiny dały radę zainstalować aż 35 gigawatów energii słonecznej.

This is more than half of what the US has combined in total

To więcej niż połowa tego, co całe USA,

and China did this in just seven months alone.

a Chiny zrobiły to w jedyne 7 miesięcy.

We can verify this remarkable growth in solar power from space,

ten godny uwagi wzrost energii słonecznej można zweryfikować z kosmosu,

like the startup SpaceKnow has done in this slide.

jak na tym slajdzie zrobił to startup SpaceKnow.

By 2020, China is on track to generate Germany's entire electricity consumption

Można się spodziewać, że do 2020 roku tyle energii, ile zużywają całe Niemcy,

from just wind and solar power alone.

z samej energii wiatrowej i słonecznej.

It's pretty darn remarkable.

To cholernie warte uwagi.

And we see some evidence now

I już teraz widać dowody na to,

that China's efforts on clean energy

że wysiłki Chin

is actually having an effect,

rzeczywiście dają efekt,

not just on air pollution reduction,

nie tylko w redukcji zanieczyszczenia powietrza,

but also on global climate change,

ale też globalnej zmianie klimatu,

where China has the world's largest carbon footprint.

gdzie Chiny produkują najwięcej CO2.

If we look at some of the data, we can see that China's coal consumption

Według niektórych danych zużycie węgla w Chinach

may have already reached a peak as early as 2013.

mogło sięgnąć zenitu już w 2013 roku.

This is a major reason why China's government announced

To główny powód, dla którego chiński rząd oznajmił,

that actually they've already achieved their 2020 carbon reduction pledge

że już osiągnęli poziom redukcji, jaki mieli osiągnąć do 2020 roku

ahead of schedule.

wyprzedzając założenia.

This reduction in coal consumption

To zmniejszenie zużycia węgla

is also directly driving improvements in air quality

również bezpośrednio prowadzi do poprawy jakości powietrza

across the country,

w całym kraju,

as I've shown here in blue.

co zaznaczyłam na niebiesko.

In most major Chinese cities,

W większości dużych miast

air pollution has fallen by as much as 30 percent.

zanieczyszczenie powietrza spadło nawet o 30 procent.

And this reduction in air pollution is actually leading people

Ta redukcja zanieczyszczenia powietrza rzeczywiście powoduje,

to live longer lives in China,

że ludzie żyją w Chinach dłużej,

on average two and a half years more than they would have in 2013.

średnio o dwa i pół roku więcej, niż żyliby w 2013.

In yellow, we can see the cities that have experienced

Na żółto widzimy miasta, które doświadczyły

the greatest improvements in air quality.

największej poprawy w jakości powietrza.

But of course, as I mentioned at the beginning of this talk,

Ale oczywiście, jak wspomniałam na początku,

we have to temper some of this optimism

trzeba przygasić część tego optymizmu

with a healthy dose of caution,

zdrową dozą ostrożności,

and that's largely because the data are still being determined.

a to głównie dlatego, że dane nadal są ustalane.

At the end of last year,

Pod koniec zeszłego roku,

after roughly three years of pretty steady global carbon emissions,

po zaledwie trzech latach dość stabilnej globalnej emisji CO2,

scientific projections suggest

prognozy naukowców sugerują

that global emissions may be on the rise again

ponowny wzrost globalnej emisji,

and that could be due to increases in China's fossil fuel consumptions,

być może spowodowany przez wzrost w zużyciu paliw kopalnych w Chinach,

so they may not have reached that peak that I showed earlier.

więc może jednak nie osiągnęli zenitu, który pokazałam wcześniej.

But of course, the statistics and the data are still murky

Ale oczywiście statystyki i dane są nadal niejasne,

and that's because China regularly revises its coal statistics after the fact.

a to dlatego, że Chiny regularnie korygują po fakcie statystyki dotyczące węgla.

Actually, it's funny,

Właściwie to zabawne,

since I've been here I've been having a debate on Twitter

Odkąd tu jestem, prowadzę na Twitterze dyskusję

with other climate modelers,

ze znajomymi po fachu,

trying to figure out whether China's carbon emissions

staramy się wykombinować, czy emisja CO2 Chin

have gone up, gone down or whether they're staying relatively stable.

wzrosła, spadła, a może jest na względnie stabilnym poziomie.

And of course, China is still a rapidly developing country.

I oczywiście, Chiny nadal gwałtownie się rozwijają.

It's still experimenting with a range of policies,

Nadal eksperymentują z rozwiązaniami,

like dockless bike sharing,

jak rowery dostępne dla każdego,

which has been hailed as a possible sustainable transport solution.

co okrzyknięto możliwym rozwiązaniem problemu transportu.

But then we have images of this bicycle graveyard

Ale z drugiej strony mamy zdjęcia tego cmentarza rowerów,

that tell a more cautionary tale.

które pokazują to w innym świetle.

Sometimes, solutions can move too fast

Czasem rozwiązania przychodzą zbyt szybko

and outpace demand.

i przerastają popyt.

And of course, coal is still king in China,

Oczywiście węgiel nadal króluje w Chinach,

at least for now.

przynajmniej na razie.

So why should we care about what China is doing on the environment?

Dlaczego ma nas interesować, co robią ze środowiskiem?

Well, what China does at home on the environment

To co Chiny robią ze swoim środowiskiem

can have global implications for the rest of us.

może mieć wpływ na nas wszystkich.

To borrow a line from Chai Jing,

Używając słów Chai Jing,

we're all under the same dome,

wszyscy jesteśmy pod jedną kopułą,

and air pollution that originates in China

a zanieczyszczone powietrze z Chinach

can travel beyond its borders

może przekraczać granice

and affect populations as far away as those in North America.

i oddziaływać na ludzi tak odległych, jak ci w Ameryce Północnej.

China's not only exporting air pollution,

Chiny eksportują nie tylko zanieczyszczenia,

but they're also exporting aid, infrastructure, technology abroad.

eksportują też pomoc, infrastrukturę i technologię.

President Xi Jinping in 2013 announced the One Belt, One Road Initiative,

Prezydent Xi Jinping w 2013 roku ogłosił inicjatywę Jedna Droga, Jeden Pas,

a massive, one-trillion-US-dollar infrastructure investment project

olbrzymi, bilionowy projekt inwestycyjny

in more than 60 other countries.

w ponad 60 innych krajach.

And historically, when we've seen

Kiedy w przeszłości widzieliśmy,

that China has made these infrastructure investments abroad,

że Chiny prowadzą tego typu inwestycje za granicą,

they haven't always been clean.

nie zawsze grali czysto.

The Global Environment Institute, a Chinese civil society group,

Światowy Instytut Ochrony Środowiska, chińska organizacja pozarządowa,

found that in the last 15 years,

odkrył, że w ciągu ostatnich 15 lat

China has invested in more than 240 coal-fired power plants

Chiny zainwestowały w ponad 240 elektrowni węglowych

in more than 68 countries

w ponad 68 krajach

affiliated with the One Belt, One Road Initiative.

stowarzyszonych w inicjatywie Jedna Droga, Jeden Pas.

That's more than a quarter of China's own domestic coal-fired capacity

To więcej niż ćwierć chińskiej zdolności produkcji energii węglowej,

that is exported abroad.

która jest eksportowana.

So we can see that even though China is cleaning up at home,

To pokazuje, że mimo sprzątania własnego podwórka

it's exporting some of that pollution

Chiny eksportują część zanieczyszczenia

to other countries,

do innych krajów,

and greenhouse gas emissions simply don't have a passport.

a emisja CO2 zwyczajnie nie ma paszportu.

So when we're trying to evaluate this question

Kiedy próbujemy oszacować pytanie,

of whether or not China is actually leading,

czy Chiny rzeczywiście prowadzą,

we can see it's still very much an open debate.

widać, że to nadal otwarte zagadnienie.

But time is running out.

Lecz czas się kończy.

I've studied the climate models, and the outlook is not good.

Badałam modele klimatyczne i perspektywy nie są dobre.

We still have a gap between current policies

Nadal mamy znaczną lukę między obecną polityką,

and what needs to happen if we want to avoid dangerous climate change.

a tym, co musi się stać, jeśli chcemy uniknąć niebezpiecznej zmiany klimatu.

Leadership is what we desperately need,

Rozpaczliwie potrzebujemy przywództwa,

but it's not coming from the US, for example.

lecz nie idzie ono od USA, dla przykładu.

The US administration last June announced its intent

Rząd USA ogłosił w czerwcu zamiar wycofania się

to withdraw from the Paris Climate Agreement,

z Paryskiego Porozumienia Klimatycznego,

so now people are looking towards China to fill that leadership void.

więc teraz od Chin oczekuje się, że wypełnią tę lukę w przywództwie.

So China is very much in the driver's seat

Chiny mogą teraz decydować

determining our global environmental future.

o przyszłości naszego środowiska.

What they do on carbon trading,

To, co robią z handlem emisjami CO2,

on clean energy, on air pollution,

z czystą energią, zanieczyszczeniem powietrza

we can learn many lessons.

może nas wiele nauczyć.

One of those lessons is that clean energy is not just good for the environment,

Między innymi tego, że czysta energia jest nie tylko dobra dla środowiska,

it can save lives by reducing air pollution.

ale też może ratować życie, redukując zanieczyszczenia.

It's also good for the economy.

Jest też dobra dla ekonomii.

We can see that last year,

W zeszłym roku

China was responsible for 30 percent of the global growth

Chiny odpowiadały za 30-procentowy wzrost

in green jobs.

zatrudnienia w zielonym sektorze.

The US? Only six.

USA? Tylko sześć procent.

So the picture that I just painted for you

Mam nadzieję, że sytuacja, którą przedstawiłam

hopefully seems much different

znacznie się różni od tych niejasnych,

from those murky, foggy air quality statistics

mglistych statystyk o jakości powietrza

to a much clearer picture of China's clean energy.

i daje lepszy pogląd na czystą energię Chin.

And even though China is headed in the right direction,

Choć Chiny idą w dobrą stronę,

we know that there's still a very long road ahead.

wiemy, że przed nami jeszcze długa droga.

So let me ask you once more: Is seeing believing?

Więc zapytam jeszcze raz: czy widzieć znaczy wierzyć?

Can we trust the data and the statistics

Czy można zaufać danym i statystykom,

that show that China's air quality is coming down

które pokazują, że jakość powietrza w Chinach spada,

and that its war on coal is actually having an effect?

że ich wojna przeciw węglowi rzeczywiście odnosi efekt?

Well, let's take a look at some of the latest satellite images

Rzućmy okiem na niektóre z najnowszych zdjęć satelitarnych,

of China's solar power installations.

które ukazują chińskie instalacje słoneczne.

I want you to look very closely at this image.

Chcę byście spojrzeli bardzo uważnie na to zdjęcie.

Can you see?

Czy widzicie?

The proof may just be in the pandas.

Dowodem mogą być nawet pandy.

Thank you so much.

Dziękuję bardzo.

(Applause)

(Brawa)