What if we eliminated one of the world's oldest diseases? | Caroline Harper

Tłumaczenie: Zuzanna Hemer Korekta: Agnieszka Fijałkowska

I'd like you to imagine, just for a moment,

Wyobraźcie sobie przez chwilę,

that your eyelashes grew inwards instead of outwards,

że wasze rzęsy rosną do wewnątrz, a nie na zewnątrz.

so that every time you blinked,

Każde mrugnięcie powoduje

they would scrape the front of your eyeballs,

zadrapania gałki ocznej

damaging the corneas,

i uszkodzenia rogówki,

so that slowly and painfully, you went blind.

co w powolny i bolesny sposób prowadzi do ślepoty.

Well, that's what happens to a person who has trachoma.

To właśnie spotyka osoby cierpiące na jaglicę.

Now, this little boy here, Pamelo, from Zambia, he has trachoma.

Ten mały chłopiec, Pamelo z Zambii, choruje na jaglicę.

And if we don't do anything, he's going to go blind.

Straci wzrok, jeśli nic nie zrobimy.

Trachoma is a curious disease.

Jaglica jest osobliwą chorobą.

It's a bacterial infection that's passed from person to person

To infekcja bakteryjna przenoszona przez ludzi

and by flies.

i muchy.

The repeated infection will scar your eyelids

Nawracająca infekcja powoduje blizny na powiekach,

so that they contract and they turn inside out.

co sprawia, że te kurczą się i wywijają.

It particularly affects women,

Choroba najczęściej dotyka kobiety,

because they have the contact with children.

ponieważ mają kontakt z dziećmi.

So what you'll often see in places like Ethiopia

W miejscach jak Etiopia można zaobserwować

are girls who have tweezers like this around their necks,

dziewczyny mające na szyjach zawieszone pęsety takie jak ta,

and they use them to pluck out their eyelashes.

które służą im do wyrywania rzęs.

But of course, that only gives them temporary respite,

Daje to jedynie tymczasowe wytchnienie,

because they just grow back more vicious than before.

ponieważ rzęsy odrastają ze zdwojoną siłą.

There are around two million people in the world

Mniej więcej dwa miliony osób na świecie

who are blind or visually impaired because of trachoma.

oślepło lub niedowidzi przez jaglicę.

And we believe there may be as many as 200 million people

Naszym zdaniem może to grozić 200 milionom osób.

who are at risk.

Now, it's a very old disease.

To bardzo stara choroba.

What you can see is a photo of a wall of a tomb in Northern Sudan.

Na zdjęciu widać ścianę grobowca w Sudanie Północnym.

A colleague and I were traveling in a very remote village,

Pojechałam tam z kolegą do odległej wioski

and we asked an old man to take us down into a little tomb.

i poprosiliśmy starca, aby zabrał nas do małego grobowca.

Now, on the wall, we saw two eyes.

Na jego ścianie zobaczyliśmy oczy.

One is crying,

Jedno było zapłakane,

and you can see there are tweezers next to it.

a obok niego znajdowała się pęseta.

Simon said to me, "My God, do you think that's trachoma?"

Simon powiedział: "Mój Boże, myślisz, że to jaglica?".

So we sent this picture to the British Museum,

Wysłaliśmy zdjęcie do Muzeum Brytyjskiego,

and they confirmed that, yes, this is trachoma.

które potwierdziło, że to jaglica.

So, thousands of years ago,

Już tysiące lat temu

the ancient Nubians were painting pictures of trachoma

starożytni Nubijczycy malowali na ścianach grobowców jaglicę.

on the walls of their tomb.

And the tragedy is

Najgorsze jest to,

that disease is still rampant in that area today.

że w dzisiejszych czasach jaglica nadal panoszy się w tym regionie,

And the crazy thing is, we know how to stop it.

mimo tego, że wiemy jak ją powstrzymać.

And what's great is that the trachoma community have all come together

Społeczność zajmująca się jaglicą jednoczy się

to pool their efforts.

i podejmuje wspólne starania.

We don't compete; we collaborate.

Nie rywalizujemy, lecz współpracujemy.

I have to tell you, that's not always the case

Nie zawsze to tak wygląda

in my experience in the NGO world.

w świecie organizacji pozarządowych.

We've created something

Założyliśmy International Coalition for Trachoma Control.

called the International Coalition for Trachoma Control.

And together, we've developed a strategy to fight it.

Opracowaliśmy wspólnie strategię walki z tą chorobą.

This strategy is called the SAFE strategy,

Strategia nosi nazwę SAFE

and it's been approved by the World Health Organization.

i została zatwierdzona przez Światową Organizację Zdrowia.

The "S" stands for "surgery."

"S" to "surgery", czyli operacja.

It's very straightforward procedure

Jest to bardzo prosty zabieg

to turn the eyelids back the right way.

polegający na wywinięciu powiek na dobrą stronę.

We train nurses to do it,

Szkolimy pielęgniarzy, którzy używają dostępnych środków znieczulających.

and they use local anesthetics.

And as you can see, you can do it in somebody's front porch, if need be.

Zabieg można wykonać wszędzie, jeśli zajdzie taka potrzeba.

Then "A" stands for "antibiotics."

"A" to "antibiotics", czyli antybiotyki.

These are donated by Pfizer,

Pfizer je przekazuje,

who also pay for those drugs to be transported to the port in-country.

a także opłaca ich transport do portów.

From there, they're taken to the villages,

Stamtąd rozwożone są do wiosek,

where hundreds of thousands of community volunteers

gdzie setki tysięcy wolontariuszy

will distribute those drugs to the people.

rozdziela je potrzebującym.

Now, we train those volunteers,

Szkolimy wolontariuszy

and we also help the ministries with all that complex logistics.

i pomagamy ministerstwom w skomplikowanej logistyce.

And every one of those volunteers has a pole like this.

Każdy wolontariusz ma taki słupek.

It's called a "dose pole."

Nazywamy go "słupkiem dawkowania".

This one's from Cameroon.

Ten jest z Kamerunu.

And you can see it's marked different colors,

Są na nim zaznaczone różne kolory,

and you can tell how many pills you should give somebody,

dzięki którym wiadomo, ile tabletek podać osobie,

based on how tall they are.

w zależności od jej wzrostu.

"F" stands for "face washing."

"F" to "face washing", czyli mycie twarzy.

Now, we used to have trachoma in the UK and in the US.

Mieliśmy kiedyś jaglicę w Wielkiej Brytanii i USA.

In fact, President Carter,

Prezydent Carter mówił,

he talks about how trachoma was a real problem in Georgia

jak dużym problemem była ona w Georgii,

when he was a little boy.

gdy był małym chłopcem.

And in the UK, the famous eye hospital, Moorfields,

Znany szpital okulistyczny w Moorfileds, w Wielkiej Brytanii,

was originally a trachoma hospital.

był kiedyś szpitalem jaglicowym.

What we do is teach kids like this how important it is to wash their faces.

Uczymy dzieci, że mycie twarzy jest bardzo ważne.

And finally, "E" stands for "environment,"

"E" to "environment", czyli środowisko.

where we help the communities build latrines,

Pomagamy społecznościom budować latryny i uczymy je,

and we teach them to separate their animals from their living quarters

żeby nie trzymano zwierząt w domach,

in order to reduce the fly population.

co przyczynia się do zmniejszania populacji much.

So we know how to tackle the disease.

Wiemy więc, jak zwalczać tę chorobę,

But we need to know where it is.

lecz musimy też wiedzieć, gdzie występuje.

And we do,

Wiemy to, ponieważ kilka lat temu

because a few years ago, Sightsavers led an incredible program

członkowie organizacji Sightsavers stworzyli wspaniały program

called the Global Trachoma Mapping Project.

o nazwie Global Trachoma Mapping Project.

It took us three years,

Zajęło nam to trzy lata,

but we went through 29 countries,

odwiedziliśmy 29 państw

and we taught local health workers to go district by district,

ucząc pracowników służby zdrowia, aby dotarli do wszystkich miejsc

and they examined the eyelids of over two and a half million people.

i zbadali powieki ponad 2,5 miliona osób.

And they used Android phones in order to download the data.

Używali telefonów z Androidem, żeby można było pobrać dane.

And from that, we were able to build a map

Dzięki temu mogliśmy stworzyć mapę,

that showed us where the disease was.

na której widać, gdzie panuje choroba.

Now, this is a very high-level map

Obecna mapa jest bardzo dokładna

that shows you which countries had a problem with trachoma.

i pokazuje, które państwo ma problem z jaglicą.

And you may ask me, "Well, does this strategy actually work?"

Możecie mnie spytać, czy ta strategia działa?

Yes, it does.

Tak, działa.

This map shows you the progress that we've made to date.

Na tej mapie widać nasze postępy.

The green countries believe they've already eliminated trachoma,

Państwa na zielono prawdopodobnie już pozbyły się jaglicy.

and they have either been through or are in the process of

Są one po lub w trakcie

having that validated by the WHO.

oceny tego przez WHO.

Countries in yellow have the money they need,

Państwa zaznaczone na żółto mają już potrzebne fundusze

they have the resources to eliminate trachoma.

i środki służące wyeliminowaniu jaglicy.

And some of them are really nearly there.

Niektóre z nich już prawie to osiągnęły.

But the red countries, they don't have enough funding.

Państwa na czerwono nie mają wystarczających funduszy.

They cannot eliminate trachoma unless they get more.

Nie mogą pozbyć się jaglicy, chyba że otrzymają ich więcej.

And we're quite concerned, though, that the progress to date may stall.

Obawiamy się, że poczynione postępy staną w miejscu.

So when we were talking to the Audacious ideas guys,

Gdy rozważamy najśmielsze pomysły,

we asked ourselves:

zadajemy sobie pytanie,

If we really, really pushed ourselves over the next four or five years

jeśli damy z siebie naprawdę wszystko przez następne cztery czy pięć lat

and we had the money,

i jeśli będziemy mieli fundusze,

what do we think we could achieve?

co moglibyśmy osiągnąć?

Well, we believe that we can eliminate trachoma

Wierzymy, że możemy wyeliminować jaglicę

in 12 African countries

w 12 państwach afrykańskich,

and across the Americas

w Ameryce

and all across the Pacific.

i na Pacyfiku.

And we can make significant progress

Możemy uczynić znaczące postępy

in two countries which have the highest burden of the disease,

w dwóch państwach, które są najbardziej dotknięte tą chorobą,

which is Ethiopia and Nigeria.

czyli w Etiopii i Nigerii.

And in doing all of that,

Robiąc to, możemy pozyskać lekarstwa

we can leverage more than two billion dollars' worth of donated drugs.

warte ponad dwa miliardy dolarów.

(Applause)

(Brawa)

Now, this map here shows you the impact that we'll have --

Na tej mapie widać, co dzięki nam może się zmienić.

look how many countries are going green.

Zobaczcie, ile państw robi się zielonych.

And there, you can see progress in Ethiopia and Nigeria.

Widać również postępy w Etiopii i Nigerii.

Now, yes, there are some countries that are still red.

Nadal mamy państwa zaznaczone na czerwono,

These are mainly countries which are in conflict --

są to głównie kraje, w których panują konflikty,

places like Yemen, South Sudan -- where it's very difficult to work.

miejsca takie jak Jemen, Sudan Południowy, w których trudno się pracuje.

So, we have the team, the strategy and the map.

Mamy więc zespół, strategię i mapę.

And we also have the relationships with the governments

Jesteśmy w kontakcie z rządami,

so that we can make sure that our program is coordinated

dzięki czemu możemy być pewni, że nasz program jest skoordynowany

with other disease-control programs,

z innymi programami kontroli chorób,

so that we can be efficient.

co pozwala nam działać efektywniej.

Wouldn't it be amazing if we could do this?

Czy nie byłoby wspaniale, gdybyśmy mogli to zrobić?

We'd have trachoma on the run.

Moglibyśmy zyskać przewagę nad jaglicą.

We would be on the home straight

Bylibyśmy już na prostej drodze

to eliminate this disease from the whole world.

do wyeliminowania tej choroby na całym świecie.

But before I finish, I just want to share with you

Zanim skończę, chciałabym się z wami podzielić

some words from the founder of Sightsavers,

słowami założyciela Sightsavers,

a guy called Sir John Wilson.

Sir Johna Wilsona.

Now, he was blinded at the age of 12.

Stracił wzrok w wieku 12 lat.

And he said,

Powiedział:

"People don't go blind by the million.

"Ludzie nie tracą wzroku razem,

They go blind one by one."

lecz każdy z osobna".

And in the excitement of being able to say

Mówiąc entuzjastycznie,

we've got rid of trachoma for the whole country,

że pozbyliśmy się jaglicy w całym państwie,

let's not forget that, actually, this is a devastating disease

nie zapominajmy, że ta niszczycielska choroba,

that destroys the lives of individual people.

rujnuje pojedyncze życia ludzkie.

People like Twiba.

Tak jak w przypadku Twiby.

Now, I met Twiba last year in Tanzania.

Poznałam ją rok temu w Tanzanii.

She had had trachoma for as long as she could remember.

Miała jaglicę odkąd sięga pamięcią.

And a couple of months before I met her, she'd had the operation.

Kilka miesięcy przed tym jak ją poznałam miała operację.

It's no exaggeration to say

Nie przesadzę mówiąc,

that this had totally transformed her life.

że to całkowicie odmieniło jej życie.

We'd saved the sight that she had left, and she was free of pain.

Uratowaliśmy jej wzrok na tyle, ile się dało i przestało ją boleć.

She could sleep.

Mogła spać.

She could work, she could socialize.

Mogła pracować i udzielać się towarzysko.

And she said to me,

Powiedziała mi,

"I have my life back."

że odzyskała swoje życie.

And it was impossible not to be moved by her story.

Każdego poruszyłaby jej historia.

But there are so many Twibas.

Jest tak wiele osób jak Twiba.

I want to find all the Twibas,

Chciałabym znaleźć je wszystkie

and I don't want anyone to go blind in agony anymore.

i nie chcę, żeby ktokolwiek tracił wzrok w męczarniach.

Now, you know, there are so many intractable problems in this world.

Zapewne wiecie, że jest wiele problemów trudnych do rozwiązania.

But this is not one of them.

Jaglica nie jest jednym z nich.

This is something that we can solve.

Ten problem możemy rozwiązać.

And we can ensure

Możemy zapewnić,

that kids like this can grow up free from the fear of trachoma.

żeby dzieci mogły dorastać wolne od strachu o jaglicę.

So, for the sake of kids like this,

Ze względu na te dzieci

and for the sake of people like Twiba,

i ze względu na ludzi jak Twiba,

let's get rid of trachoma.

pozbądźmy się jaglicy.

Do you think we can?

Myślicie, że możemy?

Well, yeah, if we really, really want to.

Tak, jeśli naprawdę tego chcemy,

Yes, we can.

możemy to zrobić.

So thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)