Keith Schacht & Zach Kaplan: Products (and toys) from the fu

Tłumaczenie: Magdalena Rokicińska Korekta: Agnieszka Kubica

Zach Kaplan: Keith and I lead a research team.

Zach Kaplan: Keith i ja prowadzimy zespół badawczy.

We investigate materials and technologies

Badamy materiały i technologie,

that have unexpected properties. Over the last three years,

które posiadają niezwykłe właściwości. W ciągu ostatnich trzech lat

we found over 200 of these things, and so we looked

odkryliśmy ponad 200 takich rzeczy, więc przejrzeliśmy

back into our library and selected six we thought would be most

naszą bibliotekę i wybraliśmy do TEDa sześć takich, które uznaliśmy

surprising for TED.

za najbardziej efektowne.

Of these six, the first one that we're going to talk about

Z tych sześciu, pierwszy, o którym będziemy mówić,

is in the black envelope you're holding.

znajduje się w czarnej kopercie, którą trzymacie.

It comes from a company in Japan called GelTech. Now go ahead and open it up.

Pochodzi z firmy o nazwie GelTech w Japonii. Dalej, otwórzcie ją.

Keith Schacht: Now be sure and take the two pieces apart.

Keith Schacht: Upewnijcie się, że trzymacie te dwa kawałki osobno.

What's unexpected about this is that it's soft, but it's also a strong magnet.

Zaskakujące jest to, że jest to miękkie, a jednak jest także silnym magnesem.

Zach and I have always been fascinated

Zach i ja zawsze byliśmy zafascynowani

observing unexpected things like this.

obserwując takie niezwykłe rzeczy.

We spent a long time thinking about why this is, and it's just recently that we realized:

Spędziliśmy wiele czasu myśląc o tym, dlaczego tak jest, i dopiero całkiem niedawno zdaliśmy sobie sprawę,

it's when we see something unexpected,

że kiedy widzimy coś niezwykłego,

it changes our understanding of the way things work.

zmienia się nasze rozumienie tego, jak działają rzeczy.

As you're seeing this gel magnet for the first time,

Jeśli widzisz taki żelowy magnes po raz pierwszy,

if you assume that all magnets had to be hard,

a zakładasz, że wszystkie magnesy muszą być twarde,

then seeing this surprised you and it changed your understanding

to widząc to, czujesz się zaskoczony i zmienia się twoje rozumienie

of the way magnets could work.

sposobu, w jaki mogą działać magnesy.

ZK: Now, it's important to understand what the unexpected properties are.

ZK: Teraz ważne jest, aby zrozumieć, czym są te niezwykłe właściwości.

But to really think about the implications of what this makes possible,

Ale, by naprawdę być w stanie rozważyć następstwa, jakie to ze sobą niesie,

we found that it helps to think about how it could be applied in the world.

odkryliśmy, że pomocne jest myślenie o tym, jak mogłoby to zostać wykorzystane na świecie.

So, a first idea is to use it on cabinet doors.

Tak więc, pierwszym pomysłem jest zastosowanie tego na drzwiczkach szaf.

If you line the sides of the cabinets using the gel material --

Jeśli wyłożysz linię boków szafek materiałem żelowym,

if a cabinet slams shut it wouldn't make a loud noise,

to gdy trzaśniesz drzwiczkami, nie będzie hałasu,

and in addition the magnets would draw the cabinets closed.

ponadto – magnesy sprawią, że szafki się zamkną.

Imagine taking the same material, but putting it on the bottom of a sneaker.

Wyobraźcie sobie ten sam materiał, ale umieszczony w dolnej części tenisówek.

You know, this way you could go to the container store and buy one of those

Moglibyście zwyczajnie pójść do sklepu z kontenerami i kupić jedną z tych

metal sheets that they hang on the back of your door, in your closet,

metalowych blach, które wiszą z tyłu drzwi w waszej szafie

and you could literally stick your shoes up instead of using a shelf.

i dosłownie przyczepić buty na górze, zamiast trzymać je na półce.

For me, I really love this idea.

Jak dla mnie, to wspaniały pomysł.

(Laughter)

(Śmiech)

If you come to my apartment and see my closet,

Jeśli przyjdziecie do mojego mieszkania i zobaczycie moją szafę,

I'm sure you'd figure out why: it's a mess.

jestem pewien, że zrozumiecie, dlaczego. Jest tam bałagan.

KS: Seeing the unexpected properties and then seeing a couple of

KS: Widząc te niezwykłe właściwości, a następnie kilka

applications -- it helps you see why this is significant, what the potential is.

ich zastosowań, łatwo zrozumieć, dlaczego rozpoznanie potencjału jest tak istotne.

But we've found that the way we present our ideas

Ale zauważyliśmy, że sposób, w jaki przedstawiamy nasze pomysły,

it makes a big difference.

robi dużą różnicę.

ZK: It was like six months ago that Keith and I were out in L.A.,

ZK: To było sześć miesięcy temu, gdy Keith i ja byliśmy w Los Angeles

and we were at Starbucks having coffee with Roman Coppola.

i poszliśmy na kawę do Starbucksa z Romanem Coppolą.

He works on mostly music videos and commercials

On i jego firma, The Directors Bureau,

with his company, The Directors Bureau.

zajmują się głównie wideoklipami i reklamą.

As we were talking, Roman told us that he's kind of an inventor on the side.

Gdy rozmawialiśmy, Roman powiedział nam, że dodatkowo jest także kimś w rodzaju wynalazcy.

And we were showing him the same

I pokazaliśmy mu ten sam

gel magnet that you're holding in your hand -- and you know,

żelowy magnes, który właśnie trzymacie w ręce, i okazało się,

we shared the same ideas. And you could see it in his face:

że mieliśmy te same pomysły. I można to było zobaczyć na jego twarzy.

Roman starts to get really excited and he whips out this manila folder;

Roman niezwykle się ożywia i błyskawicznie wyciąga tą swoją teczkę.

he opens it up and Keith and I look in,

Otwiera ją, Keith i ja przyglądamy się,

and he starts showing us concepts that he's been working on.

a on pokazuje nam pomysły, nad którymi zaczął już pracować.

These things just get him really excited. And so we're looking

Takie rzeczy po prostu bardzo go ekscytują. Gdy zapoznaliśmy się

at these concepts, and we were just like, whoa, this guy's good.

z jego pomysłami, zrozumieliśmy, że ten facet jest niezły.

Because the way that he presented the concept -- his approach

Sposób, w jaki przedstawił swoje pomysły – jego podejście

was totally different than ours. He sold it to you as if it was for sale right now.

było zupełnie inne niż nasze. Sprzedał ci to, jak by to było dostępne już teraz.

When we were going in the car back to the airport,

Gdy jechaliśmy samochodem z powrotem na lotnisko,

we were thinking: why was this so powerful?

rozmyślaliśmy nad tym, co takiego potężnego w tym było?

And as we thought about it more, we realized that

I, zastanowiwszy się nad tym dłużej, zdaliśmy sobie sprawę,

it let you fill in all the details about the experience,

że to pozwala ci poznać wszystkie szczegóły tego doświadczenia,

just as if you saw it on TV. So, for TED we decided to take our favorite

tak, jakbyś widział to w telewizji. Tak więc zdecydowaliśmy się wziąć do TEDa nasz ulubiony

idea for the gel magnet and work with Roman and his team

pomysł – żelowy magnes – i pracować z Romanem i jego zespołem

at the Directors Bureau to create a commercial for a product

w Directors Bureau, by stworzyć reklamę dla produktu

from the future.

z przyszłości.

Narrator: Do you have a need for speed?

(Wideo): Czy odczuwasz potrzebę prędkości?

Inventables Water Adventures dares you to launch yourself

Inventables Water Adventures pozwoli ci wskoczyć

on a magnetically-levitating board down a waterslide

na lewitujący magnetycznie wzdłuż wodnej zjeżdżalni pokład

so fast, so tall, that when you hit the bottom, it uses brakes to stop.

tak szybko, tak wysoko, że gdy dobijesz do dna, będziesz musiał użyć hamulców, by się zatrzymać.

Aqua Rocket: coming this summer.

Aqua Rocket. Nadejdzie latem.

KS: Now, we showed the concept to a few people before this,

KS: Pokazaliśmy ten pomysł kilku osobom,

and they asked us, when's it coming out?

a one zapytały – kiedy to wchodzi na rynek?

So I just wanted to let you know, it's not actually coming out,

Więc chciałem tylko poinformować, że to właściwie nie wchodzi,

just the concept is.

to po prostu pomysł.

ZK: So now, when we dream up these concepts, it's important for us

ZK: A teraz, kiedy wymyślamy te pomysły, ważne jest dla nas,

to make sure that they work from a technical standpoint.

aby upewnić się, że działają one z technicznego punktu widzenia.

So I just want to quickly explain how this would work.

Chcę więc szybko wyjaśnić, jak to miałoby to działać.

This is the magnetically-levitating board that they mentioned in the commercial.

To jest unoszący się magnetycznie pokład, wspomniany w reklamie.

The gel that you're holding would be lining the bottom of the board.

Żel, który trzymacie, pokrywałby spód tego pokładu.

Now this is important for two reasons.

Jest to ważne z dwóch powodów.

One: the soft properties of the magnet that make it so that, if it were

Po pierwsze, miękkie właściwości magnetyczne, które sprawiają, że jeśli

to hit the rider in the head, it wouldn't injure him.

trafisz tym zjeżdżającego w głowę, to nie zrani go to.

In addition, you can see from the diagram on the right,

Ponadto, jak można zobaczyć na wykresie po prawej stronie,

the underpart of the slide would be an electromagnet.

dolną część zjeżdżalni stanowiłby elektromagnes.

So this would actually repel the rider a little bit as you're going down.

To mogłoby właściwie spowodować odrzucenie kierowcy ślizgającego się w dół.

The force of the water rushing down, in addition to that repulsion force,

Siła pędzącej w dół wody, w połączeniu z siłą odpychania,

would make this slide go faster than any slide on the market.

sprawiłaby, że ta zjeżdżalnia byłaby szybsza niż jakakolwiek inna zjeżdżalnia na rynku.

It's because of this that you need the magnetic braking system.

To dlatego właśnie potrzebny jest magnetyczny systemu hamowania.

When you get to the very bottom of the slide --

Gdy ślizgający się dociera na sam dół zjeżdżalni –

(Laughter)

(Śmiech)

-- the rider passes through an aluminum tube.

– przejeżdża przez aluminiową rurę.

And I'm going to kick it to Keith to explain why that's important

A dlaczego jest to ważne z punktu widzenia techniki

from a technical standpoint.

wyjaśni wam już Keith.

KS: So I'm sure all you engineers know that even though aluminum is

KS: Jestem pewien, że wy, inżynierowie, wiecie, że choć aluminium jest

a metal, it's not a magnetic material. But something unexpected

metalem, nie jest materiałem magnetycznym. Ale, gdy spuścisz magnes w dół aluminiowej rury,

happens when you drop a magnet down an aluminum tube.

dzieje się coś niespodziewanego.

So we set up a quick experiment here to show that to you.

Zrobimy szybki eksperyment, żeby Wam to pokazać.

(Laughter)

(Śmiech)

Now, you see the magnet fell really slowly.

Mogliście zobaczyć, że magnes opadł bardzo powoli.

Now, I'm not going to get into the physics of it,

Nie zamierzam wchodzić w tajniki fizyki,

but all you need to know is that the faster the magnet's falling,

ale powinniście wiedzieć, że im szybciej magnes spada,

the greater the stopping force.

tym większa siła hamowania.

ZK: Now, our next technology is actually a 10-foot pole,

ZK: Nasza następna technologia to drążek mierzący 3,5 metra –

and I have it right here in my pocket.

mam go tutaj, w mojej kieszeni.

(Laughter)

(Śmiech)

There're a few different versions of it.

Istnieje on w kilku różnych wersjach.

(Laughter)

(Śmiech)

KS: Some of them automatically unroll like this one.

KS: Niektóre z nich rozwijają się automatycznie, jak ten.

They can be made to automatically roll up, or they can be made

Mogą one zostać wykonane tak, aby zwijały się automatycznie, lub mogą być

stable, like Zach's, to hold any position in between.

stabilne, tak, jak drążek Zacha, który utrzymuje każdą pozycję pośrodku.

ZK: As we were talking to the vendor -- to try to learn about

ZK: Gdy rozmawialiśmy ze sprzedawcą próbując dowiedzieć się,

how you could apply these, or how they're being applied currently --

w jaki sposób można by je zastosować albo jakie jest ich obecne zastosowanie,

he was telling us that, in the military they use this one

powiedział on nam, że używają tego w wojsku –

so soldiers can keep it on their chests -- very concealed --

żołnierze ukrywają drążek na swoich piersiach,

and then, when they're out on the field, erect it as an antenna

a następnie, gdy są w polu, stawiają go jak antenę,

to clearly send signals back to the base.

by wysyłać wyraźne sygnały z powrotem do bazy.

In our brainstorms, we came up with the idea you could use it for a soccer goal:

Podczas naszej burzy mózgów wpadliśmy na pomysł, że można go wbudować w bramkę do piłki nożnej –

so at the end of the game, you just roll up the goal and put it in your gym bag.

pod koniec gry po prostu ją zwijasz i wkładasz do torby.

(Laughter)

(Śmiech)

KS: Now, the interesting thing about this is,

KS: Ciekawe jest to,

you don't have to be an engineer to appreciate why

że nie musisz być inżynierem, aby docenić, dlaczego

a 10-foot pole that can fit in your pocket is so interesting.

3,5 metrowy drążek, który mieści się w twojej kieszeni, jest tak interesujący.

(Laughter)

(Śmiech)

So we decided to go out onto the streets of Chicago

Zdecydowaliśmy się wyjść na ulice Chicago

and ask a few people on the streets what they thought you could do with this.

i zapytać kilka osób, jak, ich zdaniem, mógłby zostać wykorzystany ten drążek.

Man: I clean my ceiling fans with that and I get the spider webs

(Wideo): Czyszczę tym wentylatory na suficie i pozbywam się pajęczyn

off my house -- I do it that way.

z mojego domu w ten właśnie sposób.

Woman: I'd make my very own walking stick.

Używałbym tego jako laski do podpierania się.

Woman: I would create a ladder to use to get up on top of the tree.

Stworzyłbym drabinę, aby dostać się na szczyt drzewa.

Woman: An olive server.

Łyżka do oliwy.

Man: Some type of extension pole -- like what the painters use.

Rodzaj wydłużonego drążka – takiego, jakiego używają malarze.

Woman: I would make a spear that, when you went deep sea diving,

Zrobiłbym włócznię, którą można byłoby bardzo szybko łapać ryby

you could catch the fish really fast, and then roll it back up,

podczas głębokiego nurkowania, a następnie zwinąć ją z powrotem

and you could swim easier ... Yeah.

i pływać bez utrudnień.

(Laughter)

(Śmiech)

ZK: Now, for our next technology we're going to do a little demonstration,

ZK: Teraz, na potrzeby naszego kolejnego wynalazku, urządzimy mały pokaz,

and so we need a volunteer from the audience.

dlatego potrzebujemy ochotnika spośród publiczności.

You sir, come on up.

Niech pan wejdzie na scenę.

(Laughter)

(Śmiech)

Come on up. Tell everybody your name.

Proszę, powiedz nam wszystkim, jak masz na imię.

Steve Jurvetson: Steve.

Steve Jurvetson: Steve.

ZK: It's Steve. All right Steve, now, follow me.

ZK: To jest Steve. W porządku Steve, chodź ze mną.

We need you to stand right in front of the TED sign.

Chcemy, żebyś stanął tuż przed znakiem TEDa.

Right there. That's great.

Właśnie tam. Świetnie.

And hold onto this. Good luck to you.

Potrzymaj to. Powodzenia.

(Laughter)

(Śmiech)

KS: No, not yet.

KS: Nie, jeszcze nie.

(Laughter)

(Śmiech)

ZK: I'd just like to let you all know that this presentation

ZK: Chciałbym, abyście wiedzieli, że tą prezentację

has been brought to you by Target.

umożliwił wam Target.

KS: Little bit -- that's perfect, just perfect.

KS: Troszkę dalej – idealnie.

Now, Zach, we're going to demonstrate

Zach, teraz zademonstrujemy

a water gun fight from the future.

bitwę na wodne pistolety z przyszłości.

(Laughter)

(Śmiech)

So here, come on up to the front. All right, so

Tutaj, podejdź do przodu. Dobrze,

now if you'll see here -- no, no, it's OK.

teraz, jeśli spojrzysz tutaj – nie, nie, już dobrze.

So, describe to the audience the temperature of your shirt. Go ahead.

Opisz publiczności temperaturę twojej koszuli. Śmiało.

SJ: It's cold.

SJ: Jest zimna.

KS: Now the reason it's cold is that's it's not actually water loaded

KS: Powodem tego, że jest zimna jest to, że te pistolety-sikawki

into these squirt guns -- it's a dry liquid developed by 3M.

nie zostały naładowane wodą, ale suchym płynem, opracowanym przez 3M.

It's perfectly clear, it's odorless, it's colorless.

Jest on całkowicie przezroczysty, bezwonny, bezbarwny.

It's so safe you could drink this stuff.

Jest tak bezpieczny, że mógłbyś go wypić.

(Laughter)

(Śmiech)

And the reason it feels cold is because it evaporates

A powodem, dla którego odczuwa się go jako zimny, jest to, że wyparowuje on

25 times faster than water.

25 razy szybciej niż woda.

(Laughter)

(Śmiech)

All right, well thanks for coming up.

OK, dzięki, że wpadłeś.

(Laughter)

(Śmiech)

ZK: Wait, wait, Steven -- before you go we filled this with the dry liquid

ZK: Zaczekaj Steven, zanim pójdziesz – wypełniliśmy ten pistolet suchą cieczą,

so during the break you can shoot your friends.

abyś mógł w czasie przerwy strzelać do znajomych.

SJ: Excellent, thank you.

SJ: Świetnie, dziękuję.

KS: Thanks for coming up. Let's give him a big round of applause.

KS: Dzięki za wystąpienie. Gorące oklaski dla Steve'a.

(Applause)

(Oklaski)

So what's the significance of this dry liquid?

Jakie jest więc znaczenie tego suchego płynu?

Early versions of the fluid were actually used on a Cray Supercomputer.

Jego wczesne wersje zostały wykorzystane w superkomputerze Cray.

Now, the unexpected thing about this

Nieoczekiwaną rzeczą jest tu fakt,

is that Zach could stand up on stage and drench

że Zach mógłby stanąć na scenie i oblać

a perfectly innocent member of the audience without any concern

niewinnego widza bez obaw,

that we'd damage the electronics, that we'd get him wet,

że uszkodzi elektronikę, że go zmoczy,

that we'd hurt the books or the computers. It works because it's non-conductive.

że zniszczy książki lub komputery. Działa to tak, ponieważ ten płyn nie jest przewodnikiem.

So you can see here, you can immerse a whole circuit board

Tak więc, widać tutaj, że można w tym zanurzyć całą płytkę z obwodami elektrycznymi

in this and it wouldn't cause any damage.

i nie spowoduje to żadnych szkód.

You can circulate it to draw the heat away.

Możesz rozprowadzić ten płyn, by pozbyć się ciepła.

But today it's most widely used in office buildings --

Ale dziś jest on najczęściej stosowany w budynkach biurowych –

in the sprinkler system -- as a fire-suppression fluid.

w automatycznym systemie przeciwpożarowym jako płyn gaśniczy.

Again, it's perfectly safe for people. It puts out the fires, doesn't hurt anything.

Jeszcze raz, jest on całkowicie bezpieczny dla ludzi. Gasi pożary, nie wyrządza szkód.

But our favorite idea for this

Jednak naszym ulubionym pomysłem

was using it in a basketball game. So during halftime,

jest wykorzystanie go w grze w koszykówkę. Tak więc, podczas przerwy

it could rain down on the players, cool everyone down,

mógłby padać na zawodników, ochłodzić wszystkich

and in a matter of minutes it would dry. Wouldn't hurt the court.

i wyparować w ciągu kilku minut. Nie niszcząc boiska.

ZK: Our next technology comes to us from a company in Japan

ZK: Nasza kolejna nowinka pochodzi z firmy w Japonii

called Sekisui Chemical. One of their R&D engineers

o nazwie Sekisui Chemical. Jeden z ich inżynierów ds. badań i rozwoju

was working on a way to make plastic stiffer.

pracował nad usztywnieniem plastiku.

While he was doing this, he noticed an unexpected thing.

W trakcie zauważył niespodziewaną rzecz.

We have a video to show you.

Mamy dla was film.

KS: So you see there, it didn't bounce back. Now, this was

KS: Widzicie, że nie odgięło się to z powrotem. Był to

an unintended side effect of some experiments they were doing.

niezamierzony efekt uboczny pewnych eksperymentów, które przeprowadzali.

It's technically called, "shape-retaining property."

Technicznie nazywa się to "właściwością zachowywania kształtu."

Now, think about your interactions with aluminum foil.

Pomyślcie o swoich doświadczeniach z folią aluminiową.

Shape-retaining is common in metal: you bend a piece of aluminum foil,

Zachowywanie kształtu jest normą w przypadku metalu. Zaginasz kawałek folii aluminiowej,

and it holds its place. Contrast that with

a on trzyma się na miejscu. Porównaj to,

a plastic garbage can -- and you can push in the sides

na przykład, z plastikowym kontenerem na śmieci: możesz wgiąć jego boki,

and it always bounces back.

a one zawsze odginają się z powrotem.

ZK: For example, you could make a watch that wraps around your wrist,

ZK: Na przykład, można zrobić zegarek, który owija się wokół nadgarstka,

but doesn't use a buckle.

ale nie posiada sprzączki.

Taking it a little further, if you wove

Idąc dalej, jeśli spleciesz

those strips together -- kind of like a little basket -- you could make

te paski razem, w coś w rodzaju małego koszyczka, mógłbyś stworzyć

a shape-retaining sheet, and then you could embed it in a cloth:

zachowującą kształt warstwę, a następnie wypełnić ją tkaniną

so you could make a picnic sheet that wraps around the table,

i w ten sposób uzyskać obrus na piknik, który owija się dookoła stołu,

so that way on a windy day it wouldn't blow away.

w taki sposób, że wiejący wiatr nie zdoła go zdmuchnąć.

For our next technology, it's hard to observe

Jeśli chodzi o naszą kolejną technologię, trudno zaobserwować

the unexpected property by itself, because it's an ink.

nieoczekiwane właściwości w niej samej, ponieważ jest nią atrament.

So, we've prepared a video to show it applied to paper.

Przygotowaliśmy więc film, by pokazać, jak została ona zastosowana na papierze.

KS: As this paper is bending, the resistance of the ink changes.

KS: W trakcie zginania tego papieru rezystancja atramentu zmienia się.

So with simple electronics, you can detect how much the page is being bent.

Tak więc, przy użyciu prostej elektroniki, można wykryć, jak bardzo strona jest wyginana.

Now, to think about the potential for this,

Rozważając możliwości, jakie to ze sobą niesie,

think of all the places ink is supplied: on business cards,

pomyślcie o wszystkich miejscach, na których zostaje użyty atrament. Na wizytówkach,

on the back of cereal boxes, board games. Any place you use ink,

na odwrocie pudełek na płatki śniadaniowe, grach planszowych. Można zmienić sposób wzajemnego oddziaływania z atramentem

you could change the way you interact with it.

wszędzie, gdzie go umieszczamy.

ZK: So my favorite idea for this is to apply the ink to a book.

ZK: Moim ulubionym sposobem wykorzystania atramentu jest zastosowanie go w książce.

This could totally change the way that you interface with paper.

To może całkowicie zmienić waszą interakcję z papierem.

You see the dark line on the side and the top. As you turn the pages

Spójrzcie na ciemną linię na boku i na górze. Podczas gdy przerzucacie strony

of the book, the book can actually detect what page you're on,

książki, może ona wykryć na której stronie jesteś,

based on the curvature of the pages.

w oparciu o krzywiznę stron.

In addition, if you were to fold in one of the corners, then you could program

Ponadto, jeśli zagiąłbyś jeden z rogów, mógłbyś zaprogramować

the book to actually email you the text on the page for your notes.

książkę, aby wysłała ci mailem tekst z danej strony w formie notatki.

KS: For our last technology, we worked again with Roman and his team

KS: Na potrzeby naszej ostatniej technologii, ponownie współpracowaliśmy z Romanem i jego zespołem

at the Directors Bureau to develop a commercial from the future

w Directors Bureau, aby stworzyć reklamę z przyszłości,

to explain how it works.

wyjaśniającą, jak to działa.

Old Milk Carton: Oh yeah, it smells good.

(Wideo): O tak, ładnie pachnie.

Who are you?

Kim jesteś?

New Milk Carton: I'm New Milk.

Jestem Nowym Mlekiem.

OMC: I used to smell like you.

Kiedyś pachniałem tak, jak ty.

Narrator: Fresh Watch, from Inventables Dairy Farms.

Czujnik świeżości z Inventables Dairy Farms.

Packaging that changes color when your milk's gone off.

Opakowanie zmieniające kolor, gdy mleko się zepsuje.

Don't let milk spoil your morning.

Nie pozwól mleku zepsuć twojego poranka.

ZK: Now, this technology was developed by these two guys:

ZK: Technologia ta została stworzona przez tych dwóch facetów –

Professor Ken Suslick and Neil Rakow, of the University of Illinois.

Profesora Kena Suslicka i Neila Rakowa z University of Illinois.

KS: Now the way it works: there's a matrix of color dyes.

KS: Sposób działania: oto matryca barwników kolorów.

And these dyes change color in response to odors.

Barwniki te zmieniają kolor w odpowiedzi na nieprzyjemne zapachy.

So the smell of vanilla, that might change the four on the left to brown

Zapach wanilii – może zmienić te cztery po lewej na brązowy

and the one on the right to yellow. This matrix can produce

i jeden po prawej na żółty, tak, że macierz ta może wyprodukować

thousands of different color combinations to represent thousands of different smells.

tysiące różnych kombinacji kolorystycznych do reprezentowania tysięcy różnych zapachów.

But like in the milk commercial, if you know what odor you want to detect,

Ale podobnie jak w reklamie mleka, jeśli wiesz jaki zapach chcesz wykryć,

then they can formulate a specific dye to detect just that odor.

wtedy możesz sformułować konkretny barwnik do wykrycia tego zapachu.

ZK: Right. It was that that started a conversation with Professor Suslick and myself,

ZK: Tak jest. Tak zaczęła się moja rozmowa z profesorem Suslickiem,

and he was explaining to me the things that this is making possible,

który wytłumaczył mi, w jaki sposób jest to możliwe.

beyond just detecting spoiled food. It's really where the significance of it lies.

Ale prawdziwe znaczenie tego odkrycia leży poza zastosowaniem go do wykrywania zepsutego jedzenia.

His company actually did a survey of firemen all across the country to try to learn,

Jego firma przeprowadziła badania na strażakach w całym kraju, aby dowiedzieć się,

how are they currently testing the air when they respond to an emergency scene?

w jaki sposób obecnie sprawdzają miejsce pożaru, kiedy odpowiadają na nagły wypadek?

And he kind of comically explained that

On nieco komicznie wyjaśnił,

time after time, what the firemen would say is:

w jaki sposób najczęściej odpowiadali strażacy:

they would rush to the scene of the crime; they would look around;

popędziliby na miejsce wypadku i rozejrzeliby się.

if there were no dead policemen, it was OK to go.

Jeśli nie było tam zabitych policjantów, znaczyło to, że można było wkraczać.

(Laughter)

(Śmiech)

I mean, this is a true story. They're using policemen as canaries.

To prawda. Oni używają policjantów jako detektorów.

(Laughter)

(Śmiech)

But more seriously, they determined that you could develop

Ale na poważnie, ustalono, że można stworzyć

a device that can smell better than the humans,

urządzenie, które potrafi wyczuwać zapach lepiej niż ludzie,

and say if it's safe for the firemen.

i określić, czy miejsce pożaru jest bezpieczne dla strażaków.

In addition, he's spun off a company from the University called ChemSensing,

Ponadto, prof. Suslick stworzył firmę odpryskową, powiązaną z uniwersytetem, o nazwie ChemSensing,

where they're working on medical equipment.

gdzie pracuje się nad sprzętem medycznym,

So, a patient can come in and actually blow into their device.

i gdzie pacjenci dmuchają w ich urządzenie.

By detecting the odor of particular bacteria, or viruses,

Wykrywając zapach poszczególnych bakterii lub wirusów,

or even lung cancer, the dots will change and they can use

a nawet raka płuc, kropki zmieniają kolor, a oni

software to analyze the results.

analizują wyniki za pomocą oprogramowania.

This can radically improve the way that doctors diagnose patients.

To może radykalnie poprawić sposób, w jaki lekarze diagnozują pacjentów.

Currently, they're using a method of trial and error,

Obecnie stosują oni metodę prób i błędów,

but this could tell you precisely what disease you have.

a to urządzenie może dokładnie określić, co ci dolega.

KS: So that was the six we had for you today, but I hope you're starting to see

Tak więc, to było sześć rzeczy które mieliśmy wam dzisiaj do zaprezentowania, ale mam nadzieję, że zaczynacie rozumieć,

why we find these things so fascinating.

dlaczego jesteśmy nimi tak zafascynowani.

Because every one of these six changed our understanding

Ponieważ każdy z tych sześciu wynalazków zmienił nasze rozumienie

of what was possible in the world. Prior to seeing this,

tego, co było możliwe na świecie. Zanim je zobaczyliśmy,

we would have assumed: a 10-foot pole couldn't fit in your pocket;

zakładaliśmy, że drążek mierzący 3,5 metra nie może zmieścić się w kieszeni.

something as inexpensive as ink couldn't sense the way paper is being bent;

Coś takiego, jak tani atrament, nie mogłoby wyczuć tego, w jaki sposób zaginany jest papier.

every one of these things -- and we're constantly trying to find more.

Każda z tych rzeczy. A my ciągle staramy się znaleźć więcej.

ZK: This is something that Keith and I really enjoy doing.

ZK: To jest coś, co Keith i ja naprawdę lubimy robić.

I'm sure it's obvious to you now, but it was actually yesterday

Jestem pewien, że jest to teraz dla was oczywiste, ale dopiero wczoraj

that I was reminded of why. I was having a conversation

przypomniałem sobie, dlaczego. Rozmawiałem

with Steve Jurvetson, over downstairs by the escalators,

z Stevem Jurvetsonem na dole, obok ruchomych schodów,

and he was telling me that when Chris sent out that little box,

on powiedział mi, że gdy Chris wysłał to małe pudełko,

one of the items in it was the hydrophobic sand --

jedną z rzeczy, które się w nim znajdowały, był hydrofobowy piasek –

the sand that doesn't get wet. He said that he was playing with it with his son.

taki, który nie moknie. Powiedział, że bawił się nim ze swoim synem.

And you know, his son was mesmerized,

I wiadomo, jego syn był zahipnotyzowany,

because he would dunk it in the water, he would take it out

ponieważ mógł zanużać go w wodzie, zabierać na dwór,

and it was bone dry. A few weeks later, he said that his son

a on wciąż pozostawał suchy. Kilka tygodni później, powiedział, że jego syn

was playing with a lock of his mother's hair, and he noticed

bawił się lokiem włosów swojej matki i zauważył,

that there were some drops of water on the hair.

że było na nim kilka kropel wody.

And he took the thing and he looked up to Steve and he said,

Wziął go, spojrzał na Steve'a i powiedział:

"Look, hydrophobic string."

"Zobacz, hydrofobowy sznurek."

(Laughter)

(Śmiech)

I mean, after hearing that story -- that really summed it up for me.

Ta historia jest dobrym podsumowaniem.

Thank you very much.

Dziękuję bardzo.

KS: Thank you.

KS: Dziękuję.

(Applause)

(Oklaski)