The taboo secret to better health | Molly Winter

Tłumaczenie: Jakub Kowalczyk Korekta: Rysia Wand

Whenever I get to travel for work,

Podczas każdej delegacji

I try to find out where my drinking water comes from,

próbuję sprawdzić, skąd jest woda, którą piję,

and where my poop and pee go.

oraz dokąd trafiają moje odchody.

(Laughter)

(Śmiech)

This has earned me the nickname "The Poo Princess" in my family,

Dlatego zyskałam w rodzinie tytuł "księżniczki kupy".

and it's ruined many family vacations, because this is not normal.

Zrujnowało to wiele rodzinnych wczasów, bo to nienormalne.

But thinking about where it all goes is the first step in activating

Za to myślenie o tym, gdzie to trafia, jest pierwszym krokiem do odkrycia,

what are actually superpowers in our poop and pee.

jakie supermoce tkwią w kupie i sikach.

(Laughter)

(Śmiech)

Yeah.

Właśnie tak.

And if we use them well,

A jeśli ich dobrze użyjemy,

we can live healthier and more beautifully.

będziemy mogli żyć zdrowiej i piękniej.

Check out this landscape in Santa Fe, New Mexico.

Popatrzcie na ten krajobraz w Santa Fe, w Nowym Meksyku.

Just notice what kinds of words and feelings come to mind.

Zauważcie, jakie słowa i uczucia przychodzą wam do głowy.

This landscape was watered with treated sewage water.

Te miejsca nawodniono oczyszczonymi ściekami.

Does that change anything for you?

Czy to coś zmienia?

I imagine it might.

Może tak.

And that's OK.

I to jest OK.

How we feel about this

To, jak o tym myślimy,

is going to determine exactly how innovative we can be.

określi dokładnie, na ile nas stać.

And I want to explain how it works,

Chciałabym wyjaśnić, jak to działa,

but what words do I use?

ale jakich słów użyć?

I mean, I can use profane words like "shit" and "piss,"

Mogę użyć nieprzyzwoitych słów, jak "gówno" i "szczyny",

and then my grandma won't watch the video.

i wtedy moja babcia nie obejrzałaby tego.

Or I can use childish words like "poo" and "pee." Eh.

Mogę też użyć dziecinnych słów, jak "kupa" i "siki".

Or I can use scientific words like "excrement" and "feces." Humph.

Mogę także użyć naukowych słów, jak "ekskrementy" i "kał". Hmm.

I'll use a mix.

Połączę to wszystko.

(Laughter)

(Śmiech)

It's all I got. (Laughs)

To wszystko, co mam. (Śmiech)

So, in this suburb,

Na tych przedmieściach

the poo and the pee and the wash water are going to this treatment plant

kupa, siki i mydliny zmierzają do oczyszczalni

right in the middle of the community.

w samym centrum.

It looks more like a park than a treatment plant.

To wygląda bardziej jak park niż oczyszczalnia ścieków.

The poo at the very bottom of all those layers of gravel --

Kupa na samym dole, pod wieloma warstwami żwiru,

not touching anyone --

nikogo nie dotyka,

is providing solid food for those marsh plants.

zapewnia doskonał pożywienie dla bagiennych roślin.

And the clean, clear water that comes out the other end

Czysta, przejrzysta woda, która wychodzi z drugiego końca,

is traveling underground to water each person's yard.

płynie pod ziemią, by nawodnić wszystkie ogródki.

So even though they're in a desert,

Choć są na pustyni,

they get their own personal oasis.

każdy ma własną oazę.

This approach is called Integrated Water Management,

Takie podejście jest zwane Zintegrowanym Zarządzaniem Wodą,

or holistic or closed-loop.

całościowym lub w obiegu zamkniętym.

Whatever you want to call it,

Bez względu na nazwę

it's in conflict with the status quo of how we think about sanitation,

jest w konflikcie ze statusem quo tego, jak myślimy o oczyszczaniu,

which is contain, treat, push it away.

czyli zbieraniu, obrabianiu i wyrzucaniu.

But in this approach, we're doing one step better.

Ale z takim podejściem, robimy krok naprzód.

We're designing for reuse from the very beginning,

od początku planujemy ponowne użycie,

because everything does get reused,

bo wszystko da się wykorzystać ponownie,

only now we're planning for it.

z tym, że teraz to planujemy.

And often, that makes for really beautiful spaces.

Często dzięki temu uzyskuje się piękne miejsca.

But the most important thing about this system

Najważniejszą rzeczą w tym systemie

isn't the technicals of how it works.

nie jest strona techniczna,

It's how you feel about it.

tylko jakie budzi uczucia.

Do you want this in your yard?

Czy chcesz mieć to w ogródku?

Why not?

Dlaczego nie?

I got really curious about this question.

Bardzo zaciekawiło mnie to pytanie.

Why don't we see more innovation in sanitation?

Czemu nie widać więcej innowacji w oczyszczaniu?

Why isn't that kind of thing the new normal?

Dlaczego nie jest to nową normą?

And I care so much about this question,

Tak mi zależy na tym zagadnieniu,

that I work for a nonprofit called Recode.

że pracuję dla organizacji non-profit Recode.

We want to accelerate adoption

Chcemy przyspieszać oswajanie

of sustainable building and development practices.

z samowystarczalnym budownictwem i praktykami rozwoju.

We want more innovation.

Chcemy więcej innowacji.

But a lot of times, whole categories of innovation --

Ale bardzo często całe kategorie innowacji,

ones that can help us live more beautifully --

takie, które mogą pomóc nam żyć piękniej,

turn out to be illegal.

okazują się nielegalne.

Today's regulations and codes were written under the assumption

Dzisiejsze regulacje i kodeksy pisano przy założeniu,

that best practices would remain best practices,

że najlepsze rozwiązania już istnieją,

with incremental updates forever and ever.

z miejscem na stopniowe ulepszenia.

But innovation isn't always incremental.

Ale innowacja nie zawsze wzrasta stopniowo.

It turns out, how we feel about any particular new technique

Okazuje się, że odczucia, jakie budzi dowolna nowa technika,

gets into everything we do:

mają wpływ na wszystko, co robimy:

how we talk about it,

jak o tym mówimy,

how we encourage people to study,

jak zachęcamy ludzi do nauki,

our jokes, our codes ...

na nasze żarty, nasze zasady...

And it ultimately determines how innovative we can be.

Właśnie to określa limity innowacji.

So, that's the first reason we don't innovate in sanitation.

Oto pierwszy powód braku innowacji w oczyszczaniu.

We're kind of uncomfortable talking about sanitation,

Czujemy się niezręcznie, rozmawiając o oczyszczaniu,

that's why I've gotten called "The Poo Princess" so much.

dlatego byłam nazywana "księżniczką kupy" tak często.

The second reason is:

Oto drugi powód:

we think the problem is solved here in the US.

myślimy, że tu, w USA, problem jest rozwiązany.

But not so.

To nieprawda.

Here in the US we still get sick from drinking shit in our sewage water.

Nadal chorujemy przez picie gówna ze ścieków.

Seven million people get sick every year,

Siedem milionów osób rocznie się zatruwa,

900 die annually.

900 z nich umiera.

And we're not taking a holistic approach to making it better.

Mimo to brak całościowego podejścia do poprawy sytuacji.

So we're not solving it.

Problem zostaje bez rozwiązania.

Where I live in Portland, Oregon,

Mieszkam w Portland, w stanie Oregon.

I can't take Echo for a swim during the rainy season,

Nie mogę dać Echo popływać w trakcie sezonu deszczowego,

because we dump raw sewage sometimes into our river.

bo czasem ścieki trafiają tu do rzeki.

Our rainwater and our sewage go to the same treatment plant.

Nasza deszczówka i nasze ścieki idę do tej samej oczyszczalni.

Too much rain overflows into the river.

Przy dużych opadach nadwyżki trafiają do rzeki.

And Portland is not alone here.

A Portland nie jest odosobnione.

Forty percent of municipalities self-report

40% miast donosi o zrzucaniu do wód

dumping raw or partially treated sewage into our waterways.

surowych lub częściowo oczyszczonych ścieków.

The other bummer going on here with our status quo

Kolejną porażką statusu quo jest to,

is that half of all of your poop and pee is going to fertilize farmland.

że połowa z twojej kupy i sików będzie użyźniać pola uprawne.

The other half is being incinerated

Druga połowa zostanie spalona

or land-filled.

lub zakopana.

And that's a bummer to me,

A to porażka według mnie,

because there are amazing nutrients in your daily doody.

bo w kupie są wspaniałe substancje odżywcze.

It is comparable to pig manure;

Można ją porównać do świńskiego gnoju;

we're omnivores, they're omnivores.

my jesteśmy wszystkożerni, one także.

Think of your poo and pee as a health smoothie for a tree.

Pomyśl o swojej kupie i sikach jak o zdrowym smoothie dla drzewa.

(Laughter)

(Śmiech)

The other bummer going on here

Następną porażką jest to,

is that we're quickly moving all the drugs we take into our waterways.

że szybko wydalamy brane leki, a te wpadają do wód.

The average wastewater treatment plant can remove maybe half of the drugs

Przeciętna oczyszczalnia ścieków potrafi usunąć może połowę leków,

that come in.

które do niej trafiają.

The other half goes right out the other side.

Druga połowa przechodzi od razu na drugą stronę.

Consider what a cocktail of pharmaceuticals --

Pomyśl, co taki farmaceutyczny koktajl,

hormones, steroids, Vicodin --

hormony, sterydy, Vicodin,

does to a fish,

robi rybie,

to a dog,

psu,

to a child.

dziecku.

But this isn't just some problem that we need to contain.

Ale to nie jest tylko jakiś problem do ogarnięcia.

If we flip this around, we can create a resource

Odwracając go, można stworzyć zasoby,

that can solve so many of our other problems.

które mogą rozwiązać wiele innych problemów.

And I want to get you comfortable with this idea,

Chciałabym was oswoić z tym pomysłem,

so imagine the things I'm going to show you, these technologies,

więc potraktujcie technologie, jakie zobaczycie,

and this attitude that says,

oraz postawę mówiącą:

"We're going to reuse this.

"Użyjemy tego ponownie.

Let's design to make it beautiful" --

Projektujmy, by było to piękne"

as advanced potty training.

za kurs dla zaawansowanych użytkowników toalet.

(Laughter)

(Śmiech)

I think you're ready for it.

Myślę, że jesteście gotowi.

I think we as a culture are ready for advanced potty training.

Nasza kultura jest gotowa na taki kurs.

And there are three great reasons to enroll today.

Mamy trzy wielkie powody, by zapisać się już dziś.

Number one:

Po pierwsze:

we can fertilize our food.

możemy użyźniać jedzenie.

Each one of us is pooping and peeing something

Każdy z nas wydala coś,

that could fertilize half or maybe all of our food,

co może użyźnić pół, a nawet całą naszą żywność

depending on our diet.

w zależności od diety.

That dark brown poo in the toilet is dark brown because of what?

Dlaczego ciemnobrązowa kupa ma taki kolor?

Dead stuff, bacteria.

Martwa materia, bakterie.

That's carbon.

To węgiel.

And carbon, if we're getting that into the soil,

Wprowadzony do gleby węgiel

is going to bind to the other minerals and nutrients in there.

zwiąże się z innymi minerałami i składnikami odżywczymi.

Boom! Healthier food.

Bum! Zdrowsze jedzenie.

Voilà! Healthier people.

Voilà! Zdrowsi ludzie.

Chemical fertilizers by definition don't have carbon in them.

Chemiczne nawozy z definicji nie zawierają węgla.

Imagine if we could move our animal manure and our human manure to our soil,

Gdyby dało się odprowadzić zwierzęce i ludzkie odchody do ziemi,

we might not need to rely on fossil fuel-based fertilizers,

może nie trzeba by polegać na nawozach z paliw kopalnych,

mine minerals from far away.

wydobywanych daleko stąd.

Imagine how much energy we could save.

Pomyślcie, jak wiele energii moglibyśmy oszczędzić.

Now, some of us are concerned

Obecnie wiele osób się niepokoi

about industrial pollutants contaminating this reuse cycle.

przemysłowymi zanieczyszczeniami, które skażają ten cykl ponownego użycia.

That can be addressed.

To można rozwiązać.

But we need to separate our discomfort about talking about poo and pee

Ale trzeba pozbyć się dyskomfortu w rozmawianiu o kupce i sikach,

so we can calmly talk about how we want to reuse it

żeby spokojnie rozmawiać o tym, jak to wykorzystać

and what things we don't want to reuse.

i czego nie chcemy wykorzystywać.

And get this:

I zrozumcie to:

if we change our approach to sanitation,

zmiana podejścia do oczyszczania

we can start to slow down climate change.

może spowolnić zmiany klimatu.

Remember that carbon in the poop?

Pamiętacie ten węgiel w kupie?

If we can get that into our soil bank,

Gdyby trafił do gleby,

it's going to start to absorb carbon dioxide that we put into the air.

zacząłby absorbować dwutlenek węgla, który my wypuszczamy do powietrza.

And that could help slow down global warming.

A to mogłoby spowolnić globalne ocieplenie.

I want to show you some brave souls

Chcę pokazać wam kilka odważnych dusz,

who've had the courage to embrace this advanced potty training approach.

które miały odwagę rozpocząć kursy toaletowe dla zaawansowanych.

So those folks in New Mexico --

Dlaczego ludzie w Nowym Meksyku

why did they do it?

to zrobili?

'Cause they're in a desert? 'Cause they save money? Yeah.

"Bo żyją na pustyni?" "Bo oszczędzają pieniądze?" Tak.

But more importantly, they felt comfortable

Ale co ważniejsze, oni się oswoili

seeing what was going down the toilet as a resource.

z postrzeganiem tego, co spłukują w toalecie jako zasobu.

Here's an average house in Portland, Oregon.

Oto przeciętny dom w Portland, Oregon.

This house is special because they have a composting toilet

Ten dom jest wyjątkowy, bo posiada bio-toaletę,

turning all their poo and pee, over time, into a soil amendment.

która z czasem zmienia kupę i siki w nawóz.

Their wash water, their shower water, is going underground

Mydliny spływają pod ziemię

to a series of mulch basins,

do szeregu systemów ściółkowych,

and then watering that orchard downhill.

a potem nawadnia sad.

When they went to get this permitted,

Gdy właściciele poszli po zezwolenia,

it wasn't allowed in Oregon.

Oregon na to nie pozwalał.

But it was allowed in five other states nearby.

Ale w pięciu pobliskich stanach - jak najbardziej.

That was Recode's -- my organization's -- first code-change campaign.

Recode, moja organizacja, po raz pierwszy walczyła o zmianę przepisów.

Here's a great example where the Integrated Water Management approach

To świetny przykład miejsca, gdzie podejście

Zintegrowanego Zarządzania Wodą było najtańsze.

was the cheapest.

This is three high-rise residential buildings in downtown Portland,

To są trzy wieżowce mieszkalne w centrum Portland,

and they're not flushing to the sewer system.

które nie łączą się z systemem ścieków.

How?

Jak?

Well, their wash water is getting reused to flush toilets,

Mydlinami spłukuje się toalety,

cool mechanical systems,

chłodzi systemy mechaniczne,

water the landscape.

nawadnia zieleń.

And then once the building has thoroughly used everything --

A gdy budynek całkowicie zużył wszystko,

aka, shat in it --

wtedy gówno jest uzdatniane

it's treated to highest standard right on-site by plants and bacteria,

według najwyższych standardów przez rośliny i bakterie na miejscu,

and then infiltrated into the groundwater right below.

potem przesączane przez grunt.

And all that was cheaper

A to wszystko wyszło taniej

than updating the surrounding sewer infrastructure.

niż unowocześnianie okolicznej infrastruktury ściekowej.

So that's the last reason we should get really excited

Oto ostatni powód, który powinien nas zachęcić

about doing things differently:

do zmiany działania:

we can save a lot of money.

możemy zaoszczędzić mnóstwo pieniędzy.

This was the first permit of its kind in Oregon.

To było pierwsze pozwolenie tego rodzaju w Oregonie.

Brave and open-minded people sat down and felt comfortable saying,

Odważni ludzie z otwartym umysłem usiedli i nie wahali się powiedzieć:

"Yeah, that shit makes sense."

"Faktycznie, to gówno ma sens".

(Laughter)

(Śmiech)

"Let's do it."

"Zróbmy to".

(Applause)

(Brawa)

You know?

No wiecie.

I keep showing examples

Ciągle pokazuję przykłady,

where everyone's reusing everything on-site.

gdzie każdy wykorzystuje wszystko na miejscu.

Why?

Dlaczego?

Well, when we look at our aging infrastructure -- and it is old --

Nasza infrastruktura jest okropnie stara

and we look at the cost of updating it,

i koszty jej modernizowania,

three-quarters of that cost is just the pipes snaking through our city.

trzy czwarte kosztów to rury ciągnące się przez miasto.

So as we build anew, as we renovate,

Kiedy budujemy na nowo, odnawiamy,

it might make more sense to treat and reuse everything on-site.

to uzdatnianie i wykorzystywanie na miejscu ma większy sens.

San Francisco realized that it made sense

San Francisco uświadomiło sobie, że warto

to invest in rebates for every household

inwestować w zniżki dla gospodarstw domowych,

to reuse their wash water and their rainwater

które wykorzystują mydliny i deszczówkę

to water the backyard,

do nawadniania ogrodów,

because the amount of water they would save as a community would be so big.

bo w skali lokalnej zaoszczędzą mnóstwo wody.

But why were all these projects so innovative?

Ale czemu te wszystkie projekty są tak innowacyjne?

The money piece, yeah.

Pieniądze, oczywiście.

But more importantly,

Ale co ważniejsze

they felt comfortable with this idea of advanced potty training.

ludzie zaakceptowali kursy dla zaawansowanych użytkowników toalet.

Imagine if we embraced innovation for sanitation

Gdyby tak zająć się innowacją oczyszczania

the way we have for, say, solar power.

jak robimy w przypadku energii słonecznej.

Think about it -- solar power used to be uncommon and unaffordable.

Kiedyś energia słoneczna była rzadka i droga.

Now it's more a part of our web of power than ever before.

Obecnie to coraz częściej część produkcji mocy.

And it's creating resiliency.

To daje wytrzymałość.

We now have sources of power like the sun

Takie źródła energii jak słońce,

that don't vary with our earthly dramas.

nie zmieniają się przez ziemskie dramaty.

What's driving all that innovation?

Co kieruje całą tą innowacją?

It's us.

My.

We're talking about energy.

Mówimy o energii.

It's cool to talk about energy.

Fajnie jest mówić o energii.

Some folks are even talking about the problems

Część ludzi rozmawia nawet o problemach

with the limited resources where our current energy is coming from.

z ograniczonymi surowcami, z których bierze się obecna energia.

We encourage our best and brightest to work on this issue --

Zachęcamy do pracy najlepszych i najbardziej światłych

better solar panels, better batteries, everything.

- lepsze panele solarne, lepsze baterie, wszystko.

So let's talk about where our drinking water is coming from,

Pomówmy więc o tym, skąd pochodzi woda pitna,

where our poo and pee are actually going.

dokąd trafiają nasze siki i kupa.

If we can get over this discomfort with this entire topic,

Jeśli pozbędziemy się dyskomfortu związanego z tym tematem,

we could create something that creates our future goldmine.

będziemy mogli stworzyć coś, co stworzy przyszłą kopalnię złota.

Every time you flush the toilet,

Przy każdym spłukaniu toalety

I want you to think,

chcę, żebyście pomyśleli,

"Where is my poop and pee going?

"Dokąd trafiają moje odchody?

Will they be gainfully employed?"

Czy zaczną na siebie zarabiać?".

(Laughter)

(Śmiech)

"Or are they going to be wreaking havoc in some waterway?"

"Czy też będą siać zniszczenie w rzekach?"

If you don't know, find out.

Jeśli nie macie pojęcia, dowiedzcie się.

And if you don't like the answer,

A jeśli nie spodoba wam się odpowiedź,

figure out how you can communicate to those who can drive this change

wykombinujcie, jak oznajmić tym, którzy mogą pokierować zmianą,

that you have advanced potty training, that you are ready for reuse.

że ukończyliście wyższą szkołę sikania,

i że jesteście gotowi na ponowne wykorzystywanie.

How all of you feel

To, jak się wszyscy czujecie,

is going to determine exactly how innovative we can be.

będzie mieć wpływ na to, na jakie nas stać innowacje.

Thank you so much.

Dziękuję wam bardzo.

(Applause)

(Brawa)