Jarrett J. Krosoczka: How a boy became an artist

Translator: Thu-Huong Ha Reviewer: Morton Bast

Translator: Munkhkhishig Dashtseren Reviewer: Marla Munkh-Achit

Hello. My name is Jarrett Krosoczka,

Сайн уу? Намайг Жарретт Крозоска гэдэг.

and I write and illustrate books for children for a living.

Би хүүхдийн ном зурж мөн бичдэг.

So I use my imagination as my full-time job.

Уран сэтгэмжээрээ амь зуудаг гэсэн үг.

But well before my imagination was my vocation,

Гэхдээ уг чадвар миний мэргэжил болохоос өмнө

my imagination saved my life.

амийг минь анх аварсан.

When I was a kid, I loved to draw,

Би багадаа зурах дуртай байлаа.

and the most talented artist I knew

Миний мэддэг хамгийн мундаг зураач

was my mother,

миний ээж байсан.

but my mother was addicted to heroin.

Гэвч ээж маань герионд донтчихсон байсан юм.

And when your parent is a drug addict,

Эцэг эх чинь хар тамхинд донтсон бол

it's kind of like Charlie Brown trying to kick the football,

Чарли Браун хөл бөмбөг өшиглөх гэж оролдохтой адил.

because as much as you want to love on that person,

Учир нь чи тэр хүнийг хайрлахыг,

as much as you want to receive love from that person,

тэр хүнээр хайрлуулахыг хэчнээн их хүсэвч,

every time you open your heart, you end up on your back.

зүрх сэтгэлээ нээх бүрт нуруугаараа харуулдан унана.

So throughout my childhood, my mother was incarcerated

Намайг багад ээж шоронд хоригдож байв.

and I didn't have my father because

Дээр нь би аавгүй өссөн.

I didn't even learn his first name until I was in the sixth grade.

6-р ангид орох хүртлээ нэрийг нь ч мэддэггүй байлаа.

But I had my grandparents,

Гэвч эмээ, өвөө маань дэргэд байсан.

my maternal grandparents Joseph and Shirley,

Ээжийн талын эмээ, өвөө болох Жосеф, Ширли хоёр

who adopted me just before my third birthday

намайг гурван нас хүрэхийн өмнөхөн өргөж авсан.

and took me in as their own,

Таван хүүхэд өсгөсөн ч

after they had already raised five children.

тэд намайг өөрсөд дээрээ авсан.

So two people who grew up in the Great Depression,

Их хямралын үед өсч өндийсөн хоёр хүн

there in the very, very early '80s took on a new kid.

нас сүүдэр 80 гарчхаад дахин хүүхэд өсгөх болсон нь энэ.

I was the Cousin Oliver of the sitcom

Би Корозоскагийн гэр бүлийн инээдмийн киноны

of the Krosoczka family,

үеэл Оливер шиг

the new kid who came out of nowhere.

хаанаас ч юм гараад ирсэн хүүхэд байв.

And I would like to say that life was totally easy with them.

Тэдэнтэй амьдрах ёстой зовлонгүй байлаа.

They each smoked two packs a day, each, nonfiltered,

Тэд өдөрт тус бүр хоёр хайрцаг тамхи татна.

and by the time I was six,

Зургаан настайдаа би

I could order a Southern Comfort Manhattan,

Манхаттен виски коктейлийг

dry with a twist, rocks on the side,

хуурай, холимог, мөс нь тусдаа,

the ice on the side so you could fit more liquor in the drink.

ликьёр ахиу нэмж болохоор захиалж чаддаг болсон.

But they loved the hell out of me. They loved me so much.

Гэхдээ тэд надад амь шигээ хайртай байсан.

And they supported my creative efforts,

Бүтээлч эрмэлзлийг маань дэмждэг байлаа.

because my grandfather was a self-made man.

Миний өвөө өөрийн хүчээр амьдралаа босгосон.

He ran and worked in a factory.

Тэрээр үйлдвэр ажиллуулдаг,

My grandmother was a homemaker.

эмээ маань гэрийн ажлаа зохицуулдаг байв.

But here was this kid who loved Transformers

Харин би гэж хүн Трансформерс,

and Snoopy and the Ninja Turtles,

Снүпи, Мэлхий нинжад нугасгүй.

and the characters that I read about, I fell in love with,

Уншсан үлгэрийн баатруудаа биширч,

and they became my friends.

тэд миний найзууд болсон.

So my best friends in life were the characters

Хамгийн сайн найзууд маань

I read about in books.

номоос уншсан дүрүүд байсан.

I went to Gates Lane Elementary School in Worcester, Massachusetts,

Би Массачусетсын Воркэстэр дэх Гейтс Лейн дунд сургуульд сурсан.

and I had wonderful teachers there,

Мундаг багш нартай байлаа.

most notably in first grade Mrs. Alisch.

Тэр дундаа нэгдүгээр ангийн багш хатагтай Алиш.

And I just, I can just remember the love that she offered

Түүнийг сурагч бидэнд хэчнээн их хайртай

us as her students.

байсныг санаж байна.

When I was in the third grade,

Намайг гуравдугаар ангид байхад

a monumental event happened.

нэг онцгой явдал болсон юм.

An author visited our school, Jack Gantos.

Жэк Гантос хэмээх зохиолч сургууль дээр ирэв.

A published author of books came to talk to us

Номоо хэвлүүлчихсэн догь зохиолч

about what he did for a living.

бидэнтэй уулзаж, юу хийдгээ ярьсан.

And afterwards, we all went back to our classrooms

Уулзалтын дараа бид ангидаа ороод

and we drew our own renditions of his main character,

түүний зохиолын гол дүр Роттэн Ральфийг

Rotten Ralph.

өөрсдийнхөөрөө зурцгаасан.

And suddenly the author appeared in our doorway,

Гэтэл өнөө зохиолч гэнэт ангид ороод ирэв.

and I remember him sort of sauntering down the aisles,

Тэр үг дуугүй эгнээ дундуур, хүүхдүүдийн ширээ хооронд

going from kid to kid looking at the desks, not saying a word.

нэг ч үг хэлэлгүй алхсаныг санаж байна.

But he stopped next to my desk,

Тэгснээ миний ширээний дэргэд зогтусаж,

and he tapped on my desk, and he said,

ширээн дээр товшоод,

"Nice cat." (Laughter)

"Догь муур" байна гээд... (Инээд)

And he wandered away.

цааш одов.

Two words that made a colossal difference in my life.

Хоёрхон үг амьдралыг минь орвонгоор нь өөрчилсөн юм.

When I was in the third grade, I wrote a book for the first time,

Гуравдугаар ангидаа би анхны номоо бичив.

"The Owl Who Thought He Was The Best Flyer." (Laughter)

Нэр нь "Өөрийгөө хамгийн шилдэг нисэгч гэж боддог ууль." (Инээд)

We had to write our own Greek myth,

Бид нар өөрсдөө грек домог зохиох болж,

our own creation story, so I wrote a story about an owl

би шар шувууны талаар бичсэн нь тэр.

who challenged Hermes to a flying race,

Өнөөх шар шувуу Хермесийг уралдаанд дуудаж,

and the owl cheated,

дараа нь мэхэлсэн тул

and Hermes, being a Greek god, grew angry and bitter,

Грекийн бурхан Хермес уурлан хилэгнэж,

and turned the owl into a moon,

өнөөх шувууг сар болгоод хувиргачихдаг.

so the owl had to live the rest of his life as a moon

Ингээд шар шувуу насан туршдаа сар хэвээр үлдэж

while he watched his family and friends play at night.

гэр бүл, анд нөхдөө шөнө л хардаг болдог.

Yeah. (Laughter)

Ийм л юм болсон. (Инээд)

My book had a title page.

Ном маань бүр дотор хавтастай байсан.

I was clearly worried about my intellectual property when I was eight.

Найман настайдаа л зохиогчийн эрхэд санаа зовдог байсан байх нь.

(Laughter)

(Инээд)

And it was a story that was told with words and pictures,

Уг үлгэрийг үг болон зургаар өгүүлсэн.

exactly what I do now for a living,

Яг одоогийн ажил минь шүү дээ.

and I sometimes let the words have the stage on their own,

Заримдаа үг тайзыг дангаар эзэгнэж

and sometimes I allowed the pictures to work on their own

заримдаа зураг давамгайлж

to tell the story.

түүх өгүүлдэг.

My favorite page is the "About the author" page.

"Зохиогчийн тухай" хэсэг миний хамгийн дуртай хуудас.

(Laughter)

(Инээд)

So I learned to write about myself in third person

Би багаасаа өөрийнхөө тухай гуравдугаар бие дээр

at a young age.

бичиж сурсан гэсэн үг.

So I love that last sentence: "He liked making this book."

"Уг номыг тэр дуртайяа бүтээв" гэх сүүлийн өгүүлбэрт би их дуртай.

And I liked making that book because I loved using my imagination,

Би ургуулан бодох дуртай тул тухайн номыг бүтээхдээ баяртай байсан нь аргагүй.

and that's what writing is.

Энэ чинь л бичих шүү дээ.

Writing is using your imagination on paper,

Бичнэ гэдэг төсөөлснөө цаасан дээр буулгана гэсэн үг

and I do get so scared because I travel to so many schools now

Олон сургуулиар орж явахад нэг зүйл сэтгэл эмзэглүүлдэг.

and that seems like such a foreign concept to kids,

Хичээлийн цагаар бичихийг зөвшөөрлөө гэхэд

that writing would be using your imagination on paper,

төсөөлснөө цаасан дээр буулгаж бичих ёстойг

if they're allowed to even write now within the school hours.

хүүхдүүд ер мэдэхгүй байх шиг санагддаг.

So I loved writing so much that I'd come home from school,

Би бичих ухаангүй дуртай байсан.

and I would take out pieces of paper,

Сургуулиас харьж ирээд л

and I would staple them together,

цаас авч, хооронд нь үдээд

and I would fill those blank pages with words and pictures

өнөөхөө үг, зургаар дүүргэчихдэг байлаа.

just because I loved using my imagination.

Ургуулан бодох дуртай болоод л тэр шүү дээ

And so these characters would become my friends.

Тэгээд өнөөх дүрүүдтэйгээ найз болно.

There was an egg, a tomato, a head of lettuce and a pumpkin,

Өндөг, улаан лооль, байцаа, хулуу бүгд

and they all lived in this refrigerator city,

хөргөгч хотод амьдардаг байжээ.

and in one of their adventures they went to a haunted house

Нэг удаа тэд сүнстэй байшинд очдог.

that was filled with so many dangers

Өнөөх нь аюул заналаар дүүрэн

like an evil blender who tried to chop them up,

Холигч машин тэднийг жижиглээд хаячих дөхнө.

an evil toaster who tried to kidnap the bread couple,

Хорон санаат шарагч талхан хосыг хулгайлах гэнэ.

and an evil microwave who tried to melt their friend

Бас нэг найзыг нь санаа муут зуух хайлуулах гэнэ.

who was a stick of butter. (Laughter)

Тэр нь цөцгийн тос байхгүй юу. (Инээд)

And I'd make my own comics too,

Би бас комик ном хийдэг болов.

and this was another way for me to tell stories,

Үг болон зургаар түүх өгүүлэх

through words and through pictures.

өөр нэг арга байлаа.

Now when I was in sixth grade,

Зургадугаар ангид ортол

the public funding all but eliminated the arts budgets

Воркэстэрийн улсын сургуулиудын

in the Worcester public school system.

урлагийн төсвийг таначхав.

I went from having art once a week

Зургийн хичээл долоо хоногт нэг байснаа

to twice a month

сард хоёр, дараа нь нэг,

to once a month to not at all.

удалгүй огт орохоо больсон.

And my grandfather, he was a wise man,

Өвөө маань ухаантай хүн байсан.

and he saw that as a problem, because he knew

Асуудлыг олж харсан учир нь

that was, like, the one thing I had. I didn't play sports.

тэр намайг үүнээс өөр юм чадахгүйг мэдэж байж. Би спортод гавьдаггүй байв.

I had art.

Би урлагт л дүйтэй байлаа.

So he walked into my room one evening,

Тэр нэг орой өрөөнд орж ирээд,

and he sat on the edge of my bed,

орны буланд сууж,

and he said, "Jarrett, it's up to you, but if you'd like to,

"Жаррет, чи өөрөө л мэд. Хүсвэл

we'd like to send you to the classes at the Worcester Art Museum."

Воркэстэрийн урлагийн музейн хичээлд явуулъя" гэв.

And I was so thrilled.

Хөл минь газар хүрэхгүй баярласан

So from sixth through 12th grade,

Ингээд 6-12 дугаар анги хүртлээ

once, twice, sometimes three times a week,

долоо хоногтоо нэгээс гурван удаа

I would take classes at the art museum,

урлагийн музейн хичээлд явж,

and I was surrounded by other kids who loved to draw,

зурах дуртай, ижил сонирхолтой

other kids who shared a similar passion.

хүүхдүүдтэй нөхөрлөх болов.

Now my publishing career began when I designed the cover

Наймдугаар ангийн дурсамжийн номын хавтасны загварыг гаргаж

for my eighth grade yearbook,

хэвлэлийн ажлын гараагаа эхэлсэн.

and if you're wondering about the style of dress I put our mascot in,

Сургуулийнхаа маскотод юу өмсүүлчихэв гэж гайхаж байгаа бол

I was really into Bell Biv DeVoe and MC Hammer

BBD, MC Хаммер, Ванилла Айс хамтлагуудад

and Vanilla Ice at the time. (Laughter)

дуртай байсныг минь харж болно. (Инээд)

And to this day, I still can do karaoke to "Ice, Ice Baby"

Одоо ч би "Ice, Ice Baby"-г дэлгэц харалгүй

without looking at the screen.

цээжээр дуулж чадна.

Don't tempt me, because I will do it.

Битгий хөөргөөрэй, дуулаад эхэлчихэж мэднэ шүү.

So I get shipped off to private school,

Намайг хувийн сургууль руу цөлчхөв.

K through eight, public schools, but for some reason

8 дугаар ангид ортлоо улсын сургуульд сурсан ч

my grandfather was upset that somebody

тэр хавийн нэг сурагч хутгалуулж амиа алдсаныг

at the local high school had been stabbed and killed,

өвөө маань сонсчхоод

so he didn't want me to go there.

намайг тийш нь явуулаагүй.

He wanted me to go to a private school, and he gave me an option.

Хувийн сургуульд сургахаар болж, нэгийг нь сонгуулав.

You can go to Holy Name, which is coed,

Охид хөвгүүд хамт сурдаг Холи Нэйм

or St. John's, which is all boys.

эсвэл Сент-Жонс хөвгүүдийн сургууль.

Very wise man, because he knew I would,

Ухаантай хүн шүү, мэдсээр байж,

I felt like I was making the decision on my own,

Би өөрөө шийдвэр гаргаж байгаа мэт байсан,

and he knew I wouldn't choose St. John's,

Сент-Жонсыг сонгохгүйг мэдэж л байсан

so I went to Holy Name High School,

Тэгээд би Холи Нэйм ахлах сургуульд

which was a tough transition because, like I said,

ороход хэцүүхэн л байсан. Өмнө хэлсэнчлэн

I didn't play sports,

би чинь спорт тоглодоггүй,

and it was very focused on sports,

гэтэл спортод их анхаардаг сургууль байв.

but I took solace in Mr. Shilale's art room.

Би ноён Шилалэгийн ангид нэг юм амсхийж билээ.

And I just flourished here.

Тэнд би ёстой хөгжиж дэвшсэн.

I just couldn't wait to get to that classroom every day.

Тэр ангид очих гэж өдөр бүр яардаг байлаа.

So how did I make friends?

Яаж яваад найзуудтай болсон бэ гэвэл

I drew funny pictures of my teachers -- (Laughter) --

багш нараа элэглэж зураад... (Инээд)

and I passed them around.

ангидаа тараачихсан юм.

Well, in English class, in ninth grade,

Есдүгээр ангид, англи хэлний хичээл дээр

my friend John, who was sitting next to me,

хажууд сууж байсан найз Жон маань

laughed a little bit too hard.

арай л чанга хөхөрчихгүй юу.

Mr. Greenwood was not pleased.

Ноён Грийнвүүд үүнийг яахан таашаах билээ.

(Laughter)

(Инээд)

He instantly saw that I was the cause of the commotion,

Хэргийн эзэн намайг гэдгийг мэдэнгүүт

and for the first time in my life, I was sent to the hall,

анх удаагаа ангиас хөөгдөж гарах нь тэр.

and I thought, "Oh no, I'm doomed.

"Би ч баларчээ. Өвөө толгой хяргана даа"

My grandfather's just going to kill me."

гэж бодож байлаа.

And he came out to the hallway and he said,

Гэтэл багш коридорт гарч ирээд

"Let me see the paper."

"Алив цаасаа үзүүл дээ"

And I thought, "Oh no. He thinks it's a note."

гэсэнд "Яана даа. Тэмдэглэл гэж бодож."

And so I took this picture, and I handed it to him.

гэж бодоод өнөөх зургаа түүнд өгөв.

And we sat in silence for that brief moment,

Бид хоёр хэсэг дуугүй суусны дараа

and he said to me,

тэр ингэж хэлэв:

"You're really talented." (Laughter)

"Чи тун авьяастай юм байна." (Инээд)

"You're really good. You know, the school newspaper

"Чи сайн зурдаг юм байна.

Сургуулийн сонин зураач хайж байгааг мэдэж байгаа биз дээ, тэнд оч.

needs a new cartoonist, and you should be the cartoonist.

Just stop drawing in my class."

Миний хичээл дээр л зурахаа больчих" гэв.

So my parents never found out about it.

Гэрийнхэн маань ч энэ талаар дуулалгүй өнгөрсөн.

I didn't get in trouble. I was introduced to Mrs. Casey,

Хэрэг төвөгт холбогдсонгүй. Намайг сургуулийн сонины эрхлэгч

who ran the school newspaper,

хатагтай Кэйсид танилцуулав.

and I was for three and a half years

Сургуулийнхаа сонинд би гурван жил хагас

the cartoonist for my school paper,

зураач хийсэн.

handling such heavy issues as,

Олон ч ноцтой сэдэв хөндсөн.

seniors are mean,

Ахлах ангийнхан санаа муутай

freshmen are nerds,

Бага ангийнхан хичээлээс өөр юм мэддэггүй.

the prom bill is so expensive. I can't believe how much it costs to go to the prom.

Төгсөлтийн үдэшлэг өртөг өндөртэй. Ямар их мөнгө үрдгийг мэдээд мэл гайхсан.

And I took the headmaster to task

Би мөн удирдах ажил эрхэлж,

and then I also wrote an ongoing story about a boy named Wesley

Вэсли хэмээх хүүгийн талаар цуврал өгүүллэг бичих боллоо.

who was unlucky in love, and I just swore up and down

Мань хүн хайр дурлалд бүтэлгүй. Энэ миний тухай түүх биш гэж

that this wasn't about me,

ам тангараг тавьдаг байсан ч,

but all these years later it was totally me.

энэ олон жилийн дараа эргээд харах нь ээ тэр хүү би өөрөө л байж.

But it was so cool because I could write these stories,

Гэхдээ л тиймэрхүү түүх бичиж,

I could come up with these ideas,

тийм санаа гаргаж

and they'd be published in the school paper,

сургуулийнхаа сонинд хэвлүүлж үүнийг нь

and people who I didn't know could read them.

хүмүүс уншдаг байсан гэхээр янзтай.

And I loved that thought, of being able to share my ideas

Өөрийн санаагаа цаасан дээр хэвлэж, хүмүүстэй хуваалцах

through the printed page.

сайхан санагддаг байсан.

On my 14th birthday, my grandfather and my grandmother

14 насны төрсөн өдрөөр өвөө эмээ хоёр

gave me the best birthday present ever:

хамгийн гоё бэлэг өгч билээ.

a drafting table that I have worked on ever since.

Тэр зургийн ширээг авснаас хойш байнга хэрэглэх болсон.

Here I am, 20 years later,

Одоо би 20 жилийн дараа ч

and I still work on this table every day.

өнөөх ширээндээ сууж зурдаг.

On the evening of my 14th birthday,

14 насны төрсөн өдрийн орой ширээгээ

I was given this table, and we had Chinese food.

бэлгэнд авчхаад, бид хятад хоол идсэн.

And this was my fortune:

Хувь заяаны жигнэмэг

"You will be successful in your work."

"Ажилдаа та амжилт гаргана" гэсэн байсан.

I taped it to the top left hand of my table,

Уг бичгийг ширээнийхээ зүүн дээд талд наасан.

and as you can see, it's still there.

Одоо ч тэндээ байгаа.

Now I never really asked my grandparents for anything.

Би ер нь эмээ өвөөгөөсөө юм нэхэж үзээгүй.

Well, two things: Rusty, who was a great hamster

Хоёрхон л юм гуйж байсан. Дөрөвдүгээр ангидаа

and lived a great long life when I was in fourth grade.

үхэр зусаг. Расти маань урт удаан, жаргалтай амьдрал туулсан.

(Laughter)

(Инээд)

And a video camera.

Тэгээд видео камер.

I just wanted a video camera.

Видео камертай болохыг тэсгэлгүй хүсэж байсан.

And after begging and pleading for Christmas,

Зул сараар гуйж гувшсаны эцэст

I got a second-hand video camera,

хуучин видео камертай болсон.

and I instantly started making my own animations

Би тэр даруй өөрөө хүүхэлдэйн кино

on my own,

хийж эхэлсэн.

and all throughout high school I made my own animations.

Ахлах ангиа ч хүүхэлдэйн кино хийж өнгөрөөсөн.

I convinced my 10th grade English teacher to allow me

10-р ангийн англи хэлний багшаа ятган байж

to do my book report on Stephen King's "Misery"

Стивен Кингийн "Мизери" номын тэмдэглэлээ

as an animated short. (Laughter)

хүүхэлдэйн кино хэлбэрээр хийхийг зөвшөөрүүлж билээ.

And I kept making comics.

Би комикоо ч зурсаар байсан.

I kept making comics, and at the Worcester Art Museum,

Тэгж байхдаа Воркэстэрийн урлагийн музейд

I was given the greatest piece of advice by any educator I was ever given.

урьд өмнө сонсоогүй маш чухал зөвлөгөө авсан.

Mark Lynch, he's an amazing teacher

Марк Линч гэгч мундаг багш маань хэлсэн.

and he's still a dear friend of mine,

Одоо ч тэр миний дотны анд.

and I was 14 or 15,

Би 14, 15-тай л байсан байх.

and I walked into his comic book class halfway through the course,

Түүний комик номын хичээлд суугаад талдаа орж байв.

and I was so excited, I was beaming.

Баяртай ч гэж жигтэйхэн.

I had this book that was how to draw comics in the Marvel way,

Надад Марвелын аргаар комик зурах тухай ном байсан юм.

and it taught me how to draw superheroes,

Супер баатрууд, эмэгтэй хүн, булчинг

how to draw a woman, how to draw muscles

хэрхэн зурахыг тэндээс сурч авсан.

just the way they were supposed to be

Икс-Хүмүүс, Хүн аалз зуръя гэвэл

if I were to ever draw for X-Men or Spiderman.

яаж тэдэн шиг зурах ёстойг сурав.

And all the color just drained from his face,

Багшийн царай цас шиг цайж,

and he looked at me, and he said,

нүд рүү харж байгаад

"Forget everything you learned."

"Юу сурснаа бүгдийг март" гэв.

And I didn't understand. He said, "You have a great style.

Би юу ч ойлгосонгүй. Гэтэл тэр "Өөрийн чинь хэв маяг янзтай.

Celebrate your own style. Don't draw the way you're being told to draw.

Өөрийнхөөрөө бай л даа. Хүний хэлснээр зураад хэрэггүй.

Draw the way you're drawing and keep at it,

Яаж зурдаг түүгээрээ л зураад бай.

because you're really good."

Чи мундаг шүү дээ" гэв.

Now when I was a teenager, I was angsty as any teenager was,

Өсвөр насандаа бусад хүүхдийн л адил ааш зан тогтворгүй байсан.

but after 17 years of having a mother

Амьдралд нэг орж, нэг гарах ёо-ёо шиг эхтэй,

who was in and out of my life like a yo-yo

нэр нь мэдэгдэхгүй эцэгтэй

and a father who was faceless, I was angry.

17 жилийг өнгөрүүлсэн би ууртай байлаа.

And when I was 17, I met my father for the first time,

17-тойдоо анх би аавтайгаа уулзсан.

upon which I learned I had a brother and sister I had never known about.

Өмнө нь огт дуулаагүй эгч, дүүтэйгээ ч мэдсэн.

And on the day I met my father for the first time,

Аавтайгаа анх уулздаг тэр өдөр

I was rejected from the Rhode Island School of Design,

Род-Айлэндийн дизайны сургуульд тэнцээгүйгээ сонссон.

my one and only choice for college.

Ганц сонгосон сургууль маань байсан.

But it was around this time I went to Camp Sunshine

Гэхдээ тэр үеэр "Нарлаг өдөр" гэдэг газар 7 хоног

to volunteer a week and working with the most amazing kids,

сайн дурын ажил хийж, цусны хавдартай хүүхдүүдтэй

kids with leukemia, and this kid Eric changed my life.

ажиллах болсон. Эрик гэдэг жаал миний амьдралыг өөрчилсөн.

Eric didn't live to see his sixth birthday,

Эрик 6 насны төрсөн өдрөө үзэж чадаагүй.

and Eric lives with me every day.

Эрик одоо ч сэтгэл зүрхэнд минь хамт явдаг

So after this experience, my art teacher, Mr. Shilale,

Үүний дараа зургийн багш ноён Шилалэ

he brought in these picture books,

зурагтай ном авчирч өгсөн.

and I thought, "Picture books for kids!"

Ингэж би "Хүүхдийн зурагтай ном хийе!"

and I started writing books for young readers

гэж санаад бяцхан уншигч нартаа зориулж ном бичиж эхэлсэн.

when I was a senior in high school.

Би ахлах сургуулийн төгсөх анги байв

Well, I eventually got to the Rhode Island School of Design.

Би эцэст нь нэг юм Род-Айлэндийн дизайны сургуульд

I transferred to RISD as a sophomore,

хоёрдугаар дамжаанаасаа шилжиж орсон.

and it was there that I took every course that I could on writing,

Тэнд би бичих чадварын хамаг л хичээлийг судалсан.

and it was there that I wrote a story about a giant orange slug

Тэнд би шаргал өнгөт аварга нялцгай биет нэг жаалтай найзлах гэж хичээж буй

who wanted to be friends with this kid.

тухай үлгэр бичсэн.

The kid had no patience for him.

Жаал хүү мань эрийг ер тоодоггүй.

And I sent this book out to a dozen publishers

Би уг номоо олон арван хэвлэлийн газар руу явуулсан боловч

and it was rejected every single time,

удаа дараа буцаагддаг байв.

but I was also involved with the Hole in the Wall Gang Camp,

Гэхдээ би "Ханан дах нүх бүлэг" хэмээх

an amazing camp for kids with all sorts of critical illnesses,

хүнд өвчтэй хүүхдүүдэд зориулсан гайхалтай зусланд ажиллахдаа

and it's those kids at the camp that read my stories,

зохиосон үлгэрээ хүүхдүүдэд уншиж өгч,

and I read to them, and I saw that they responded to my work.

тэдэнд үлгэр маань таалагдаж буйг харсан.

I graduated from RISD. My grandparents were very proud,

Би сургуулиа төгслөө. Өвөө эмээ ч бөөн баяр.

and I moved to Boston, and I set up shop.

Бостон руу нүүж өөрийн гэсэн газар,

I set up a studio and I tried to get published.

студи нээж, номоо хэвлүүлэх гэж үзэж тарсан.

I would send out my books. I would send out hundreds of postcards

Ном хэвлэгч нарт номуудаа илгээнэ.

to editors and art directors,

Зуу зуугаар нь ил захидал явуулна.

but they would go unanswered.

Гэвч ямар ч хариу алгаа.

And my grandfather would call me every week,

Долоо хоног тутам өвөө залгаж,

and he would say, "Jarrett, how's it going? Do you have a job yet?"

"Жаррет, амьдрал хэр байна? Ажилд оров уу?" гэж шалгаана.

Because he had just invested a significant amount of money

Намайг сургах гэж өч төчнөөн мөнгө зарсан

in my college education.

болохоор арга ч үгүй биз.

And I said, "Yes, I have a job. I write and illustrate children's books."

Би ч "Тэгэлгүй яахав. Ажилтай болсон. Хүүхдийн ном бичиж, зурдаг болсон" гэнэ.

And he said, "Well, who pays you for that?"

"Тийм байж. Хэн тэгээд мөнгө төлж байна?" гэж асуухаар нь

And I said, "No one, no one, no one just yet.

"Хэн ч биш. Одоохондоо хүн алга.

But I know it's going to happen."

Гэхдээ олдож л таараа" гэнэ.

Now, I used to work the weekends at the Hole in the Wall off-season programming

Тэгээд "Hole in the Wall"-т амралтын өдрөөр ажиллах боллоо.

to make some extra money as I was trying to get my feet off the ground,

Хөл дээрээ зогсохын тулд илүү мөнгө олох хэрэгтэй байлаа.

and this kid who was just this really hyper kid,

Тэнд нэг их хөдөлгөөнтэй жаал байсан юм.

I started calling him "Monkey Boy,"

Би түүнийг "Сармагчин жаал" гэж дуудах болов.

and I went home and wrote a book called "Good Night, Monkey Boy."

Гэртээ хариад би "Сармагчин жаал минь сайхан амраарай" гэдэг ном бичсэн.

And I sent out one last batch of postcards.

Тэгээд үлдсэн хэдэн ил захидлаа явуулав.

And I received an email from an editor at Random House

Тэгтэл Рэндом Хаусын эрхлэгчээс хариу ирдэг байгаа.

with a subject line, "Nice work!" Exclamation point.

"Догь ажил байна!" гэсэн гарчигтай и-мэйл ирсэн байв.

"Dear Jarrett, I received your postcard.

"Хүндэт Жаррет, Таны захидлыг авлаа.

I liked your art, so I went to your website

Бүтээл тань таалагдсан тул таны вэб хуудас руу орж үзсэн.

and I'm wondering if you ever tried writing any of your own stories,

Таныг өөрөө үлгэр зохиодог болов уу гэж саналаа.

because I really like your art and it looks like there are some stories that go with them.

Зургууд тань ихэд таалагдсан. Түүх өгүүлж буй санагдсан.

Please let me know if you're ever in New York City."

Нью-Йорк хотод ирвэл заавал мэдэгдээрэй."

And this was from an editor at Random House Children's Books.

Рэндом Хаус Хүүхдийн Номын эрхлэгчээс ийм захиа ирсэн юм даа.

So the next week I "happened" to be in New York.

Дараа долоо хоногт нь Нью-Йоркт байлгүй хаачхав.

(Laughter)

(Инээд)

And I met with this editor,

Өнөөх эрхлэгчтэй уулзаад,

and I left New York for a contract for my first book,

"Сармагчин жаал минь сайхан амраарай" анхны номоо хэвлүүлэх гэрээтэй

"Good Night, Monkey Boy,"

Нью-Йоркоос гарсан.

which was published on June 12, 2001.

Ном маань 2001 оны 6 сарын 12-нд хэвлэгдсэн.

And my local paper celebrated the news.

Орон нутгийн сонин маань эл мэдээг нийтлэв.

The local bookstore made a big deal of it.

Тэндхийн номын дэлгүүр ч хөл хөөрцөг болсон.

They sold out of all of their books.

Тэнд байсан бүх ном маань зарагдсан.

My friend described it as a wake, but happy,

Манай нэг найз аз жаргалтай "оршуулах ёслол" шиг юм болж байна гэж билээ.

because everyone I ever knew was there in line to see me,

Учир нь намайг таньдаг бүх хүн тэнд цуваад зогсож байсан

but I wasn't dead. I was just signing books.

Мэдээж би нас бараагүй. Номонд гарын үсгээ л зурж байсан.

My grandparents, they were in the middle of it.

Олны дунд өвөө эмээ ч ирсэн. Тэд их баяртай байв.

They were so happy. They couldn't have been more proud.

Надаар тэгж их бахархаж байгаагүй байх.

Mrs. Alisch was there. Mr. Shilale was there. Mrs. Casey was there.

Хатагтай Элиш, ноён Шилалэ, хатагтай Кэйси бүгд байсан.

Mrs. Alisch cut in front of the line and said,

Хатагтай Элиш олны өмнө гараад

"I taught him how to read." (Laughter)

"Би түүнд уншихыг заасан" гэв. (Инээд)

And then something happened that changed my life.

Амьдралыг минь өөрчилсөн бас нэг зүйл тохиов.

I got my first piece of significant fan mail,

Шүтэн бишрэгчээсээ авсан анхны шуудан.

where this kid loved Monkey Boy so much

Сармагчин жаалд үнэнхүү дуртай нэг хүүхэд

that he wanted to have a Monkey Boy birthday cake.

Сармагчин жаалтай бялуу хийлгэхийг хүсжээ.

For a two-year-old, that is like a tattoo. (Laughter)

Хоёр настай хүүхдийн хувьд шивээс хийлгэхтэй л адил зүйл шүү дээ. (Инээд)

You know? You only get one birthday per year.

Жилд ганц л удаа бялуу иддэг шүү дээ.

And for him, it's only his second.

Түүнд бол дөнгөж хоёр дахь нь.

And I got this picture, and I thought,

Энэ зургийг хараад би

"This picture is going to live within his consciousness

"Тэр жаал энэ зургийг хэзээ ч мартахгүй.

for his entire life. He will forever have this photo

Гэрэл зургийн цомогт нь үүрд хадгалагдана"

in his family photo albums."

гэж бодогдсон.

So that photo, since that moment,

Үүнээс хойш эл зураг

is framed in front of me while I've worked on all of my books.

шинэ ном бичих болгонд нүдний өмнө байх болсон.

I have 10 picture books out.

Би 10 ном бүтээсэн.

"Punk Farm," "Baghead," "Ollie the Purple Elephant."

"Панк ферм", "Уутан толгойт", "Оли гэгч ягаан заан" гэх мэт.

I just finished the ninth book

Би "Тогооч хатагтай" хэмээх цуврал график романы

in the "Lunch Lady" series, which is a graphic novel series

ес дэх номоо саяхан дууссан.

about a lunch lady who fights crime.

Гэмт хэрэгтэй тэмцдэг тогооч эмэгтэйн тухай ном.

I'm expecting the release of a chapter book

Мөн "Нугасан хошуут цагдаагийн хэлтэс: Мэлхий гуагалсан нь"

called "Platypus Police Squad: The Frog Who Croaked."

гэдэг номоо гаргахаар бэлдэж байна.

And I travel the country visiting countless schools,

Би мөн олон сургуулиар орж

letting lots of kids know that they draw great cats.

хүүхдүүдэд ямар догь муур зурж байгааг нь хэлдэг.

And I meet Bagheads.

Би мөн Уутан толгойтуудтай уулздаг.

Lunch ladies treat me really well.

Сургуулийн тогооч надад сайн ханддаг.

And I got to see my name in lights

Нэр маань гэрэлт самбарт байгааг хардаг.

because kids put my name in lights.

Энэ чинь хүүхдүүдийн л ач шүү дээ.

Twice now, the "Lunch Lady" series has won

"Тогооч хатагтай" цуврал гурав дөрөвдүгээр

the Children's Choice Book of the Year in the third or fourth grade category,

ангийн хүүхдийн номын төрөлд Оны шилдгээр хоёр удаа тодорсон.

and those winners were displayed

Ялагч нар нь Таймс талбайн гэрэлт

on a jumbotron screen in Times Square.

самбарт залардаг юм л даа.

"Punk Farm" and "Lunch Lady" are in development to be movies,

"Панк ферм", "Тогооч хатагтай" хоёроор удахгүй кино хийнэ.

so I am a movie producer

Би киноны продюсер болчихсон.

and I really do think, thanks to that video camera

Есдүгээр ангид авсан видео камерын

I was given in ninth grade.

үр дүн одоо жинхэнэ гарч байна.

I've seen people have "Punk Farm" birthday parties,

Хүмүүс "Панк ферм" төрсөн өдрийн бялуу хийж,

people have dressed up as "Punk Farm" for Halloween,

Сүнсний баяраар "Панк ферм" шиг хувцаслаж,

a "Punk Farm" baby room,

яваандаа хүүхдэд жаахан тиймхэн

which makes me a little nervous for the child's well-being in the long term.

байж мэдэх "Панк ферм" хүүхдийн өрөө хийснийг ч харсан.

And I get the most amazing fan mail,

Шүтэн бишрэгч нараас янзтай захиа авдаг,

and I get the most amazing projects,

гайхалтай бүтээл ч олныг хүлээж авсан.

and the biggest moment for me came last Halloween.

Өнгөрсөн Сүнсний баяраар бүр ч янзын юм болсон.

The doorbell rang and it was a trick-or-treater

Хаалганы хонх дуугарч, үүдээ нээтэл

dressed as my character. It was so cool.

миний бүтээсэн дүр шиг хувцасласан хүүхэд зогсож байсан. Үнэхээр янзтай.

Now my grandparents are no longer living,

Өвөө эмээ маань тэнгэрт хальсан.

so to honor them, I started a scholarship at the Worcester Art Museum

Тэднийхээ дурсгалд зориулж Воркэстэрийн урлагийн музейд

for kids who are in difficult situations

хүнд нөхцөлд амьдардаг, эцэг эх нь хичээлийн төлбөр төлөх боломжгүй

but whose caretakers can't afford the classes.

хүүхдүүдэд тэтгэлэг олгох болсон.

And it displayed the work from my first 10 years of publishing,

Тэнд миний эхний 10 жилд хэвлүүлсэн бүтээлийг дэлгэсэн.

and you know who was there to celebrate? Mrs. Alisch.

Тэнд хэн ирсэн гэж санана? Хатагтай Элиш.

I said, "Mrs. Alisch, how are you?"

" Хатагтай Элиш, та сайн уу" гэхэд

And she responded with, "I'm here." (Laughter)

"Би энд ирчхээд байна" гэж билээ.

That's true. You are alive, and that's pretty good right now.

Тэгэлгүй яахав. Та эрүүл саруул, амьд мэнд байна шүү дээ.

So the biggest moment for me, though,

Гэхдээ хамгийн үнэтэй мөч гэвэл

my most important job now is I am a dad myself,

хамгийн чухал ажил гэвэл би аав болсон.

and I have two beautiful daughters,

Хоёр хөөрхөн охинтой болсон.

and my goal is to surround them by inspiration,

Тэднийгээ урам зоригоор тэтгэх нь миний зорилго.

by the books that are in every single room of our house

Гэрийнхээ өрөө болгод ном байлгаж,

to the murals I painted in their rooms

өрөөнийх нь ханан дээр зураг зурж,

to the moments for creativity where you find, in quiet times,

бүтээлч чадварыг нь хөгжүүлэх нам гүм орчныг бүрдүүлж,

by making faces on the patio

зам дээр инээмсэглэсэн царай зурж,

to letting her sit in the very desk

өнгөрсөн 20 жил суусан ширээн дээрээ

that I've sat in for the past 20 years.

охиноо суулгаж байна даа.

Thank you. (Applause)

Та бүхэнд баярлалаа. (Алга ташилт)