How flags unite (and divide) us | Michael Green

Transcriber: Joseph Geni Reviewer: Camille Martínez

Translator: Hiwa Foundation II Reviewer: Hiwa Foundation

In 1989,

ساڵی ١٩٨٩،

an artist by the name of Dread Scott,

هونەرمەندێک بەناوی درێد سکۆت،

who has also graced the TED stage,

کە سەکۆی تێدیشی شکۆمەند کرد،

created a piece of art in Chicago,

پارچەیەکی هونەری دروستکرد لە چیکاگۆ،

where he simply placed an American flag on the ground

کە زۆر بە سادەیی ئاڵایەکی ئەمریکای لەسەر زەوییەکە دانا و

and then invited you the viewer to go and stand on that flag

ئینجا ئێوەی بینەری بانگ ئەکرد بۆ ئەوەی بچن و لەسەر ئاڵاکە بۆستن و

and record how it felt in a journal.

لە جۆرناڵێکا هەستی ئێوەی تۆمار ئەکرد. و

And to me, one of the most powerful things written in that journal, in essence, says,

بۆ من، یەکێک لە بەهێزترین ئەو شتانەی لە جۆرناڵەکەیا نوسراوە، کرۆکەکەی ئەڵێت،

"Why are we so OK

بۆچی ئەوەنە ئاساییە بۆمان

with homeless people,

خەڵکی بێ ماڵ،

with human beings laying on the ground,

مرۆڤەکان لەسەر زەوی بکەون،

but not flags?"

بەڵام ئاڵاکان نابێت؟

And to some of you, this piece of art is quite disturbing.

بۆ هەندێک لە ئێوەش، ئەم پارچە هونەرە زۆر بێزارکەرە. و

And that's kind of the point of this talk --

ئەوەش بەجۆرێک مەبەستێکی ئەم وتارەیە --

not to upset you or to make you mad

بۆ ئەوە نییە بێزار یان توڕەتان بکات

but to prove to you that flags have an incredible power,

بەڵام بۆ ئەوەی بۆتان بسەلمێنم کە ئاڵاکان هێزێکی زۆریان هەیە، و

and that even if you think you don't care about flags, you do.

تەنانەت ئەگەر پێشتوابێت گرنگی بە ئاڵاکان نایەیت، گرنگیان پێ ئەیەیت.

You know you do.

ئەزانیت کە گرنگی پێئەیەیت.

Alright.

زۆرباشە.

By the end of it, I hope that you're inspired

هەتا کۆتاییەکەی، هیوادارم ئیلهامتان پێدرابێت

to go out and harness this power of flags and fight for a better world.

بڕۆن و هێزی ئەم ئاڵایانە بەکاربێنن و شەڕ بۆ جیهانێکی باشتر بکەن.

But before we get there,

بەڵام پێش ئەوەی بگەینە ئەوێ،

we're going to start on the opposite end of the spectrum.

پێویستە لە کۆتایی ئەوبەری شەبەنگەکەوە دەستپێبکەین. و

And before I show you the next stuff, I need to say that anything I show here

پێش ئەوەی شتی دواترتان پیشان بەم، پێویستە بڵێم هەر شتێک لێرە نیشانی ئەیەم

is not an endorsement,

نیشاندانی پشتیوانی نییە،

it's usually quite the opposite.

بەڵکو تەواو پێچەوانەکەیە.

But more than anything, what I want to do is create a space here

بەڵام لە هەموو شتێک زیاتر، ئەمەوێ لێرەیا بۆشاییەک دروست بکەم

where we can look at these flags, these designs,

کە تیایا سەیری ئەم ئاڵایانە بکەین، ئەم نەخشانە، و

and examine how they make us feel.

بزانین هەستێکی چۆنمان ئەیاتێ.

We're going to talk about our emotions.

باسی سۆزەکانی خۆمان ئەکەین.

Is that OK with everybody?

ئەوە ئاساییە بۆ هەمووتان؟

OK.

زۆرباشە.

Are you ready for your first flag?

ئامادەن بۆ ئاڵای یەکەمتان؟

Cool, we'll start with an easy one.

زۆرباشە، بە دانەیەکی ئاسان دەستپێئەکەین.

That was a joke. (Laughs)

ئەوە گاڵتەکردنێک بوو. (پێکەنین)

So, some of you may be a little bit uneasy sitting in a room with this.

کەواتە، هەندێک لە ئێوە لەوانەیە کەمێک نائارام بێت لە ژوورێکا لەگەڵ ئەمە.

I'm certainly feeling uneasy standing in front of it.

منیش هەست بە نائارامی ئەکەم بە وەستان لەبەردەمییا.

Some of you may be feeling a little bit of pride.

هەندێک لە ئێوە لەوانەیە هەست بە کەمێک شانازی بکەن. و

And that's understandable. This is Texas. This is not a rare sight, is it?

ئەشتوانین لەوە تێبگەین. ئەمە تێکساسە. ئەمە دیمەنێکی دەگمەن نییە، وانییە؟

But let's start with the facts.

بەڵام با بە ڕاستییەکان دەستپێبکەین.

So this is not the Confederate flag. OK?

کەواتە ئەمە ئاڵای یەکێتی ویلایەتەکانی باشور نییە. باشە؟

This is the battle flag of the Army of Northern Virginia

ئەمە ئاڵای شەڕکردنی سوپای ڤێرجینیای باکورە

led by General Robert E. Lee.

بە سەرکردایەتی ژەنەراڵ رۆبێرت لی.

So next time someone tells you that this is their heritage,

کەواتە ئەگەر جاری داهاتوو یەکێک پێی وتن ئەمە کەلەپوورییانە،

unless their family fought for that very specific militia,

مەگەر خێزانەکەی شەڕیان بۆ یەکەمین میلیشیای دیاریکراو کردبێت،

they're wrong, alright?

ئەوا هەڵەن، باشە؟

And you have a flag expert's permission to tell them so.

ڕێگەپێدانی پسپۆڕێکی ئاڵاکانیشتان هەیە بۆ ئەوەی ئەوە بکەن.

This flag rose into prominence during the mid-1950s and '60s

ئەم ئاڵایە زۆر برەوی زیای کرد لە ناوەڕاستی ١٩٥٠کان و ٦٠ەکان

as a response to the growing Civil Rights Movement.

وەک وەڵامێک بۆ جوڵە گەشەسەندووەکەی جوڵەی مافی شارستانی. و

And then of course today,

ئینجا بێگومان ئەمڕۆش،

it has come to represent the Confederacy to most of us.

لای ئێمە وایلێهاتووە نیشانەی یەکێتی ویلایەتەکانی باشور بێت.

But I shouldn't have to remind you what the Confederacy is.

بەڵام پێویست ناکات بیرتان بهێنمەوە یەکێتی ویلایەتەکانی باشوور چییە.

It was a rogue nation

ئەوە نەتەوە یاخییەکانن

that rose up against the United States,

کە وەستانەوە دژی ویلایەتە یەکگرتووەکان،

waged war on the US,

جەنگیان بەرپاکرد دژی ویلایەتە یەکگرتووەکان و

and at one point in time,

لە سەردەمێکدا،

this was one of the most un-American things you could have.

ئەمە یەکێک بوو لەو شتانەی لە هەموو شتێک زیاتر دژی ئەمریکایی بوون بێت.

But yet, this flag is protected

بەڵام هێشتا، ئەم ئاڵایە پارێزراوە

by the same laws that protect the United States flag

بە هەمان ئەو یاسایەی ئاڵای ویلایەتە یەکگرتووەکان ئەپارێزێت

in the states of Florida, Georgia,

لە ویلایەتەکانی فلۆریدا، جۆرجیا،

South Carolina, Mississippi and Louisiana.

کارۆلاینای باشور، میسیسیپی و لویزیانا.

But let's pick on Georgia for a second, shall we?

بەڵام با کەمێک بچینە سەر جۆرجیا، باشە؟

So in 1956,

ساڵی ١٩٥٦،

a few years after desegregation was mandated in public schools,

چەند ساڵێک دوای ئەوەی نەهێشتنی جیاکاری کرا بە مەرج لە خوێندنگە گشتییەکان،

Georgia changed their state flag to this.

جۆرجیا ئاڵاکەیان گۆڕی بۆ ئەمە.

I think everyone watching can agree

پێموابێت هەموو ئەوەی سەیر ئەکات ئەکرێت هاوڕا بن

that this was not meant to be a flag that every Georgian was proud to fly

کە ئەمە نەئەبوو ئاڵایەک بێت هەموو تاکێکی جۆرجیا شانازی بکات بە هەڵکردنی

outside of their home, was it?

لە دەرەوەی ماڵەکەی، وانییە؟

No.

نەخێر.

Just like all of the Confederate statues erected in the mid-1950s and '60s,

هەر وەک هەموو پەیکەرەکانی ویلایەتە یاخییەکان کە لە ناوەڕاستی ١٩٥٠کان و ٦٠ەکان دانران،

this was meant to be a symbol of who was in charge

ئەمە بۆ ئەوە بوو هێمایەک بێت بۆ ئەوەی کێ لە دەسەڵاتدایە و

and who was not.

کێش لە دەسەڵاتدا نییە.

This remained the flag of Georgia

ئەمە وەک ئاڵای جۆرجیا مایەوە

until the year 2001,

هەتا ساڵی ٢٠٠١، و

and in that year, they changed their flag

ئەو ساڵە، ئاڵاکەیان گۆڕی

to this.

بۆ ئەمە.

Now, as a flag expert, I can tell you: this is officially ugly.

ئێستا، وەک پسپۆڕێکی ئاڵا، ئەتوانم پێتان بڵێم: ئەمە زۆر ناشرینە.

OK? It's OK to laugh at this flag.

باشە؟ کێشە نییە بەم ئاڵایە پێبکەنیت.

It's ugly, and because it's so ugly,

ناشرینە، و لەبەر ئەوەی کە زۆر ناشرینە،

that's one of the reasons they changed it just two years later.

ئەوەش یەکێکە لەو هۆکارانەی دوای دوو ساڵ گۆڕییان.

They had a referendum

ریفراندۆمێکیان کرد

where they got to choose between that thing

کە ئەیانتوانی هەلبژاردن بکەن لەنێوان ئەو شتە و

and then what is now the current flag of Georgia.

دواتریش ئەوەی کە ئێستا ئاڵای جۆرجیایە.

Now some of you might be wondering,

ئێستا لەوانەیە هەندێکتان بپرسن،

"Wait a second, Michael --

"کەمێک بۆستە، مایکڵ --

if that before wasn't the Confederate flag,

ئەگەر ئەوەی پێشتر ئاڵای یەکێتی ویلایەتەکانی باشور نەبوبێت،

what was the Confederate flag?"

ئەی چی ئاڵاکەیان بووە؟

Georgia flies the first flag of the Confederate States of America

جۆرجیا یەکەمین ئاڵای یەکێتی ویلایەتەکانی باشوری ئەمریکا هەڵ ئەکات

to this day.

هەتا ئەم ڕۆژەش.

They just slapped their state seal on it.

تەنیا مۆری ویلایەتەکەی خۆیان لێیاوە.

Well, let's go back to our emotions for a second.

زۆرباشە با کەمێک بگەڕێینەوە سەر سۆزی خۆمان.

That didn't punch you in the gut as much as the other one did, did it?

ئەوە هێندەی ئەوەی تریان بێتاقەتی نەکردن، وانییە؟

Right?

ڕاستە؟

And that's why I love flags.

لەبەر ئەوەش ئاڵاکانم خۆش ئەوێت.

They are the simplest pieces of design,

سادەترین پارچەی نەخشێنراون،

usually just two or three colors,

تەنیا دوو یان سێ ڕەنگ،

just some bars or stripes.

هەندێک خەت یان شریت.

But yet, they can invoke the deepest emotions within us.

بەڵام هێشتا، ئەتوانن قوڵترین سۆز بهەژێنن لەناخمانا.

They'll make us swell with pride

ئەکرێت وامان لێبکەن لە شانازیا نوقم بین

or burn with hatred.

یان بە ڕقەوە بسووتێین.

We will die for a flag

ئامادەین بۆ ئاڵایەک بمرین

or even kill for one.

یان تەنانەت خەڵکیش بکوژین لەسەری.

One of my favorite designers, his name is Wally Olins,

یەکێک لە دیزاینەرەکانی بەدڵمە ناوی والی ئۆلینسە،

they call him the father of nation branding,

پێی ئەڵێن باوکی بەبراندکردنی نەتەوەکان، و

and he's quoted as saying

لە وتەیەکی بەناوبانگیدا ئەڵێت کە

that "Everyone wants to belong,

"هەمووان ئەیانەوێت سەر بە شوێنێک بن و

and then they want to display symbols of belonging."

ئینجا ئەشیانەوێت هێمای ئەوە نیشان بەن."

And it's crazy that these pieces of cloth that are just sewn together or dyed

شتێکی شێتانەشە کە ئەم پارچە کوتاڵانەی کە پێکەوە دوراون یان ڕەنگ کراون

come to be such a sacred item,

ئەبن بە کاڵای هێندە پیرۆز، و

and that's because they become parts of our identity.

ئەوەش لەبەر ئەوەیە کە ئەبن بە بەشێک لە ناسنامەمان.

They are powerful tools to unify

ئامرازی بەهێزن بۆ یەکخستن

but equally powerful tools to divide.

بەڵام بەهەمان شێوە بۆ دابەشکردنیش.

You ready for the next flag?

ئامادەن بۆ ئاڵای دواتر؟

Right.

باشە.

Take a moment.

ساتێک وەرگرن.

Really examine how you felt when this hit the screen.

سەیری ناخی خۆتان بکەنەوە هەستتان چۆنبوو کاتێک ئەمە هاتە سەر شاشەکە.

I'm going to change the slide pretty quickly

زۆر بەخێرایی سلایدەکە ئەگۆڕم

so you don't take pictures of me in front of this one.

بۆ ئەوەی وێنەم نەگرن لەبەردەمی ئەمەیان.

(Laughter)

(پێکەنین)

Alright?

باشە؟

So Germany after World War I,

ئەڵمانیا دوای جەنگی جیهانی یەکەم،

it was in a pretty bad state,

لە دۆخێکی زۆر خراپدا بوو، و

and a young Adolf Hitler had a lot of -- let's call them -- "ideas,"

ئەدۆڵف هیتلەری گەنج زۆر شتی هەبوو -- با پێی بڵێین -- "بیرۆکەی زۆر"

of how Germany got to where they'd gotten

کە چۆن ئەڵمانیا گەشتووە بەو خاڵە و

and how to get them out.

چۆن لەو دۆخە دەریبکەن.

He spent entire chapters in his book "Mein Kampf,"

چەندین بەشی کتێبەکەی "ماین کامفی"ی بۆ ئەوە تەرخانکردووە

which I don't recommend reading,

کە پێشنیاری خوێندنەوەی ناکەم بۆ کەس،

about how Germany lost World War I

کە چۆن ئەڵمانیا جەنگی جیهانی یەکەمی دۆڕاند

partially because the British had better graphic design

بەشێکی لەبەر ئەوەی بەریتانیا دیزاینی وێنەیی باشتریان هەبووە و

and better propaganda.

پڕووپاگەندەی باشتریشیان هەبووە.

So, as the Nazi Party rose,

کەواتە لەگەڵ سەرکەوتنی پارتی نازی بۆ دەسەڵات،

Hitler created one of the thickest brand guides I've ever seen.

هیتلەر یەکێک لە قورسترین ڕێبەرییەکانی بەرێوەبردنی پیشاندا.

It's thicker than most company brand guides today,

لە ڕێبەرییەکانی بەڕێوەبردنی زۆربەی کۆمپانیاکانی ئێستا قورسترە، و

and in it, he details titles and uniforms

لەناویدا، وردەکاری ناونیشانەکان و یەکپۆشییەکان و

and lots and lots of flags.

چەندین ئاڵای یاوە.

Hitler knew the power of flags.

هیتلەر ئەیزانی ئاڵاکان چەند بەهێزن.

He says in "Mein Kampf,"

لە کتێبی "ماین کامف"دا ئەڵێت،

"The new flag ... should prove effective as a large poster,

"ئاڵا نوێکە.... پێویستە کاریگەر بێت وەک پۆستەرێکی گەورە

[because] in hundreds of thousands of cases

چونکە بۆ سەدان هەزار کەس

a really striking emblem may be the first cause

درووشمێکی سەرسوڕهێنەر لەوانەیە یەکەم هۆکار بێت

of awakening interest in a movement."

بۆ بەگەڕخستنی خواست لەسەر جووڵەیەک."

He was an artist, after all.

هەرچۆنێک بێت هونەرمەند بووە.

He knew the power of visual identity and uniforms

زۆر باش ئەیزانی کە هێزی ناسنامەی بینایی و یەکپۆشی

could reignite the German identity.

ئەکرێت دووبارە ناسنامەی ئەڵمانی داگیرسێنێتەوە. و

And to millions of Germans, this was a welcome sign.

بۆ ملیۆنەها ئەڵمانی ئەمە نیشانەیەک بوو بەخێرهاتنی لێئەکرا.

But of course, this was also a mark of death to others.

بەڵام بێگومان، ئەمە نیشانەی مردنیش بوو بۆ کەسانی تر.

We don't often think of flags as weapons,

زۆربەی کات وەک چەک سەیری ئاڵاکان ناکەین،

but like the Confederate battle flag,

بەڵام وەک ئاڵای شەڕکردنی یەکێتی ویلایەتەکانی باشوور،

the Germans used their flag

ئەڵمانەکانیش ئاڵاکەیان بەکارهێنا

to make an out-group feel unwelcome

بۆ ئەوەی وا لەوانە بکەن کە سەر بەو بیروباوەڕە نەبوون نائارام بن و

and less than.

کەمتر لەوەش.

You see, when you create a flag, you immediately do two things:

کاتێک ئاڵایەک درووست ئەکەیت یەکسەر دوو شت ئەکەیت:

you create an in-group,

گرووپێک بیروباوەڕێک یەکیخستوون،

a group that's meant to be represented by the symbol,

گرووپێک کە دەبێت ئەو هێمایە ببێت بە ناسنامەیان،

but then, inevitably, you create an out-group.

بەڵام دەرئەنجام گرووپێکیش درووست ئەکەیت لە دەرەوەی ئەو بیروباوەڕە.

And usually, that's subtle.

زۆربەی کات بەوەش نازانرێت.

It's a byproduct.

بەرهەمی ناسەرەکییە.

It's usually not the intent.

زۆربەی کات مەبەستەکە نییە.

But the Germans were very clear as to who was represented by the swastika

بەڵام ئەڵمانییەکان زۆر ڕوون بوون کە هێمای سواستیکا مەبەست لێی کێیە و

and who was not.

مەبەست لێی کێ نییە.

In 1935, Jewish people were banned from flying German flags.

ساڵی ١٩٣٥، جولەکەکان لێیان قەدەغەکرا ئاڵای ئەڵمانیا هەڵکەن.

And in this way,

بەم شێوەیەش،

the Germans, maybe more than any other time in history,

ئەڵمانییەکان، لەوانەیە لە هەموو کاتێکی تری مێژوو زیاتر،

used the dual power of flags

هێزی دوو لایەنەی ئاڵایان بەکارهێنابێت

to unite but also to divide.

بۆ یەکخستن و لە هەمان کاتیشدا دابەشکردن.

Flags were used as identity weapons.

ئاڵاکان وەک چەکی ناسنامە بەکارهێنران. و

And now, in 2019, the Nazi flag is banned from being flown

ئێستا، ساڵی ٢٠١٩، ئاڵای نازی قەدەغەکراوە و نابێت

by anyone in Germany

هیچ کەس لە ئەڵمانیا هەڵیکات و

and anyone in Austria, in Hungary, in Russia and in Ukraine.

هیچ کەسیش لە نەمسا، هەنگاریا و ڕووسیا و ئۆکرانیا.

Think about that.

بیری لێکەنەوە.

It's a piece of cloth, but it's banned.

پارچەیەک قوماشە، بەڵام قەدەغەکراوە.

On its face, that sounds crazy.

ئەوە بە ڕووکەش، لە شێتانە ئەچێت.

But I don't think anyone in this room would disagree

بەڵام پێموانییە کەس لێرە بۆچوونێکی دژی ئەوە هەبێت

that it's probably good.

کە ئەوە شتێکی باشە.

Sounds a lot like a weapon.

زۆر لە چەکێک ئەچێت.

As a vexillologist,

وەک ئاڵاناسێک،

sometimes the most interesting thing about a flag

هەندێک جار سەرنجڕاکێشترین شت دەربارەی ئاڵایەک

is not so much its design,

زیاتر دەربارەی نەخشەکەی نییە،

but it's those laws around the flag.

بەڵکو یاساکانی چواردەوری ئاڵاکەیە.

For instance,

بۆ نموونە،

in India, to create an Indian flag,

لە هیندستان، پێویستە کاتێک ئاڵای هیندستان درووست ئەکەیت،

you must use a hand-spun cloth named "khadi."

کوتاڵێک بەکاربێنیت کە بە دەست چنراوە و پێی ئەوترێت "خادی."

If you make a flag out of anything else,

ئەگەر ئاڵا لە هەر شتێکی تر درووست بکەیت،

you could go to jail for up to three years.

ئەکرێت بۆ ماوەی سێ ساڵ بچیتە زیندانەوە.

It's crazy.

شێتانەیە.

Here in Texas,

لێرە لە تێکساس،

we've all heard

هەموو بیستوومانە

that the Texas flag is the only state flag that can fly at the same height

کە ئاڵای تێکساس تەنیا ئاڵای ویلایەتێکە ئەتوانێت بۆ هەمان بەرزی بەرزبکرێتەوە

as the US, flag, right?

وەک ئاڵای ئەمریکا، وانییە؟

Because we were a nation before we were a state.

چونکە پێش ئەوەی ویلایەت بین نەتەوە بووین.

Who here has heard that?

کێ لێرە ئەوەی بیستووە؟

Yeah.

بەڵێ.

Well, I'm here to tell you that is completely false. OK?

لێرەم هەتا پێتان بڵێم ئەوە بە تەواوەتی هەڵەیە. باشە؟

First of all, we were not the only state that was a nation before joining up.

پێش هەموو شتێک، یەکەمین ویلایەت نین کە پێشتر نەتەوەیەک بووبێتین. و

And secondly, all state flags can fly at the same height as the US flag

دووەمیش، ئاڵای هەموو ویلایەتێک ئەکرێت هێندەی ئاڵای ئەمریکا بەرز بکرێتەوە

according to the US flag code.

بەپێی یاسای ئاڵای ئەمریکا. و

And I don't have to ask you how you feel about this one, right?

پێویست ناکات لێتان بپرسم کە هەستتان چییە لەم بارەیەوە، باشە؟

Most of us grew up pledging allegiance to this every morning,

هەموومان گەورەبووین و هەموو بەیانییەک هەستاوین دڵسۆزیمان بۆ ئەمە دووپاتکردۆتەوە،

knowing we should never let it touch the ground, etc.

ئەمانزانی کە هەرگیز نابێت ڕێگە بەین بەر زەوی بکەوێت.

We take our flag code very seriously here in the United States.

زۆر بە گرنگییەوە ئەڕوانینە یاساکانی ئاڵا لە ویلایەتە یەکگرتووەکان.

You remember, recently some NFL players kneeling during the national anthem.

بیرتانە، بەم دواییە چەند یاریزانێکی خولی تۆپی پێی ئەمریکا لەکاتی سرودی نەتەوەیی چونە سەر ئەژنۆ.

It was a big controversy.

مشتومڕێکی زۆری بەدوای خۆیدا هێنا.

They were breaking the flag code.

ئەوان یاسای ئاڵایان پێشێل کرد.

It states during the national anthem,

ئەڵێت لەکاتی سروودی نەتەوەییدا،

stand at attention, hand at the heart, etc.

بەسەرنجەوە بووەستە، دەست بخەرە سەر دڵت، و هتد.

But what was fascinating to me as a vexillologist

بەڵام وەک ئاڵا ناسێک ئەوەی سەرنجڕاکێش بوو لەلام

is that I didn't see anyone getting upset

ئەوەبوو نەمبینی کەس تووڕەبێت

when something like this happens.

کاتێک شتێکی ئاوا ڕوویدا.

The flag code says, "The flag should never be carried flat or horizontally,

یاسای ئاڵا ئەڵێت، "ئاڵا هەرگیز نابێت بە تەختی یان ئاسۆیی بگوازرێتەوە،

but always aloft and free."

بەڵکو بەردەوام بە شەکاوەیی و بەرزی."

So sometimes during the exact same national anthem,

بۆیە لە کاتی هەمان سروودی نەتەوەییدا،

this was being done, and no one's upset.

ئەمەش کرا و کەس توڕە نەبوو.

Or this. This happens all the time.

یان ئەمە. ئەمە هەمووکات ڕووئەیات.

The flag code is clear:

یاسای ئاڵا ڕوونە:

"No part of the flag should ever be used as a costume or on an athletic uniform."

"هیچ بەشێکی ئاڵا نابێت وەک پۆشاک یان جلی وەرزشی بەکاربێت."

This is Texas A&M baseball,

ئەمە تیپی بەیسبۆڵی ئەی ئێمی تێکساسە

not to get them in trouble, but this happens all the time,

نامانەوێ تووشی کێشەیان بکەین، بەڵام ئەمە هەمووکات ڕووئەیات،

especially in November.

بەتایبەتی لە تشرینی دووەمدا.

I'm sure, I can almost guarantee when you leave here tonight,

من دڵنیام، گرنتیشتان ئەکەم کاتێک ئەمشەو لێرە ئەڕۆن،

you will see on the back of someone's car or truck

لە پشتی ئوتومبێل یان بارهەڵگری کەسێکدا

a black and white American flag with a blue stripe,

ئاڵایەکی ڕەش و سپی ئەمریکی ئەبینن بە شریتێکی شین،

a thin blue line, right?

هێڵێکی شینی باریکەوە، وانییە؟

Blue Lives Matter.

ژیانی شینەکان گرنگە.

That breaks the flag code in multiple ways.

ئەوە بە چەندین ڕێگا یاسای ئاڵا پێشێل ئەکات.

But all of these things are done with the best intent.

بەڵام هەموو ئەو شتانە بە هەمان مەبەست ئەکرێت.

No one's here to argue that.

کەس لێرە نییە بۆ مشتومڕکردن لەگەڵ ئەوە.

But of course they break a section of the flag code

بەڵام بێگومان بەشێکی ئەو یاسای ئاڵایە پێشێل ئەکەن

titled "Respect for the Flag,"

بەشی "ڕێز بۆ ئاڵاکە،"

so by putting this on your uniform,

کەواتە بە کردنی ئەمە بە جلە ڕەسمییەکەتەوە،

you are legally disrespecting the flag.

بەشێوەیەکی ڕەسمی بێڕێزی ئەکەیت بەرامبەر بە ئاڵاکە.

And what I find interesting

ئەوەشی سەرنجڕاکێشە بەلامەوە

is that those NFL players kneeling during the anthem

ئەوەیە کە ئەو یاریزانانەی لەکاتی سروودی نەتەوەیی کەوتنە سەر ئەژنۆ و

and the people who would put Blue Lives Matters stickers on their car

ئەو کەسانەی کە نیشانەی ژیانی شینەکان گرنگەیان کردووە بە ئوتومبێلەکانییانەوە

are both on the opposite end of a very big issue,

هەردوو لایان لە جەمسەری ئەوسەری پرسێکی زۆر گەورەدان

but they're both breaking the exact same law,

بەڵام هەردووکیان هەمان یاسا پێشێل ئەکەن،

a law that is 100 percent unenforceable.

یاسایەک کە لەسەدا سەد جەختی لەسەر نەکراوەتەوە.

In fact, it was Dread Scott's piece of art in 1989

ڕاستییەکەی، پارچە هونەرییەکەی ١٩٨٩ی درێد سکۆت بوو

that led the Supreme Court to rule that the flag code is just a guideline.

کە بووە هۆی ئەوەی دادگای باڵا فەرمان دەرکات کە یاسای ئاڵا تەنیا ڕێبەرییە.

You cannot be prosecuted for breaking the flag code.

دادگایی ناکرێیت لەسەر پێشێلکردنی یاسای ئاڵا.

You cannot be forced to be patriotic.

زۆرت لێناکرێت بۆ ئەوەی نیشتیمانپەروەر بیت.

So why, then, have all of these little laws around how we use our flag

کەواتە بۆچی ئەم هەموو یاسا بچووکانە هەبێت لەسەر بەکارهێنانی ئاڵاکەمان

if you can't enforce them?

ئەگەر نەتوانین بیانچەسپێنین؟

And that's because a nation

ئەویش لەبەر ئەوەی وڵات

is a fragile collective idea.

کۆکراوەیەکی ناسکی بیرۆکەیە.

It only exists in our minds.

تەنیا لە مێشکی خۆماندا بوونی هەیە.

Can I see this? Thank you.

ئەتوانم ئەمە ببینم؟ سوپاس.

Sometimes a flag is the only tangible symbol of that idea.

هەندێک جار ئاڵا تەنیا هێمای جەستەیی ئەو بیرۆکەیەیە.

Right? Our unity is sometimes only held together by literal threads.

وانییە؟ هەندێک جار یەکگرتووییمان تەنیا بە دەزووی بچووک بچووک پێکەوەبەستراوە.

And that's powerful.

ئەوەش بەهێزە.

The flag code is meant to preserve and protect that fragile idea,

یاسای ئاڵا بۆ ئەوەیە ئەو بیرۆکە ناسکە بپارێزێت و بیهێڵێتەوە،

while also protecting your right to break it.

لە هەمان کاتیشدا مافەکەت بۆ شکاندنی بپارێزێت. و

And that's what's special about the United States, right?

ئەوەش تایبەتە لە ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکادا، وانییە؟

And that's what's unique about our flag.

ئەوەش تایبەتە لە ئاڵاکەماندا.

Our flag is amazing.

ئاڵاکەمان سەرسوڕهێنەرە.

It has changed more than any other flag in the world.

لە هەر ئاڵایەکی تری جیهان زیاتر گۆڕاوە.

It's the flag code that says when a new state is created,

یاسایەکی هەیە ئەڵێت کاتێک ویلایەتێکی نوێ دروست ئەکرێت،

a star shall be added to the union of the flag,

پێویستە ئەستێرەیەک زیاد بکرێت بۆ یەکێتی ئاڵاکە، و

and such addition shall take place on the fourth day of July.

ئەو زیادکردنەش پێویستە لە ڕۆژی چواری تەمووزدا بکرێت.

Our flag is unique because it is meant to grow as we grow.

ئاڵاکەمان تایبەتە چونکە مەبەست لێی گەشەکردنێتی لەگەڵ گەشەکردنی خۆمان.

By design and by law,

بە دیزاین و بە یاساش،

it is meant to change with us.

مەبەست لێی گۆڕینێتی لەگەڵ گۆڕینی خۆمان.

It's a living symbol of our individuality,

هێمایەکی زیندووی کۆکراوەی خەسڵەتەکانمانە،

our diversity in the stars

فرەچەشنیمان لە ئەستێرەکان و

and our unity.

یەکگرتووییمان.

We have a gift in the United States to have a flag that is inclusive.

دیاری ئەوەمان هەیە لە ویلایەتە یەکگرتوەکان ئاڵایەکمان هەبێت هەمووی لەخۆ بگرێت.

If the Nazi flag was an identity weapon,

ئەگەر ئاڵای نازی چەکی ناسنامە بێت،

the United States flag, by design alone, stands in direct contrast.

ئاڵای ویلایەتە یەکگرتووەکان، تەنیا بە نەخشە، جیاواز لەو دەر ئەکەوێت. و

And I have to say, as a vexillologist in 2019,

ئەبێ بڵێم وەک ئاڵا ناسێک لە ساڵی ٢٠١٩،

using this flag

بەکارهێنانی ئەم ئاڵایە

as an identity weapon against anyone

وەک چەکی ناسنامە دژی هەرکەسێک

disrespects it far more than letting it touch the ground

بێڕێزی بەرامبەر ئەکات زۆر زیاتر لەوەی ڕێگەبدرێت بەر زەوی بکەوێت

or any one of the other little laws that we break every day.

یان هەر یەکێک لە یاسا بچووکەکانی تر کە ڕۆژانە پێشێلی ئەکەین.

Right?

وانییە؟

This flag is a symbol of our unity.

ئەم ئاڵایە هێمای یەکگرتووییمانە.

We should never use this as a weapon against someone else.

هەرگیز نابێت ئەمە وەک چەکێک بەکاربێنین دژی کەسی تر.

I resonate so deeply with the person who wrote in Dread Scott's journal,

زۆر بە قووڵی هاوڕام لەگەڵ ئەو کەسەی کە لە جۆرناڵی درێد سۆکتا نوسیوێتی،

"We should never value the symbol over the thing that it symbolizes.

"هەرگیز نابێت هێما بەرز بنرخێنین بەسەر ئەو شتەیا کە هێمایە بۆی.

We should never value a piece of cloth over a human life."

هەرگیز نابێت پارچەیەک کوتاڵ بەرز بنرخێنین بەسەر ژیانی مرۆڤێکەوە."

And if you're ever going to use a piece of cloth as a weapon,

ئەگەر بەنیازیشن پارچەیەک کوتاڵ بەکاربێنن وەک چەکێک،

you should never use this one,

هەرگیز نابێت ئەمە بەکاربێنن،

not when it has always had room for more stars.

بەتایبەتی کاتێک بەردەوام شوێنی هەبووە بۆ ئەستێرەی زیاتر.

Hopefully by now, you've felt the power of flags,

هیوادارم ئێستا، هەستتان بە هێزی ئاڵاکان کردبێت، و

and you can see what they can do.

ئەتوانن ببینن چییان پێئەکرێت.

So what if we harnessed that power,

کەواتە چی ئەبێت ئەگەر ئەو هێزە وەرگرین، و

and we used it to fight for something greater?

بەکاریبێنین بۆ شەڕکردن بۆ شتێکی مەزنتر؟

This is the flag of Earth,

ئەمە ئاڵای زەوییە،

designed by Oskar Pernefeldt of Sweden.

نەخشەکەی لەلایەن ئۆسکار پێرنیفێڵدی سویدییەوە دانراوە.

Just imagine with me for a second:

بۆ چرکەیەک بیهێننە بەرچاوتان لەگەڵم:

What if we celebrated our humanity

چی ئەبێت ئەگەر گرنگی بە مرۆڤبوونمان بەین

as much if not more

بەشێوەیەک زیاتر بێت

than we celebrate our nationalities?

لە گرنگیدانمان بە نەتەوایەتیمان؟

As we become a spacefaring civilization and we go off into the stars,

لەکاتێکدا ئەبین بە شارستانییەتێک کە ئەچێتە بۆشایی ئاسمان و سەر ئەستێرەکان،

what do our nations mean anyway

نەتەوەکانمان چی ئەگەیەنێت

when you're standing on the surface of Mars or any other planet?

کاتێک ئەچیتە سەر ڕووی مەریخ یان هەر هەسارەیەکی تر؟

And then of course, back here on Earth,

ئینجا بێگومان، لێرە لەسەر زەوی،

as our planet is facing a climate crisis,

کاتێک هەسارەکەمان دووچاری گۆڕانی کەشوهەوا ئەبێتەوە،

as our climate could be unlivable in our children or grandchildren's lifetime,

لەوانەیە کەشوهەوا لە تەمەنی مناڵەکانمان یان مناڵەکانی ئەواندا بۆ ژیان نەشێت،

I believe we need a strong symbol, a flag,

لەو باوەڕەیام هێمایەکی بەهێزمان بوێت، ئاڵایەک،

to unite us to fight,

بۆ ئەوەی یەکمان بخات بۆ شەڕکردن،

not just as nations,

نەک تەنیا وەک نەتەوەکان،

but as a species.

بەڵکو وەک بوونەوەرێک.

Thank you.

زۆر سوپاس

(Applause)

(چەپڵەلێدان)