How racism makes us sick | David R. Williams

331,297 views ・ 2017-05-02

TED


Խնդրում ենք կրկնակի սեղմել ստորև ներկայացված անգլերեն ենթագրերի վրա՝ տեսանյութը նվագարկելու համար:

Translator: Narine Davaryan Reviewer: Grigor Janikyan
00:12
An article in the Yale Alumni Magazine
0
12820
3120
Յեյլի շրջանավարտների ամսագրում մի հոդված
00:17
told the story of Clyde Murphy,
1
17060
2576
պատմում էր Քլայդ Մերֆիի մասին,
00:19
a black man who was a member of the Class of 1970.
2
19660
3880
որը 1970 թվականի աֆրոամերիկացի սևամորթ շրջանավարտներից էր:
00:24
Clyde was a success story.
3
24780
2040
Դա մի հաջողակի պատմություն էր:
00:28
After Yale and a law degree from Columbia,
4
28140
3000
Ավարտելով Յեյլը և Կոլումբիայի իրավաբանական ֆակուլտետը,
00:31
Clyde spent the next 30 years
5
31980
2216
Քլայդը հաջորդ 30 տարիների ընթացքում
00:34
as one of America's top civil rights lawyers.
6
34220
3160
Ամերիկայի լավագույն քաղաքացիական իրավունքի փաստաբաններից էր:
00:38
He was also a great husband and father.
7
38100
2680
Նա լավ ամուսին ու հայր էր:
00:41
But despite his success,
8
41900
2736
Սակայն, չնայած իր հաջողություններին
00:44
personally and professionally,
9
44660
2320
անձնական և մասնագիտական ոլորտներում,
00:47
Clyde's story had a sad ending.
10
47900
2280
Քլայդի պատմությունը տխուր ավարտ ունեցավ:
00:51
In 2010,
11
51260
1200
2010 թվականին,
00:53
at the age of 62,
12
53540
1760
62 տարեկան հասակում
00:56
Clyde died from a blood clot in his lung.
13
56460
3000
Քլայդը մահացավ թոքերում արյան կուտակումից:
01:01
Clyde's experience was not unique.
14
61940
3800
Նրա պատմությունը միակը չէր:
01:06
Many of his black classmates from Yale
15
66540
2856
Յեյլի նրա սևամորթ դասընկերներից շատերը
01:09
also died young.
16
69420
1480
ևս մահացան երիտասարդ տարիքում:
01:11
In fact, the magazine article indicated
17
71900
3360
Իրականում, հոդվածում նշվում է,
01:16
that 41 years after graduation from Yale,
18
76139
3697
որ Յեյլն ավարտելուց 41 տարի անց
01:19
the black members of the Class of 1970
19
79860
3176
1970 թվականի սևամորթ շրջանավարտների
01:23
had a death rate that was three times higher
20
83060
3256
մահացությունը երեք անգամ ավելի բարձր էր,
01:26
than that of the average class member.
21
86340
2440
քան մնացածներինը:
01:30
It's stunning.
22
90500
1200
Ցնցող է:
01:33
America has recently awakened
23
93060
2520
Ամերիկան վերջերս զգոն է դարձել՝
01:36
to a steady drumbeat
24
96500
2176
որպես արդյունք բազմաթիվ բողոքների՝
01:38
of unarmed black men being shot by the police.
25
98700
3760
ոստիկանության անզեն սևամորթների վրա կրակ արձակելու դեմ:
01:43
What is even a bigger story
26
103780
3200
Մեկ այլ մեծ խնդիրը կայանում է նրանում,
01:48
is that every seven minutes,
27
108380
3096
որ ամեն յոթ րոպե
01:51
a black person dies prematurely in the United States.
28
111500
4000
մեկ սևամորթ է վաղաժամ մահանում Միացյալ Նահանգներում:
01:56
That is over 200 black people
29
116260
3816
Սա նշանակում է, որ 200-ից ավելի սևամորթ է
02:00
die every single day
30
120100
2136
մահանում ամեն օր,
02:02
who would not die if the health of blacks and whites were equal.
31
122260
4800
նրանք, ովքեր չէին մահանա, եթե առողջապես հավասար լինեին սպիտակամորթներին:
02:10
For the last 25 years,
32
130060
1680
Վերջին 25 տարիների ընթացքում
02:12
I have been on a mission
33
132740
1936
ես իմ առաքելությունն եմ համարում
02:14
to understand why does race
34
134700
2776
հասկանալ, թե ինչու մաշկի գույնը
02:17
matter so profoundly for health.
35
137500
2560
այդքան մեծ կարևորություն ունի առողջ լինելու հարցում:
02:21
When I started my career,
36
141579
1777
Իմ կարիերայի ամենասկզբում
02:23
many believed that it was simply about racial differences
37
143380
4376
կարծիք կար, որ ամենի պատճառը ռասայական տարբերությունը,
02:27
in income and education.
38
147780
1760
եկամտի չափն ու կրթությունն է:
02:30
I discovered that while economic status matters for health,
39
150300
4840
Ես հայտնաբերեցի, որ տնտեսական կարգավիճակը կարևոր է առողջության համար,
02:36
there is more to the story.
40
156020
1896
և սա դեռ սկիզբն է:
02:37
So for example, if we look at life expectancy at age 25,
41
157940
4920
Օրինակ, եթե մենք նայենք կյանքի սպասելի տևողությանը 25 տարեկան հասակում,
02:43
at age 25 there's a five-year gap between blacks and whites.
42
163780
5096
այդ տարիքում 5 տարվա տարբերություն կա սևամորթների և սպիտակամորթների մեջ:
02:48
And the gap by education for both whites and blacks
43
168900
3936
Այդ տարբերությունը կրթության ոլորտում սևերի և սպիտակների միջև
02:52
is even larger than the racial gap.
44
172860
3120
ավելի մեծ է, քան՝ ռասայական:
02:56
At the same time, at every level of education,
45
176780
4616
Միևնույն ժամանակ, կրթության ամեն աստիճանում
03:01
whites live longer than blacks.
46
181420
2240
սպիտակամորթները սևամորթներից երկար են ապրում:
03:04
So whites who are high school dropouts
47
184380
2296
Այսպիսով, դպրոցն ավարտած սպիտակ երիտասարդները
03:06
live 3.4 years longer than their black counterparts,
48
186700
3696
ապրում են իրենց սևամորթ հասակակիցներից 3.4 տարով ավելի:
03:10
and the gap is even larger
49
190420
2896
Այս տարբերությունն ավելի մեծ է
03:13
among college graduates.
50
193340
1640
քոլեջն ավարտողների պարագայում:
03:16
Most surprising of all,
51
196020
3016
Ամենազարմանալին այն է, որ
03:19
whites who have graduated from high school
52
199060
3376
ավագ դպրոցն ավարտած սպիտակ երիտասարդները
03:22
live longer than blacks with a college degree
53
202460
3696
ավելի երկար են ապրում, քան այն սևամորթները, որոնք քոլեջ են ավարտել
03:26
or more education.
54
206180
1240
կամ համալսարան:
03:28
So why does race matter so profoundly for health?
55
208420
3896
Այսպիսով, ինչու՞ մաշկի գույնն այդքան կարևոր է առողջության համար:
03:32
What else is it beyond education and income
56
212340
4040
Եկամտից ու կրթությունից բացի, էլ ի՞նչն է,
03:37
that might matter?
57
217220
1240
որ նշանակություն ունի:
03:39
In the early 1990s,
58
219860
1600
Վաղ իննսունականներին
03:42
I was asked to review a new book
59
222340
2160
ինձ խնդրեցին վերանայել մի գիրք
03:45
on the health of black America.
60
225420
1880
սև ամերիկացիների առողջության մասին:
03:48
I was struck that almost every single one
61
228020
3096
Ինձ ապշեցրեց այն, որ գրքի 25 գլուխներից
03:51
of its 25 chapters
62
231140
2256
յուրաքանչյուրում
03:53
said that racism
63
233420
1776
ասվում էր, թե ռասիզմն է
03:55
was a factor that was hurting the health of blacks.
64
235220
3040
սևամորթների առողջությանը վնասող հիմնական գործոնը:
03:59
All of these researchers
65
239180
1720
Այդ հետազոտությունները հայտարարում էին, որ
04:01
were stating that racism was a factor adversely impacting blacks,
66
241940
4760
սևամորթների վրա բացասական ազդեցություն ունեցող գործոնը ռասիզմն է,
04:07
but they provided no evidence.
67
247900
1560
բայց փաստեր չէին ներկայացնում:
04:10
For me, that was not good enough.
68
250380
2160
Իմ կարծիքով դա ճիշտ չէր:
04:13
A few months later,
69
253780
1656
Ամիսներ անց
04:15
I was speaking at a conference in Washington, DC,
70
255460
2936
Վաշինգտոնում (ԿՇ), մի կոնֆերանսում ելույթ ունենալիս,
04:18
and I said that one of the priorities for research
71
258420
3176
ես ասացի, թե հետազոտության առաջնահերթ նպատակներից է
04:21
was to document the ways in which racism affected health.
72
261620
3720
արձանագրել, թե ինչպե՞ս է ռասիզմը ազդում առողջության վրա:
04:26
A white gentleman stood in the audience
73
266700
2536
Մի սպիտակ տղամարդ լսարանից ոտքի ելավ
04:29
and said that while he agreed with me that racism was important,
74
269260
3320
և ասաց, թե, մինչդեռ ռասիզմը կարևոր փաստ է,
04:34
we could never measure racism.
75
274060
1480
այն երբեք չենք կարող չափել:
04:36
"We measure self-esteem," I said.
76
276700
2000
"Ինքնագնահատականն ենք չափում", - ասացի ես:
04:40
"There's no reason
77
280020
1416
"Բայց ի՞նչ պատճառներ ունենք
04:41
why we can't measure racism if we put our minds to it."
78
281460
3000
ռասիզմը չչափելու համար, եթե մտքներիս տեղ լինի"
04:45
And so I put my mind to it
79
285540
2496
Եվ ես մտադրվեցի դա անել
04:48
and developed three scales.
80
288060
1520
ու մշակեցի երեք ցուցանիշ:
04:50
The first one captured major experiences of discrimination,
81
290260
3976
Առաջինը վերաբերվում էր խտրականությանը.
04:54
like being unfairly fired or being unfairly stopped by the police.
82
294260
4256
օրինակ՝ աշխատանքից անարդար հեռացնելը կամ անհիմն կանգնեցնելը ոստիկանության կողմից:
04:58
But discrimination also occurs in more minor and subtle experiences,
83
298540
5296
Բայց խտրականությանը հանդիպում ենք նաև այլ աննշան դեպքերում,
05:03
and so my second scale, called the Everyday Discrimination Scale,
84
303860
3080
այսպես, երկրորդ ցուցանիշն է "Առօրյայի խտրականության ցուցանիշը"
05:07
captures nine items
85
307820
1736
այն ներառում է ինը տեսակի միջադեպ.
05:09
that captures experiences
86
309580
1336
օրինակ՝
05:10
like you're treated with less courtesy than others,
87
310940
3296
ձեզ պակաս հարգանքով են վերաբերվում, քան մյուսներին,
05:14
you receive poorer service than others in restaurants or stores,
88
314260
3576
ռեստորանում, խանութում, ուրիշների համեմատ, ձեզ ավելի վատ են սպասարկում,
05:17
or people act as if they're afraid of you.
89
317860
2240
կամ մարդիկ կարծես թե վախով են ձեզ վերաբերվում:
05:21
This scale captures
90
321060
2816
Այս ցուցանիշը ընդգրկում է այն ամենը,
05:23
ways in which the dignity and the respect
91
323900
3576
ինչի պատճառով հասարակության կողմից չգնահատված մարդկանց
05:27
of people who society does not value
92
327500
2936
արժանապատվությունն ու հարգանքը
05:30
is chipped away on a daily basis.
93
330460
2360
օրեցօր պատառ-պատառ ցնդում է:
05:33
Research has found
94
333780
1480
Հետազոտությունը ցույց է տալիս,
05:37
that higher levels of discrimination
95
337260
2856
որ վերին աստիճանի խտրականությունները
05:40
are associated with an elevated risk of a broad range of diseases
96
340140
5536
ամենատարբեր հիվանդություններ ստանալու ավելի բարձր ռիսկի հետ են կապված.
05:45
from blood pressure to abdominal obesity
97
345700
3256
արյան ճնշումից մինչև գիրություն,
05:48
to breast cancer to heart disease
98
348980
2656
կրծքի քաղցկեղ, սրտանոթային հիվանդություններ,
05:51
and even premature mortality.
99
351660
2560
և նույնիսկ վաղաժամ մահ:
05:55
Strikingly, some of the effects are observed at a very young age.
100
355340
5096
Հետաքրքիր է, որ որոշ հետևանքներ ի հայտ են գալիս շատ վաղ տարիքում:
06:00
For example, a study of black teens
101
360460
4120
Օրինակ՝. սևամորթ դեռահասների շրջանակներում կատարված ուսումնասիրություննեը
06:05
found that those who reported higher levels of discrimination as teenagers
102
365940
5440
ցույց տվեցին, որ նրանց մոտ, ովքեր հաճախ են խտրականության զոհ դարձել,
06:12
had higher levels of stress hormones,
103
372940
2680
շատ ավելի բարձր են սթրեսի հորմոնները,
06:17
of blood pressure
104
377340
1936
արյան ճնշումը,
06:19
and of weight at age 20.
105
379300
2720
և քաշը 20 տարեկանում:
06:24
However,
106
384260
1200
Սակայն
06:27
the stress of discrimination
107
387740
2536
խտրականության պատճառով առաջացած սթրեսը
06:30
is only one aspect.
108
390300
1936
խնդրի միայն մի կողմն է:
06:32
Discrimination and racism
109
392260
2496
Ռասիզմն ու խտրականությունը
06:34
also matters in other profound ways for health.
110
394780
4296
առողջությանը վերաբերվող այլ ոլորտներում էլ ազդեցություն ունեն:
06:39
For example, there's discrimination in medical care.
111
399100
3080
Օրինակ՝. բժշկության ոլորտում գոյություն ունի խտրականություն:
06:42
In 1999, the National Academy of Medicine
112
402900
4296
1999 թ. Բժշկության Ազգային Ակադեմիան
06:47
asked me to serve on a committee
113
407220
1936
ինձ հրավիրեց մասնակցելու հանձնաժողովում,
06:49
that found, concluded based on the scientific evidence,
114
409180
5056
որը, հենվելով գիտականորեն ապացուցված փաստերի վրա, եզրակացրեց,
06:54
that blacks and other minorities
115
414260
2496
թե սևերն ու այլ ազգային փոքրամասնությունները
06:56
receive poorer quality care than whites.
116
416780
2880
պակաս որակյալ խնամք են ստանում, քան սպիտակները:
07:00
This was true for all kinds of medical treatment,
117
420300
3856
Սա վերաբերվում էր բոլոր տեսակի բժշկական ծառայություններին՝
07:04
from the most simple
118
424180
1360
ամենահասարակ ու պարզից՝
07:06
to the most technologically sophisticated.
119
426540
2840
մինչև տեխնոլոգիապես բարդ բուժումը:
07:10
One explanation for this pattern
120
430620
3016
Սա մի կողմից բացատրվում է
07:13
was a phenomenon that's called "implicit bias"
121
433660
3936
այսպես կոչված "թաքնված կողմնապահության"
07:17
or "unconscious discrimination."
122
437620
2296
կամ "անգիտակից խտրականության" երևույթով:
07:19
Research for decades by social psychologists
123
439940
2816
Հոգեբանների տասնամյակներով կատարած հետազոտությունները
07:22
indicates that if you hold a negative stereotype
124
442780
3496
ցույց են տալիս, որ եթե մենք երկար ժամանակ ենթագիտակցորեն
07:26
about a group in your subconscious mind
125
446300
3056
բացասական կարծրատիպեր ենք տածում սոցիալական որևէ խմբի հանդեպ,
07:29
and you meet someone from that group,
126
449380
2696
այդ խմբի անդամի հանդիպելիս՝
07:32
you will discriminate against that person.
127
452100
2296
նրա հանդեպ խրտրականորեն ենք տրամադրվում:
07:34
You will treat them differently.
128
454420
1656
Մենք նրան այլ ձև ենք վերաբերվում:
07:36
It's an unconscious process. It's an automatic process.
129
456100
4616
Դա անգիտակից ու ավտոմատ գործողություն է:
07:40
It is a subtle process, but it's normal
130
460740
3176
Սա աննշան, բայց նորմալ գործողություն է,
07:43
and it occurs even among the most well-intentioned individuals.
131
463940
5880
որը տեղի է ունենում է նույնիսկ ամենադրական տրոմադրվածություն ունեցող մարդկանց մոտ:
07:51
But the deeper that I delved
132
471100
3016
Սակայն, որքան ավելի շատ եմ մտածում
07:54
into the health impact of racism,
133
474140
2160
առողջության վրա ռասիզմի ազդեցության մասին,
07:57
the more insidious the effects became.
134
477180
2720
այնքան ավելի խորն է այն թվում:
08:00
There is institutional discrimination,
135
480980
2440
Գոյություն ունի ինստիտուցիոնալ խտրականություն,
08:04
which refers to discrimination
136
484420
2816
որը վերաբերվում է
08:07
that exists in the processes of social institutions.
137
487260
4000
հասարակական հաստատություններում հանդիպող դեպքերին:
08:12
Residential segregation by race,
138
492220
2336
Բնակելի տարածքների ռասայական մեկուսացումը,
08:14
which has led to blacks and whites living in very different neighborhood contexts,
139
494580
4976
որի պատճառով սպիտակներն ու սևերը տարբեր թաղամասներում են բնակվում ,
08:19
is a classic example of institutional racism.
140
499580
3560
ինստիտուցիոնալ ռասիզմի վառ օրինակ է:
08:24
One of America's best-kept secrets
141
504940
3936
Ամերիկայի մեծ գաղտնիքներից մեկն այն է,
08:28
is how residential segregation
142
508900
2176
որ հենց ռասայական մեկուսացումն է
08:31
is the secret source
143
511100
2336
հանդիսանում ռասայական անհավասարության
08:33
that creates racial inequality in the United States.
144
513460
3720
թաքնված պատճառը Միացյալ Նահանգներում:
08:38
In America, where you live
145
518620
2936
Ամերիկայում, նրանով, թե որտեղ ես ապրում,
08:41
determines your access to opportunities
146
521580
3135
որոշվում է, թե ինչպիսի հնարավորություներ կունենաս
08:44
in education, in employment,
147
524739
3297
սովորելու, աշխատելու համար,
08:48
in housing and even in access to medical care.
148
528060
4040
ինչպիսի պայմաններում կապրես և նույնիսկ ինչ որակի բժշկական օգնություն կստանաս:
08:53
One study of the 171 largest cities in the United States
149
533460
6416
Միացյալ Նահանգների 171 ամենամեծ քաղաքների ուսումնասիրությունը եզրակացրեց,
08:59
concluded that there is not even one city
150
539900
3296
որ չկա նույնիսկ մեկ քաղաք, որտեղ
09:03
where whites live under equal conditions to blacks,
151
543220
3336
սևերն ու սպիտակները նույն պայմաններում են ապրում,
09:06
and that the worst urban contexts in which whites reside
152
546580
3936
և սպիտակներով բնակեցված ամենավատ թաղամասները նույնիսկ
09:10
is considerably better than the average context of black communities.
153
550540
4640
սևամորթների թաղամասներից զգալիորեն ավելի լավ վիճակում են:
09:15
Another study found
154
555740
1696
Մեկ այլ ուսումնասիրություն
09:17
that if you could eliminate statistically
155
557460
3016
ցույց տվեց, որ եթե մենք կարողանայինք վերացնել
09:20
residential segregation,
156
560500
1656
մեկուսացումների տոկոսը,
09:22
you would completely erase black-white differences in income,
157
562180
4136
մեկընդմիշտ կվերանար սև-սպիտակ տարբերությունը եկամուտի,
09:26
education and unemployment,
158
566340
2496
ուսման և գործազրկության ոլորտներում,
09:28
and reduce black-white differences in single motherhood
159
568860
3296
երկու երրորդով կնվազեր միայնակ մայրերին աջակցման հետ կապված
09:32
by two thirds,
160
572180
1216
ռասայական տարբերությունը՝
09:33
all of that driven by segregation.
161
573420
2360
պայմանավորված մեկուսացման երևույթով:
09:36
I have also learned
162
576780
2056
Ես հասկացա նաև,
09:38
how the negative stereotypes
163
578860
2776
թե ինչպես են բացասական նախապաշարմունքները,
09:41
and images of blacks in our culture
164
581660
2976
և մեր մշակույթում սևերի մասին գոյություն ունեցող կարծիքը,
09:44
literally create and sustain
165
584660
3016
բառիս բուն իմաստով ստեղծում և սնում
09:47
both institutional and individual discrimination.
166
587700
3440
ինստիտուցիոնալ և անհատական խտրականությունը:
09:52
A group of researchers have put together a database
167
592460
2960
Հետազոտողների մի խումբ հավաքել և ստեղծել է տվյալների մի բազա՝
09:56
that contains the books,
168
596300
2216
բաղկացած այն գրքերից,
09:58
magazines and articles
169
598540
3016
ամսագրերից ու հոդվածներից,
10:01
that an average college-educated American would read over their lifetime.
170
601580
4696
որոնք սովորական կրթված ամերիկացին կակարդար իր ողջ կյանքի ընթացքում:
10:06
It allows us to look within this database
171
606300
2816
Այս բազան թույլ է տալիս մեզ տեսնել,
10:09
and see how Americans have seen words paired together
172
609140
5336
թե ինչպես են ամերիկացիները հասկանում բառակապակցությունները՝
10:14
as they grow up in their society.
173
614500
2496
այսպիսի հասարակության մեջ մեծանալով:
10:17
So when the word "black" appears in American culture,
174
617020
3976
Այսպես, երբ հանդիպում ենք "սև" բառը,
10:21
what co-occurs with it?
175
621020
2056
ո՞ր բառերն են ավելի շուտ գալիս մեր մտքին:
10:23
"Poor,"
176
623100
1416
"Աղքատ",
10:24
"violent,"
177
624540
1216
"դաժան",
10:25
"religious,"
178
625780
1336
"կրոնասեր",
10:27
"lazy,"
179
627140
1216
"ծույլ",
10:28
"cheerful,"
180
628380
1216
"կենսուրախ"
10:29
"dangerous."
181
629620
1736
"վտանգավոր":
10:31
When "white" occurs,
182
631380
1496
Մինչդեռ, երբ լսում ենք "սպիտակ"
10:32
the frequently co-occurring words
183
632900
2256
հաճախ մտքներիս են գալիս
10:35
are "wealthy,"
184
635180
1336
"հարուստ",
10:36
"progressive,"
185
636540
1256
"առաջադեմ",
10:37
"conventional,"
186
637820
1200
"ավանդական"
10:39
"stubborn,"
187
639940
1216
"հաստատակամ"
10:41
"successful,"
188
641180
1216
"հաջողակ"
10:42
"educated."
189
642420
1280
"կիրթ" բառերը:
10:44
So when a police officer
190
644100
3296
Եվ երբ մի ոստիկան
10:47
overreacts when he sees an unarmed black male
191
647420
4280
վատ վերաբերմունք է ցուցաբերում անզեն սևամորթի նկատմամբ,
10:53
and perceives him to be violent and dangerous,
192
653060
4696
որն իր տեսակետից դաժան ու վտանգավոր է,
10:57
we are not necessarily dealing with an inherently bad cop.
193
657780
4560
պարտադիր չէ, որ նա ի սկզբանե վատ ոստիկան է:
11:03
We may be simply viewing
194
663100
2536
Հնարավոր է մեր առջև
11:05
a normal American
195
665660
2016
մի շարքային ամերիկացի է,
11:07
who is reflecting what he has been exposed to
196
667700
3776
և նա արտացոլում է մի վերաբերմունք, որին սովոր է և ականատես,
11:11
as a result of being raised
197
671500
2416
քանզի մեծացել և կրթվել է
11:13
in this society.
198
673940
1240
արդի հասարակության մեջ:
11:15
From my own experience,
199
675900
2320
Սեփական փորձից ելնելով,
11:19
I believe that your race
200
679660
2616
հավատում եմ, որ մեր մաշկի գույնը
11:22
does not have to be a determinant of your destiny.
201
682300
3000
մեր ճակատագիրը որոշող գործոնը չպիտի լինի:
11:26
I migrated to the United States
202
686540
2536
Ես գաղթել եմ Միացյալ Նահանգներ
11:29
from the Caribbean island of Saint Lucia
203
689100
2080
Կարիբյան ծովի Սուրբ Լուսիա կղզուց
11:32
in the late 1970s
204
692260
1640
1970-ականների վերջին՝
11:34
in pursuit of higher education,
205
694660
1840
բարձրագույն կրթություն ստանալու,
11:37
and in the last 40 years,
206
697820
2376
և վերջին 40 տարիների ընթացքում
11:40
I have done well.
207
700220
1200
հաջողության եմ հասել:
11:42
I have had a supportive family,
208
702100
2616
Ունեմ ընտանիք, որն ինձ աջակցում է,
11:44
I have worked hard,
209
704740
1280
շատ եմ աշխատել
11:47
I have done well.
210
707060
1200
և հաջողության եմ հասել:
11:48
But it took more for me to be successful.
211
708940
2680
Բայց հաջողության հասնելն ինձնից ավելի շատ ջանք պահանջեց:
11:52
I received a minority fellowship from the University of Michigan.
212
712420
4120
Փոքրամասնությունների կրթաթոշակ ստացա Միչիգանի համալսարանում:
11:57
Yes. I am an affirmative action baby.
213
717260
4240
Այո, ես դրական մտածելակերպ ունեմ:
12:02
Without affirmative action,
214
722380
2776
Առանց դրա
12:05
I would not be here.
215
725180
1680
ես այստեղ չէի լինի այսօր:
12:08
But in the last 40 years,
216
728820
2536
Սակայն վերջին 40 տարիների ընթացքում,
12:11
black America has been less successful than I have.
217
731380
3760
սևամորթ ամերիկացիները հազիվ թե ինձ պես հաջողակ են եղել:
12:16
In 1978, black households in the United States
218
736540
5296
1978 թ. Միացյալ Նահանգների սևամորթ ընտանիքը
12:21
earned 59 cents for every dollar of income whites earned.
219
741860
4120
վաստակում էր 59 ցենտ սպիտակամորթ ընտանիքի եկամտի ամեն մի դոլարի համեմատ:
12:26
In 2015,
220
746860
2256
2015 թ. նույնպես
12:29
black families still earn 59 cents
221
749140
4856
սևամորթ ընտանիքը վաստակում է 59 ցենտ
12:34
for every dollar of income that white families receive,
222
754020
3816
սպիտակ ընտանիքի եկամուտի մեկ դոլարի համեմատ:
12:37
and the racial gaps in wealth are even more stunning.
223
757860
3600
Եւ ռասայական տարբերությունը բարեկեցության առումով ցնցող է:
12:42
For every dollar of wealth that whites have,
224
762420
2280
Քանի որ սպիտակի ունեցած ամեն մի դոլարը
12:45
black families have six pennies and Latinos have seven pennies.
225
765700
3480
հավասար է սևի՝ վեց, իսկ լատինոսի յոթ ցենտին:
12:50
The fact is,
226
770620
1456
Ճշմարտությունը նրանում է, որ
12:52
racism
227
772100
1936
ռասիզմը
12:54
is producing a truly rigged system
228
774060
4336
կառուցում է մի կեղծ համակարգ,
12:58
that is systematically disadvantaging some racial groups in the United States.
229
778420
5240
որն անընդհատ անբարենպաստ պայմաններ է ստեղծում ԱՄՆ որոշ ռասայական խմբերի համար:
13:04
To paraphrase Plato,
230
784700
2176
Պլատոնն ասել է, թե
13:06
there is nothing so unfair
231
786900
2280
չկա ավելի մեծ անարդարություն, քան
13:10
as the equal treatment of unequal people.
232
790700
3320
անհավասարների հանդեպ հավասար վերաբերմունքը:
13:15
And that's why I am committed
233
795340
2896
Սա է ռասիզմը խարխլելուն ուղղված
13:18
to working to dismantle racism.
234
798260
2520
իմ հավատարիմ աշխատանքի պատճառը:
13:21
I deeply appreciate the fact
235
801780
2456
Ես անսահման երախտապարտ եմ նրանց,
13:24
that I am standing on the shoulders
236
804260
3256
ում միահամուռ ուժերով
13:27
of those who have sacrificed even their lives to open the doors
237
807540
4336
և նույնիսկ կյանքի գնով բացվել են ուղիներ,
13:31
that I have walked through.
238
811900
1286
որոնցով առաջ եմ ընթանում:
13:34
I want to ensure that those doors remain open
239
814100
3896
Ուզում եմ երաշխավորել, որ այդ ուղիները միշտ բաց կլինեն,
13:38
and that everyone can walk through those doors.
240
818020
3640
և որ ամենքն էլ հնարավորություն կունենան դրանցով քայլելու:
13:44
Robert Kennedy said,
241
824140
2336
Ռոբերտ Քենեդին ասել է,-
13:46
"Each time a man" -- or woman, I would add --
242
826500
3536
"Ամեն անգամ, երբ տղամարդը", - կամ կինը, ես կավելացնեի,-
13:50
"stands up for an ideal
243
830060
2096
"բռնում է ճշմարտության ուղղին,
13:52
or acts to improve the lot of others
244
832180
2576
կամ աշխատում է բարելավել այլոց կյանքը,
13:54
or strikes out against injustice,
245
834780
2576
կամ ոտքի է կանգնում անարդարության դեմ,
13:57
he sends forth a tiny ripple of hope,
246
837380
3536
դրանով նա հույսի մի շող է հղում աշխարհին,
14:00
and those ripples can build a current
247
840940
3096
իսկ այդ շողերը միանալով ստեղծում են հոսանք,
14:04
that can sweep down the mightiest walls of oppression and resistance."
248
844060
4960
որը կփլեցնի ճնշման ու դիմադրության ամենաբարձր պատերը:"
14:09
I am optimistic today
249
849860
2056
Ես լավատես եմ այսօր,
14:11
because all across America,
250
851940
2576
քանզի ողջ Ամերիկայում
14:14
I have seen ripples of hope.
251
854540
2240
նկատել եմ այդ հույսի շողերը:
14:17
The Boston Medical Center
252
857540
1896
Բոստոնի բժշկական կենտրոնը
14:19
has added lawyers to the medical team
253
859460
2720
աշխատանքի է հրավիրել փաստաբանների,
14:22
so that physicians can improve the health of their patients
254
862980
4056
որպեսզի բժիշկներն ավելի լավ խնամեն իրենց հիվանդներին,
14:27
because the lawyers are addressing the nonmedical needs their patients have.
255
867060
4280
քանի որ փաստաբաններն անրադառնում են հիվանդների ոչ բժշկական կարիքներին:
14:32
Loma Linda University has built a gateway college
256
872300
3816
Լոմա Լինդա համալսարանը քոլեջ է բացել
14:36
in nearby San Bernardino
257
876140
1816
Սան Բերնարդինոյի մոտակայքում,
14:37
so that in addition to delivering medical care,
258
877980
3296
որպեսզի, բժշկական ծառայություններ մատուցելուց բացի,
14:41
they can provide job skills
259
881300
2816
տա աշխատանք գտնելու համար անհրաժեշտ
14:44
and job training
260
884140
1656
հմտություններ ու գիտելիքներ
14:45
to a predominantly minority, low-income community members
261
885820
4776
մասնավորապես ազգային փոքրամասնությունների և անապահով ընտանիքների անդամներին:
14:50
so that they will have the skills they need to get a decent job.
262
890620
3960
Սա կօգնի նրանց ունենալ հմտություններ արժանապատիվ աշխատանք գտնելու համար:
14:56
In Chapel Hill, North Carolina,
263
896780
2376
Հյուսիսային Կարոլինայի Չեփլ Հիլ քաղաքում
14:59
the Abecedarian Project has figured out
264
899180
3696
հասարակ մի ծրագիր է մշակվել՝
15:02
how to ensure that they have lowered the risks for heart disease
265
902900
5296
նվազեցնելու 30-ից 40 տարեկան սևամորթների
15:08
for blacks in their mid-30s
266
908220
3056
սրտային հիվանդություններ ստանալու ռիսկը՝
15:11
by providing high-quality day care
267
911300
3016
ապահովելով զրոյից հինգ տարեկան երեխաների համար
15:14
from birth to age five.
268
914340
2696
որակյալ ցերեկային խնամք:
15:17
In after-school centers across the United States,
269
917060
3296
Ողջ Ամերիկայում դպրոցական դասապատրաստման կենտրոններում
15:20
Wintley Phipps and the US Dream Academy
270
920380
2656
Ուինթլի Ֆիփսը և ՅուԷս Դրիմ Աքադեմի դպրոցական ծրագիրը
15:23
is breaking the cycle of incarceration
271
923060
2776
փակում են ազատազրկման ուղին տանող ճանապարհները՝
15:25
by providing high-quality academic enrichment and mentoring
272
925860
4416
բարձրորակ գիտելիքներ և ուղղորդում տալով այն դեռահասներին,
15:30
to the children of prisoners
273
930300
2696
ում ծնողները ազատազրկության մեջ են,
15:33
and children who have fallen behind in school.
274
933020
2640
ովքեր դպրոցում չեն առաջադիմում:
15:36
In Huntsville, Alabama,
275
936420
1696
Ալաբամա նահանգի Հանթսվիլ քաղաքում,
15:38
Oakwood University,
276
938140
1416
Օքվուդի համալսարանը,
15:39
a historically black institution,
277
939580
2336
որը ի սկզբանե համարվում է սևերի համալսարան,
15:41
is showing how we can improve the health of black adults
278
941940
4296
մեզ ցույց է տալիս, թե ինչպես է կարելի բարելավել սևամորթների առողջությունը՝
15:46
by including a health evaluation
279
946260
3016
ներառելով բժշկական զննումը
15:49
as a part of freshman orientation
280
949300
3136
առաջին կուրսեցիների ուղղորդման մեջ,
15:52
and giving those students the tools they need
281
952460
2976
տալով այդ ուսանողներին այն ամենը, ինչ պետք է
15:55
to make healthy choices
282
955460
1656
առողջ ընտրություն կատարելու համար,
15:57
and providing them annually a health transcript
283
957140
3376
ամեն տարի նրանց էպիկրիզ տրամադրելով, որպեսզի նրանք կարողանան վերահսկել
16:00
so they can monitor their progress.
284
960540
1840
իրենց առողջության առաջընթացը:
16:03
And in Atlanta, Georgia,
285
963340
1736
Ջորջիա նահանգի Ատլանտա քաղաքում,
16:05
Purpose Built Communities has dismantled the negative effects of segregation
286
965100
5936
Հատուկ Նշանակության Համայնքները վերացրել են մեկուսացման բացասական ազդեցությունը՝
16:11
by transforming a crime-ridden,
287
971060
2656
ձևափոխելով հանցագործության մեջ կորած,
16:13
drug-infested public housing project
288
973740
2936
թմրանյութով ներծծված հասարակությունը
16:16
into an oasis of mixed-income housing,
289
976700
3696
հավասար պայմաններում եկամուտ ստացող բնակչության,
16:20
of academic performance,
290
980420
2176
ուսումնական առաջադիմության,
16:22
of great community wellness
291
982620
2856
հիանալի համայնքային կյանքի և
16:25
and of full employment.
292
985500
1400
զբաղվածության օազիսի:
16:27
And finally,
293
987980
1696
Եւ վերջապես,
16:29
there is the Devine solution.
294
989700
2000
գոյություն ունի Դեվայնի լուծումը:
16:32
Professor Patricia Devine
295
992500
2640
Պրոֆեսոր Պատրիսիա Դեվայնը
16:36
of the University of Wisconsin
296
996220
2576
Վիսկոնսինի համալսարանից
16:38
has shown us how we can attack
297
998820
3696
մեզ ցույց տվեց, թե ինչպես մենք կարող ենք պայքարել
16:42
our hidden biases head on
298
1002540
2976
մեր թաքնված վախերի դեմ
16:45
and effectively reduce them.
299
1005540
2040
և արդյունավետ կերպով նվազեցնել դրանք:
16:48
Each one of us
300
1008500
1776
Մեզանից յուրաքանչյուրը
16:50
can be a ripple of hope.
301
1010300
2160
կարող է հույսի մի շող դառնալ:
16:53
This work will not always be easy,
302
1013020
3496
Այս գործը հեշտ չի լինելու,
16:56
but former Supreme Court Justice Thurgood Marshall
303
1016540
2920
բայց Թերգութ Մարշալը, Գերագույն Դատարանի նախկին դատավորը,
17:00
has told us, "We must dissent.
304
1020500
2896
ասել է,- "Մենք պետք է հակառակվենք:
17:03
We must dissent from the indifference.
305
1023420
2416
Մենք պետք է հակառակվենք անտարբերությանը:
17:05
We must dissent from the apathy.
306
1025860
2056
Մենք պետք է հակառակվենք անզգայությանը:
17:07
We must dissent from the hatred and from the mistrust.
307
1027940
3456
Մենք պետք է հակառակվենք ատելությանն ու անվստահությանը:
17:11
We must dissent
308
1031420
1656
Մենք պետք է հակառակվենք,
17:13
because America can do better,
309
1033100
3256
քանզի Ամերիկան ավելի լավը կարող է դառնալ,
17:16
because America has no choice but to do better."
310
1036380
4816
քանզի Ամերիկան այլ ընտրանք չունի, քան ավելի լավը դառնալ:"
17:21
Thank you.
311
1041220
1216
Շնորհակալություն:
17:22
(Applause)
312
1042460
3640
(Ծափահարություններ)
Այս կայքի մասին

Այս կայքը ձեզ կներկայացնի YouTube տեսանյութեր, որոնք օգտակար են անգլերեն սովորելու համար: Դուք կտեսնեք անգլերենի դասեր, որոնք դասավանդում են բարձրակարգ ուսուցիչներ ամբողջ աշխարհից: Կրկնակի սեղմեք յուրաքանչյուր տեսանյութի էջում ցուցադրված անգլերեն ենթագրերի վրա՝ այնտեղից տեսանյութը նվագարկելու համար: Ենթագրերը պտտվում են տեսանյութի նվագարկման հետ համաժամանակյա: Եթե ունեք որևէ մեկնաբանություն կամ հարցում, խնդրում ենք կապվել մեզ հետ՝ օգտագործելով այս կոնտակտային ձևը:

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7