Nnedi Okorafor: Sci-fi stories that imagine a future Africa | TED

Translator: Leila Ataei Reviewer: sadegh zabihi

What if an African girl from a traditional family

چطور می‌شود اگر دختری آفریقایی از خانواده‌ای سنتی

in a part of future Africa

در بخشی از آفریقای آینده

is accepted into the finest university in the galaxy,

در بهترین دانشگاه کهکشان، چند سیاره دورتر

planets away?

پذیرفته شود؟

What if she decides to go?

اگر تصمیم به رفتن بگیرد، چه؟

This is an excerpt from my "Binti" novella trilogy:

این بریده‌ای از رمان سه گانه من «بینتی» است:

I powered up the transporter and said a silent prayer.

خودرو را روشن کردم و توی دلم دعا کردم.

I had no idea what I was going to do if it didn't work.

هیچ ایده‌ای نداشتم که اگر کار نکرد چکار کنم.

My transporter was cheap,

خودرو من ارزان قیمت بود،

so even a droplet of moisture or, more likely, a grain of sand,

بنابراین حتی یک قطر رطوبت یا با احتمال بیشتر یک دانه شن

would cause it to short.

عمر آن را کوتاه می‌کرد.

It was faulty, and most of the time I had to restart it over and over

ایراد داشت و اغلب اوقات باید آن را چند بار خاموش و روشن می‌کردم

before it worked.

تا کار کند.

"Please not now, please not now," I thought.

« لطفا الان نه، الان نه،» با خودم فکر کردم.

The transporter shivered in the sand and I held my breath.

سفینه در شن تکانی خورد و من نفسم را حبس کردم.

Tiny, flat and black as a prayer stone,

کوچک، صاف و سیاه مثل یک سنگ دعا،

it buzzed softly and then slowly rose from the sand.

توی شنها وزوز نرمی کرد و از زمین بلند شد.

Finally, it produced the baggage-lifting force.

سرانجام، نیروی بلند کننده بارو بندیل را تولید کرد.

I grinned.

لبخند زدم.

Now I could make it to the shuttle on time.

بموقع می‌توانستم به شاتل برسم.

I swiped otjize from my forehead with my index finger and knelt down,

با انگشت اشاره چربی دنبه خوک را از پیشانی‌ام پاک کردم و زانو زدم،

then I touched the finger to the sand,

و انگشتم را توی شن فرو کردم،

grounding the sweet-smelling red clay into it.

وآن را آغشته به بوی خوش خاک رس کردم.

"Thank you," I whispered.

آرام گفتم، «متشکرم.»

It was a half-mile walk along the dark desert road.

۸۰۰ متر پیاده‌روی در امتداد جاده بیابانی تاریک.

With the transporter working I would make it there on time.

حالا که خودرو کار می‌کرد، به موقع می‌رسیدم.

Straightening up, I paused and shut my eyes.

صاف نشستم، مکث کردم و چشمهایم را بستم.

Now, the weight of my entire life was pressing on my shoulders.

الان کل بار زندگی‌ام روی شانه هایم سنگینی می‌کرد.

I was defying the most traditional part of myself for the first time

برای اولین بار داشتم سنتی‌ترین بخش از وجودم را در کل عمرم

in my entire life.

به چالش می‌کشیدم.

I was leaving in the dead of night, and they had no clue.

در تاریکی مطلق راهی شدم و آنها از همه جا بیخبر بودند.

My nine siblings, all older than me except for my younger sister and brother,

هیچکدام از نه بردار و خواهرم که همگی بغیر یک برادر و خواهر کوچکتر از من

would never see this coming.

بزرگتر بودند، اصلا انتظارش را نداشتند.

My parents would never imagine I'd do such a thing in a million years.

والدین من ۱۰۰ سال آزگار هم تصور نمی‌کردند چنین کاری کنم.

By the time they all realized what I'd done and where I was going,

زمانی که متوجه می‌شدند چه کردم و به کجا میرفتم،

I'd have left the planet.

دیگر سیاره را ترک کرده بودم.

In my absence, my parents would growl to each other

در غیابم، والدینم به همدیگر غرولند می‌کردند

that I was never to set foot in their home again.

که دیگر حق نداشتم دوباره پا به خانه آنها بگذارم.

My four aunties and two uncles who lived down the road

چهارتا خاله و دو عمویم که پایین جاده زندگی می‌کردند

would shout and gossip amongst themselves

دور هم می‌نشستند و غیبت می‌کردند

about how I had scandalized the entire bloodline.

درباره این که چه آبروریزی برای کل طایفه بودم.

I was going to be a pariah.

طرد می‌شدم.

"Go," I softly whispered to the transporter,

یواش به خودرو گفتم، «برو»

stamping my foot.

و پایم را کوبیدم.

The thin metal rings I wore around each ankle jingled noisily,

فلز نازک پابندم جرینگ جرینگ صدا کرد،

but I stamped my foot again.

بازهم پایم را کوبیدم.

Once on, the transporter worked best when I didn't touch it.

یکبار خورو بکار افتاد وقتی به آن دست نزدم.

"Go," I said again, sweat forming on my brow.

«برو» دوباره گفتم، در حالیکه عرق به پیشانی داشتم.

When nothing moved,

وقتی حرکت نکرد،

I chanced giving the two large suitcases sitting atop the force field a shove.

شانسم را با خلاص شدن از وزن دو چمدان بالای سرم امتحان کردم.

They moved smoothly, and I breathed another sigh of relief.

به آرامی حرکت کردند و من نفس راحت کشیدم.

At least some luck was on my side.

حداقل شانس کمی با من یار بود.

So, in a distant future part of Africa,

خب در آینده ای دور در بخشی از آفریقا،

Binti is a mathematical genius of the Himba ethnic group.

بینتی یک نابغه ریاضی از گروه قومی هیمباست.

She's been accepted into a university on another planet,

او در سیارهای دیگر دانشگاه قبول شده،

and she's decided to go.

و تصمیم به رفتن گرفته است.

Carrying the blood of her people in her veins,

درحالیکه خون والدینش را در رگهایش دارد،

adorned with the teachings, ways, even the land on her very skin,

مزین به آموزه‌ها، روشها، و حتی خاکی که روی پوستش است،

Binti leaves the earth.

بینتی زمین را ترک می‌کند.

As the story progresses, she becomes not other, but more.

و داستان پیش می‌رود، بجای این که عوض شود

This idea of leaving but bringing and then becoming more

این ایده ترک کردن اما آوردن بعد بیشتر شدن

is at one of the hearts of Afrofuturism,

از اصول آفروفیوچریسم است،

or you can simply call it a different type of science fiction.

یا بسادگی می‌توان آن را نوع متفاوتی از علمی تخیلی نامید.

I can best explain the difference between classic science fiction and Afrofuturism

بهترین نحوی که می‌توانم تفاوت بین علمی تخیلی کلاسیک و آفروفیوچریسم را توضیح دهم

if I used the octopus analogy.

با استفاده از قیاس اختاپوس ممکن است.

Like humans,

مثل انسانها،

octopuses are some of the most intelligent creatures on earth.

اختاپوسها از جمله باهوشترین موجودات زمین هستند.

However, octopus intelligence evolved from a different evolutionary line,

بهرحال، هوش اختاپوسها از خط تکاملی متفاوتی می‌آید.

separate from that of human beings,

جدا از نوع بشر،

so the foundation is different.

بنابراین از بنیان متفاوت هستند.

The same can be said about the foundations of various forms of science fiction.

همین را می‌شود درباره اساس اشکال مختلف علمی تخیلی گفت.

So much of science fiction speculates

علمی تخیلی بیشتر به شرح

about technologies, societies, social issues,

فناوریها، اجتماعات، مسائل اجتماعی می پردازد،

what's beyond our planet, what's within our planet.

آنچه ماورای سیاره ماست و آنچه در سیاره ما اتفاق می‌افتد.

Science fiction is one of the greatest and most effective forms

علمی تخیلی یکی از بزرگترین و موثرترین اشکال

of political writing.

انشای سیاسی است.

It's all about the question, "What if?"

تماما درباره این سوال است؛ «چطور می‌شود اگر؟»

Still, not all science fiction has the same ancestral bloodline,

هنوز اکثر داستانهای عملی تخیلی این خط و نسب اجدادی را ندارند،

that line being Western-rooted science fiction,

رگ و ریشه غربی دارند

which is mostly white and male.

که بیشتر مردانه و سفیدپوستی است.

We're talking Isaac Asimov, Jules Verne,

درباره آیزاک آسیموف، ژول ورن،

H.G. Wells, George Orwell, Robert Heinlein, etc.

اچ. جی. ولز، جرج اورول، روبرت هین لین و غیره حرف میزنیم.

So what if a Nigerian-American wrote science fiction?

چطور می‌شد اگر یک نیجریه ای آمریکایی داستان علمی تخیلی بنویسد.

Growing up, I didn't read much science fiction.

در کودکی خیلی اهل علمی تخیلی خواندن نبودم.

I couldn't relate to these stories

نمی‌توانستم ارتباط برقرار کنم،

preoccupied with xenophobia, colonization and seeing aliens as others.

درگیر بیگانه هراسی، استعمار و دیدن بیگانه‌ها بعنوان غیرخودیها بودم.

And I saw no reflection of anyone who looked like me in those narratives.

و بازتابی از کسی که کمی شبیه من باشد را در آن روایتها نمی‌دیدم.

In the "Binti" novella trilogy,

در رمان سه گانه «بینتی»،

Binti leaves the planet to seek education from extraterrestrials.

بینتی زمین را در جستجوی تحصیل از فرا کیهانی‌ها ترک می‌کند.

She goes out as she is,

همانطوری که هست راهی می‌شود،

looking the way she looks,

با همان ظاهری که دارد،

carrying her cultures,

با همان فرهنگی که دارد،

being who she is.

همان کسی که هست.

I was inspired to write this story

می‌خواستم این داستان را بنویسم

not because I was following a line of classic space opera narratives,

نه بخاطر این که سیری از روایتهای کلاسیک اپرای فضایی را دنبال کنم

but because of blood that runs deep,

بلکه بخاطر خونی که جاری است،

family, cultural conflict

خانواده ، تضاد فرهنگی

and the need to see an African girl leave the planet on her own terms.

و نیاز به دیدن دختر آفریقایی که با شرایط خودش از زمین می‌رود.

My science fiction had different ancestors,

ژانر علمی و تخیلی نیاکان متفاوتی داشت،

African ones.

نیاکان آفریقایی.

So I'm Nigerian-American.

خب من نیجریه‌ای- آمریکایی هستم.

I was born to two Nigerian immigrant parents

از پدر ومادر مهاجر نیجریه‌ای بدنیا آمده

and raised in the United States,

و در ایالات متحده بزرگ شدم،

one of the birthplaces of classic science fiction.

یکی از محلهای تولد علمی تخیلی کلاسیک.

However, it was my Nigerian heritage that led me to write science fiction.

با اینحال، میراث نیجریه‌ای من باعث شد که علمی تخیلی نویس شوم.

Specifically I cite those family trips to Nigeria in the late '90s.

بخصوص با آن سفرهای خانوادگی که به نیجریه در اواخر دهه ۹۰ داشتم.

I'd been taking trips back to Nigeria with my family since I was very young.

از وقتی بچه بودم با خانواده‌ام به نیجریه سفر می‌کردیم.

These early trips inspired me.

این سفرهای اولیه الهامبخش من شد.

Hence the first story that I ever even wrote took place in Nigeria.

بنابراین اولین داستانی که تابحال نوشتم در نیجریه اتفاق افتاد.

I wrote mainly magical realism and fantasy

عمدتا درباره واقعگرایی جادویی و فانتزی نوشتم

inspired by my love of Igbo

که با الهام از علاقه‌ام به ایگبو

and other West African traditional cosmologies and spiritualities.

و سایر کیهانشناسی‌های سنتی آفریقای غربی و احضار ارواح .

However, in the late '90s,

با اینحال در اواخر دهه ۹۰ بود

I started noticing the role of technology in Nigeria:

که شروع به پی بردن به نقش فناوری در نیجریه کردم:

cable TV and cell phones in the village,

تلویزیون کابلی و موبایلها در روستاها،

419 scammers occupying the cybercafes,

۴۱۹ متقلبی که سایبر کافه‌ها را اشغال کرده بودند،

the small generator connected to my cousin's desktop computer

ژنراتور کوچکی که به کامپیوتر دسک تاپ عموزاده‌ام متصل بود

because the power was always going on and off.

چون همیشه برق قطع و وصل میشد.

And my Americanness othered me enough

و آمریکایی آفریقایی تبار بودن بحد کافی من را غیرخودی می‌کرد

to be intrigued by these things that most Nigerians saw as normal.

تا باچیزهایی که برای سایر نیجریه‌ای‌های عادی تلقی می‌شد برانگیخته شوم.

My intrigue eventually gave birth to stories.

این جرقه سرانجام منجر به تولد داستانهایم شد.

I started opening strange doors.

شروع به باز کردن دربهای عجیب کردم.

What if aliens came to Lagos, Nigeria?

چطور می‌شد اگر فضاییها به لاگوس در نیجریه می‌آمدند؟

This is an excerpt from my novel, "Lagoon."

این بریده‌ای از رمان من «لاگون» است.

Everybody saw it,

همه آن را دیدند،

all over the world.

در سرتاسر جهان.

That was a real introduction to the great mess happening in Lagos,

مقدمه واقعی بود به بی نظمی که در لاگوس،

Nigeria, West Africa, Africa, here.

نیجریه، آفریقای غربی، آفریقا اینجا در جریان است.

Because so many people in Lagos had portable, chargeable,

چون خیلی از مردم در لاگوس وسایل ارتباطی قابل حمل، قابل شارژ،

glowing, vibrating, chirping, tweeting, communicating, connected devices,

درخشان، مرتعش، جیرجیرکن، جیک جیک‌کن دارند

practically everything was recorded and posted online in some way,

کلا همه چیز قابل ضبط و بنحوی انلاین

somehow,

منتشر می‌شود،

quickly.

سریع.

The modern human world is connected like a spider's web.

جهان بشر نوین مثل تار عنکبوت به هم متصل است.

The world was watching.

جهان تماشا می‌کرد.

It watched in fascinated horror

در دهشتی میخکوب کننده

for information,

اطلاعات را تماشا می‌کرد،

but mostly for entertainment.

البته بیشتر جنبه سرگرمی داشت.

Footage of what was happening dominated every international news source,

پانویس آنچه در جریان بود بر تمامی منابع خبری بین المللی حاکم بود،

video-sharing website, social network, circle, pyramid and trapezoid.

وب سایتهای اشتراک‌گذاری ویدیوها، شبکه‌های اجتماعی، حلقه، هرم و ذوزنقه.

But the story goes deeper.

اما داستان عمیق‌تر می‌شود.

It is in the mud,

در گِل،

the dirt,

خاک،

the earth,

زمین،

in the fond memory of the soily cosmos.

در خاطره مشتاق افلاک خاکی است.

It is in the always mingling past, present and future.

همیشه با گذشته، حال و آینده آمیخته است،

It is in the water.

توی آب است.

It is in the powerful spirits and ancestors who dwelled in Lagos.

در ارواح قدرتمند و نیاکانی است که در لاگوس زندگی کردند.

It is in the hearts and minds of the people of Lagos.

در قلب و ذهن مردم لاگوس است.

Change begets change.

تغییر، تغییر می‌آورد.

The alien Ayodele knew it.

آیودله فضایی آن را می‌داند.

All her people know it.

همه مردمش آن را می‌دانند.

So, this is a voice of Udide, the supreme spider artist,

بنابراین این صدای اودیده، هنرمند عنکبوتی معظم است

who is older than dirt

که در خاک مستتر است

and lives in the dirt beneath the city of Lagos,

و زیر تلی از خاک در لاگوس زندگی می‌کند،

listening and commenting

گوش می‌کند و تفسیر می‌کند

and weaving the story of extraterrestrials coming to Lagos.

و داستان فرا کیهانی‌هایی که به لاگوس می‌آیند را می‌بافد.

In the end, the great spider who was the size of a house

در آخر، عنکبوت کبیری که به بزرگی خانه بود

and responsible for weaving the past, present and future

و مسئول ریسیدن گذشته، حال و آینده است

decides to come forth and be a part of the story.

تصمیم می‌گیرد پا پیش بگذارد و جزئی از داستان شود.

Like Udide, the spider artist,

مثل اودیده، هنرمند عنکبوتی،

African science fiction's blood runs deep

جریان علمی و تخیلی آفریقایی بسیار ریشه‌دار

and it's old,

و قدیمی است.

and it's ready to come forth,

و در آستانه فوران کردن است،

and when it does,

و وقتی این اتفاق بیفتد،

imagine the new technologies, ideas and sociopolitical changes it'll inspire.

فناوریهای جدید، ایده‌ها و تغییرات سیاسی اجتماعی که القاء می‌کند را تصور کنید.

For Africans, homegrown science fiction can be a will to power.

برای آفریقایی‌ها، علمی تخیلی وطنی می‌تواند اراده‌ای برای قدرت باشد.

What if?

چطور می‌شود اگر؟

It's a powerful question.

پرسشی قدرتمند است.

Thank you.

متشکرم.

(Applause)

(تشویق)