Can you solve the time travel riddle? - Dan Finkel

3,326,980 views ・ 2018-12-04

TED-Ed


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Hung Tran Phi Reviewer: Emily Nguyen
Công việc thực tập tại phòng thí nghiệm của Giáo sư Ramsey thật tuyệt.
00:07
Your internship in Professor Ramsey’s physics lab has been amazing.
0
7521
4000
00:11
Until, that is, the professor accidentally stepped through a time portal.
1
11521
5400
Cho đến khi, giáo sư vô tình bước vào cổng thời gian.
00:16
You’ve got just a minute to jump through the portal to save him before it closes
2
16921
3920
Bạn chỉ có vài phút để nhảy qua cổng và cứu ông trước khi nó đóng lại
00:20
and leaves him stranded in history.
3
20841
2410
và khiến ông mắc kẹt trong quá khứ.
00:23
Once you’re through it, the portal will close,
4
23251
2570
Một khi bạn bước qua, cổng sẽ đóng lại,
00:25
and your only way back will be to create a new one
5
25821
3250
và cách duy nhất để quay lại là tạo ra một cổng mới
00:29
using the chrono-nodules from your lab.
6
29071
3270
dùng các hạt thời gian ở phòng thí nghiệm.
00:32
Activated nodules connect to each other
7
32341
2290
Các hạt được kích hoạt sẽ kết nối với hạt khác
00:34
via red or blue tachyon entanglement.
8
34631
4190
thông qua liên đới hạt tachyon đỏ hoặc xanh dương.
00:38
Activate more nodules and they’ll connect
9
38821
2150
Kích hoạt càng nhiều hạt sẽ tạo ra càng nhiều kết nối.
00:40
to all other nodules in the area.
10
40971
2940
00:43
As soon as a red or blue triangle is created with a nodule at each point,
11
43911
5020
Mỗi tam giác đỏ hoặc xanh được tạo
00:48
it opens a doorway through time that will take you back to the present.
12
48931
4870
sẽ mở ra một cổng xuyên thời gian đưa bạn trở về hiện tại.
00:53
But the color of each individual connection manifests at random,
13
53801
4550
Nhưng màu sắc của mỗi kết nối xuất hiện ngẫu nhiên,
00:58
and there’s no way to choose or change its color.
14
58351
3930
và không có cách nào để chọn hay đổi màu.
01:02
And there’s one more problem:
15
62281
1450
Và một vấn đề nữa:
01:03
each individual nodule creates a temporal instability
16
63731
4410
mỗi hạt mang theo tạo ra sự mất ổn định thời gian,
01:08
that raises the chances the portal might collapse as you go through it.
17
68141
3920
làm tăng khả năng sập cổng khi bạn bước qua.
01:12
So the fewer you bring, the better.
18
72061
3540
Nên mang theo càng ít hạt càng tốt.
01:15
The portal’s about to close.
19
75601
1690
Cổng sắp đóng lại.
01:17
What’s the minimum number of nodules you need to bring
20
77291
2910
Cần mang ít nhất bao nhiêu hạt
để tạo ra một cổng tam giác đỏ hoặc xanh,
01:20
to be certain you’ll create a red or blue triangle and get back to the present?
21
80201
4705
và trở về hiện tại?
01:24
Pause here if you want to figure it out for yourself!
22
84906
4672
Dừng video nếu bạn muốn tự tìm ra câu trả lời!
01:29
Answer in: 3
23
89578
1726
Câu trả lời trong: 3
01:31
Answer in: 2
24
91304
1823
2
01:33
Answer in: 1
25
93127
904
1
01:34
This question is so rich that an entire branch of mathematics
26
94031
4380
Câu hỏi này rộng đến mức có cả một nhánh toán học
01:38
known as Ramsey Theory developed from it.
27
98411
3360
gọi là Lý thuyết Ramsey được phát triển từ nó.
01:41
Ramsey Theory is home to some famously difficult problems.
28
101771
3590
Lý thuyết này hướng tới một vài vấn đề hóc búa nổi tiếng.
01:45
This one isn’t easy, but it can be handled
29
105361
2980
Không hề đơn giản, nhưng có thể giải quyết
01:48
if you approach it systematically.
30
108341
2380
nếu tiếp cận vấn đề một cách có hệ thống.
01:50
Imagine you brought just three nodules.
31
110721
2290
Tưởng tượng bạn mang theo ba hạt.
01:53
Would that be enough? No - for example, you might have two blue
32
113011
4810
Liệu như thế có đủ? Không
ví dụ, bạn nhận được hai kết nối xanh và một kết nối đỏ,
01:57
and one red connection, and be stuck in the past forever.
33
117821
4000
bạn sẽ mắc kẹt vĩnh viễn.
02:01
Would four nodules be enough? No - there are many arrangements here
34
121821
4360
Vậy liệu bốn hạt có đủ? Cũng không
có rất nhiều cách kết hợp không tạo được tam giác xanh hoặc đỏ.
02:06
that don’t give a blue or red triangle.
35
126181
3209
02:09
What about five?
36
129390
1600
Vậy còn năm?
02:10
It turns out there is an arrangement of connections
37
130990
2690
Hóa ra có một cách kết hợp
02:13
that avoids creating a blue or red triangle.
38
133680
2950
không tạo được tam giác xanh hoặc đỏ.
02:16
These smaller triangles don’t count because they don’t have a nodule at each corner.
39
136630
5930
Những tam giác nhỏ không được tính vì không có hạt ở mọi đỉnh.
02:22
However, six nodules will always create a blue triangle or a red triangle.
40
142560
5860
Tuy nhiên, sáu hạt luôn tạo ra một tam giác xanh hoặc đỏ.
02:28
Here’s how we can prove that without sorting through every possible case.
41
148420
4100
Đây là cách ta có thể chứng minh mà không cần tính toán mọi trường hợp.
02:32
Imagine activating the sixth nodule,
42
152520
2790
Tưởng tượng bạn kích hoạt hạt thứ sáu,
02:35
and consider how it might connect to the other five.
43
155310
3150
và hãy xem làm thế nào nó kết nối với năm hạt còn lại.
02:38
It could do so in one of six ways:
44
158460
2540
Có thể là một trong sáu cách sau:
02:41
with five red connections, five blue connections, or some mix of red and blue.
45
161000
5710
với năm kết nối đỏ, năm kết nối xanh và một vài sự kết hợp của cả hai màu.
02:46
Notice that every possibility has at least three connections of the same color
46
166710
4810
Lưu ý với mỗi trường hợp, có ít nhất ba kết nối cùng màu
02:51
coming from this nodule.
47
171520
2290
đến từ hạt thứ sáu này.
02:53
Let’s look at just the nodules on the other end
48
173810
2510
Hãy cùng xem xét những hạt ở đầu kia của ba kết nối cùng màu này.
02:56
of those same three color connections.
49
176320
2670
02:58
If the connections were blue,
50
178990
1490
Nếu những kết nối này màu xanh,
03:00
then any additional blue connection between those three would give us a blue triangle.
51
180480
5030
thì bất kì kết nối xanh nào được tạo ra giữa ba hạt ở đầu bên kia
đều cho ta một tam giác xanh.
03:05
So the only way we could get in trouble
52
185510
1960
Chỉ gặp rắc rối ở một trường hợp duy nhất
03:07
is if all the connections between them were red.
53
187470
3520
khi tất cả các kết nối đều màu đỏ.
03:10
But those three red connections would give us a red triangle.
54
190990
3760
Nhưng ba kết nối đỏ sẽ cho ta một tam giác đỏ.
03:14
No matter what happens, we’ll get a red or a blue triangle,
55
194759
3820
Dù chuyện gì xảy ra, ta vẫn sẽ có một tam giác đỏ hoặc xanh,
03:18
and open our doorway.
56
198579
1810
và mở được cổng về nhà.
03:20
On the other hand,
57
200389
1210
03:21
if the original three connections were all red instead of blue,
58
201599
3750
Mặt khác, nếu ba kết nối đầu có màu đỏ, thay vì xanh,
03:25
the same argument still works, with all the colors flipped.
59
205349
4030
lập luận tương tự vẫn đúng khi các màu bị đổi ngược.
03:29
In other words, no matter how the connections are colored,
60
209379
3030
Nói cách khác, dù kết nối có màu gì đi nữa,
03:32
six nodules will always create a red or blue triangle and a doorway leading home.
61
212409
5710
sáu hạt vẫn luôn tạo thành một tam giác xanh hoặc đỏ,
mở ra một cánh cổng dẫn về nhà.
03:38
So you grab six nodules and jump through the portal.
62
218119
3280
Thế nên, bạn chộp lấy sáu hạt và nhảy qua cổng.
03:41
You were hoping your internship would give you valuable life experience.
63
221399
3660
Bạn từng hi vọng đợt thực tập sẽ đem lại những trải nghiệm quý báu.
03:45
Turns out, that didn’t take much time.
64
225059
2819
Hóa ra, chẳng cần chờ đợi lâu.
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7