The life cycle of the butterfly - Franziska Bauer

Translator: Mai Chi Reviewer: Han Vo

In order to become a butterfly,

Để trở thành một chú bướm xinh đẹp,

a caterpillar’s body dissolves almost completely

cơ thể sâu bướm tiêu biến gần như hoàn toàn

and is rebuilt from its own juices.

và được tái tạo từ chất dịch của chính nó.

As inconvenient and even downright dangerous as this process sounds,

Quá trình này nghe có vẻ bất tiện và nguy hiểm,

it’s actually quite common.

thực ra, lại khá bình thường.

Butterflies are just a few of the 800,000 insect species

Bướm chỉ là một trong 800.000 loài côn trùng

that transition from larvae to adults through complete metamorphosis.

có sự chuyển tiếp từ ấu trùng thành côn trùng qua giai đoạn biến thái.

That’s approximately 85% of insects and 70% of all known animal species.

Quá trình này xảy ra với khoảng 85% ở côn trùng và 70% ở các loài động vật.

But how exactly does a caterpillar become a butterfly?

Nhưng chính xác thì sâu bướm đã trở thành bướm như thế nào ?

When a caterpillar hatches from an egg,

Khi nở ra từ trứng,

it has none of a butterfly’s physical traits.

ấu trùng không hề có bất kì đặc điểm nào của loài bướm.

It does have groups of cells inside its body called imaginal discs

Nó chỉ có một nhóm tế bào bên trong cơ thể gọi là "đĩa tưởng tượng”,

that will eventually become its butterfly parts.

các biểu bì cuối cùng sẽ trở thành một phần của bướm.

For now, these cells remain dormant.

Hiện tại, các tế bào này không hoạt động.

Juvenile hormone suppresses their activity,

Hooc-môn lột xác ngăn hoạt động của chúng,

and prevents the caterpillar from beginning metamorphosis too early.

và ngăn sâu bướm bắt đầu quá trình biến thái quá sớm.

Immediately after hatching, the caterpillar begins to feed,

Ngay sau khi nở, ấu trùng sâu bướm bắt đầu ăn,

building up fat until its rigid skin, called a cuticle, becomes too tight.

để trở nên mập mạp cho đến khi lớp biểu bì căng cứng và thít chặt.

At this point, a hormone called ecdysone triggers the cuticle to shed, or molt.

Ở thời điểm này, hooc-môn ecdysone sẽ kích thích lớp biểu bì bong ra.

As the caterpillar grows, it usually molts four times.

Cho đến khi trưởng thành, sâu bướm thường lột xác đến bốn lần.

Then, when it’s nice and plump,

Sau khi đã mập mạp và bụ bẫm,

the caterpillar’s levels of juvenile hormone drop,

nồng độ hooc-môn lột xác trong sâu bướm giảm,

which triggers it to stop eating and moving.

khiến nó ngừng ăn và bất động.

A final burst of ecdysone

Sự bùng nổ cuối cùng của hooc-môn ecdysone

prompts the caterpillar’s cells to begin to self-destruct.

sẽ thúc đẩy các tế bào của sâu bướm bắt đầu tự phân hủy.

Soon, the muscles, fat, and other tissues are almost entirely liquefied,

Sớm thôi, cơ, chất béo và các mô khác gần như hóa lỏng hoàn toàn,

though the imaginal discs stay intact and begin to grow.

dù “đĩa tưởng tượng” thì không bị ảnh hưởng và bắt đầu phát triển,

At the same time, a second skin layer called the pupal cuticle

Cùng lúc đó, lớp biểu bì thứ hai gọi là lớp kén

forms underneath the first.

bắt đầu được hình thành từ bên dưới.

One more molt exposes the hard exterior of the pupa.

Một lần thay kén nữa làm lộ ra lớp ngoài của con nhộng.

Besides the imaginal discs, only a few tissues are spared,

Bên cạnh các “đĩa tưởng tượng”, chỉ một vài mô được tích trữ,

including parts of the respiratory system,

bao gồm một phần của hệ hô hấp,

the heart,

tim, một vài cơ bụng,

some abdominal muscles,

and the mushroom bodies of the brain.

và phần mô mềm của não.

The caterpillar juice then fuels the development of the imaginal discs

Chất dịch của sâu bướm, sau đó,

kích thích các “đĩa tưởng tượng" phát triển

into eyes,

thành mắt,

antennae,

râu,

legs,

chân,

wings,

genitalia,

cánh,

cơ quan sinh sản và các phần khác của cơ thể.

and other body parts.

Once its new body is built, the insect molts one last time,

Ngay khi cơ thể mới được hình thành, nó thoát khỏi lớp vỏ ngoài lần cuối,

shedding the pupal cuticle.

làm rách lớp kén.

From there, it’s free to fly away a new butterfly.

Từ đây, thật dễ dàng để bướm bay lượn.

Even after such a dramatic transformation,

Ngay cả khi vừa trải qua một quá trình biến thái phức tạp,

the butterfly does retain some memories from its caterpillar days.

bướm vẫn giữ lại được một vài kí ức khi còn là ấu trùng.

It’s likely the mushroom bodies of the brain

Đó là vì phần mô mềm của não

carry important knowledge from the caterpillar over to the adult butterfly.

lưu giữ những kí ức quan trọng trong suốt quá trình trưởng thành.

Làm thế nào một quá trình phát triển phức tạp như vậy lại có thể xảy ra?

How did such an involved developmental process come to be?

Chúng ta không thể biết rõ.

We don’t know for sure.

The leading theory is that the caterpillar is actually a drawn-out version

Giả thuyết hàng đầu cho rằng sâu bướm thực chất là một phiên bản kéo dài

of a life stage that takes place inside the egg for some other insects.

của một cấp sống được tổ chức bên trong trứng một số côn trùng.

According to this hypothesis, over millions of years,

Theo giả thuyết này, hơn hàng triệu năm,

the larvae evolved the ability to eat and live outside the egg.

ấu trùng tiến hóa với khả năng ăn và sống bên ngoài lớp vỏ trứng.

Regardless of how complete metamorphosis originated,

Dù là bắt đầu từ đâu, quá trình biến thái hoàn toàn

it’s become part of the life cycles of a dizzying number of insect species.

đã trở thành một phần vòng đời của một lượng lớn loài côn trùng.

Still, plenty of species get along perfectly well

Song, vẫn có rất nhiều loài côn trùng thích ứng rất tốt

with a simpler developmental process.

với một quá trình biến thái đơn giản hơn.

What survival advantages might complete metamorphosis provide

Vậy lợi thế về sinh tồn nào có thể hoàn thiện quá trình biến thái

để giải quyết những tranh cãi này ?

to make up for the added hassle?

For one, it keeps larvae and adults

Thứ nhất, nó sẽ ngăn ấu trùng và côn trùng trưởng thành

from competing for the same habitats and food sources.

cạnh tranh trong cùng một môi trường sống và nguồn thức ăn.

And while the pupa may seem vulnerable,

Và dù có vẻ dễ bị tấn công,

this immobile stage can actually be a good way

thì giai đoạn bất động của nhộng thực chất có thể là một cách tốt

to pass parts of the year when food is scarce.

để vượt qua những thời kì khan hiếm thức ăn.

To us, a butterfly’s metamorphosis might sound as fantastic

Với ta, quá trình biến thái của bướm nghe có vẻ thật kì diệu

as a phoenix rising from its ashes.

như phượng hoàng vươn lên từ tàn tro.

But these transformations are taking place all around us, all the time.

Nhưng sự biến hóa này đang diễn ra quanh ta, mọi nơi, mọi lúc.

From the Hercules beetle

Từ loài bọ cánh cứng,

to the honey bee

to the garden ant,

đến ong mật, cho đến những chú kiến trong vườn,

countless squishy larvae dissolve and emerge

những ấu trùng nhớp nháp dần tiêu biến rồi lại vươn lên

as armored, aerodynamic, and nimble adults.

trở thành những chú bướm trưởng thành mạnh mẽ, lanh lẹ và khôn ngoan.