The infamous and ingenious Ho Chi Minh Trail - Cameron Paterson

Đường mòn Hồ Chí Minh-khét tiếng và tài tình - Cameron Paterson

Translator: Andrea McDonough Reviewer: Bedirhan Cinar

Translator: Arpiné Grigoryan Reviewer: Gohar Khachatryan

Deep in the jungles of Vietnam,

Sâu trong những khu rừng của Việt Nam,

soldiers from both sides

những người lính của cả 2 bên

battled heat exhaustion and each other

đã giao tranh ác liệt

for nearly 20 long years.

trong vòng gần 20 năm.

But the key to Communist victory

Nhưng chìa khóa thắng lợi của những người Cộng sản

wasn't weapons or stamina,

không phải là vũ khi hay sức chịu đựng

it was a dirt road.

mà là một con đường mòn.

The Ho Chi Minh Trail,

Đường mòn Hồ Chí Minh,

winding through Vietnam, Laos, and Cambodia,

trải dài qua Việt Nam, Lào và Campuchia,

started as a simple network of dirt roads

bắt đầu với một mạng lưới đường đất đơn giản

and blossomed into the centerpiece

và sau đó phát triển trở thành trung tâm

of the winning North Vietnamese strategy

của chiến lược thằng lợi của Miền bắc Việt Nam

during the Vietnam War,

trong suốt chiến tranh Việt Nam,

supplying weapons,

cung cấp vũ khí,

troops,

quân đội,

and psychological support to the South.

và ủng hộ tinh thần cho miền Nam.

The trail was a network of tracks,

Con đường là một mạng lưới đường mòn,

dirt roads,

đường đất,

and river crossings

và đường vượt sông

that threaded west out of North Vietnam

len lỏi từ miền bắc

and south along the Truong Son Mountain Range

vào miền nam dọc theo dãy Trường Sơn

between Vietnam and Laos.

giữa Việt Nam và Lào.

The journey to the South originally took six months.

Một chuyến đi vào miền Nam như vậy mất khoảng 6 tháng.

But, with engineering and ingenuity,

Nhưng, với kỹ thuật và sự khéo léo,

the Vietnamese expanded and improved the trail.

người Việt Nam đã mở rộng và nâng cấp con đường.

Towards the end of war,

Cho tới cuối cuộc chiến,

as the main roads detoured through Laos,

khi con đường chính đi vòng qua Lào,

it only took one week.

chỉ mất chừng 1 tuần.

Here is how it happened.

Và đây là cách mà nó diễn ra.

In 1959, as relations deteriorated

Năm 1959, khi mà mối quan hệ

between the North and the South,

giữa Miền Bắc và Miền Nam bị phá hoại,

a system of trails was constructed in order to infiltrate

một hệ thống đường mòn đã được dựng lên nhằm đưa

soldiers, weapons, and supplies into South Vietnam.

quân đội, vũ khí và trang thiết bị vào Miền Nam Việt Nam.

The first troops moved in single-file

Những người lính đầu tiên di chuyển từng hàng một

along routes used by local ethnic groups,

theo những con đường của những người dân tộc thiểu số

and broken tree branches at dusty crossroads

và những nhánh cây gãy tại những ngã rẽ

were often all that indicated the direction.

thường giúp họ đi đúng hướng.

Initially, most of the Communist cadres

Ban đầu, hầu hết những người Cộng sản nòng cốt

who came down the trail

đi theo con đường

were Southerners by birth who had trained in North Vietnam.

là những người Miền Nam được sinh ra và huấn luyện tại Miền Bắc.

They dressed like civilian peasants

Họ ăn mặc như những người nông dân bình thường

in black, silk pajamas with a checkered scarf.

với quần đen, áo lụa và một chiếc khăn rằn.

They wore Ho Chi Minh sandals on their feet,

Họ đi dép cao su Hồ Chí Minh

cut from truck tires,

được cắt ra từ những chiếc lốp xe tải,

and carried their ration of cooked rice

và mang một khẩu phần cơm nhất định

in elephants' intestines,

trong những túi ruột tượng,

a linen tube hung around the body.

một dải vải dài quấn quanh cơ thể.

The conditions were harsh

Điều kiện thật là khắc nghiệt

and many deaths were caused by exposure,

và nhiều người đã chết bởi tác hại của thời tiết,

malaria,

sốt rét,

and amoebic dysentery.

và chứng kiết lỵ amip.

Getting lost,

Bị lạc,

starving to death,

đói tới chết,

and the possibility of attacks by wild tigers or bears

và khả năng bị tấn công bởi hổ hoặc gấu

were constant threats.

là những mối đe dọa thường trực.

Meals were invariably just rice and salt,

Những bữa ăn luôn luôn chỉ là cơm và muối,

and it was easy to run out.

và dễ dàng bị cạn kiệt.

Fear, boredom, and homesickness

Sợ hãi, chán nản và nhớ nhà

were the dominant emotions.

là những cảm xúc chủ đạo.

And soldiers occupied their spare time

Và những người lính đã dành những thời gian rảnh

by writing letters,

để viết những bức thư

drawing sketches,

vẽ phác họa,

and drinking and smoking with local villagers.

uống rượu và hút thuốc với những người dân địa phương.

The first troops down the trail

Những người lính đầu tiên đi trên con đường

did not engage in much fighting.

đã không phải gặp phải nhiều cuộc giao chiến.

And after an exhausting six month trip,

Và sau chuyến đi dài 6 tháng,

arriving in the South was a real highlight,

việc tới được Miền Nam là một điểm nhấn,

often celebrated by bursting into song.

thường được kỉ niệm bằng những bài hát.

By 1965, the trip down the trail could be made by truck.

Đến năm 1965, những chuyến đi trên con dường đã có thể thực hiện bằng ô tô tải

Thousands of trucks supplied by China and Russia

Hàng nghìn xe tải được cung cấp bởi Trung Quốc và Nga

took up the task amidst ferocious B-52 bombing

thực hiện nhiệm vụ giữa làn bom B-52 dữ dội

and truck drivers became known as pilots of the ground.

và những những người tài xế được biết đến như là những phi công trên mặt đất

As traffic down the trail increased,

Những chuyến đi trên con đường ngày càng tăng,

so did the U.S. bombing.

vì vậy quân Mỹ cũng tăng cường đánh bom tuyến đường.

They drove at night or in the early morning

Họ lái xe vào ban đêm và rạng sáng

to avoid air strikes,

để tránh những cuộc không kích,

and watchmen were ready

và những người canh gác đã sẵn sàng

to warn drivers of enemy aircraft.

để cảnh báo tài xế về những chiếc phi cơ địch.

Villages along the trail organized teams

Người dân quanh tuyến đường cũng tổ chức những đội

to guarantee traffic flow

để đảm bảo dòng lưu thông

and to help drivers repair damage caused by air attacks.

và giúp những lái xe sửa chữa những hư hại bởi những cuộc không kích.

Their catch cries were,

Với lời kêu goi,

"Everything for our Southern brothers!"

"Tất cả vì Miền Nam ruột thịt!"

and, "We will not worry about our houses

và "Xe chưa qua

if the vehicles have not yet gotten through."

nhà không tiếc."

Some families donated their doors

Một vài gia đình còn quyên góp cửa

and wooden beds to repair roads.

và gỗ giường để sửa chữa những con đường.

Vietnamese forces even used deception

Lực lượng Việt Minh còn lừa

to get the U.S. aircraft to bomb mountainsides

những máy bay Mỹ đánh bom vào sườn núi

in order to make gravel for use

để lấy đất đá

in building and maintaining roads.

xây dựng và bảo trì những con đường.

The all-pervading red dust seeped into every nook and cranny.

Bụi đỏ từ con đường thấm vào từng ngóc ngách.

The Ho Chi Minh Trail had a profound impact

Đường mòn Hồ Chí Minh có một tác động sâu sắc

on the Vietnam War

tới chiến tranh Việt Nam

and it was the key to Hanoi's success.

và nó là chìa khóa cho sự thành công của Hà Nội.

North Vietnamese victory was not determined by the battlefields,

Chiến thắng của Miền Bắc Việt Nam không phải do những trận đánh,

but by the trail,

mà là nhờ con đường mòn Hồ Chí Minh,

which was the political,

đó là nhân tố chính trị,

strategic,

and economic lynchpin.

chiến lược,

và kinh tế.

Americans recognized its achievement,

Những người Mỹ nhận ra đươc thành tựu của nó,

calling the trail,

và gọi tên con đường là

"One of the great achievements

"Một trong những thành tựu vĩ đại

in military engineering of the 20th century."

trong kỹ thuật quân sự của thế kỷ 20."

The trail is a testimony to the strength of will

Con đường là bằng chứng của sức mạnh ý chí

of the Vietnamese people,

của nhân dân Việt Nam,

and the men and women who used the trail

và những người đàn ông và phụ nữ từng đi trên con đường

have become folk heros.

trở thành những anh hùng dân tộc.