Can you solve the sea monster riddle? - Dan Finkel

Translator: Anthony Dam Reviewer: Hung Tran Phi

According to legend, once every thousand years

Theo truyền thuyết, cứ cách một ngàn năm

a host of sea monsters emerges from the depths to demand tribute

thì hàng loạt quái vật biển sẽ nổi lên từ đáy biển để đòi cống phẩm

from the floating city of Atlantartica.

từ thành phố nổi Atlantartica.

As the ruler of the city, you’d always dismissed the stories…

Là người cai trị thành phố, bạn thường bỏ qua những câu chuyện này...

until today, when 7 Leviathan Lords rose out of the roiling waters

đến hôm nay, khi bảy Lãnh chúa Leviathan vươn ra khỏi vùng nước động

and surrounded your city.

và bao vây thành phố của bạn.

Each commands 10 giant kraken,

Mỗi lãnh chúa chỉ huy 10 thuỷ quái bạch tuộc khổng lồ,

and each kraken is accompanied by 12 mermites.

và mỗi thuỷ quái lại được mười hai chú lính Mermite hộ tống.

Your city’s puny army is hopelessly outmatched.

Đội quân tí hon của thành phố bạn khó mà đánh lại chúng.

You think back to the legends.

Bạn hồi tưởng những truyền thuyết.

In the stories, the ruler of the city saved his people

Trong truyện, người cai trị thành phố cứu dân của ông ta

by feeding the creatures a ransom of pearls.

bằng cách cống nạp cho những quái vật này rất nhiều ngọc trai.

The pearls would be split equally between the leviathans lords.

Số ngọc trai này sẽ được chia đều cho các lãnh chúa Leviathans.

Each leviathan would then divide its share into 11 equal piles, keeping one,

Mỗi lãnh chúa sau đó sẽ chia số ngọc thành 11 phần, họ giữ lại một phần,

and giving the other 10 to their kraken commanders.

và chia mười phần còn lại cho các tướng bạch tuộc của mình.

Each kraken would then divide its share into 13 equal piles,

Mỗi thủy quái bạch tuộc sẽ chia số ngọc trai nhận được ra 13 phần,

keeping one, and distributing the other twelve to their mermite minions.

chúng giữ lại 1, và chia 12 phần còn lại cho các chú lính Mermite.

If any one of these divisions left an unequal pile or leftover pearl,

Nếu như các phần ngọc không được chia cân xứng hoặc bị thừa,

the monsters would pull everyone to the bottom of the sea.

thì những quái vật này sẽ kéo hết mọi người trong thành phố xuống đáy biển.

Such was the fate of your fabled sister city.

Đó là số phận của thành phố chị em bạn trong huyền thoại.

You rush to the ancient treasure room and find five chests,

Bạn chạy vội đến phòng chứa kho báu cổ và tìm thấy năm rương đồ,

each containing a precisely counted number of pearls

mỗi rương chứa một số ngọc trai đã được đếm chính xác

prepared by your ancestors for exactly this purpose.

mà tổ tiên bạn đã chuẩn bị cho mục đích này.

Each of the chests bears a number telling how many pearls it contains.

Mỗi rương mang một con số tượng trưng cho số lượng ngọc bên trong.

Unfortunately, the symbols they used to write digits 1,000 years ago

Thật không may, các ký hiệu này đã được ghi cách đây 1000 năm

have changed with time,

và đã phai dần,

and you don’t know how to read the ancient numbers.

nên bạn không tài nào đọc được những con số cổ này.

With hundreds of thousands of pearls in each chest, there’s no time to recount.

Với hàng trăm ngàn viên ngọc mỗi rương, chẳng còn thời gian để đếm lại.

One of these chests will save your city

Một trong những chiếc rương này sẽ cứu thành phố của bạn

and the rest will lead to its certain doom.

và các rương còn lại sẽ đẩy thành phố đến sự diệt vong.

Which do you choose?

Bạn sẽ chọn cái nào?

Pause the video to figure it out yourself.

[Dừng video nếu bạn muốn tự tìm đáp án]

Answer in 3

3

Answer in 2

2

Answer in 1

1

There isn’t enough information to decode the ancient Atlantartican numeral system.

Không có đủ thông tin để giải mã hệ thống số Atlantartican cổ đại được.

But all hope is not lost,

Nhưng không phải là không còn hy vọng,

because there’s another piece of information those symbols contain:

vì có một mẫu thông tin mà những biểu tượng này cho biết:

patterns.

đó là hoa văn.

If we can find a matching pattern in arabic numerals,

Nếu ta có thể tìm một hoa văn tương ứng với các con số Ả Rập,

we can still pick the right chest.

ta vẫn có thể chọn được đúng rương.

Let’s take stock of what we know.

Nào cùng nhìn kĩ những gì ta biết.

A quantity of pearls that can appease the sea monsters

Số lượng ngọc có thể làm hài lòng những con quái vật biển này

must be divisible by 7, 11, and 13.

chắc chắn phải chia hết cho 7, 11, và 13.

Rather than trying out numbers at random,

Thay vì thử số một cách ngẫu nhiên,

let’s examine ones that have this property

hãy cùng nghiên cứu các con số có tính chất này

and see if there are any patterns that unite them.

và xem liệu chúng có hoa văn nào chung không.

Being divisible by 7, 11, and 13

Để chia hết cho 7, 11, và 13

means that our number must be a multiple of 7, 11, and 13.

số ấy chắc chắn phải là bội số của 7, 11 và 13.

Those three numbers are all prime, so multiplying them together

Cả ba số này đều là số nguyên tố, nên khi nhân ba số lại với nhau

will give us their least common multiple: 1001.

ta sẽ có được bội số chung nhỏ nhất của ba số: 1001.

That’s a useful starting place

Đây là bước khởi đầu hữu ích

because we now know that any viable offering to the sea monsters

vì bây giờ ta đã biết được rằng bất kì số ngọc cống nạp thích hợp nào

must be a multiple of 1001.

cũng đều phải là bội số của 1001.

Let’s try multiplying it by a three digit number,

Giờ hãy thử nhân 1001 với một số có ba chữ số,

just to get a feel for what we might get.

để xem thử kết quả ra sao nhé.

If we try 861 times 1001, we get 861,861,

Nếu ta thử 861 nhân cho 1001, kết quả là 861.861,

and we see something similar with other examples.

và ta thấy phép nhân này cho kết quả tương tự như các ví dụ khác.

It’s a peculiar pattern.

Đó là kiểu hoa văn đặc biệt.

Why would multiplying a three-digit number by 1001

Tại sao khi nhân một số có ba chữ số với 1001

end up giving you two copies of that number,

lại cho ra kết quả là số ấy được lặp lại hai lần,

written one after the other?

nghĩa là viết số ấy lại hai lần?

Breaking down the multiplication problem can give us the answer.

Phân tích kĩ phép nhân, ta sẽ hiểu được lí do tại sao.

1001 times any number x is equal to 1000x + x.

1001 nhân bất kì số x nào cũng sẽ bằng với 1000x + x.

For example, 725 times 1000 is 725,000, and 725 x 1 is 725.

Ví dụ, 725 nhân 1000 là 725 000, và 725 nhân 1 là 725 .

So 725 x 1001 will be the sum of those two numbers: 725,725.

Nên kết quả phép nhân 725 x 1001 sẽ là tổng của hai số này: 725.725.

And there’s nothing special about 725.

Và không có gì đặc biệt về 725 hết.

Pick any three-digit number,

Hãy chọn bất kì số nào có ba chữ số,

and your final product will have that many thousands, plus one more.

và kết quả cuối cùng sẽ có chừng ấy ngàn, cộng thêm một số nữa

Even though you don’t know how to read the numbers on the chests,

Mặc dù bạn không hề biết cách đọc các chữ số trên các rương,

you can read which pattern of digits represents a number divisible by 1001.

nhưng biết được hoa văn của số nào đại diện cho số đó chia hết cho 1001.

As with many problems, trying concrete examples can give you an intuition

Với rất nhiều vấn đề, việc đặt ra các ví dụ cụ thể có thể cho bạn trực giác

for behavior that may at first look abstract and mysterious.

để giải quyết các vấn đề trông có vẻ trừu tượng và bí ẩn thoạt đầu.

The monsters accept your ransom and swim back down to the depths

Những con quái vật này chấp nhận lễ vật của bạn và bơi về đáy biển

for another thousand years.

trong một ngàn năm tiếp theo.

With the proper planning,

Với kế hoạch đúng đắn,

that should give you plenty of time to prepare for their inevitable return.

bạn sẽ có nhiều thời gian để chuẩn bị cho sự trở lại của chúng trong tương lai.