Can you solve the sea monster riddle? - Dan Finkel

Tłumaczenie: Ola Królikowska Korekta: Rysia Wand

Zgodnie z legendą, raz na tysiąc lat

According to legend, once every thousand years

a host of sea monsters emerges from the depths to demand tribute

z głębin wyłaniają się potwory morskie i żądają okupu

from the floating city of Atlantartica.

od pływającego miasta Atlantartyki.

As the ruler of the city, you’d always dismissed the stories…

Jako władcy miasta nigdy nie interesowały cię legendy...

until today, when 7 Leviathan Lords rose out of the roiling waters

aż do dziś, kiedy ze wzburzonych wód wyłoniło się siedem Lewiatanów

and surrounded your city.

i otoczyło miasto.

Each commands 10 giant kraken,

Każdy dowodzi 10 gigantycznymi krakenami,

and each kraken is accompanied by 12 mermites.

a każdemu krakenowi służy 12 skorpionów morskich.

Your city’s puny army is hopelessly outmatched.

Mizerna armia twojego miasta nie ma najmniejszych szans.

You think back to the legends.

Przypominasz sobie legendy.

In the stories, the ruler of the city saved his people

W opowieściach władca miasta uratował lud,

by feeding the creatures a ransom of pearls.

karmiąc potwory okupem z pereł.

The pearls would be split equally between the leviathans lords.

Perły zostaną podzielone równo między Lewiatany.

Each leviathan would then divide its share into 11 equal piles, keeping one,

Każdy Lewiatan podzieli swój łup na 11 równych części,

and giving the other 10 to their kraken commanders.

jedną dla siebie, 10 dla krakenów.

Each kraken would then divide its share into 13 equal piles,

Każdy kraken podzieli udział na 13 równych części,

keeping one, and distributing the other twelve to their mermite minions.

jedną dla siebie, resztę dla dwunastu sług.

If any one of these divisions left an unequal pile or leftover pearl,

Jeśli którakolwiek część będzie nierówna albo zostanie choćby jedna perła,

the monsters would pull everyone to the bottom of the sea.

potwory poślą miasto na dno.

Such was the fate of your fabled sister city.

Taki był los legendarnego miasta partnerskiego.

You rush to the ancient treasure room and find five chests,

Pędzisz do starożytnego skarbca i znajdujesz pięć skrzyń.

each containing a precisely counted number of pearls

Każda zawiera starannie wyliczoną liczbę pereł,

prepared by your ancestors for exactly this purpose.

które twoi przodkowie przygotowali specjalnie na tę okazję.

Each of the chests bears a number telling how many pearls it contains.

Każda skrzynia oznaczona jest liczbą przechowywanych pereł.

Unfortunately, the symbols they used to write digits 1,000 years ago

Niestety symbole używane do zapisywania liczb tysiące lat temu

have changed with time,

z czasem się zmieniły

and you don’t know how to read the ancient numbers.

i nie potrafisz odczytać tych starożytnych liczb.

With hundreds of thousands of pearls in each chest, there’s no time to recount.

Każda skrzynia zawiera setki tysięcy pereł i nie ma czasu na ich liczenie.

One of these chests will save your city

Jedna ze skrzyń uratuje miasto,

and the rest will lead to its certain doom.

a reszta pośle je na dno.

Which do you choose?

Którą skrzynię wybierzesz?

Pause the video to figure it out yourself.

[Zatrzymaj i znajdź odpowiedź bez pomocy.]

Answer in 3

[3]

Answer in 2

[Odpowiedź za: 2]

Answer in 1

[Odpowiedź za: 1]

There isn’t enough information to decode the ancient Atlantartican numeral system.

Nie ma wystarczających informacji, żeby rozszyfrować starożytny system liczb.

But all hope is not lost,

Ale nie wszystko stracone,

because there’s another piece of information those symbols contain:

bo te symbole zawierają inne informacje,

patterns.

wzory.

If we can find a matching pattern in arabic numerals,

Jeśli znajdziemy analogiczny wzór w cyfrach arabskich,

we can still pick the right chest.

wybierzemy odpowiednią skrzynię.

Let’s take stock of what we know.

Przeanalizujmy to, co wiemy.

A quantity of pearls that can appease the sea monsters

Liczba pereł, które mogą zaspokoić potwory,

must be divisible by 7, 11, and 13.

musi być wielokrotnością 7, 11 i 13.

Rather than trying out numbers at random,

Zamiast losowo wybierać liczby,

let’s examine ones that have this property

rozważmy te, które spełniają wymóg,

and see if there are any patterns that unite them.

i zobaczmy, czy jest w nich ogólny wzór.

Being divisible by 7, 11, and 13

Jeśli liczba jest wielokrotnością 7, 11 i 13,

means that our number must be a multiple of 7, 11, and 13.

oznacza to, że jest podzielna przez 7, 11 i 13.

Those three numbers are all prime, so multiplying them together

Wszystkie trzy liczby są liczbami pierwszymi, więc przy mnożeniu

will give us their least common multiple: 1001.

otrzymujemy ich najmniejszą wspólną wielokrotność 1001.

That’s a useful starting place

To dobry początek,

because we now know that any viable offering to the sea monsters

bo teraz wiemy, że okup dla potworów

must be a multiple of 1001.

musi być wielokrotnością 1001.

Let’s try multiplying it by a three digit number,

Pomnóżmy tę liczbę przez dowolną liczbę trzycyfrową,

just to get a feel for what we might get.

żeby zobaczyć, co się stanie.

If we try 861 times 1001, we get 861,861,

Jeśli przez 1001 pomnożymy 861, otrzymamy 861 861.

and we see something similar with other examples.

Coś podobnego widać w innych przykładach.

It’s a peculiar pattern.

Ciekawe, prawda?

Why would multiplying a three-digit number by 1001

Dlaczego pomnożenie trzycyfrowej liczby przez 1001

end up giving you two copies of that number,

daje dwie kopie tego numeru,

written one after the other?

zapisane jedna po drugiej?

Breaking down the multiplication problem can give us the answer.

Odpowiedź da nam analiza mnożenia.

1001 times any number x is equal to 1000x + x.

Pomnożenie 1001 przez dowolną liczbę to 1000x + x.

For example, 725 times 1000 is 725,000, and 725 x 1 is 725.

Na przykład 725 razy 1000 to 725 000, a 725 razy 1 to 725.

So 725 x 1001 will be the sum of those two numbers: 725,725.

725 x 1001 będzie równe sumie tych dwóch liczb, czyli 725 725.

And there’s nothing special about 725.

W liczbie 725 nie ma nic szczególnego.

Pick any three-digit number,

Wystarczy wziąć dowolną trzycyfrową liczbę,

and your final product will have that many thousands, plus one more.

a iloczyn będzie równy sumie tysiąckrotności tej liczby i samej liczby.

Even though you don’t know how to read the numbers on the chests,

Chociaż nie wiesz, jakie liczby znajdują się na skrzyniach,

you can read which pattern of digits represents a number divisible by 1001.

możesz odczytać, który wzór symboli odpowiada liczbie podzielnej na 1001.

As with many problems, trying concrete examples can give you an intuition

Podobnie jak w przypadku innych problemów, konkretny przykład pomaga zrozumieć to,

for behavior that may at first look abstract and mysterious.

co na pierwszy rzut oka wydaje się abstrakcyjne i niewytłumaczalne.

The monsters accept your ransom and swim back down to the depths

Potwory przyjmują okup i pogrążają się w głębinach

for another thousand years.

na kolejny tysiąc lat.

With the proper planning,

Odpowiedni plan

that should give you plenty of time to prepare for their inevitable return.

zapewni ci dość czasu, żeby przygotować się na ich powrót.