How brass instruments work - Al Cannon

Translator: Quang Nghĩa Tô Reviewer: Radhika Vũ Thanh Vy

What gives the trumpet its clarion ring

Điều gì đã tạo nên tiếng vang

của cây kèn trumpet

and the tuba its gut-shaking "omm pah pah?"

và tiếng "omm pah pah" của cây tuba nữa?

And what makes the trombone so jazzy?

Và còn chất jazz

của cây kèn trombone đến từ đâu?

The answer lies not in the brass these instruments are made of,

Câu trả lời

không nằm ở chất liệu đồng thau,

but in the journey air takes

mà nằm ở sự di chuyển của không khí

from the musician's lungs to the instrument's bell.

từ phổi của người nhạc công

đến loa của nhạc cụ.

Like any sound, music consists of vibrations traveling through air.

Như bất kỳ âm thanh nào khác,

âm nhạc được tạo ra

từ những rung động của không khí.

Instruments are classified based on how those vibrations are produced.

Nhạc cụ được phân loại

dựa trên cách những rung động ấy được thực hiện.

Percussion instruments are struck.

Những nhạc cụ bộ gõ thì được đánh.

String instruments are plucked or bowed.

Nhạc cụ dây thì được gẩy hoặc kéo.

Woodwinds have air blown against a reed or sharp edge.

Nhạc cụ bộ kèn gỗ thì không khí

được thổi qua một cái dăm hoặc lỗ thổi.

For brass instruments, however,

Nhưng đối với nhạc cụ bộ kèn đồng,

the vibration come directly from the musician's mouth.

sự rung động đến trực tiếp

từ miệng của người nhạc công.

One of the first things a brass player must learn is to breathe in deeply,

Một trong những điều đầu tiên

người chơi kèn đồng phải học

là phải lấy hơi thật sâu,

until every possible particle of air is crammed into the lungs.

cho đến khi phổi đầy không khí.

Once all that air is inside, it must come out through the mouth,

Một khi không khí đã ở bên trong,

tất cả phải được thổi ra từ miệng,

but there, an internal battle takes place

nhưng ở đấy, một cuộc nội chiến sẽ xảy ra

as the musician simultaneously tries to hold their lips firmly closed

vì người nhạc công đồng thời

cố gắng phải giữ môi họ đóng thật chặt

while blowing enough air to force them open.

trong khi thổi đủ khí để buộc chúng mở ra.

The escaping air meets resistance from the lip muscles,

Không khí thoát ra vướng phải cơ môi,

forms an opening called the aperture

tạo thành một lỗ hở gọi là khẩu độ

and creates the vibration that brass players call "the buzz."

và tạo nên sự rung động mà

nhạc công kèn đồng gọi là "the buzz."

When a mouthpiece is held up to those vibrating lips,

Khi miệng kèn được đưa sát vào môi,

it slightly refines the buzz,

những cái tiếng "buzzing" sẽ được lọc,

amplifying the vibration at certain frequencies.

khuếch đại rung động đến tần số nhất định.

But things get really interesting

Nhưng mọi thứ trở nên thật sự thú vị

depending on what instrument is attached to that mouthpiece.

phụ thuộc vào nhạc cụ nào

được gắn vào miệng kèn ấy.

A brass instrument's body is essentially a tube

Phần thân của nhạc cụ kèn đồng

là một cái ống

that resonates with the air column blowing through it.

cộng hưởng với cột không khí thổi qua nó.

The way that sound waves travel through this column

Cách sóng âm thanh di chuyển qua cột này

forms a limited pattern of pitches known as the harmonic series,

tạo thành một dải cao độ có giới hạn

được biết đến như là chuỗi hoà âm,

with notes spaced far apart at the lower end,

với những nốt cách xa nhau ở tần số thấp,

but coming closer together as the pitch increases.

nhưng gần nhau hơn khi cao độ tăng lên.

The musician can alter the pitch of the note

Người nhạc công có thể thay đổi

cao độ của một nốt

through slight contractions of the lips and alterations to air volume and speed.

bằng cách mím chặt môi lại và thay đổi

thể tích cũng như tốc độ của không khí.

Slower, warm sighing air produces lower pitches,

Không khí chậm và ấm sẽ tạo những âm trầm,

and faster, cool, flowing air produces higher pitches in the series.

còn không khí nhanh và mát

tạo nên những âm cao.

But any single harmonic series has gaps where pitches are missing

Nhưng chuỗi hoà âm nào

cũng có những chỗ trống

của những cao độ bị thiếu

and the versatility of brass instruments

và độ linh hoạt của những nhạc cụ kèn đồng

lies in their ability to switch between multiple series.

nằm ở khả năng chuyển đổi giữa nhiều chuỗi hoà âm khác nhau.

On instruments like the trumpet, valves can be lowered

Với những nhạc cụ như là kèn trumpet,

những cái van có thể được hạ thấp xuống

to increase the length of tubing the air travels through,

để tăng chiều dài đường ống

mà không khí phải đi qua,

while on a trombone, this is done by extending its slide.

trong khi đối với kèn trombone,

người chơi phải đẩy cần kèn.

Lengthening the tube stretches the vibrating air column,

Tăng chiều dài ống

sẽ kéo dài cột không khí rung động,

reducing the frequency of vibrations and resulting in a lower pitch.

làm giảm tần số rung động

và tạo nên một âm thanh thấp hơn.

This is why the tuba, the largest brass instrument,

Đây là lý do tại sao kèn tuba,

nhạc cụ kèn đồng lớn nhất,

is also the one capable of playing the lowest notes.

có thể tạo nên những nốt thấp nhất.

So changing the instrument length shifts its harmonic series,

Cho nên, thay đổi chiều dài của nhạc cụ

sẽ thay đổi chuỗi hoà âm của nó,

while slight variations of the air flow and the player's lips

trong khi những biến đổi nhỏ của không khí và môi của người nhạc công

produce the different notes within it.

tạo những nốt khác nhau trong chuỗi đấy.

And those notes finally emerge through the flared bell opening at the end.

Và những nốt đấy cuối cùng sẽ thoát ra

khỏi một cái loa mở ở phần cuối.

What started as a deep breath and a vibrating buzz on the lips

Bắt đầu từ một cái lấy hơi thật sâu và một sự rung động từ môi,

has now been transformed into a bold and brassy tune.

nó đã biến thành một âm thanh rất vang.

The musician's skillful manipulation of every part of the process

Sự điều khiển khéo léo của người nhạc công

trong mỗi phần của cả quá trình

from lungs,

từ phổi,

to lips,

đến môi,

to the mouthpiece,

đến miệng kèn

to the instrument itself creates an amazing palette of pitches

đến chính nhạc cụ

tạo nên những cao độ khác nhau một cách tuyệt vời

that can be heard in musical genres across the globe.

mà có thể nghe thấy trong tất cả loại nhạc

trên toàn cầu.

By harnessing the power of natural resonance

Bằng cách làm chủ sức mạnh

của sự cộng hưởng tự nhiên

in a flexible and controllable way,

theo một cách linh hoạt và có kiểm soát,

brass instruments are great examples of the fusion of human creativity

Những nhạc cụ kèn đồng

là ví dụ tuyệt vời về sự kết hợp

giữa sự sáng tạo của con người

with the physics of our world.

với thế giới vật lý.