Can you solve the killer robo-ants riddle? - Dan Finkel

Çeviri: Suleyman Cengiz Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

The good news is that your experimental robo-ants

İyi haber şu ki deneysel robo-karıncalar

are a success!

başarılı!

The bad news is that you accidentally

Kötü haber ise yanlışlıkla onlara

just gave them the ability to shoot deadly lasers

ölümcül lazerlerle ateş etme kabiliyeti verdin

...ve bunu devre dışı bırakamazsın.

…and you can’t turn it off.

You have five minutes to stop them

Onları durdurmak için beş dakikan var

before the lasers go online.

ve sonra lazerler devreye girecek.

Until then,

all of your robo-ants will walk

Sonrasında

tüm robo-karıncaların habitatlarında

inside their habitat at a speed of

tam olarak saniyede 1 metre hızla

exactly 1 meter per minute.

dolanıp duracaklar.

If they bump into each other or hit a dead end,

Birbirleriyle karşılaşır ya da çıkmaza gelirlerse

they’ll instantly turn around

hemen geri dönüp

and walk back the way they came.

geldikleri tarafa gidecekler.

When five minutes are up,

Beş dakika geçince

they’ll turn on their lasers,

lazerlerini çalıştıracak,

break free,

serbest kalacak

and stream out into the world,

ve dünyaya yayılıp

carving a path of destruction as they go.

arkalarında bir yıkım yolu bırakacaklar.

Your one chance to stop them is to insert

Onları durdurmanızın bir yolu

the two emergency vacuum nozzles into the habitat

habitata acil durum vakum nozulu yerleştirip

and suck the ants up before they break free.

serbest kalmadan önce karıncaları emmek.

The nozzles can press into any one location

Nozullar ön taraflarını kaplayan bir zarla birlikte

in the habitat through a membrane covering

habitatın herhangi bir yerine yerleştirilebilir

its front side, and any ants that walk past

ve yanından geçen herhangi bir karıncayı

will be sucked up and deactivated.

emip devre dışı bırakacak.

You can’t move the nozzles once they’re placed

Nozulları yerleştirdikten sonra

without leaving a hole that the robo-ants

robo-karıncaların döküleceği bir delik bırakmadan

would pour out of, so choosing the

kaldırmak mümkün olmayacak,

right spots will be key.

bu yüzden doğru noktaları seçmelisin.

The habitat is made out of meter-long tubes.

Habitat metrelik tüplerden oluşuyor.

When the robots reach an intersection,

Robotlar bir kesişime geldiklerinde

they will pick randomly whether to go

sağa, sola ya da ileri gideceklerine

left, right, or forward.

rastgele karar verecekler.

They only go backward if they hit

Arka yöne sadece başka bir robo-karınca

hit another robo-ant or a dead end.

ya da bir çıkmaz ile karşılaştıklarında giderler.

Unfortunately, there are hundreds of them

Maalesef habitat içinde bunlardan yüzlercesi var

inside the habitat, and if even one escapes,

ve biri dahi kaçsa

it’ll do a lot of damage.

çok zarar verecektir.

With just less than five minutes remaining,

Beş dakikadan az sürenin kaldığı şu anda

where should you place the 2 vacuum nozzles

tüm robo-karıncaları emmek için

to suck up all the robo-ants?

2 vakum nozulu nereye yerleştirmelisin?

Pause the video now if you want to figure it out for yourself.

[Kendi kendinize düşünmek için videoyu burada durdurun.]

Answer in: 3

[Cevap için: 3]

Answer in: 2

[Cevap için: 2]

Answer in: 1

[Cevap için: 1]

With robo-ants ricocheting all over the habitat,

Robo-karıncaların tüm habitatta sekerek ilerlemesiyle birlikte

it might seem impossible to stop them

serbest kalmadan önce

before they break free.

onları durdurmak imkansız görünebilir.

But this situation is simpler than it seems.

Fakat bu durum göründüğünden basittir.

Here's why.

İşte nedeni.

Imagine just two robo-ants crawling

Birbirine doğru sürünen sadece

toward each other.

iki robo-karıncayı düşünün.

When they collide, they immediately

Çarpıştıklarında hemen yönlerini

reverse directions.

değiştirirler.

And what would that sequence of events look

Peki bunun yerine eğer birbirlerinin yanından geçip giderlerse

like if they crawled past each other instead?

olay dizimi nasıl görünecektir?

It would look exactly the same before

Çarpışmalarından önce ve sonra

and after their collision, but with

aynı şekilde görünecektir,

their positions swapped.

sadece konumları yer değiştirir.

This is true every time a pair of robo-ants meet.

İki robo-karıncanın karşılaştığı her an bu doğrudur.

Because the identities of individual ants

Çünkü karıncaların kimlikleri önemli değil,

don’t matter, you just need to figure out where

sizin sadece habitatta herhangi bir noktadan başlayarak

you should put the nozzles to capture

5 dakikadan az süre

any single ant walking without interruption

müdahale edilmeksizin dolaşan her bir karıncayı

for less than 5 minutes, starting from

yakalamak için sadece nozulları

any point in the habitat.

nereye koyacağınızı düşünmeniz gerek.

That’s much easier to conceptualize and solve.

Böylesi daha kolay anlaşılır ve çözülür.

Placing the nozzles at intersections where

Üç veya dört tüpün kesişimlerine

three or four tubes meet seems like your best bet

nozul yerleştirme en iyi seçeneğiniz gibi,

since that’s where the robo-ants might otherwise

çünkü buralar, robo-karıncaların yönlerini değiştirip

change directions and miss your nozzles.

nozullarınızı kaçırabilecekleri noktalardır.

There are only four intersections…

Sadece dört kesişim var...

which two should you pick?

hangi ikisini seçmelisiniz?

The top right intersection has to be one of them.

Üst sağ kesişim bunlardan biri olmalı.

If it isn’t, an ant crawling down from

Aksi hâlde, bu kesişimden çıkmaza doğru giden bir karınca

this intersection toward the dead end would

kesişime geri gelmek için dört dakika gidecek

crawl for four minutes to get back to the

intersection, and then go in any of three

ve sonra üç yönden birine dönerek

directions, walking for at least another minute.

en az bir dakika yürüyecektir.

Once you’ve placed a nozzle in the top right,

Üst sağa bir nozul yerleştirdikten sonra

the only other choice that has a chance

çalışma şansı olan diğer tek seçenek

to work is the bottom left.

alt soldur.

To see that this works, imagine an ant

Çalıştığını görmek için habitatta

herhangi başka bir yerde bir karınca düşünün.

anywhere else in the habitat.

Worst case scenario, the ant would start

En kötü senaryoda karınca

vakum nozulunun hemen yanından başlayıp uzaklaşacaktır.

right next to the vacuum nozzle, marching away from it.

But in all those worst cases, the ant would march

Ama tüm bu kötü durumlarda karınca

vakum tarafından emilmeden önce

for at most 4 meters before being sucked

en fazla 4 metre yürüyecektir.

up into the vacuum.

No other choice of two intersection points

Diğer tüm iki kesişim noktaları için

is guaranteed to get all the robo-ants

bütün robo-karıncaları beş dakikada alma

within five minutes.

garanti değildir.

Having vacuumed them all up, you’ve

Hepsini vakumlamakla

averted a major crisis.

büyük bir krizi önlemiş oldun.

Before you mess with robo-ants again,

Tekrar robo-karıncalarla uğraşmadan önce

hazırda bir robo-karıncayiyen bulundurmak isteyebilirsin.

you’ll want to have a robo-anteater ready.

And wouldn’t it be cool if it could

Bu şey uçup ateş soluyabilse

fly and breathe fire?

hoş olmaz mıydı?

There’s no way that could go wrong!

Bunun ters gitmesi pek mümkün değil!